سموم کشاورزی در سفره غذایی مردم

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، محمدعلی ملبوبی درباره ضعف‌های بخش کشاورزی گفت: نحوه استفاده از کود، سم و بذر مناسب در کشاورزی ایران ضعیف است ،چرا که استفاده از نوع جدید آن‌ها هرگز به کشاورزان آموزش داده نشده است؛ کشاورزی نوین به تولید بذرهایی که اصلاح شده به صورت کلاسیک است می‌پردازد و حتی نوع جدید‌تر و پیشرفته‌تر آن‌ها نیز تولید شده است درحالیکه ما هنوز محدود به بذرهایی هستیم که خودمان با بودجه‌های اندک و امکانات ضعیف تولید می‌کنیم.

معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، ادامه داد: اگر در تحقیقات سرمایه گذاری شود می‌توانیم بذرهایی که با اقلیم خودمان سازگاری دارند را با استفاده از تکنیک‌های جدید ژنومیکس اصلاح کنیم همانند اصلاح مولکولی که در قالب اصلاح کلاسیک، بذرهای جدید و مقاوم را تولید می‌کند.

وی استفاده از سموم شیمیایی را عامل افزایش شوری خاک دانست و گفت: سموم شیمیایی مرغوبیت خاک‌ها را کمتر کرده است؛ ما در گذشته بسیار قدیم، از کودهای آلی یعنی از فضولات حیوانی و بقایای گیاهان، استفاده می‌کردیم؛ اما در انقلاب سبز، کودهای شیمیایی ابداع شدند و از حدود 50 سال گذشته در کشاورزی ما مورد استفاده قرار گرفته است؛ گرچه استفاده از کودهای شیمیایی موجب افزایش محصول شد اما از طرفی، رشد علمی در این زمینه، به ما یاد داد که باید مقدار مصرف دقیق باشد درحالی‌که کشاورزان ایرانی از چنین آموزش‌هایی دور مانده‌اند.

ملبوبی گفت: متاسفانه کودهای زیادی وارد اراضی کشاورزی کشور می‌شود و کشاورزان به منظور دست‌یابی به پُرمحصولی تشویق به استفاده بیشتر می‌شوند؛ دلیل این امر این است که سیستم دولتی پشت این مسئله وجود دارد؛ یعنی دولت تولیدکننده، واردکننده، توزیع کننده و تاییدکننده کودهای شیمیایی است.

این معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، گفت: در اروپا تصمیم گرفته شده که مقدار مصرف کود تا سال 2020، به یک دهم برسد که این مقدار یک چهارم مصرف کود در ایران است؛ کشاورزان ایرانی به طور میانگین 200 کیلو کود شیمیایی فسفات استفاده کنند درحالی‌که در اروپا 55 کیلو از این نوع استفاده می‌شود؛ کودهای ازت، در ایران بین 100 تا 600 کیلو استفاده می‌شوند اما به طور میانگین برای غلات 300 کیلو در هر هکتار کود ازت استفاده می‌شود درحالیکه در اروپا، 130 کیلو در هکتار استفاده است و آن‌ها سعی دارند این مقدار را به 90 کیلو نیز برسانند.

وی ادامه داد: در اروپا مابقی نیاز به کودهای شیمیایی به‌گونه‌ای دیگر جبران می‌شود که یک راه آن استفاده از کودهای آلی است؛ نوع بعدی، کودهایی هستند که در زیست فناوری ابداع شده‌اند و دارای باکتری‌ها و قارچ‌های مفید بوده و مزایای زیادی دارد؛ اما متاسفانه کودهای شیمیایی در مقیاس چند صد کیلو در هکتار و کودهای آلی در مقیاس تُن در هکتار استفاده می‌شوند اما کودهای زیستی در مقیاس چند صد گرم تا یک کیلوگرم در هکتار استفاده می‌شوند درحالیکه کودهای زیستی بسیار موثر‌تر هستند و آلودگی کمتری به محیط زیست وارد می‌کنند، که نتیجه آن نیز افزایش و سلامت محصول است.

ملبوبی گفت: کار‌شناسان می‌توانند بر سر زمین‌های کشاورزی آمده و با کار کار‌شناسی و آزمایش خاک، به کشاورزان به طور دقیق بگویند که چه مقدار کود شیمیایی با کود زیستی و آلی ترکیب شده و در زمین استفاده شود؛ اگر زمینی زیر 15 پی پی‌ام، فسفات دارد باید از هر سه نوع کود استفاده کند اما اگر بین 15 تا 30 پی پی‌ام فسفات داشته باشد باید کود شیمیایی را حذف کرد و فقط از کود آلی و زیستی استفاده کرد؛ همچنین اگر بالای 30 پی پی‌ام فسفات در زمین موجود باشد، کود آلی نیز باید حذف شود و فقط کود زیستی را استفاده کرد؛ کودهای زیستی شامل باکتری‌هایی هستند که ترکیبات مفید موجود در خاک را به مصرف گیاه می‌رسانند.

وی در پایان متذکر شد: متاسفانه در کشاورزی ما، سموم به صورت بسیار غیرمسئولانه درحال استفاده شدن است، باقیمانده سموم در گیاهان و محصولات کشاورزی می‌ماند و نهایتاً در سفره غذایی مردم جای می‌گیرد؛ جهان نیز ما را محکوم به آلوده کردن محیط زیست می‌کند؛ مردم نیز گلایه دارند که محصولات کشاورزی که باید برای سلامت مردم مورد استفاده قرار بگیرد به ضد سلامتی تبدیل شده است و سیستم کشاورزی دست از رفتارهای سنتی خود برنمی دارد.