به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور در یازدهمین جشنواره برترین های فناوری نانو که عصر امروز در مرکز همایش های سازمان مدیریت صنعتی برگزار شد گفت: از زمانی که کشور تصمیم گرفت در عرصه نانو فعال شود باید نگاهی ویژه به برترین ها پیدا می کرد که خود یکی از شاخص های کارنامه عملکردی ستاد نانو می باشد. امسال مصادف با شروع برنامه راهبردی ده ساله دوم فناوری نانو می باشد و ما برنامه راهبردی اول را که بیشتر تمرکز بر توسعه انسانی داشت را پشت سر گذاشتیم و توانستیم با کمک محققین و مسئولان به اهداف و حتی فراتر از اهداف خود دست پیدا کنیم.
وی افزود: وقتی به چرخه تبدیل ثروت به علم و تبدیل علم به ثروت نگاه می کنیم در نیم چرخه اول که پژوهش نامیده می شود باید به ملزومان پژوهشی و دستاوردهای آن توجه جدی کرد، یکی از اصلی ترین سرمایه های ما نیروی انسانی است و در عرصه نانو ما با دست خالی کار را شروع کردیم. طوری که در ابتدای کار کمتر از ده نفر در ایران می توانستند به طور واقعی تعریفی صحیح از نانو ارائه دهند. در سال 2001 میلادی تنها ده مقاله ISI در حوزه نانو تکنولوژی داشتیم و رتبه 57 برای ایران بود، اما در پایان سال 2016 تعداد مقالات به حدود 8 هزار مقاله در سال رسید و از ده مقاله در سال به روزی بیش از 23 مقاله رسیدیم که این یک انفجار علمی می باشد.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در ادامه بیان داشت: ما توانستیم نیروی انسانی متخصص را تربیت کنیم و دانشگاه ها در این زمینه فعال بودند و خوش درخشیدند امکانات آزمایشگاهی را در حد توان خود توانستیم ارتقا دهیم که این امر با ایجاد شبکه آزمایشگاهی و طراحی و ساخت تجهیزات محقق شد خوشبختانه در نیم چرخه تحقیق و پژوهش از نظر کمی راه خوبی را طی کردیم و با پشت سر گذاشتن ژاپن به رتبه ششم در جهان رسیدیم، هم چنین از نظر شاخص رتبه HENDEKS به عنوان یک معیار ارزشمند موقعیت بدی نداریم و رتبه شانزدهم را کسب کردیم و در حال حاضر بیشترین تمرکز و تاکید ما بر افزایش کیفیت می باشد.
سرکار اظهار داشت: 2.33 متوسط شاخص ارجاع مقالات ما می باشد که باید در این زمینه پیشرفت کنیم تا علمی که تولید می شود با کیفیت مطلوب تری ارائه گردد.
معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور با اشاره به اینکه کارنامه ای که در رابطه با دستاوردهای نانو ارائه می شود کارنامه مشارکت جمعی در کشور بود افزود: تمام دستگاه ها از وزارت علوم، وزارت بهداشت و صنعت و دیگر دستگاه ها متناسب با توان خود بهترین مشارکت را انجام دادند ما توانستیم تبدیل ثروت به علم را یاد بگیریم اما ارتقای کیفیت تولید علم مبحثی است که باید روی آن تمرکز کنیم و در برنامه راهبردی ده ساله نیز روی این موضوع تاکید زیادی شده است.
وی با بیان اینکه در مقوله تولید علم به ثروت تازه وارد محسوب می شویم ادامه داد: برنامه سند ده ساله دوم تمرکز بر صنعتی سازی و تجاری سازی با تاکید بر توسعه بازارهای بین المللی دارد و ما نباید فراموش کنیم که در نیم چرخه تبدیل علم به ثروت تازه وارد هستیم و باید تجربه زیادی کسب کنیم در کنار بحث توسعه کیفی تمرکز ستاد به سمت کاربردی شدن آموزش ها در حوزه نانو می باشد.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو افزود: دو برنامه اساسی برای کاربردی شدن آموزش های نانو داریم اول این که بتوانیم آزمایشگاه های آموزشی برای دانشجویان حوزه نانو را تاسیس کنیم چرا که به دلیل افزایش تعداد دانشجویان در مقطعی، آزمایشگاه ها قربانی شدند و حضور دانشجویان در آزمایشگاه ها رنگ باخت و دانشجویان بیشتر به صورت تئوری آموزش دیدند، توانمندی کارکردن و مهارت های لازم به دانشجویان ارائه نشد چرا که در حوزه ای مثل نانو باید دانشجو فرصت کند تا آزمون و خطا انجام دهد برنامه ما این است که به ترتیب اولویت براساس دانشگاهی که رشته های بیشتری در حوزه های نانو را پوشش می دهد سالانه حمایت هایی توسط ستاد نانو انجام شود تا آزمایشگاه در دانشگاه تاسیس شود می توان گفت 70 درصد بودجه تاسیس آزمایشگاه ها توسط ستاد نانو تامین می شود و دانشگاه تنها با 30 درصد آورده خود صاحب آزمایشگاه برای دوره های کارشناسی ارشد و دکترا می شود البته دانشجویان دوره کارشناسی می توانند به صورت اختیاری و توسط دانشگاه از این آزمایشگاه و خدمات آن استفاده کنند.
سرکار درباره ارتباط دانشگاه و صنعت ادامه داد: اعتقاد داریم که در ایران ارتباط دانشگاه و صنعت به طور مستقیم برقرار نمی شود چون دانشگاه و صنعت به صورت دو موجود مجزا رشد کرده اند ونیازی به هم احساس نکرده اند در عین حال به ندرت در کشور صنعت پویایی داریم ارتباط دانشگاه و صنعت احتیاج به کاتالیزور دارد که شرکت های دانش بنیان می توانند این کاتالیزور باشند.
معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور با اشاره به ویژگی های منحصر به فرد شرکت های دانش بنیان گفت: شرکت های دانش بنیان معنای پول و زمان را می فهمند و در عرصه تولید و بازار و تجارت صنعت را به خوبی درک می کنند علاوه بر این شرکت های دانش بنیان از دل دانشگاه ها بر آمدند و می توانند ارتباط موثری با دانشگاه ها داشته باشند برهمین اساس ده تا 12 شرکت دانش بنیان در زمینه هایی نظیر نانو الیاف و زمینه های مختلف دارای فضایی هستند تا دانشجویان پایان نامه های خود را در این مجموعه ها و براساس نیاز صنعت با استفاده از حمایت های ویژه ستاد نانو انجام دهند دراین مجموعه ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز دانشجویان در اختیار آنها قرار داده شده و فاز صنعتی سازی در آنجا اتفاق می افتد. این مرکز با نام اختصاری ICAN در سال آینده افتتاح می شود و علاقه زیادی به ارتباط و همکاری دانشجویان در این حوزه داریم. اما در رابطه به این فاز نیاز به فراهم شدن زیست بوم داریم چرا که این فاز دارای فرایندهایی است.
وی بیان داشت: تغییر نگرش در دانشگاه ها ایجاد شده و ما باید دانشجویان را افرادی توانا و خلاق داشته باشیم اما در دانشگاه های ما بیشتر ضایعه نخاعی پرورش داده می شود چرا که کسی که ضایعه نخاعی است همیشه به دیگران تکیه می کند تا بتواند روزگار بگذراند این امر در فارغ التحصیلی دانشجویان ما اتفاق می افتد، اکثر فارغ التحصیلان ما از پس خودشان برنمی آیند و کشور دیگر کشش جذب و فراهم کردن شرایط برای این افراد که از دانشگاه تحویل می گیرد ندارد. ما باید افرادی خلاق و توانمند تربیت کنیم که یکی از محورهای تمرکز دانشگاه ها همین امر می باشد.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در ادامه تاکید کرد: کشور ما در زمینه هایتک مشکلات زیادی دارد و در دنیا ما را با اقتصادی مبتنی بر محصولات سنتی می شناسند و ایران برای بسیاری از کشورها معنای فروش مواد خام، نفت، گاز، پسته و زعفران را دارد این که ما بخواهیم با محصولات هایتک وارد بازار شویم نیاز به این دارد که دنیا ما را در این حوزه به رسمیت بشناسد که در حال حاضر این اتفاق نیفتاده است، کره، ژاپن و امریکا در زمینه محصولات هایتک جای خود را در جهان تثبیت کرده اند اما وقتی یک محصول از ایران در بازار هایتک ارائه می شود آنها با ناباوری و شک به آن نگاه می کنند متاسفانه ما برای بازاریابی محصولات هایتک بازرگان و تجار نداریم تا با این ادبیات آشنا شوند، تجار ما در حوزه صنعتی فعالیت کرده اند در حالی که حوزه هایتک تخصص خاص خود را دارد.
سرکار اظهار داشت: خوشبختانه در عرصه نانو بیش از 150 شرکت و 360 محصول در بازار ارائه کردیم و به 17 کشور محصولات خود را صادر می کنیم ما در حوزه نانو فقط در مقوله تولید علم نماندیم و برنامه ده ساله آینده نیز به تجاری سازی با نگاه برون گرا و صادرات توجه خاصی دارد چرا که اگر نتوانیم محصولات خود را صادر کنیم همه شرکت ها در بن بست قرار می گیرند یکی از اولویت های دستیابی به بازارهای بین المللی است که امیدواریم به زودی محقق شود.