اینکه در شرایط پیروزی خودساخته از فرو ریختن ساختمان تحریمها و دمیدن آفتاب برجام بر خاک ایران سخن گفتن، کار سختی نبود، اما در حال حاضر که فروپاشی کامل برجام نزدیک است، آیا حسن روحانی بر صفحه تلویزیون ظاهر خواهد شد تا از آغاز عصر جدید سخن بگوید؟
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، کافی است تیترهای روزنامههای دو سال قبل را مشاهده کرد تا حجم بالای خوشبینی و یا تلاش برای اقناعی افکار عمومی پیرامون برجام توسط دولتمردان مجددا بررسی شود. برجامی که اینک به مستمسکی در دستان ترامپ تبدیل شده است.
در روزی که ایران و ۱ + ۵ به توافق رسیدند، روزنامههای حامی دولت در روز ۲۴ تیر ۱۳۹۴ تیترهای جالبی زدند. این روزنامهها پر بود از انبوهی از گزارشها و مصاحبه هایی که نشان میداد، گردانندگان این روزنامهها و حامیان آنها، عصر جدیدی را در تاریخ روابط ایران و آمریکا به نظاره نشسته و منتظر گشایش هایی بودند که از سالها قبل برای آن تئوری پردازی میکردند و مذاکرات مستقیم را سحراالباطل تمامی مشکلات کشور میدانستند. برخی از تیترهای روزنامهها را مرور میکنیم: - روزنامه آفتاب یزد: کلید چرخید، ایران خندید - روزنامه ابتکار با دو نمیرخ مصدق و ظریف تیتر زد: آغاز عصر ایرانی - روزنامه اعتماد: جهان تغییر کرد - روزنامه دولتی ایران: ایران بر قله توافق - روزنامه شرق با عکس دست دادن ظریف و کری تیتر زد: پیروزی بدون جنگ -روزنامه آرمان: دنیا به احترام ایران ایستاد - روزنامه شهروند: انفجار اتمی بدون بمب - روزنامه قانون: حصر ایران شکست - روزنامه مردمسالاری: خجسته بود این پیروزی
این تنها بخشی از تیترهای روزنامه یک روز پس از توافق بود. حتی روزنامههای ورزشی و هنری نیز صفحه اول خود را به توافق اختصاص دادند و شب پیش از آن نیز در برخی از خیابانها و میادین کلانشهرها تعدادی از جوانان برای ابراز شادی از توافق به خیابانها آمده و رقص و پایکوبی کردند.
اما در این میان، حسن روحانی، رئیس جمهور دولت یازدهم همزمان با اعلام توافق هستهای به صورت زنده از طریق رادیو و تلویزیون با مردم از فروریختن ساختمان تحریمها سخن گفت:" امروز به ملت شریف ایران اعلام میکنم که طبق این توافق در روز اجرای توافق تمامی تحریمها، حتی تحریمهای تسلیحاتی، موشکی و اشاعهای هم به صورتی که در قطعنامه بوده لغو خواهد شد... امروز یک پایان و آغاز است.
پایانی برای ظلمها و اتهامهای غلط و نابجا نسبت به ملت بزرگ ایران و آغازی برای روند جدید در شروع همکاریهای جدید در جهان... امروز روز آغاز است. آغازی برای حرکت نو، آغاز برای نشاطی نو، آغاز برای امیدی نو، آغاز برای آینده بهتر برای جوانانمان، برای حرکتی سریعتر برای رشد و توسعه کشور عزیزمان ایران. "
پس از ۶ ماه از توافق، موعد تعلیق و نه لغو تحریمهای طرف مقابل در ۲۶ دی ماه همان سال فرا رسید و بر اساس همان سنت خوشبینی مضاعف، رسانهها و روزنامههای حامی دولت یک روز پس از ۲۶ دی، تیترهایی را انتخاب کردند که میبایست با توجه به آنها تاریخ معاصر ایران را به دوبخش قبل و بعد از برجام تقسیم کرد!
تیتر روزنامهها به این شرح است: - شرق (تمام صفحه): اینک بدون تحریم - آرمان: تحریمها به تاریخ پیوست - آفتاب یزد (تمام صفحه): تحریم رفت - اعتماد (تمام صفحه): صبح بدون تحریم؛ لحظه تاریخی اعلام رأی اجرای برجام ساعت یک بامداد ۲۷ دی ۹۴ بود. - قانون: خلاص شدیم - شهروند: تحریم خاک شد - وقایع اتفاقیه: یک روز خوب برای دنیا - ایران (تمام صفحه): فروپاشی تحریم
رئیس جمهور نیز در این ایام با بیانیه و برگزاری کنفرانس خبری از شروع تعلیق تحریمها خبر داد و همچنین، بازگشت تحریمها و تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریمها را امری غیرمحتوم دانست: "به نظر من شرایط آینده شرایطی نیست که آمریکاییها بخواهند تحریمهای گذشته را برگردانند. تحریمهای نفتی و بانکی برمبنای قطعنامههای شورای امنیت بود که آن قطعنامهها زمینه را برای آن ترکتازیها برای افراطیون آمریکا آماده کرده بود، اما امروز دیگر این زمینه وجود ندارد و افکار عمومی جهان هم خریدار آنها نیست. "
بدون شک حجم انبوهی از سیگنالهای خوشبینانه و تزریق جو آغاز عصر جدید در تاریخ ایران به افکار عمومی نقش بی بدیلی برای به وجود آمدن سطح بالای انتظارات برای تحقق وعدههای برجامی از جمله رونق اقتصادی و خروج از رکود را داشت. کاهش بیکاری، چرخیدن چرخ کارخانهها و تولید، افزایش صادرات غیرنفتی و کاهش واردات غیرضروری و صدها معضل دیگر اقتصادی تنها بخشی از سطح انتظارات جامعه بود.
ورای این، تکیه کامل سیاست خارجی ایران به برجام و اختصاص بخش قابل توجه آن به مذاکرات و اجرای برجام نشان از غفلت هایی داشت که میتوانست با سرمایه گذاری بر روی آنها، تمامی تخم مرغها را در یک سبد نچید تا با تغییر رئیس جمهور آمریکا، هزینههای غیرقابل جبرانی بر کشور تحمیل شود.
هرچند در سال پایانی کار اوباما در کاخ سفید، وی تحریمها و محدودیتهای جدیدی را علیه ایران وضع کرد که تعدادی از آنها به عقیده کارشناسان، نقض برجام محسوب میشد، ولی با بر روی کار آمدن دونالد ترامپ، وی نارضایتی خود را از برجام علنا اعلام کرده و تمام تلاش خود را هم راستا با کنگره و سنا به کار بسته تا ایران از کنار برجام هیچ تحفهای برنبندد.
وی صراحتا از خروج از برجام سخن گفته و تحریمهای جدید آمریکا نیز نقض فاحش برجام بوده است. برجامی که به گفته مسئولان دولت ایران، بنای محکم حقوقی و سیاسی دارد و به این سادگیها قابل نقض یا فروپاشی نیست و اساسا قرار بود سنگ بنای برجامهای جدید در سیاست خارجی و در ارتباط با غرب باشد!
با چنین پیش زمینهای از خوشبینی و صرف هزینههای زیاد از وقت، انرژی و منافع ملی کشور در ماجرای برجام، حال با صحنهای روبه رو هستیم که برجام در آستانه فروپاشی علنی توسط آمریکا قرار دارد. محمدجواد ظریف که به قهرمان دیپلماسی و امیرکبیر و مصدق زمانه توسط رسانههای حامی دولت بدل گشته بود نیز در اظهارات جدیدی از عدم پایبندی ترامپ به برجام و احتمال لغو آن از سوی آمریکا سخن گفته که این نیز موید پایان عصر خوشبینی و بازی برد- بردی است که نزدیک بر ۵ سال بر سیاست خارجی ایران چنبره انداخته است.
متاسفانه خوشبینیها تا این حد ادامه داشته که برخی در ایران از ادامه برجام بدون آمریکا سخن گفته اند که این سخن نقض کامل ایدهای است که حل مشکل هستهای را تنها از طریق مذاکره با کدخدا میدانست. در این بین حسن روحانی، رئیس جمهور ایران که برای به دست آوردن دستاوردی، چون برجام هزینههای بسیاری را به کشور تحمیل ساخته و در ایام مذاکرات و به دست آمدن توافق هسته ای، وعدههای بسیاری را به مردم کشور داده بود، نباید اینک دست به روشنگری بزند و بابت تمامی آن هزینهها پاسخگو باشد؟
اینکه در شرایط پیروزی خودساخته از فرو ریختن ساختمان تحریمها و دمیدن آفتاب برجام بر خاک ایران سخن گفتن، کار سختی نبود، اما در حال حاضر که فروپاشی کامل برجام نزدیک است، آیا حسن روحانی بر صفحه تلویزیون ظاهر خواهد شد تا از آغاز عصر جدید سخن بگوید؟ غفلت از پتانسیلهای داخلی و امتیازدهیهای بی اساس به سرمایه گذاران ابن الوقتی خارجی که امروز هستند و فردا با تشر آمریکا فراری میشوند، دقیقا در چندسال اخیر در کشور به اوج رسیده است.
فرصتهای بسیاری برای افزایش توانمندهای اقتصادی کشور بر مبنای سیاستهای کلان اقتصاد مقاومتی تنها با امید به آن سوی مرزها و لغو تحریمها از بین رفت. انتظار میرود کسانی که پیش از برجام و در ایام پسابرجام، این توافق را به چماقی برای کوبیدن بر سر منتقدان و به زینت المجالسی برای خودنمایی و چراغ جادویی برای حل مشکلات کردند، در شرایط فعلی برای التیمام بدعهدیها و عدم عمل به وعدهها هم شده، از ملت ایران معذرت خواهی کنند و راهی را در پیش گیرند که کشورهای قوی اقتصادی در ابتدای کار آغاز کردند و با افزایش قدرت درونی اقتصادی به سمت بازارهای آزاد و اقتصاد رقابتی پای گذاشتند.