چرا مهار بیکاری به اصلی‌ترین چالش دولت مبدل شده است؟ +نمودار و جدول

ادمه بحران بیکاری در کشور به یکی از ابرچالش‌های دولت تبدیل شده و حتی مسئولان دولتی که خود مسئولیت ایجاد اشتغال را دارند، وادار به اعتراف به این بحران ساخته است.

راه حل‌هایی زیادی از سوی دولت‌های مختلف در ایران برای حل مشکل بیکاری اندیشیده و اجرایی شده است. از بنگا‌های زودبازده در دولت نهم و دهم تا تلاش برای جذب سرمایه گذاران خارجی و ساماندهی صنایع بالادستی در دولت تدبیر و امید، تمامی این سیاست‌ها با وجود مشکلات ساختاری در اقتصاد ایران، تقریبا ناموفق عمل کرده اند. در دولت روحانی، از همان ابتدا و تحت عنوان برنامه‌های مختلف از جمله برنامه صد روزه، برنامه‌های خروج از رکود، هم‌اندیشی با صاحبان سرمایه و اعضای اتاق بازرگانی و همچنین برنامه بهبود فضای کسب و کار به دنبال بهبود وضعیت اشتغال و حل معضل بیکاری جوانان بوده است. در این نوشتار ضمن نگاهی آماری به وضعیت نرخ بیکاری در کشور طی دو دهه گذشته، وضعیتِ این نرخ را از ابتدای شروع به کارِ دولت حسن روحانی مورد بحث و بررسی قرارخواهیم داد.

بیکاری در دو دهه اخیر
در بازه زمانی سال‌های (۱۳۹۴-۱۳۷۶) نرخ بیکاری در کشورمان همواره دورقمی و بالای ۱۰% بوده است، به‌طوری که طی این ۱۹ سال میانگین نرخ بیکاری در کشور ۱۲% می‌باشد. در ادبیات اقتصادی بیکاری بالاتر از ۵% غیرطبیعی و بیکاری‌های دو رقمی بحران تلقی می‌شود. این وضعیت زمانی نگران‌کننده‌تر خواهد شد که دریابیم، براساس تعریف دولت ومرکز آمارایران؛ هر فرد که حداقل یک ساعت در هفته کارکند، شاغل محسوب می‌شود. مشاهده می‌شود که حتی با وجود چنین تعریفی از بیکاری، در دو دهه گذشته، اقتصاد ایران نرخ‌های دورقمیِ بیکاری را تجربه کرده‌است. آمار نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۵ نزدیک ۱۲ درصد و در سال ۱۳۹۶ نیز ۱۱.۸ درصد بوده است.

آمار فصلیِ شاخص بیکاری؛ از ابتدای دولت یازدهم
دولت یازدهم؛ از تابستان ۱۳۹۲ و با نرخ بیکاری ۱۰.۴ درصدی کار خود را آغاز کرد و همانطور که در نمودار زیر می‌توان مشاهده نمود، طی سه سال مسیری تقریبا صعودی را طی کرده و براساس آخرین آماری که مرکز آمار ایران منتشر نموده (در ۱۷ بهمن ماه سال‌۱۳۹۵)؛ نرخ بیکاری در تابستان ۱۳۹۵ به ۱۲.۷ درصد رسیده‌است. مرکز آمار در گزارش جدیدی روند بیکاری فصلی در بهار ۱۳۹۶ را نیز افزایشی ارزیابی کرده است:" بررسی نرخ بیکاری افراد ١٠ ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که ۱۲.۶ درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. روند تغییرات این نرخ حاکی از آن است که این شاخص نسبت به بهار ١٣٩٥، ۰.۴ درصد و نسبت به زمستان ١٣٩٥، ۰.۱ درصد افزایش داشته است. "