به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، حدود ۴۰ سال است که بعد از آمریکا و شوروی سابق هیچ مأموریت رفت و برگشتی به ماه انجام نشده است و حالا فضاپیمای چانگ ۵ با مأموریت نمونهبرداری از سطح ماه بر روی سطح آن فرود آمده تا نمونهای ۲ کیلوگرمی از خاک آن را جمعآوری کند.
آخرین مأموریتهای مشابه مربوط به آپولو و روسیه در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ است، اما این مأموریت چین بسیار پیچیده است و قابلیتهای فناوری این کشور را به نمایش خواهد گذاشت.
این مأموریت از این جهت اهمیت دارد که نه تنها به دانشمندان کمک میکند تا نحوه تشکیل ماه را بفهمند بلکه فناوری را برای انجام مأموریتهای آینده به ماه و مریخ آزمایش میکند؛ در واقع میتوان گفت این یک مأموریت آزمایشی برای سفرهای آینده به ماه است و در این زمینه باید به پنج نکته مهم اشاره کرد.
اول توجه به موقعیت مکانی است که فضاپیما در آن فرود آمده است؛ این فضاپیما در بخشی از ماه معروف به Mons Rümker، گنبدی از سنگ آتشفشانی به عرض ۷۰ کیلومتر و ۵۰۰ متر ارتفاع در Oceanus Procellarum معروف به اقیانوس طوفانها (منطقه بزرگ خاکستری در سمت راست ماه وقتی از نیمکره جنوبی زمین مشاهده میشود) فرود آمده است.
تصور میشود این مکان با حدود ۱.۲ میلیارد سال قدمت یکی از آخرین مکانهایی باشد که کره ماه از نظر آتشفشانی فعال بوده است؛ این برای نخستین بار است که از این قسمت نمونهبرداری میشود و به زمین میآید.
اما چرا چین میخواهد این سنگها را با این میزان هزینه نمونهبرداری، به زمین بازگرداند؟ برای پاسخ به این سؤال شاید نخستین دلیل این باشد که چین قصد دارد سومین کشوری در جهان باشد که مأموریت رفت و برگشت به فضا داشته است و جدای از آن بار علمی این مأموریت بسیار بالاست، نمونههایی که آمریکا و شوروی سابق از ماه گردآوری کردهاند قدیمی است و حدود ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون سال قدمت دارد، اما نمونههای این بخش از ماه به دلیل فعالیتهای آتشفشانی قدیمی شاید تازهتر باشد و به دانشمندان کمک کند تا ماه را به لحاظ تاریخی به صورت دقیقتر مطالعه کنند و اطلاعات تازهای از فعالیتهای آتشفشانی ماه بدست آورند.
فهم دقیق از زمان فعالیتهای آتشفشانی ماه به دانشمندان کمک میکند تا در مورد پتانسیلهای زندگی در ماه مطالعات دقیقتری داشته باشند.
اما نکته مهم بعدی این است که این فضاپیما با چه فرآیندی میخواهد به زمین بازگردد؟ برای این کار مراحل پیچیدهای را باید پشت سر بگذارد.
فرود آمدن روی ماه خود پیچیدگیهای زیادی دارد (به عنوان مثال مأموریت هند برای این فرود با شکست مواجه شد) چه برسد به اینکه قرار باشد فضاپیما دوباره از سطح آن به زمین بازگردد. این فضاپیما زمان و انرژی زیادی برای انجام مأموریت ندارد و باید هرچه سریعتر مأموریت خود را انجام داده و آماده بازگشت باشد؛ این انرژی تنها برای ۱۴ روز تدارک دیده شده است.
این ربات تا دو روز آینده با یک بازو حفاری را تا عمق دو متری انجام میدهد و نمونهبرداری را آغاز میکند، نمونهها به فرودگر منتقل میشود و عملیات پرتاب برای رسیدن این فرودگر به فضا پیمای اصلی آغاز میشود.
باید با دقت تمام این فرودگر بعد از پرتاب در فضا به فضاپیما متصل شود؛ آزمایش این مانور پیش از این در زمین انجام شده و موفقیتآمیز بوده است، اما شرایط در ماه متفاوت خواهد بود!
بعد از اتصال فرودگر به فضاپیما با نیروی محرک فرودگر عملیات بازگشت فضاپیما به زمین آغاز میشود؛ چالش نهایی فرود ماژول به زمین است، آن هم با سرعت ۱۱ کیلومتر بر ثانیه!
محل فرود مغولستان تعیین شده است و عملیات کاهش سرعت برای استفاده از چتر پیشبینی شده است.
اما تمام این مأموریت تنها برای آوردن این نمونه به زمین نیست بلکه یک فرآیند آزمایشی برای سفرهای آینده به ماه است، یک آزمایش عملی جامع برای مأموریتهای آینده به ماه و مریخ.
مراحل فرود در ماه، ناوبری در سطح ماه، پرواز مجدد و اتصال فرودگر به ماه و در نهایت بازگشت به زمین یک فرآیند تمرینی برای ارسال انسان به ماه است؛ طبق اعلام دولت چین قرار است تا پایان این دهه یک پایگاه مستقر در ماه ایجاد کند؛ چین همین نگاه مأموریتی را هم برای مریخ در نظر دارد.
در صورت موفقیت این مأموریت، چینیها قصد دارند مأموریتهای بعدی، Chang'e ۶ و Chang'e ۷ را از سال ۲۰۲۳ به قطب جنوب ماه بفرستند.