گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ایران به دلیل قرارگیری در کمربند لرزه خیز آلپ-هیمالیا، جزو کشورهایی زلزله خیز دنیاست و حدود ۸ درصد از زمین لرزههای دنیا و حدود ۱۷ درصد از زلزله های بزرگ دنیا در فلات ایران رخ می دهد.
زمین لرزه در سالیان گذشته خسارتهای جانی و مالی زیادی را به مردم کشورمان وارد کرده و با توجه به وضعیتی که کشورمان از لحاظ موقعیت جغرافیایی دارد، وقوع زمین لرزه در آینده هم امری ممکن است؛ لذا نیاز است تا تدابیری برای مواجهه با این اتفاقات طبیعی اندیشیده شود تا خسارت کمتری در پی داشته باشد.
بر همین اساس، در ۱۸ و ۱۹ تیرماه سال ۱۴۰۰ دو زمین لرزه به بزرگی ۵ و ۴.۳ ریشتر بخشهایی از نقده از توابع استان آذربایجان غربی را لرزاند که موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران وقوع زلزله پنج ریشتری را در ساعت ۲۰:۱۱:۱۹ اعلام کرد که در عمق ۱۰ کیلومتری زمین در چهار کیلومتری نقده، ۱۵ کیلومتری محمدیار و ۱۸ کیلومتری نالوس از توابع استان آذربایجان غربی رخ داد.
شهرستان ۱۲۷ هزار نفری نقده یکی از شهرهای جنوبی آذربایجانغربی است که در فاصله حدود ۸۰ کیلومتری جنوب شرق ارومیه واقع شده است.
وقوع دو زمین لرزه در این شهرستان نقده خوشبخانه خسارات جانی نداشت و تنها موجب ترک خوردگی برخی منازل در شهرستانهای نقده و پیرانشهر شد. شدت زمین لرزه در شهرستان نقده به حدی بود که موجب رعب و وحشت در بین اهالی شد.
در همان ابتدای وقوع زمین لرزه ستاد مدیریت بحران شهرستان نقده تیمهای ارزیابی خسارت را به ۹۵ روستای این شهرستان اعزام کرد، نیروهای امدادی هم به حالت آماده باش در آمدند تا در صورت نیاز، امداد رسانی لازم به مردم انجام شود.
ارزیابیهای اولیه در منطقه نشان داد خوشبختانه این حادثه تلفات جانی نداشته و تنها چند واحد مسکونی خسارت جزئی دیده اند. به گفته محمد مهدی شهریاری استاندار استان آذربایجان غربی این زمین لرزه نسبتا شدید و پنج ریشتری تنها موجب وارد شدن خسارات جزیی به واحدهای روستایی منطقه نقده شده است.
در ادامه نیروهای ارزیاب استانداری، هلال احمر و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان غربی بعد از اعزام به منطقه زلزله زده جمع بندی از خسارتهای به وجود آمده انجام دادند.
به گفته امیرجعفرزاده مدیرعامل جمعیت هلال احمر آذربایجانغربی نیروهای امدادی جنوب این استان هم اکنون در حالت آماده باش هستند و در صورت بروز حادثه احتمالی به مردم منطقه نقده امدادرسانی خواهند کرد.
همچنین براساس ارزیابیهای اولیه نیروهای هلال احمر، خسارت زیادی به منطقه زلزله زده نقده وارد نشده است.
منوچهر شاکر فرماندار نقده با اشاره به آخرین وضعیت وقوع زلزله در نقده، میگوید زلزله پنج ریشتری در نقده هیچگونه خسارت جانی و مالی در پی نداشته فقط در مناطق روستایی شهر نقده مساکن روستایی که سازه آن از کاهوگل بوده خسارت جزئی دیده و ترک برداشته است.
به گفته وی تیمهای ارزیاب برای بررسی و اعلام خسارتهای ناشی از زلزله به مناطق اعزام شده و در صورت برآورد اولیه خسات، نتایج آن متعاقبا اعلام خواهد شد.
فرماندار نقده در ادامه میافزاید: صبح شنبه در ساعت ۷:۱۰ دوباره شهر نقده لرزید و قدرت این زمین لرزه در حدود سه ریشتر بود، اما خوشبختانه این زمین لرزه خسارتی نداشته است.
شاکر یادآور میشود: بنا به دستور استاندار آذربایجانغربی تمام نیروهای امدادرسان، اورژانس و هلال احمر در آمادگی کامل برای امدادرسانی هستند و تاکنون هیچنوع مشکل خاصی بر اثر وقوع زمینلرزه در نقده گزارش نشده است.
به گفته سلیمان بشیری، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیرانشهر سلیمان با اشاره به خسارت زلزله ۵ ریشتری در استان میگوید: بلافاصله پس از بروز زلزله اقدامات لازم برای بررسی میزان خسارت احتمالی در بناهای تاریخی پیرانشهر آغاز شد. در نتیجه مشخص شد متاسفانه بر اثر این زلزله بخشی از تپه تاریخی جلدیان پیرانشهر متعلق به هزاره پنجم قبل از میلاد ریزش کرده است.
رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی پیرانشهر میافزاید: خوشبختانه در سایر آثار تاریخی این شهرستان خسارتی گزارش نشده است.
لازم به ذکر است، ایمنی برای کاهش اثرات بلایای طبیعی بسیار مهم و قابل تامل است که از مهمترین این حوادث میتوان به زلزله اشاره کرد که در اثر فرآیندهای بنیادین و قدرتمند زمین شناختی که خارج از حیطه کنترل ما هستند، به وقوع میپیوندند.
این فرآیند غیرقابل پیش بینی در اثر فعل و انفعالات درونی زمین و برهمکنش مواد مذاب داخلی زمین است که علاوه بر آشوبهای شدید در داخل زمین، بازتاب بیرونی نیز به وجود میآورند که پی بردن به ماهیت وجودی، علل پیدایش، زمان وقوع و قدرت زلزله به فناوریهای بسیار پیشرفته نیاز دارد. اگرچه امواج زلزلهای ثبت شده، میتواند به ما اطلاع دهند که ارتعاشهای بسیار قوی تری در راه است، اما به این اطلاعات، فقط چند دقیقه پیش از وقوع زلزله، میتوان به آن دست یافت.
در کشور ما در سالهای گذشته زلزلهها افزایش چشمگیری داشته اند طراحی ساختمانها به شیوهای که بتوانند این ضربهها را بگیرند، مخصوصاً در مناطقی که زلزله خیز هستند، بسیار مهم است.
رعایت اصول ایمنی در داخل ساختمانها نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا در برخی از زلزلههای نه چندان شدید، امکان دارد که ساختمان ویران نشود، اما سقوط، پرتاب و شکستن وسایل داخلی برای ساکنان ایجاد خطر کند؛ لذا ایمن سازی داخل ساختمانها نیز از اصول ایمنی محسوب میشود که در عین حال بسیار کم هزینه و آسان است، تأثیر به سزایی در پیشگیری از آسیبها دارد.
آگاهی افراد جامعه از پدیده زلزله و میزان خطر زلزله محل زندگی خود، برنامه ریزیهای صحیح ایمنی به طور گروهی و در اقشار مختلف جامعه و بالاخره آمادگی فردی برای انجام اقدامات ضروری در هنگام وقوع زلزله، میتواند میزان آسیبها را تا حد زیادی کاهش میدهد.