کارخانه «کلر پارس»؛ تهدیدی برای آب‌های زیرزمینی تبریز / لزوم پیگیری نهاد‌های نظارتی
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، شرکت کلرپارس تبریز از شرکت‌های زیرمجموعه شستا وابسته به سازمان تامین اجتماعی و یکی از واحد‌های تولید محصول استراتژیک کلر و مشتقات آن در کشور است. این شرکت در منطقه‌ای قرار گرفته که چاه‌های عمیق آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در آن جا قرار دارد و آب شرب ساکنان مناطق شرق تبریز از همین ناحیه‌ای که در خطر آلودگی قرار دارد، تامین می‌شود.
بررسی‌های نشان می‌دهد روند آلایندگی کارخانه کلرپارس طی سال‌های اخیر تشدید شده است، به طوری که در نامه اداره کل حفاظت محیط زیست به دادستانی استان موضوع آلودگی چاه‌های آب شرب تبریز در منطقه عنوان شده و بر آلوده شدن چاه‌های آب شرب تبریز تاکید دارد.
در این گزارش آمده است، پارامتر‌های خروجی پساب صنعتی کارخانه کلرپارس خارج از محدوده استاندارد و حاوی هیدروکربن‌ها و مواد آروماتیک خطرناک است که در مسیل رودخانه فصلی منطقه رهاسازی می‌شود. یون کلر و کلر آزاد از مهمترین پارامتر‌های آلاینده و خطرناک این کارخانه صنایع شیمیایی در شرق تبریز است.
گفتنی است وجود آلایندگی کارخانه کلرپارس باعث شده تا احمد علیرضا بیگی نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهردر مجلس شورای اسلامی، طی نامه‌ای گزارشی مبسوط به دادستان عمومی و انقلاب استان، ارائه و درخواست پیگرد و برخورد قانونی با مدیرعامل شرکت کلرپارس و اصلاح روند تخلفات زیست محیطی شود.
بیگی در قسمتی از نامه خود به دادستانی عنوان می‌کند: «شرکت کلر پارس که سال‌هاست که توام با آلودگی زیست محیطی در زیر چتر حمایت محیط زیست فعالیت می‌کند و معمولا وقتی شرایط بحرانی می‌گردد با دادن فرصت زمانی برای اصلاح آلودگی واحد به فراموشی سپرده می‌شود.
با توجه به نگرانی‌های عمومی از فعالیت این شرکت که منجر به آلودگی چاه‌های عمیق آب شرب بخشی از کلانشهر تبریز در نزدیکی این واحد شده و احتمال آلایندگی وآب‌های زیر زمینی در آن منطقه هم دور از نخواهد بود، با عدم نظارت لازم اداره کل محیط زیست مواجه هستیم که قصور در انجام وظایف قانونی در الزام واحد به اجرای ضوابط و مقررات زیست محیطی و عدم اقدام پیشگیرانه حتی عدم درج نام واحد در فهرست واحد‌های آلاینده در سنوات گذشته اتفاق افتاده است.»
بررسی‌ها همچنین نشان داد، در یکم تیر ماه سال ۱۳۹۹ اداره محیط زیست استان آذربایجان شرقی در نامه‌ای به مدیرعامل شرکت کلر پارس نتیجه نمونه برداری را مغایر با استانداری‌های زیست محیطی اعلام کرده و خواستار اطلاح سیستم کنترلی اقدام و نتیجه آنالیز جدد خروجی را داشته است.
روند مدیریت پساب کارخانه کلرپارس نادرست و آلاینده است
یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در واکنش به نگرانی‌ها از آلایندگی زیست محیطی کارخانه کلرپارس در شرق تبریز و احتمال آلودگی آب‌های سطحی و زیرسطحی منطقه، می‌گوید: شرکت آب منطقه‌ای استان حدود ۱۵ مورد را به مسئولان این شرکت تذکر داده است، هر چند در این رابطه سازمان حفاظت محیط زیست بیشتر از آب منطقه‌ای ذی نفع است و فکر می‌کنم تذکرات لازم و کافی به شرکت کلرپارس در این رابطه داده شده است که باید به سرعت اجرایی شود.
غفارزاده می‌افزاید: بر اساس نمونه برداری‌هایی که همکاران ما از آب‌های منطقه انجام داده اند، خوشبختانه تا کنون آلودگی در آب‌های زیرزمینی منطقه دیده نشده است، اما پاسخ به این سوال آیا احتمال آلودگی منابع آب منطقه این روند وجود دارد یا خیر، این است که بله این احتمال وجود دارد و هر پساب صنعتی و شیمیایی که بدون تصفیه وارد محیط زیست و آب و خاک منطقه شود، موجب آلودگی محیط زیست خواهد شد. متاسفانه روندی که شرکت کلرپارس در مورد مدیریت پساب خود در پیش گرفته است، نادرست و آلاینده است و در صورت تدوام این روند در آینده شاهد آلودگی منابع آب منطقه خواهیم بود.
وی در ادامه می‌افزاید: مهمترین مشکلات زیست محیطی کارخانه کلرپارس که به مسئولان آن هم از مدت‌ها پیش اعلام شده، ضرورت اصلاح پوشش‌های فرسوده ژئوممبران ها، دپو‌های روباز نمکی، دپوی عظیم خاک‌های آلوده به آزبست و تخلیه پساب رقیق شده به مسیل رودخانه است که موجب آلودگی آب‌های زیرزمینی در آینده خواهند شد.
وی در ادامه می‌گوید: محصولات تولیدی کارخانه کلرپارس یکی از نیاز‌های ضروری بهداشتی منطقه است، اما هیچ چیزی نمی‌تواند دلیل و توجیهی برای آلودگی محیط زیست و منابع آب و خاک باشد، اتفاقاً سرمایه گذاری برای رعایت ضوابط زیست محیطی با فعالیت و سود این کارخانه مغایرتی ندارد و به نفع خود آن‌ها و همه است.
حسن عباس نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی هم در مورد آلایندگی زیست محیطی کارخانه صنایع شیمیایی کلرپارس، می‌گوید: پرونده این شرکت را به علت بی توجهی به اخطاریه‌های زیست محیطی به دادگستری ارجاع دادیم.
حسن عباس نژاد ادامه می‌دهد: شرکت کلرپارس به لیست صنایع آلاینده آذربایجان شرقی افزوده شده و وفق ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی پرونده این شرکت به دلیل تهدید علیه بهداشت عمومی و سلامت جامعه به دستگاه قضایی ارجاع داده شده و پیگیری می‌شود.
ا
اظهارات عجیب مدیرعامل شرکت کلرپارس در مورد آلودگی زیست محیطی
ابوالفضل باباپور، مدیرعامل شرکت کلرپارس در مورد به وضعیت نگران کننده زیست محیطی این کارخانه می‌گوید: برنامه ریزی کرده ایم تا این مشکلات را حل کنیم و در دو سال گذشته هم کار‌هایی انجام شده و دانشگاه تبریز و پارک علم و فناوری استان هم مطالعات لازم را انجام می‌دهند تا مشکلات زیست محیطی را به حداقل برسانیم.
باباپور می‌افزاید: البته ما مواد آلی نداریم و با مواد معدنی کار می‌کنیم و مشکل حاد منجر به آلودگی محیط زیست در کارخانه کلرپارس وجود ندارد و اضافه کردن نام شرکت کلرپارس در لیست صنایع آلاینده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست یک کار سیاسی بوده است و محیط زیست در این زمینه سیاسی عمل کرده است!
وی ادامه می‌دهد: البته این کارخانه، یک کارخانه صنایع شیمیایی است و نمی‌شود گفت مشکلات زیست محیطی در آن پیش نمی‌آید، ما نه خودمان و نه سهامداران شرکت راضی به آلودگی محیط زیست نیستیم و ۱۵ میلیارد تومان برای ارتقای شاخص‌های ایمنی و زیست محیطی کارخانه هزینه کرده ایم.
مدیرعامل کلرپارس در اظهاراتی عجیب در مورد آلودگی زیست محیطی این کارخانه، می‌گوید: مگر محصولات تولیدی کلرپارس چیست؟ تمام محصولات ما مواد ضدعفونی کننده و گندزاست و از آن‌ها برای گندزدایی و ضدعفونی آب شرب استفاده می‌شود و اگر به آب‌های زیرزمینی هم نشت پیدا کند، آب‌های زیرزمینی را ضدعفونی می‌کند!
یکی از بحران‌های امروزی آلودگی محیط زیست است و اگر کنترلی بر روند رشد تصاعدی این پدیده انجام نگیرد با فاجعه محیط زیست روبرو خواهیم شد. آلودگی آب‌های سطحی و زیر سطحی تبریز توسط کارخانه صنایع شیمیایی کلرپارس در شرق تبریز تهدید مستقیم علیه سلامت شهروندان به حساب می‌آید و لازم است دستگاه‌های نظارتی و قضایی با پیگیری ویژه این موضوع، مدیران این کارخانه را مجاب به حل و فصل مشکلات زیست محیطی خود کنند.