به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، کمبود و حتی نبود شیرخشک معضلی جدیست که این روزها گریبانگیر خانوادهها شده است. مادرانی که به دلایل مختلف مانند نداشتن شیر کافی، نبودن در کنار کودک، مکمل غذایی و ... از شیرخشکهای گوناگون برای تغذیه فرزندشان استفاده میکنند، حال باید در کنار تمام مشکلات اقتصادی، اجتماعی و معیشتی از این داروخانه به آن داروخانه بروند تا شاید عایدشان یک قوطی شیرخشک ناقابل باشد.
* مشکل از کجا شروع شد؟
بانکهای اروپایی که ارز مورد نیاز کارخانههای تولید شیرخشک را تأمین میکنند، متاسفانه خرداد ۱۴۰۲ کشورمان را تحریم کردند و پول واریزی از سوی ایران برای دریافت ماده اولیه شیرخشک بلوکه شد و در نتیجه پس از چند ماه تلاش ۱۰ میلیون یوروی بانک مرکزی به کشور بازگردانده شد.
مشکلات ارزی یکی از دلایل کمبود شیرخشک در ماههای اخیر بود درحالیکه ماجرا فقط ارز نبود؛ زیرا برخی میگویند قیمت پایین انواع شیرهای خشک موجود در کشور سبب شده سودجویان تعداد قابل توجهی از برندهای مختلف را به کشورهای همسایه قاچاق کنند. با توجه به حاشیه سود اندک داروخانهها برای شیرخشک پس احتکار صرفه اقتصادی نداشته و در نتیجه احتمال قاچاق از احتکار بیشتر است.
چندی پیش برات الله سلطانمیرزایی جانشین هنگ مرزی تایباد گفت: در جریان برخورد با قاچاق کالا، مرزبانان مرزی موفق شدند در بازرسیهای به عمل آمده تعداد ۱۲۲ قوطی شیر خشک قاچاق در معبر زمینی دوغارون کشف کنند.
وی افزود: ارزش این محموله قاچاق ۹ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان بوده که از ۶ تبعه افغانستانی کشف و ضبط شده است.
برخی مسئولان خبر از تأمین شیرخشک و عرضه آن به داروخانهها دادهاند. در این خصوص حیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو در حاشیه همایش روز جهانی غذا در جمع خبرنگاران گفت: برآورد ما این است که در طول یک ماه آینده تمام نامهای تجاری شیرخشک در بازار تأمین شود.
وی درباره عرضه شیرخشک با کد ملی از سوی داروخانهها افزود: موضوع کنترل اصالت برای تمام محصولات برقرار بود که برای شیرخشک رگولار هم از ۲۰ مهر آغاز شده است.
محمدی تأکید کرد: فعلاً محدودیتی در ارائه تعداد شیرخشک به افراد نیست و با کمک متخصصان اطفال و تغذیه این موضوع ارزیابی میشود و اگر نیاز شد، حداکثر سقف مجاز قائل میشویم.
* ۴ میلیون قوطی شیرخشک توزیع خواهد شد
در همین راستا سجاد اسماعیلی مشاور رسانهای رئیس سازمان غذا و دارو گفت: چندماه گذشته با مشکلات ارزی مواجه بودیم که خوشبختانه برطرف شد و اکنون در تأمین ارز مورد نیاز خرید مواد اولیه مشکلی نداریم. برای تأمین کسری بازار یک برنامه واردات فوریتی داده شد که این واردات به صورت محدود، مقطعی و کوتاه مدت تا زمان اشباع بازار انجام خواهد شد. اکنون نخستین محمولههای شیرخشک به گمرک رسیده و درحال نمونه برداری و آزمایشهای اولیه است.
وی بیان کرد: در دوهفته آینده حدود ۴ میلیون قوطی شیرخشک از طریق واردات تأمین خواهد شد و پس از انجام آزمایشها به سرعت در بازار و داروخانهها توزیع و به بیماران و مصرف کنندگان عرضه خواهد شد.
در گزارش بانک مرکزی هم آمده است: با توجه به نیاز کشور و نسبت به سفارشهای سازمان غذا و دارو حدود ۲۷ میلیون دلار ارز تخصیص داده شده است. این بانک از ابتدای سال تاکنون برای واردات شیرخشک ۱۸۳ میلیون دلار ارز تخصیص داده است.
* نیمی از ظرفیت داخلی برای تولید استفاده نمیشود
هانی تحویل زاده رئیس انجمن شیرخشک ایران درباره وضعیت شیر خشک در داروخانهها اظهار کرد: برای اختصاص ارز باید لیستی از مواد اولیه شیرخشک و نام شرکتهای دریافت کننده ازسوی سازمان غذا و دارو به بانک مرکزی ارسال شود که در نهایت بانک مرکزی با در دست داشتن این لیست، ارز مورد نیاز را تخصیص دهد. متأسفانه سازمان غذا و دارو در ارسال لیست کوتاهی میکند.
وی به مشکلات تولیدکنندگان داخلی شیر خشک اشاره کرد و گفت: دو شرکت در ایران با بدهی ارزی مواجه هستند و سه شرکت یا ارز مورد نیاز را دریافت نکرده و یا مبلغ بسیار کمی دستشان را گرفته است. شرکتهای داخلی ظرفیت بسیار خوب و توانایی پاسخ به نیاز بازار شیرخشک در کشور را دارند. به عنوان مثال سال گذشته ۶۰ میلیون قوطی شیر خشک اطفال رگولار در کشور مصرف شده است که ظرفیت تولید داخل با وجود پنج کارخانه ۱۲۰ میلیون قوطی است؛ اما تاکنون حتی نیمی از ظرفیت آنها هم برای تولید داخلی شیرخشک استفاده نشده است.
تحویلزاده افزود: واردات شیر خشک حدود سه برابر بیشتر از تولید آن در کشور هزینهبر است و از آنجایی که سازمان غذا و دارو لیست مورد نیاز را به بانک مرکزی ارسال نمیکند، احتمال میرود که قصد واردات شیرخشک را دارد در حالی که به دلیل عدم ارسال لیست تخصیص، دو شرکت ایرانی تعطیل و یک شرکت دیگر تا یک ماه آینده در صورت نبودن ارز از فعالیت باز میماند. با تعطیلی این شرکتها هم تعداد زیادی کارگر که نانآور خانواده هستند بیکار میشوند. اگر سازمان غذا و دارو و بانک مرکزی مشکل ارزی دارند پس چگونه در واردات آن مشکلی وجود ندارد؟
* باید مشکلات ارزی حل شود
براساس این گزارش تولیدکنندگان شیرخشک و توزیع کنندگان آن چشمشان را به تصمیم و تدابیر نهادهایی از جمله سازمان غذاودارو، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دوختهاند تا از غذای لازم و ضروری کودکان حمایت کنند. شواهد و قرائن نشان میدهد حل این مشکل آنچنان هم سخت نیست و به راحتی میتوان آن را از طریق گرهگشاییهای ارزی و تقویت تولیدکنندگان داخلی شیرخشک حل و فصل کرد.
واضح است عدهای رانتخوار و مافیامسلک درصدد سوداگری و سوءاستفاده از کم و کاستیها هستند و در راستای تأمین منافع خود حتی به کودکان شیرخواره هم رحم نمیکنند؛ لازم است دستگاهها و نهادهای نظارتی به این مسئله ورود جدی داشته باشند و با همکاری میان نهادهای اجرایی کشور به بازار آشفته شیرخشک سامان بخشند.
[snews] => [bimg] => 2109734_556.jpg [tmpl] => [sdate] => 14020816223952 [pdate] => 14020816223958 [udate] => 0 [sendby] => h.afrough [publishby] => h.afrough [updateby] => [service_id] => 9 [cat_id] => 47 [sec_id] => 164 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 2 ) [extra_content] => Array ( [cid] => 1109210 [ostan] => 0 [typist] => [country] => [promise_date] => 0 [access_level] => 0 [promise_date_type] => [meta_keywords] => [slugs] => ) [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 1113197 [title] => بازرسی همزمان از شرکتهای توزیع شیرخشک/ راهکار جلوگیری از احتکار [pdate] => 14020904104510 [service_id] => 9 ) [1] => Array ( [id] => 1103451 [title] => واکنش داروخانهها به توزیع شیرخشک با کد ملی نوزاد [pdate] => 14020722090319 [service_id] => 9 ) [2] => Array ( [id] => 1097287 [title] => کمبود شیرخشک در بزرگترین استان کشور/ والدین کرمانی نگرانند [pdate] => 14020623201101 [service_id] => 14 ) [3] => Array ( [id] => 1089782 [title] => پورابراهیمی: سیاستهای جدید بانک مرکزی موجب گرانی شده است / نرخ ارز ترجیحی را زمانی قبول داریم که قیمت نهایی مصرف کننده متناسب با این نرخ باشد + فیلم [pdate] => 14020511080000 [service_id] => 6 ) [4] => Array ( [id] => 1074715 [title] => تولید ۷۰ میلیون قوطی شیرخشک با ارز ترجیحی [pdate] => 14020222185300 [service_id] => 9 ) [5] => Array ( [id] => 1074254 [title] => کشف ۶ تن شیر خشک فاسد در نظرآباد [pdate] => 14020219162634 [service_id] => 9 ) [6] => Array ( [id] => 1073171 [title] => کمبود شیر خشک شایعه است/ رشد ۲۰ درصدی تولید در سال جاری [pdate] => 14020213132349 [service_id] => 9 ) [7] => Array ( [id] => 1062747 [title] => کشف انبار شیر خشک قاچاق در زابل [pdate] => 14011205193301 [service_id] => 7 ) [8] => Array ( [id] => 1051962 [title] => خزعلی: حذف ارز ترجیحی در دراز مدت به نفع مردم است / اکر دولت کوتاه مدت فکر میکرد وارد اصلاحات نمیشد [pdate] => 14011009090815 [service_id] => 6 ) [9] => Array ( [id] => 1048586 [title] => آرامش در بازار مرغ پس از گذشت ۷ ماه از حذف ارز ترجیحی / زمینه صادرات فراهم شد [pdate] => 14010921090257 [service_id] => 7 ) [10] => Array ( [id] => 1014059 [title] => بایدن: از بحران شیرخشک در آمریکا خبر نداشتم [pdate] => 14010312113156 [service_id] => 6 ) [11] => Array ( [id] => 1013643 [title] => اقدامات مشکوک در بازار مسکن/ افزایش خودسرانه قیمتها به بهانه اصلاح نظام یارانهای [pdate] => 14010310111949 [service_id] => 7 ) [12] => Array ( [id] => 1011478 [title] => رضایت تولیدکنندگان از حذف رانت ارز ترجیحی [pdate] => 14010230122511 [service_id] => 7 ) [13] => Array ( [id] => 1010645 [title] => تورم برای مردم، رانت برای خواص [pdate] => 14010225124322 [service_id] => 7 ) [14] => Array ( [id] => 1009805 [title] => ساداتینژاد: با حذف ارز ترجیحی تغییراتی در قیمت کالاها وجود دارد [pdate] => 14010220161420 [service_id] => 7 ) [15] => Array ( [id] => 1007074 [title] => ترخیص شیر خشک از گمرک طی سه روز آینده/ همه مردم در سال جاری بیمه میشوند [pdate] => 14010203224810 [service_id] => 9 ) [16] => Array ( [id] => 1003171 [title] => ارز ترجیحی برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی در بودجه سال ۱۴۰۱ هنوز اعمال نشده است [pdate] => 14010107222350 [service_id] => 9 ) [17] => Array ( [id] => 991044 [title] => تصمیم سران قوا برای تخصیص اعتبار ارز ترجیحی تا پایان سال جاری [pdate] => 14001029104331 [service_id] => 6 ) [18] => Array ( [id] => 989046 [title] => بذرپاش: تصمیمگیری درباره منابع حذف ارز ترجیحی به برنامه دقیق نیاز دارد [pdate] => 14001019223603 [service_id] => 6 ) [19] => Array ( [id] => 977446 [title] => خوانساری: ارز ترجیحی ۷۵۰ هزار میلیارد تومان پایه پولی را افزایش داد [pdate] => 14000825094623 [service_id] => 7 ) [20] => Array ( [id] => 955607 [title] => فاسد شدن یکونیم میلیون دلار مواد اولیه شیر خشک در گمرک حقیقت دارد؟ [pdate] => 14000525162242 [service_id] => 3 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 1113197 [title] => بازرسی همزمان از شرکتهای توزیع شیرخشک/ راهکار جلوگیری از احتکار [pdate] => 14020904104510 [service_id] => 9 [rutitr] => رییس سازمان غذا و دارو خبر داد [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 2 [relation_type] => 1 [order] => 21 ) [1] => Array ( [id] => 1089782 [title] => پورابراهیمی: سیاستهای جدید بانک مرکزی موجب گرانی شده است / نرخ ارز ترجیحی را زمانی قبول داریم که قیمت نهایی مصرف کننده متناسب با این نرخ باشد + فیلم [pdate] => 14020511080000 [service_id] => 6 [rutitr] => در گفتگو با دانشجو؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 20 ) [2] => Array ( [id] => 1103451 [title] => واکنش داروخانهها به توزیع شیرخشک با کد ملی نوزاد [pdate] => 14020722090319 [service_id] => 9 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 2 [relation_type] => 1 [order] => 19 ) [3] => Array ( [id] => 1097287 [title] => کمبود شیرخشک در بزرگترین استان کشور/ والدین کرمانی نگرانند [pdate] => 14020623201101 [service_id] => 14 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 2 [relation_type] => 1 [order] => 18 ) [4] => Array ( [id] => 1074715 [title] => تولید ۷۰ میلیون قوطی شیرخشک با ارز ترجیحی [pdate] => 14020222185300 [service_id] => 9 [rutitr] => سخنگوی وزارت بهداشت خبر داد؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 2 [relation_type] => 1 [order] => 17 ) [5] => Array ( [id] => 1073171 [title] => کمبود شیر خشک شایعه است/ رشد ۲۰ درصدی تولید در سال جاری [pdate] => 14020213132349 [service_id] => 9 [rutitr] => مدیرکل فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 16 ) [6] => Array ( [id] => 1013643 [title] => اقدامات مشکوک در بازار مسکن/ افزایش خودسرانه قیمتها به بهانه اصلاح نظام یارانهای [pdate] => 14010310111949 [service_id] => 7 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 15 ) [7] => Array ( [id] => 1009805 [title] => ساداتینژاد: با حذف ارز ترجیحی تغییراتی در قیمت کالاها وجود دارد [pdate] => 14010220161420 [service_id] => 7 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 14 ) [8] => Array ( [id] => 1011478 [title] => رضایت تولیدکنندگان از حذف رانت ارز ترجیحی [pdate] => 14010230122511 [service_id] => 7 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 13 ) [9] => Array ( [id] => 1074254 [title] => کشف ۶ تن شیر خشک فاسد در نظرآباد [pdate] => 14020219162634 [service_id] => 9 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 2 [relation_type] => 1 [order] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 991044 [title] => تصمیم سران قوا برای تخصیص اعتبار ارز ترجیحی تا پایان سال جاری [pdate] => 14001029104331 [service_id] => 6 [rutitr] => خضریان خبر داد [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 11 ) [11] => Array ( [id] => 1062747 [title] => کشف انبار شیر خشک قاچاق در زابل [pdate] => 14011205193301 [service_id] => 7 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 10 ) [12] => Array ( [id] => 989046 [title] => بذرپاش: تصمیمگیری درباره منابع حذف ارز ترجیحی به برنامه دقیق نیاز دارد [pdate] => 14001019223603 [service_id] => 6 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 9 ) [13] => Array ( [id] => 1010645 [title] => تورم برای مردم، رانت برای خواص [pdate] => 14010225124322 [service_id] => 7 [rutitr] => دستاورد ارز ۴۲۰۰ تومانی چه بود؟ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 8 ) [14] => Array ( [id] => 1048586 [title] => آرامش در بازار مرغ پس از گذشت ۷ ماه از حذف ارز ترجیحی / زمینه صادرات فراهم شد [pdate] => 14010921090257 [service_id] => 7 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 7 ) [15] => Array ( [id] => 1014059 [title] => بایدن: از بحران شیرخشک در آمریکا خبر نداشتم [pdate] => 14010312113156 [service_id] => 6 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 6 ) [16] => Array ( [id] => 1007074 [title] => ترخیص شیر خشک از گمرک طی سه روز آینده/ همه مردم در سال جاری بیمه میشوند [pdate] => 14010203224810 [service_id] => 9 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 5 ) [17] => Array ( [id] => 1003171 [title] => ارز ترجیحی برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی در بودجه سال ۱۴۰۱ هنوز اعمال نشده است [pdate] => 14010107222350 [service_id] => 9 [rutitr] => توضیحات سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 4 ) [18] => Array ( [id] => 955607 [title] => فاسد شدن یکونیم میلیون دلار مواد اولیه شیر خشک در گمرک حقیقت دارد؟ [pdate] => 14000525162242 [service_id] => 3 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 3 [lead_img] => /files/fa/news/1400/5/20/1462306_110.jpg ) [19] => Array ( [id] => 1051962 [title] => خزعلی: حذف ارز ترجیحی در دراز مدت به نفع مردم است / اکر دولت کوتاه مدت فکر میکرد وارد اصلاحات نمیشد [pdate] => 14011009090815 [service_id] => 6 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 2 ) [20] => Array ( [id] => 977446 [title] => خوانساری: ارز ترجیحی ۷۵۰ هزار میلیارد تومان پایه پولی را افزایش داد [pdate] => 14000825094623 [service_id] => 7 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 1 ) ) ) [media] => Array ( ) [view_images] => Array ( [bimg] => /files/fa/news/1402/8/16/2109734_556.jpg ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => شیر خشک [id] => 3661173 [tag_id] => 117135 ) [1] => Array ( [tag] => ارز ترجیحی [id] => 3661174 [tag_id] => 136349 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، پدرام پاک آئین افزود: پنج شرکت داخلی تأمین کننده شیر خشک عادی (رگولار) کشورند که برای تأمین مواد اولیه این محصول ارز ترجیحی دریافت میکنند.
سخنگوی وزارت بهداشت یادآور شد: تولیدکنندگان ارز دریافتی را برای تأمین مواد اولیه به یورو و بر حسب تعداد قوطی تولیدی دریافت میکنند.
دستیار وزیر بهداشت با بیان اینکه میزان تولید شیر خشک در سال ۱۴۰۲ حدود ۷۰ میلیون قوطی خواهد بود، افزود: تدابیر لازم برای تأمین ارز مورد نیاز این میزان شیر خشک اندیشیده شده و در حال حاضر، همه شرکتها با حداکثر ظرفیت به تولید مشغولند؛ بنابراین مشکلی از لحاظ کمبود شیر خشک عادی (رگولار) در کشور وجود ندارد.
پاک آئین افزود: مواد اولیه شیر خشک موجود در بازار با ارز ۴۲۰۰ تومانی تهیه شده و با توجه اختلاف قیمت آن در بازار ایران با بازار جهانی، نظارتهای سازمان غذا و دارو بر زنجیره تأمین هوشمندسازی و تشدید شده است.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، کوثر قاسمی، حسن روحانی در آخرین روزهای اردیبهشت 96 با مشارکت 73 درصدی و آراء 57 درصدی برای دومین بار به عنوان رئیسجمهور ایران برگزیده شد؛ رای 24 میلیونی وی، حکایت از رضایت نسبی مردم از روحانی و دولت اولش داشت. با گذشت 6 ماه از انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب مجدد وی، موج عظیم نارضایتی نسبت به ناکارآمدی دولت شکلگرفت که منجر به تجمعات گسترده مردمی در دی ماه 96 گردید؛ اما این اعتراضات گسترده که در نوع خود بیسابقه به نظر میآمد، پایان ماجرا نبود. با گذر زمان و افزایش شکاف میان دولت و ملت، تصمیمی ضدمردمی در آبانماه 98 خشم فروخوردهی مردم را برانگیخت و بیتدبیری دولت روحانی هیزمی برای آتش خشم کسانی شد که طی این سالها به انحاء گوناگون به لبهی پرتگاه هل داده شده بودند.
دی96؛ بازی با آتش
اعتراضات دی ماه 1396 یکی از گستردهترین اعتراضات سیاسی پس از انقلاب است. 7 دی 96 صدها نفر در چندین شهر از استان خراسانرضوی، در تظاهراتی تحت عنوان «نه به گرانی» شرکت کردند. این تظاهرات علیه کارنامهی ناکارآمد اقتصادی روحانی برگزار شد و عمدهی شرکتکنندگان آن، مالباختگان موسسات مالی-اعتباری و معترضین گرانیِ اقلامی ضروری چون تخم مرغ بودند. با ادامه یافتن مطالبات اقتصادیِ مردم که ریشههایی سیاسی نیز داشت، این اعتراضات سراسری در 100 شهر و به مدت هشت روز ادامه یافت.
همهگیری اعتراضات، واکنش مسؤلینی که پیش از این سکوت کرده بودند را در پی داشت؛ در چهارمین روز از تجمعات (10دی) حسن روحانی، رئیس جمهور با تاکید بر حق اعتراض آرام، اعلام کرد: «دولت اغتشاش را تحمل نمیکند.» وزیر کشور نیز نسبت به برخورد با قانونشکنان و تخریبکنندگان اموال مردم، هشدار داد. همچنین در روز چهارم، دسترسی کاربران به شبکههای اجتماعی توسط دولت محدود شد.
پنجمین روز از اعتراضات، شاهد افزایش تنش و درگیری میان معترضین و نیروهای انتظامی بود؛ حسن روحانی در اظهار نظر دوبارۀ خود در این روز اظهار کرد:«معترضان افرادی نیستند که از خارج دستور گرفته باشند، بلکه مردمی هستند که بخاطر احساسات و مشکلاتشان به خیابان آمدند.»
تنشها با رسیدن به روزهای هفتم و هشتمِ اعتراضات کاهش یافت و حلقهی تجمعات در این روزها کوچکتر شد. عبدالرضا رحمانی فضلی ۱۱ بهمن 96 روند کاهشیِ تجمعات را برآمده از محدودیتهای ایجاد شده در فضای مجازی دانست. با رسیدن به نیمهی دی، راهپیماییهایی مردمی در محکومیت آشوبگران برگزار شد که پس آن، پروندهی تجمعات مردمی در دی ماه بسته شد.
در جریان این اعترضات، بنا برگفتههای وزیر کشور حدود 5 هزار نفر بازداشت شدند؛ همچنین در خلال اعتراضات حدود 900 نیروی انتظامی مضروب و مجروح گشتند. عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور درباره تعداد شرکت کنندگان حاضر در تجمعات اظهار کرد: «در حوادث اخیر براساس آمار و اطلاعاتی که دستگاه امنیتی و انتظامی دادهاند، حدود ۴۲ هزار نفر حضور داشتند.»
غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی اسبق قوه قضاییه نیز با اشاره به کشتهشدگان اعتراضات، اعلام کرد:«در مجموع، ۲۵ نفر از مردم و نیروهای خودی در خیابان کشته شدند که کشته شدنشان به واسطه تیر و اسلحه نیروهای نظامی و انتظامی نبوده است.»
ترکشهای دی امید را نشانه گرفته
روحانی که با وعدههایی از جنس «تدبیر و امید» روی کار آمدهبود، در 4 سال ابتدایی ریاست جمهوری خود، موفق به کنترل تورم و جلب رضایت نسبی مردم شد اما وعدههای امیدوارانه وی برای بهبود اوضاع در چهار سال دوم محقق نشد و دولتش با خلف وعده و بیتدبیری، امید مردم را نشانه گرفت.
نتایج مرکز افکارسنجی ایسپا پس از اعتراضات مردمی در دی 96، خود مبین رشد نرخ ناامیدی در جامعه است؛ براساس نتایج نظرسنجی، 75 درصد از شرکت کنندگان در پاسخ به سوال «آیا از شرایط کشور رضایت دارید؟» نارضایتی خود را اعلام کردهاند. 48 درصد افرادی که به این پرسش پاسخی منفی دادهاند، در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه «آیا تمایل دارند که در تجمعات شرکت کنند؟» اعلام کردهاند که در هیچ شرایطی در تجمعات بعدی شرکت نمی کنند و 41 درصد دیگر نیز معتقد بودند که در صورت مسالمت آمیز و قانونی برگزار شدن اعتراضات در آن تجمعات مشارکت خواهند داشت.
از میان افرادی که حاضر به شرکت در تجمعات آتی نبودند، 31 درصد بیفایده بودن اعتراض و شنیده نشدن صدایشان را علت این موضوع عنوان کردند. 26 درصد تاکید داشتند که از هرج و مرج و ناامنی در هراس هستند و 23.7 درصد نیز جلوگیری از سوءاستفاده بیگانگان را علت عدم تمایل خود به مشارکت در تجمعات اعلام کردند. 12.2 درصد تجارب قبلی را علت عدم حضور در تجمعات و 10.3 درصد نیز زیر سوال نرفتن اصل نظام را از دلایل خود در این زمینه عنوان کردند. 9.5 درصد دیگر نیز اعلام کردند که از تجربه کشورهای دیگر درس گرفتهاند و معتقدند که چنین اعتراضاتی کمکی به رشد و پیشرفت کشور نمیکند.
آتشی بزرگتر در راه است؟
نظرسنجی ایسپا حکایتگر نارضایتی هفتاد درصدیِ مردمی بود که 6 ماه قبل، با مشارکت هفتاد درصدی و انتخاب 57 درصدی روحانی در انتظار تدبیر و امید برای بهبود شرایط بودند. این نارضایتی در میان مردم در واقع ناامیدی از مدیریت کشور برای حل مسائل است که بر اساس تجربه زیستۀ مردم حاصل شده؛ ناامیدی مردم از بهبود در امور، زنگ هشداری برای مسؤلین است که باید برای آن چارهجویی اساسی و اورژانسی کنند. نتیجهی بیتوجهی به این هشدار، جامعهای تودهای و منفعل خواهد بود که در بلند مدت ممکن است آن جامعه به سوی حرکتهای افراطی کشانده شود. نکتهی درخور توجه نظرسنجی ایسپا، 48 درصد مردمی هستند که اعلام کردهاند در هیچ تجمعی در آینده شرکت نخواهند کرد؛ تشدید شکاف میان دولت و ملت و حل نشدن مطالبات مردمی اما به گونهای رقم خورد که خویشتنداریِ نجیبانهی مردم با رسیدن به آبان 98 پایان یافت.
احمد نقیبزاده، پژوهشگر و استاد دانشگاه با اشاره به نتایج نظرسنجی ایسپا گفت:«اگر اين نظرسنجي و آمار را صحيح و دقيق به حساب آوريم؛ بايد بيش از قبل احساس خطر كنيم. زيرا اين، يعني مردم از تجمعات قبلي نتيجه نگرفته و نااميد شدهاند. روشن است كه نارضايتيها از ميان نرفته و ناراضيان براي بيان نظر خود بايد به دنبال راه ديگري باشند. اين است كه نارضايتيها انباشته شده و به صورت انفجار بروز ميكند.»
وی تصریح کرد:«آنچه در اعتراضات اخير ديديم خواستههاي بسيار جدي و عميق بود و قاعدتا بايد ادامه يابد، اما اگر مردم قبلا از اعتراضات نتيجه نگرفته و اكنون مايل به حضور در تجمعات اعتراضي نباشند، اين به معني پايان كار نيست؛ به معني اين است كه استراتژيهاي معترضان در حال تغيير است.»
۴۴.3 درصد از مشارکت کنندگان در نظرسنجی ایسپا درباره نوع مواجهه مجموعه نظام با اعتراضات بر این باور بودند که باید با معترضین گفتوگو شود. همچنین 35.2 درصد بر این باور بودند که باید خواستههای معترضین پذیرفته شود و 12.7 درصد نیز با برخورد شدید با معترضین موافقت داشتند. راجع به خواسته تجمع كنندگان، 69 درصد پاسخگویان معتقد بودند خواسته اصلی شرکتکنندگان در تجمعات بهبود وضعیت اقتصادی و فضای کسب و کار است. 30 درصد پاسخگویان رفع فساد مالی و اداری، 20.6 درصد مقابله با بیعدالتی، را خواسته اصلی شرکتکنندگان در تجمعات دانستهاند.
محمد فاضلی، مدرس دانشگاه درباره خستگی اجتماعی مردم بیان کرد: «خستگی مردم، ناشی از تکرار مسالههایی است که حل نمیشوند. جامعه ایران به مجموعه مسائلی حل نشده، تبدیل شده است. وقتی مسالههای مردم پایان نمییابد، خسته میشوند و این خستگی اجتماعی امروز در قالب خشم بیرون زده است.»
مقابله با آتش یا پاککردن صورت مسأله
همزمان با اعتراضات دیماه، طرح تعیین محلی شبیه به «هایدپارک لندن» در تهران، توسط شورای شهر مطرح شد؛ هایدپارک یکی از پارکهای بزرگ لندن است که سالهای متمادی به محلی برای اجتماع مردم و بیان مطالباتشان تبدیل شده بود.
روزنامه آرمان همان زمان در نقد طرح مذکور نوشت:«مصوبه اخیر شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر اینکه شهرداری مکلف است که تا یک ماه دیگر مکانی را در پایتخت برای تجمعات اعتراضی شهروندان در نظر بگیرد، در واقع به نوعی ایده گرفتن از هاید پارک لندن است؛ اما در بادی امر کاملاً مشخص است که این طرح هم در شکل و هم در محتوا ضمن اینکه مخالف روح اصل 27 قانون اساسی است، در عمل نیز قابلیت اجرا نخواهد داشت.»
در شرایطی که مسئله اساسی پاسخگویی به مطالبات مردم بود، مطرح کردن هایدپارک ایرانی پاککردن صورت مسئلهی رسیدگی به اعتراضات به شمار میآمد؛ چراکه واضح و مبرهن است که مطالبات اصلی مردم مربوط به معیشت و مسائل اقتصادی است نه تعیین محلی برای اعتراض.
این مصوبه شورای شهر درنهایت رد و کنار گذاشته شد. هیئت تطبیق که وظیفه بررسی مصوبات شورا با قوانین بالادستی و سیاستهای دولت را به عهده دارد، این طرح را به علت مغایرت با قانون رد کرده و اعلام کرد که شورای شهر اصلا اجازهی دخالت در چنین مسائلی ندارد.
محسن هاشمی، رئیس شورای اسلامی شهر تهران درباره تعیین مکان برای تجمعات اظهار کرد:«این که بگویند ما نقطه ای را در شهر مشخص کنیم تا هر گروهی خواست برود به صورت انبوه آنجا بایستد و هر کار خواست کند، در هیچ جای دنیا این اجازه را نمی دهند.؛ باید وزارت کشور اجازه تجمع و اعتراض - نه اغتشاش- را بدهد، حتی اگر به قول جوانهای امروز شعارهای خفن بدهند، نباید نگران این اتفاق باشیم، چنین مجوزی هم به نفع نظام و هم به نفع مردم است و مشکلات را میشود حلکرد.»
اعترضات خرد؛ از دی96 تا آبان 98
دی 96 نقطهی آغاز و جرقهای بود که پس از آن تجمعات خرد، به مرور در سراسر کشور رشد کردند. گستردهترین اعتراض پس از دی 96 و پیش از آبان 98 در مرداد 97 و با دغدغهای مشابه با دو تجمع قبل که مسائل اقتصادی بوده، برگزار شد. با توجه به در دسترس نبودن لیست مدونی از اعتراضات مردمی در سالهای اخیر، تعداد مختصری از تجمعات دی تا آبان، به تفکیک زمانی در پی آمده است.
- تجمع کشاورزان اصفهانی، اسفند
-تجمع مردم خوزستان در واکنش به صدا وسیما، فروردین
-تجمع مردم کازرون در اعتراض به تجزیۀ شهرستان، اردیبهشت
-تجمع کارگران در روز جهانی کارگر، اردیبهشت
-تجمع معلمان در پی اجرای مطالباتشان، اردیبهشت
- اعتصاب و تجمع کارگران شرکت هپکو در مسیر راهآهن شمال – جنوب، اردیبهشت
-موج اول اعتصاب کامیونداران، خرداد
-تجمع بازاریان تهران در اعتراض به گرانی، تیر
-تجمع مردمی در 16 استان و طی 6 روز در اعتراض به افزایش قیمت طلا . سکه و بالارفتن دلار، مرداد 97
-موج دوم اعتصاب کامیونداران، مهر
-تجمع دوبارهی معلمان، مهر و آبان
-تجمع کشاورزان اصفهانی، آبان و آذر
- اعتصاب کارگران شرکت نیشکر هفتتپه، آبان
- اعتراضات کارگری در خوزستان، کارگران شرکتهای گروه ملی فولاد، پالایشگاهها، پتروشیمیها، شهرداریها، آبان
-تجمع معلمان و کارگران در روز معلم و کارگر، اردیبهشت
-تجمع مهندسان در شیراز، اردیبهشت
-تجمع اعتراضی بازنشستگان و مالباختگان کاسپین، آبان
آبان 98؛ بازی با آتش
محمد فاضلی، مدرس جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی پیش از وقایع آبان اظهار کرده بود:«وضعیت ما در حال حاضر مانند خانواده ثروتمندی است که خانم از فرانسه خرید میکند، پدر مدل بالاترین ماشین را دارد و یک فرزند 6 ماهه ای هم هست که تنها خرجش شیر خشک است. بعد از مدتی پدر ورشکست شده است. آن خانواده چه اقدامی میکند؟ 2 راه پیش رو دارند یکی این که این پدر دائم قرض کند و این مساله را از خانواده خود پنهان کند تا روزی که بیایند از در خانه با دستبند ببرندش و خانواده را علاوه بر ورشکستگی با انبوهی از قرضها تنها بگذارد به عبارتی همه چیز به یک باره فرومیپاشد.
راه دوم این است که پدر واقعیت را بگوید و همه خرجهای اضافی خود و همسر را کنار بگذارند. پدر ماشینش را میفروشد و خانم خرید کمتری میکند... در چنین شرایطی هم شیر خشک نوزاد 6 ماهه قطع نمیشود چرا که نیاز اولیه و عامل بقای او است. یعنی هیچ وقت این سیاست انقباضی این گونه نیست که پدر ماشین خودش را داشته باشد و مادر کماکان خرید خود را از پاریس انجام دهد ولی به جایش شیر خشک نوزاد را قطع کنند. در ایران متاسفانه در چنین مواقعی شیر خشک قطع می شود.»
مصداق بارز وضعیتی که در بالا شرح داده شد، در آبان 98 رخ داد و افزایش نرخ بنزین، جرقه محرک اعتراضات آبان شد. بررسیها نشان میدهد اعتراضات آبان درحومهی شهرها و محلات فقیرنشین فراگیرتر بوده؛ زیرا این مناطق با توجه به فشارهای اقتصادی، از عدالت بیبهره بودهاند و افزایش قیمت بنزین زندگیشان را بیش از دیگران تحت الشعاع قرار داد؛ گویی قطع بنزین برایشان به منزلهی قطع شیرخشک برای نوزادی است که به جانش بسته است.
از طرف دیگر وقتی اعتماد اجتماعی، بهویژه اعتماد میان مردم و دولت کم باشد و میانشان شکافهای گستردهای وجود داشته باشد، مشارکت کافی در جامعه صورت نمیگیرد. پایین بودن مشارکت، خود مانعی بر سر راه اجرای برنامههای دولت برای بهبود امور خواهد بود، به گونهای که تصمیمات دولت منجر به هزینهتراشیهای کلان شوند. همچنین جدايي دولت و جامعه منجر به اتخاذ سياستهايي ميگردد كه با منافع مردم در تضاد است.
در سال 86 وقتي دولت تصميم به افزايش سهميهبندي قيمت بنزين گرفت، نتايج نظرسنجيهاي ايسپا نشان میداد که 55 درصد مردم با اين افزايش قيمت و سهميهبندي مخالفتي ندارند. اين وضعيت اما در دهه 90 متفاوت شد. در مرداد 1394 و دو هفته پس از توافق برجام تنها 15 درصد مردم با افزايش قيمت بنزين موافق بودند. در پايان سال 96 نيز فقط 11 درصد از مردم باور كرده بودند كه اگر دولت قيمت بنزين را افزايش دهد؛ درآمدهاي حاصل از آن را صرف اشتغال خواهد كرد و از اين طريق به كاهش بيكاري منجر خواهد شد.
سال 1398 در شرايطي قیمت بنزین رشد 200 درصدی داشت كه مردم تازه از فشار تورمي سال قبل كمر راست كرده و خود را با اين وضعيت تطبيق داده بودند و توانايي پذيرش يك شوك جديد را نداشتند. اما تصمیمی اشتباه برای رفع مشکل کسری بودجهی دولت از طریق افزایش نرخ مولدهای انرژی، که ناشی از شکاف گستردهی میان دولت و ملت بود به گونهای رقم خورد که اعتراضات آبان 98 به سیاهترین نقطهی دولت روحانی تبدیل شد و قریب به 200 نفر از معترضین به گفتهی رحمانی فضلی در آبان 98، کشته شدند.
پسا آبان؛ کروناست اما تجمعات روزانه ادامهدارد
پس از آبان و دی 98 شدت تجمعات مردمی کاهش یافت اما فاصلهی میان اعتراضات خرد افزایش پیدا کرد. دکتر امیر محبیان در این رابطه اظهار داشت:«فاصله زمانی وقوع اعتراضات پس از آبان دارد بههم نزدیکتر میشود. آنچیزی که باعث شد اعتراضات با پایه بنزین گسترش پیدا کند، نه خود افزایش قیمت بنزین بلکه این بود که چشم انداز مردم به آینده منفی شده است؛ مردم گرانی فزاینده محتمل بر افزایش قیمت بنزین را متصور شدند.»
وی در ادامه با تأکید بر اینکه معضل حاشیه نشینی باید حل شود خاطرنشان کرد:«باید حاشیهنشینها احساس نکنند ضد متن و ضد مردم هستند. اگر حاشیه علیه متن شود، به جایی میرسد که هیچ کاری نمیشود، کرد. خطر دیگری که وجود دارد، تقلیل مسائل اجتماعی به حداقلها است. اینکه جریان اعتراضی که وجود داشت را به اراذل و اوباش تقلیل بدهیم انحراف در تحلیل است. نه که اراذل و اوباشها هم نبودند اما کل قضیه را نباید به آنها نسبت داد.»
با وجود همه گیری کرونا اما همچنان با گذر از آبان، تجمعات مردم برگزار میشود. تعداد مختصری از تجمعات آبان98 تا به امروز به تفکیک زمانی در پی آمده است.
-تجمع مردم در پی تشییع سردار حاج قاسم سلیمانی، دی
-تجمع مردم و دانشجویان در پی سقوط هواپمای اکراینی، دی
-تجمع کشاورزان اصفهانی، اردیبهشت
-تجمع کارگران هپکو، اردیبهشت
-تجمع پرستاران گیلانی، اردیبهشت
-تجمع مردم غیزانیه، خرداد
-تجمع مردم در اعتراض به انتقال آب به بهشتآباد، خرداد
-تجمع مردم روستای ابوالفضل، شهریور
-تجمع مالباختگان بورس
-تجمع سوختبران در سراوان، اسفند
-تجمع در اعتراض به قراداد ایران و چین، فروردین
-تجمع معلمان، فروردین
-تجمع مالباختگان بورس، اردیبهشت
آن سوی آتش
اگر از آتش اعتراضات فاصله بگیریم و در دور دست به تماشای آن بایستیم، ابعاد جدیدی از آتش رو به گسترش خشم مردم، برایمان نمایان خواهد شد. امیر محبیان، عضو هیئت علمی دانشگاه در این باره گفت:«جامعه ما هماکنون روی "بمب اجتماعی" قرار دارد که هر لحظه احتمال انفجار آن وجود دارد. نباید از کنترل آن پدیده با هر روشی خوشحال باشیم، بلکه باید بدانیم این موارد درحال نزدیکتر شدن به یکدیگر هستند. با این رویکرد من فعل کاهنده نمیبینم بلکه خشونت بیشتر و نفرت بیشتر را میبینم.»
وی افزود:«باید توجه داشت که رویکرد انتظامی برای کنترل همیشه جواب نمیدهد. یعنی ما همواره بابهای گفتگو را میبندیم که این هم بسیار مضر است. یکی دیگر از هشدارها برای مسؤلین این است که معضل حاشیهنشینی باید حل شود و حاشیهنشینان احساس نکنند ضد متن و بدنه اجتماعی هستند، اگرحاشیه علیه متن اقدام کند، آنگاه به صورت «آشوب» نمایان میشود که در این صورت چهره بسیار مخرب خود را نشان میدهد.»
دکتر محمدرضا طالبان نیز با تحلیل اعتراضات اخیر، بیان کرد:«مردم فقط هنگامي دست به كنشهاي جمعي شورشي ميزنند كه براي ابراز درخواستهايشان چارهاي جز توسل به يك چنين كنشهايي نداشته باشند. چون اولاً، ديگر راههاي جايگزين براي كنشهاي اعتراضي آنان بسته است؛ و ثانياً، درمييابند كه از احتمال و بخت مناسبي براي موفقيت برخوردارند.»
اعتراضات اخیر نشان داد که احتمال بروز تنش و اعتراض نسبت به مسائل اقتصادی، بیش از گذشته است. از همین رو مسؤلان باید در تصمیمگیریهای خود طبقات پایین جامعه را که بیشتر زیر بار فشار آن هستند را مدنظر قرار دهند و از طریق اعمال سیاستهای حمایتی، مانع افزایش فشارهای اقتصادی و در نتیجه واکنش طبقه پایین جامعه شوند.
باید اولین اقدام بنیادین برای حل مساله، بازیابی اعتماد اجتماعی از دست رفته باشد. دومین گام نیز مبارزه با فساد در نظام مدیریتی و اداری کشور باشد. اگر این دو گام اساسی به صورت شفاف و جدی از ناحیه نظام مدیریتی کشور برداشته شود، میتوان امیدوار بود که این اعتماد ازدسترفته بهتدریج بازسازی شود.
به راستی اگر هر شهروند اطمینان داشته باشد، بستری برای اعتراض دارد و اعتراضش شنیده میشود و هیچ چیزی تهدیدش نمیکند و نهاد نظارتی نیز با فرد خاطی برخورد میکند، چرا باید از کنار هر موضوعی بیتفاوت بگذرد یا با آشوب آن را به فضای عمومی جامعه منتقل کند؟ این مساله مستلزم همکاری تمام نهادهای حاکم و حل ابهامات قانونی، ضعفها و بهبود عملکرد در اجراست.
[snews] => [bimg] => [tmpl] => [sdate] => 14000325010627 [pdate] => 14000326104338 [udate] => 14000326122220 [sendby] => s.agheli [publishby] => m.hajiabadi [updateby] => e.koohi [service_id] => 6 [cat_id] => 1 [sec_id] => 109 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => Array ( [cid] => 941957 [ostan] => 0 [typist] => [country] => [promise_date] => 0 [access_level] => 0 [promise_date_type] => [meta_keywords] => [slugs] => ) [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 1138548 [title] => اظهارات بنزینی جدید روحانی/ چطور صبح جمعه فهمیدم؟! [pdate] => 14030110132005 [service_id] => 6 ) [1] => Array ( [id] => 955607 [title] => فاسد شدن یکونیم میلیون دلار مواد اولیه شیر خشک در گمرک حقیقت دارد؟ [pdate] => 14000525162242 [service_id] => 3 ) [2] => Array ( [id] => 950527 [title] => گفتگوی دکتر رضایی با مردم گلهمند هویزه [pdate] => 14000429164155 [service_id] => 6 ) [3] => Array ( [id] => 945377 [title] => حجتالاسلام شیرازی: تهدید ملت ایران را منسجمتر میکند [pdate] => 14000407172252 [service_id] => 6 ) [4] => Array ( [id] => 944952 [title] => آصفری: دولت به دنبال انداختن گرانی کالاهای اساسی به دوش مجلس است [pdate] => 14000406093801 [service_id] => 6 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 1138548 [title] => اظهارات بنزینی جدید روحانی/ چطور صبح جمعه فهمیدم؟! [pdate] => 14030110132005 [service_id] => 6 [rutitr] => حوادثی که گردنگیر ندارد! [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 2 [relation_type] => 1 [order] => 1 ) [1] => Array ( [id] => 944952 [title] => آصفری: دولت به دنبال انداختن گرانی کالاهای اساسی به دوش مجلس است [pdate] => 14000406093801 [service_id] => 6 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 945377 [title] => حجتالاسلام شیرازی: تهدید ملت ایران را منسجمتر میکند [pdate] => 14000407172252 [service_id] => 6 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 950527 [title] => گفتگوی دکتر رضایی با مردم گلهمند هویزه [pdate] => 14000429164155 [service_id] => 6 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 955607 [title] => فاسد شدن یکونیم میلیون دلار مواد اولیه شیر خشک در گمرک حقیقت دارد؟ [pdate] => 14000525162242 [service_id] => 3 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 [lead_img] => /files/fa/news/1400/5/20/1462306_110.jpg ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => دادخواست [id] => 2793098 [tag_id] => 222302 ) [1] => Array ( [tag] => اعتراضات [id] => 2793099 [tag_id] => 567 ) [2] => Array ( [tag] => اعتراضات مردمی [id] => 2793100 [tag_id] => 24517 ) [3] => Array ( [tag] => اعتراضات کارگری [id] => 2793101 [tag_id] => 35246 ) [4] => Array ( [tag] => روحانی [id] => 2793102 [tag_id] => 384 ) [5] => Array ( [tag] => آبان 98 [id] => 2793103 [tag_id] => 172621 ) [6] => Array ( [tag] => گرانی بنزین [id] => 2793104 [tag_id] => 31508 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، پس از گندم به عنوان یک کالای استراتژیک در تامین امنیت غذایی نوبت به گوشت قرمز رسیده و در طول چند ماه گذشته آنقدر دام مولد ذبح شده که برخی کارشناسان هشدار میدهند تا دو ماه آینده گوشت قرمز با مشکل کمبود مواجه خواهد شد که علاوه بر گرانی گوشت شاهد گرانی شیرخام و لبنیات نیز خواهیم بود. چندی پیش گزارشی با موضوع آژیرقرمز در صنعت دامپروری تهیه کردیم اما از آن روز تاکنون نه تنها وزارت جهاد کشاورزی و بخشهای مرتبط دیگر برای حل این بحران اقدامی نکردند بلکه شاهد رویه قبل و انتقال دام مولد با سن پایین به کشتارگاه هستیم. در گزارش پیش رو به بررسی دلایل این موضوع پرداخته ایم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
۲۸ مهر سال گذشته، نگرانیها از افزایش قیمت دام زنده و گوشت قرمز مطرح میشد. در آن زمان هشدار داده شد در آیندهای نه چندان دور بازار گوشت قرمز با مشکل روبهرو خواهد شد و فرهاد آگاهی رئیس انجمن واردکنندگان فرآوردههای دامی در این زمینه گفته بود قیمت دام زنده سنگین در حالی که تا پیش از این حدود ۳۱ هزار تومان معامله میشد، امروز به نزدیک ۴۳ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده و برخی دامداران حتی با این قیمت نیز حاضر به فروش محصولات خود نیستند. حالا در روزی هستیم که شش ماه پیش در مورد آینده ابراز نگرانی میشد و بازار گوشت به هم ریخته و ظاهرا کسی در ماههای پایانی دولت دنبال دردسر تنظیم بازار نیست. مدتهاست تولید کنندگان و واردکنندگان برای دریافت نهاده و همچنین ارز برای واردات گلایه دارند و از سال گذشته هشدار داده میشد که قیمت گوشت قرمز با توجه به اینکه این صنعت توجیه اقتصادی خود را از دست داده به حدود ۱۲۰هزار تومان در هر کیلو برسد. البته این هشدار داده شده بود که تا قبل از تابستان قیمت گوشت به ۱۸۰ هزار تومان هم خواهد رسید و به نظر میرسد دولت سیزدهم در ابتدای راه با انبوهی از مشکلات مانند تامین کالاهای اساسی روبهروست.
ظاهرا مشکلات وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت تمامی ندارد و دولت سیزدهم باید قبل از هر کاری وظایف وزارتخانهها را به وزرا تاکید کند. عباس کشاورز قائممقام وزیر جهاد کشاورزی چندی پیش اعلام کرده بود وزارت صمت را قانع کردیم تا دام زنده را با قیمت کیلویی ۲۸ هزار تومان وارد کند اما اجرایی نشد. ضمن اینکه وزارت جهاد کشاورزی هیچ مسوولیتی در تعیین قیمتهای این فرآورده ندارد و وزارت صمت و شورای قیمتگذاری، نرخها را تعیین میکنند. موضوع را از وزارت صمت هم جویا شدیم که به نتیجهای نرسیدهایم. این اولین بار نیست که دو وزارتخانه صمت و کشاورزی توپ مشکلات را به زمین یکدیگر میاندازند اما وزارت جهاد کشاورزی در شرایطی انتقاد میکند که خود در بحث ساماندهی مرغ ناتوان بوده است. با تشکل قرارگاه مرغ اختیارات در حوزه صادرات، تولید، توزیع و قیمتگذاری از وزرت صمت گرفته شد اما اکنون مرغ در بازار با قیمت حدود ۳۷ هزار تومان فروخته میشود. بررسیها نشان میدهد مصرف گوشت قرمز بهویژه در میان گروههای کمدرآمد به شدت کاهش یافته و میزان تقاضا برای گوشت مرغ و جایگزینی آن با گوشت قرمز بیشتر شده است اما آشفتگی در بازار مرغ نیز باعث شده تا مردم بر قیمتها حساس شوند.
یکی از اصلیترین مشکلات دامداران طی سالهای گذشته و چند ماه اخیر کمبود نهادههای دامی و گرانی آن بوده است به همین دلیل کارشناسان و فعالان این صنعت در خصوص تامین و توزیع این نهادهها هشدارهای لازم را به دو وزارتخانه جهاد کشاورزی و صمت داده بودند با این حال در ماه جاری بارها شاهد این بودیم که دامداران به دلیل عدمتامین این نهادهها دام خود را به کشتارگاهها برده و فروختهاند. نکته جالب ماجرا اینجاست که کمبود شدید نهادههای دامی در کشور در حالی است که این محصولات به میزان کافی وارد کشور شده ولی به دلیل بروکراسیهای متعدد در انبارهای گمرک دپو شده و دولت نتوانسته آنها را ترخیص کند. منصور پوریان رئیس شورای تامین کننده دام زنده در این باره به خبرنگار ما میگوید: تعدد نهادهای تصمیم گیر برای ورود کالا خصوصا نهادههای دامی به کشور، بازار و دامداران را زمینگیر کرده است به طوری که بانک مرکزی همواره در این زمینه ناموفق عمل کرده است. از طرف دیگر نامهنگاریها، بخشنامهها و مصوبات زیادی باعث شده تعداد زیادی از نهادههای دامی در گمرک دپو شود و بهسرعت بهدست مصرفکنندگان و تولیدکنندگان نرسد. صحبتهای پوریان در حالی مطرح میشود که بانک مرکزی در گزارشی اعلام کرده که برای واردات جو ۵۸۰ میلیون دلار، برای واردات ذرت۲۱۸/۱ میلیون دلار و برای کنجاله سویا ۴۸۳ میلیون دلار تخصیص داده است. وجود نهادههای دامی در گمرکات کشور زمانی به واقعیت نزدیکتر میشود که مجلس نیز در این زمینه ورود کرده و جواد ساداتینژاد، رئیس کمیسیون کشاورزی در این باره گفته بیش از ۳ میلیون تن نهاده دامی در گمرک امامخمینی مانده و در حال کپک زدن است که باید هر چه زودتر ترخیص شود. همچنین محمدجواد عسکری، نایب رئیس این کمیسیون نیز گفته که سه میلیون و ۴۰۰ هزار تن خوراک دام و طیور در گمرک مانده که میتواند نیاز ۴ ماه کشور را تامین کند.
پس از این ماجراها به مشکلات بخش تولید میرسیم. برخی فعالان، سامانه بازارگاه را مقصر اصلی میدانند و معتقدند دولت نتوانسته از این سامانه به درستی استفاده کند. ظاهرا سامانه بازارگاه نتوانسته مشکل تولیدکنندگان را حل کند و نهادههای دامی به دست دامداران نمیرسد. برخی از آنها میگویند رانت زیادی از طریق اعطای ارز ۴۲۰۰ تومانی به این کالا به افراد خاصی داده شده به همین دلیل زنجیره تامین و توزیع نهاده دامی دچار مشکل شده است.
در یک سال اخیر نابسامانیهای بازار نهادههای دامی علاوه بر بازار گوشت، بازار لبنیات را نیز متاثر کرده است به طوری که با افزایش قیمت مداوم این محصولات، دهکهای پایین جامعه دیگر توانایی تامین پروتئین خود را از طریق لبنیات از دست میدهند. بدون شک با افزایش کشتار دام مولد و کمبود این دامها در کشور خصوصا در بخش پرواربندی شاهد کاهش تولید شیرخام در کشور خواهیم بود، این امر میتواند بازار لبنیات کشور را تحت تاثیر قرار دهد. این در حالی است که بازار لبنیات در طول دو سال اخیر با افزایش قیمتهای پیدرپی روبهرو بوده و سرانه مصرف لبنیات در کشور نیز به شدت کاسته شده است. در آخرین مورد شورای قیمتگذاری محصولات استراتژیک قیمت هر کیلو گرم شیر خام را دیروز۶۴۰۰ تومان تعیین کرد و اگر این بازار مدیریت نشود، قیمتهای بالاتر دور از تصور نیست.
ایران در بین کشورهای آسیایی و منطقه یکی از اصلیترین کشورهای تامین کننده دام است به طوری که در سال گذشته کشورمان تا نزدیکی خودکفایی نیز پیش رفت و بخشی از نیاز خود را از طریق واردات تامین کرد. مدتهاست دامداران خواستار آزاد شدن صادرات دام به دیگر کشورها هستند اما به خواسته آنها توجهی نمیشود. ضمن اینکه قیمتهای دستوری در این بازار باعث بروز مشکلاتی شده است. براساس آخرین آمارهای دامپزشکی ۶۸میلیون دام سبک و ۸ میلیون دام سنگین(۳ میلیون دام پرواری و ۵ میلیون دام شیری) در کشور وجود دارد، این در حالی است که دامداران و کارشناسان این حوزه میگویند تعداد دامهای کشور به مراتب بالاتر میزان مصرف بوده و سازمان دامپزشکی صرفا براساس واکسیناسیون دامها این آمار را ارائه داده است. مشکل آنجاست که برخی از این دامها زمانی که باید راهی کشتارگاه شوند از کشور به صورت قاچاق خارج میشوند.
کشتار دام مولد در کشور باعث کاهش زاد و ولد دام در کشور خواهد شد که این امر در ماههای آتی سبب میشود کشورمان دوباره به واردات گوشت قرمز نیاز پیدا کند. از طرف دیگر کشتار دامهای مولد باعث خواهد شد کشورمان با کاهش تولید شیر خام روبهرو شود. محمد نائیجی، عضو انجمن صنایع خوراک دام و طیور میگوید: بیتدبیریهای صورت گرفته در بحث ورود و عرضه نهادههای دامی همانطور که در سال جاری دامن بازار مرغ را گرفت در ماههای آینده سبب خواهد شد با کمبود شدیدی در بحث گوشت قرمز مواجه شویم. ابراهیم ثابت، رئیس اتحادیه دامداران البرز هم در این باره گفته دولت اگر قصد دارد وضعیت دامداران بهبود پیدا کند باید مصوبه افزایش قیمت شیر را اعمال کند، دوم اینکه صادارت شیرخشک را آزاد کند تا بتوان با ارزآن یونجه مورد نیاز وارد کرد. در غیر این صورت اگر مشکلات دامداران با همین روند ادامه داشته باشد و آنها مجبور به کشتار دام مولد شوند سال آینده کشور باید برای واردات شیرخشک و گوشت برنامهریزی کند.
قیمت هر کیلو گوشت گوساله نر از گاو ماده بیشتر است و پیشبینی میشود افزایش مصرف گوشت گاو ماده مشکلاتی را در صنعت دامپروری زیاد کند.
حسین نعمتی، رئیس هیات مدیره اتحادیه دامداران ایران در این باره میگوید: قیمت گوساله و بره نر گرانتر از ماده است بنابراین دامهای مولد بیشتری به کشتارگاه میروند. به فرض مثال اگر بره گوسفند نر زنده قیمت هر کیلو آن ۵۵ هزار تومان باشد میش و دام ماده را کیلویی نهایتا ۳۰ هزار تومان خریداری میکنند، در بحث گاو نیز اگر هر کیلو گوساله نر کیلویی ۴۱ هزارتومان باشد گاو ماده ۳۱ هزار تومان خریداری میشود. هزینههای تولید هر کیلو گرم در بحث گوساله نر ۵۲ هزار تومان است بنابراین تولید کننده با ضرر و زیان به فروش میرساند.
هم اکنون قیمت گوشت قرمز در بازار بالاست به طوری که دیگر بسیاری از افراد و خانوارهای دهکهای متوسط و پایین جامعه توان خرید گوشت قرمز را ندارند این در حالی است که قیمت خرید هر کیلو گرم دام زنده در کشور بعضا به یک سوم قیمت عرضه شده در بازار میرسد. قیمت پایه دام نر سبک یا بره نر قصابی ۵۳ هزار تومان، قیمت میش(دام ماده) ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان، قیمت گوساله نر ۵۰ هزار تومان و مادهگاو ۳۸ تا ۴۰ هزارتومان است، با این حال قیمت گوشت تحویلی به مصرفکنندگان بسیار متفاوتتر است. آنطور که تولیدکنندگان و تامین کنندگان گوشت به خبرنگار ما گفتهاند در گذشته تولیدکننده مجبور نبود دام مولد خود را به بازار عرضه کند تا زمانی که فشار شدید اقتصادی به آن وارد میآمد، بنابراین با توجه به کاهش شدید قدرت خرید خانوار و کوچکتر شدن سفره مردم خصوصا طبقات پایین و متوسط، گوشت ارزان قیمت ماده خواهان زیادی دارد.
منصور پوریان رئیس شورای تامین گوشت میگوید: قیمت یک کیلو گوشت گوساله نر با فرآوری و کارتنی کردن حدود ۱۲۵ هزار تومان است و با حاشیه سود آن حدود ۱۳۰هزار تومان قیمت دارد که نسبت به قیمتهای جهانی بسیار ارزان است به همین دلیل اگر بخواهیم همین گوشت را از برزیل تامین کنیم نباید کمتر از ۱۵۰ هزار تومان هزینه کنیم اما معمولا میبینیم شرکت پیشتیبانی دام این گوشت را از دامداران کشور به قیمت بسیار ارزان خرید میکند بنابراین انگیزه کافی برای دامداران ایجاد نمیکند از طرف دیگر قیمتهای گوشت قرمز در بازار با قیمت پایه این محصول در هنگام خرید زمین تا آسمان تفاوت دارد به طوری که به عنوان مثال برای ران ممتاز گوسفندی ۱۷۰هزار تومان در بازار قیمت گذاشته شده، این در حالی است که قیمت پایه هر کیلوگرم دام ۵۰ هزار تومان است. بنابراین از لحاظ تولید به دلیل نبود سیاستهای درست و کارا و تصمیمات موازی در مدت فعلی، صنعت دام دچار سرخوردگی و سرکوب شدیدی شده است به همین دلیل بود که دولت خیلی دیر به فکر خرید تضمینی این محصول و صادرات آن افتاد.
منبع: جام جم
[snews] => [bimg] => 1433682_473.jpeg [tmpl] => [sdate] => 14000420084456 [pdate] => 14000420083834 [udate] => 0 [sendby] => m.norouzi [publishby] => m.norouzi [updateby] => [service_id] => 7 [cat_id] => 34 [sec_id] => 127 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => Array ( [cid] => 948221 [ostan] => 0 [typist] => [country] => [promise_date] => 0 [access_level] => 0 [promise_date_type] => [meta_keywords] => [slugs] => ) [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 955607 [title] => فاسد شدن یکونیم میلیون دلار مواد اولیه شیر خشک در گمرک حقیقت دارد؟ [pdate] => 14000525162242 [service_id] => 3 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 955607 [title] => فاسد شدن یکونیم میلیون دلار مواد اولیه شیر خشک در گمرک حقیقت دارد؟ [pdate] => 14000525162242 [service_id] => 3 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 [lead_img] => /files/fa/news/1400/5/20/1462306_110.jpg ) ) ) [media] => Array ( ) [view_images] => Array ( [bimg] => /files/fa/news/1400/4/20/1433682_473.jpeg ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => سامانه بازارگاه [id] => 2813962 [tag_id] => 246234 ) [1] => Array ( [tag] => قیمت شیر خام [id] => 2813963 [tag_id] => 102618 ) [2] => Array ( [tag] => نهاده های دامی [id] => 2813964 [tag_id] => 109119 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، وزارت جهاد کشاورزی در واکنش به حواشی واظهارات ضد و نقیض درباره افزایش حدود ۴۷ درصدی قیمت شیر خام با صدور اطلاعیهای به شرح زیر اعلام کرد:
تعیین و اعلام قیمت ۶۴۰۰ تومانی شیرخام و سیاستهای حمایتی در مورد محصولات لبنی بر اساس تصمیم شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی بوده است و این تصمیمات بر اساس گزارش سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در خصوص قیمت تمام شده شیر و با اتفاق نظر اعضای شورا در این خصوص، اتخاذ شده است.
بر اساس اصلاحیه قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی، «شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی» مسئولیت تعیین و قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی را بر عهده دارد و اعضای این شورا ترکیبی از نمایندگان دولت و بخش خصوصی هستند.
بنابراین، تصمیم گیری برای تعیین قیمت شیرخام حسب درخواست اعضای شورا در دستور جلسه نهم شورا به تاریخ ۱۴/۰۴/۱۴۰۰ قرار گرفت و برای کمک به تصمیم گیری منطبق با واقعیتهای مرتبط با این محصول، از معاون محترم وزیر صنعت، معدن و تجارت و همچنین مدیر عامل سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان برای ارایه گزارش آنالیز قیمت تمام شده تولید شیر توسط سازمان مذکور دعوت شد.
در این جلسه، نماینده سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، گزارش مربوط به آنالیز قیمت شیر، از جمله اعلام قیمت ۶۴۰۰ تومانی را به عنوان قیمت مورد توافق همه ذینفعان به شورا ارائه کرد و با وجود ایراد و اعتراض به قیمت اعلامی، نمایندگان دولتی عضو شورا (سازمان برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی) نیز با قیمت اعلامی موافقت کرده و در نهایت به عنوان قیمت تعیین شده از سوی شورا به تصویب رسید.
این گزارش با تاکید بر این که قیمت ۶۴۰۰ تومانی برای شیر با مشخصات کیفی مطرح شده در راستای تصمیم شورای قیمت گذاری و بر مبنای گزارش کارشناسی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان توسط وزیر جهاد کشاورزی اعلام شده است، خاطرنشان میکند: افزایش قیمت جهانی نهادههای وارداتی (ذرت، جو و کنجاله) و همچنین افزایش هزینههای پرسنلی، کرایه حمل نهادهها و سایر اقلام هزینه های در سال جدید به همراه بروز خشکسالی بی سابقه در کشور و تورم سطح عمومی قیمت ها، افزایش قابل توجه قیمت مواد علوفهای نسبت به سال قبل، موجب افزایش قیمت تمام شده هر کیلوگرم شیرخام از رقم ۴۵۰۰ تومان در سال ۱۳۹۹ به بیش از ۶۴۰۰ تومان در خرداد سال ۱۴۰۰ شده است.
برای محاسبه قیمت تمام شده شیر، باید تمام تمام هزینههای یک واحد گاوداری شامل گاوهای ماده شیرده و گاوهای آبستن خشک (آماده زایش)، گوسالههای نر و ماده (به اصطلاح دامهای پشت گله) محاسبه شود.
به طوری که برای مثال، در یک گله ۱۰۰ راسی فقط ۴۲ تا ۴۵ رأس از گاوها شیر تولید می کنند و بقیه گله شامل گوسالههای زیر ۳ ماه، از ۳ تا ۱۲ ماه، تلیسههای ۱۲ تا ۲۶ ماه (گاوهای نابالغ) و گاوهای ماده آبستن سنگین و خشک (بیش از ۷ ماه آبستن) غیرمولد بوده و شیر تولید نمی کنند و فقط برای دامدار هزینه دارند.
همچنین برای محاسبه قیمت تمام شده شیر، ابتدا تمام درآمدهای دامداری از قبیل فروش گوساله نر و تلیسههای مازاد، گاوهای حذفی و کود دامداری محاسبه و از کل هزینهها کسر و باقیمانده هزینهها به کل تولید شیر تقسیم تا قیمت تمام شده یک کیلوگرم شیر بدست آید؛ لذا این که ادعا شده است سایر درآمدهای دامداری در محاسبات دیده نشده، کاملاً اشتباه است.
با توجه به افزایش قیمت تمام شده شیر خام و در صورت عدم اصلاح قیمت شیر، دامداران به ازای تولید هر کیلوگرم شیر بیش از ۱۹۰۰۰ ریال ضرر میدهند که در یک گله کوچک ۱۰۰ رأسی با تولید روزانه ۳۰۰۰ کیلوگرم شیر خام، روزانه بیش از ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و ماهانه بالغ بر ۱۷۱ میلیون تومان ضرر و زیان متحمل خواهند شد.
به دلیل عدم توانایی دامداران در تحمل این ضرر و زیان سنگین، دامداران در چند ماه اخیر مجبور به کاهش تعداد دام گله و کشتار دامها شده اند.
به گونهای که به استناد آمار منتشر شده مرکز آمار ایران کشتار دام سبک و سنگین در ۲ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۷۱ و ۸۴ درصد افزایش نشان میدهد و این روند در هفتههای اخیر شدت بیشتری گرفته است.
این گزارش با اشاره به این که حذف دامهای مولد علاوه بر از دست دادن سرمایه و ذخایر ژنتیکی دامهای کشور، در مدت کوتاهی موجب کاهش تولید شیر و گوشت قرمز شده و جمعیت کل دام را به شدت کاهش می دهد، میافزاید:
با توجه به فاصله نسل ۳.۵ تا ۴ سال به هیچ وجه در میان مدت، کاهش جمعیت دام قابل جبران نبوده و کشور را با خطر کمبود شیر و گوشت مواجه خواهد ساخت.
در نتیجه تأخیر در بازنگری در قیمت شیرخام باعث کاهش تولید کلیه فرآوردههای دامی می شد که در مدت کوتاهی اثر منفی آن به مصرف کننده منتقل و امنیت غذایی کشور را نیز با خطر رو به رو می کرد.
تا قبل از سال ۱۳۹۹ میلیونها دلار ارز صرف واردات ۵۰ هزار تن کره از دیگر کشورها می شده است.
با همت و سیاست گذاریهای دقیق و بلندمدت وزارت جهاد کشاورزی و در راستای اجرایی کردن منویات مقام معظم رهبری و تحقق اقتصاد مقاومتی و خودکفایی کشور، تلاش کارخانجات تولید کره در کشور به بار نشست و با افتخار کره ایرانی ارزانتر از محصولات مشابه خارجی در داخل تولید شده است.
در این رابطه لازم به توضیح است که محصول جانبی تولید کره در کارخانجات، پودر شیر خشک بدون چربی است که میزان تولید آن بیش از مصارف داخلی است و لاجرم مازاد آن باید صادر شود.
اعمال سیاست محدودیت صادرات شیرخشک و اخذ ۱۶ هزار تومان عوارض برای صادرات هر کیلوگرم شیرخشک و همچنین اعمال ممنوعیت صادرات کره در مقابل صادرات آزاد و بدون اخذ عوارض سایر فرآوردههای لبنی، شائبه سیاست یک بام و دو هوا را در ذهن متبادر می نماید و جای این سوال اساسی است که چگونه است بنا به ادعای مطرح شده، صادرات مازاد محصول جانبی تولید کره ایرانی که شیر خشک است رانت ایجاد میکند، ولی صادرات چند صد هزار تن فرآوردهای لبنی (معادل نزدیک به یک میلیون تن شیرخام در سال) بدون پرداخت عوارض صادراتی رانت محسوب نمی شود؟
مطابق ادعای برخی از افراد که خود ذینفع هستند آیا صرفا ۵۰ هزار تن شیرخشک و ۴۸ هزار تن کره مازاد با نهادههای وارداتی تولید شده اند، اما سایر محصولات لبنی از نهادههای وارداتی استفاده نکرده و بدون عوارض صادر نمی شوند؟
مطابق جزء (۲) تبصره (۱) مصوبه شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی مورخ ۱۴/۰۴/۱۴۰۰ صادرات شیرخشک، کره و روغن حیوانی، فراوردههای لبنی و دام زنده آزاد می باشد.
بعضی افراد مغرض آنقدر در اتهام زنی عجله کرده اند که به تبصره (۲) همین مصوبه توجه ننموده اند که اشعار می دارد «مدیریت صادرات اقلام فوق الذکر اعم از مقدار، زمان، مابه التفاوت صادرات، اهلیت سنجی و اولویت بندی صادرکنندگان به عهده وزارت جهاد کشاورزی می باشد» و این سوال مطرح است که این فرد یا افراد مطابق کدام مصوبه قانونی مطرح نموده اند که مابه التفاوت شیرخشک حذف شده است؟
کاملاً روشن است که این گونه ادعاها برای جلوگیری از ایجاد یک فضای عادلانه و اتخاذ سیاست منصفانه برای کلیه ذینفعان بازار شیر اعم از دامداران عزیز و سایر تولیدکنندگان محصولات لبنی که با تولید کره منجر به خودکفایی و جلوگیری از واردات (با ارز ترجیحی) شده اند، قلمداد می گردد.
پیگیری اصلاح قیمت شیر با توجه به وظایف ذاتی و مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی در تأمین امنیت غذایی، تولید پایدار محصولات کشاورزی و در نظر گرفتن معیشت کشاورزان و دامداران با تأکید بر ضرورت اتخاذ سیاستهای مناسب و مطلوب در راستای پشتیبانی و حمایت از استمرار و پایداری تولید محصولات کشاورزی و امنیت غذایی از جمله شیر در سالی که توسط مقام معظم رهبری مزین به نام "تولید، پشتیبانیها و مانع زدایی ها" شده است، انجام شده است در این راستا، اقتصادی کردن تولید و به دنبال آن استطاعت مالی نجیبترین قشر جامعه یعنی کشاورزان و دامداران برای افزایش انگیزه آنها و ماندن در سنگر تولید یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و بر این اساس، اتخاذ راه حلهای مناسب و به هنگام از جمله منصفانه نمودن قیمت فروش محصولات کشاورزی از جمله شیر برای جلوگیری از نارضایتیهای اجتماعی تولیدکنندگان وظیفه غیرقابل اغماض تمام مسئولین جمهوری اسلامی تلقی میشود.