فردین کریمی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با دانشجو: یکی از مواردی که به عنوان اقدام خوب در برنامه هفتم توسعه اشاره شده، بازگشت جایگاه دبیرخانه مناطق آزاد ذیل نهاد ریاست جمهوری است. در برنامه ششم توسعه متاسفانه مناطق آزاد یک عقبگرد جدی داشتند که انتقال دبیرخانه ذیل وزارت اقتصاد بود که متاسفانه ضررهای جدی در حوزه مدیریتی به مناطق آزاد وارد کرد. یک بند در برنامه هفتم وجود دارد که در خصوص مشوقهای مناطق آزاد است که اگر این بند به تصویب برسد، تقریبا شاهد سرمایه گذاری جدیدی در برنامه هفتم نخواهیم بود، چرا که معافیت مالیاتی و اساسا مشوقی در مناطق آزاد وجود ندارد. در این بند اشاره شده که معافیتهای مالیاتی مناطق آزاد برای واحدهای جدید صرفا به واحدهای صادرات محور تعلق میگیرد که در ظاهر خوب است.
فردین کریمی در گفتگو با دانشجو: در سیاستهای کلی کشور، بر مبحثهای افزایش نقش ایران در تجارت منطقهای و جهانی، افزایش تولید با چشم انداز صادراتی، افزایش صادرات غیر نفتی و رشد نقش ایران در تجارت جهانی تاکید شده است. بستر مناطق آزاد امکان تحقق این موضوعات را داشته است. در برنامههای توسعه پیشین هیچ جایگاهی برای مناطق آزاد در جهت تحقق بخشی به سیاستهای کلی برنامههای توسعهای دیده نشده است. در برنامههای دوم تا ششم توسعه، متاسفانه نگاه محرومیت زدایی و ارائه خدمات عمومی بر مناطق آزاد غالب بوده است، به عنون مثال مناطق آزاد باید یک درصد از درآمدهای خود را به کمیته امداد تخصیص دهد. هیچ جایگاهی برای مناطق آزاد به عنوان بستری برای افزایش نقش ایران در تجارت جهانی و منطقه ای، هم پیوندی اقتصادی با کشورهای همسایه در برنامههای توسعه پیشین دیده نشده بود.
یک کارشناس اقتصادی گفت: عدم حمایت کافی و موثر، متناسب نبودن ابزار و اهداف، استفاده رانتی از مناطق آزاد ، نداشتن استقلال مالی و اداری، تزلزل مدیریتی در مناطق آزاد و سنگ اندازی رقبای خارجی از مهمترین چالشهای مناطق آزاد تجاری و صنعتی در کشور است.
فردین کریمی در گفتگو با دانشجو: آقای عبدالملکی گفت که تراز تجاری مناطق آزاد مثبت ۷۰۰ میلیون دلار است. مشخص نیست که آقای عبدالملکی به کدام بعد صادرات و واردات مناطق آزاد اشاره میکند. صادرات در منطقه آزاد به سه گونه صادرات تولید در منطقه آزاد، صادرات مجدد، صادرات سرزمین اصلی وجود دارد و وقتی در مورد تراز تجاری منطقه آزاد صحت میکنیم، باید مشخص کنیم که درباره کدام بعد از صادرات و واردات مناطق آزاد حرف میزنیم. آقای عبدالملکی میگوید که مجموع صادرات تولیدی و مجدد در منطقه آزاد که ارزش افزودهای را ایجاد کرده، مجموعا به یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسیده، اما معتقدیم که این آمار، صحیح نیست و سیاستگذار ما را به غلط میاندازد و تراز تجاری مناطق آزاد هنوز مثبت نشده است.
فردین کریمی در گفتوگو با دانشجو: ما سه نوع واردات به منطقه آزاد داریم، اول واردات سرزمین اصلی است که از دروازه منطقه آزاد میگذرد؛ یعنی حاکمیت به اشتباه در یک فرایند سیاست گذاری غلط، امتیازی را برای مناطق آزاد در نظر گرفته است. سازمان های مناطق آزاد برای توسعه زیرساخت خودش، اجازه دارد تا سقف ۴ میلیارد دلار از واردات سرزمین اصلی را از دروازه منطقه آزاد ورود بدهند و ۱۵ درصد سود بازرگانی این کالاها را بگیرند. مناطق آزاد می توانند از همین درآمد، توسعه زیرساخت بدهند که فلج ترین سیاست ممکنی است که منطقه آزاد را نابود کرده است.
فردین کریمی در گفتگو با دانشجو: عدم شفافیت و عدم انجام وظیفه باعث شده تا در مناطق آزاد ، آمارهای مختلفی به وجود بیاید. آقای عبدالملکی گفتند که امسال برای اولین بار تراز تجاری مناطق آزاد مثبت شده، پارسال هم آقای سعید محمد که در این جایگاه حضور داشت، از مثبت شدن تراز تجاری مناطق آزاد برای اولین بار خبر داد. آقای مومنی آخرین دبیر مناطق آزاد دولت روحانی هم از مثبت شدن تراز تجاری این مناطق خبر داده بود. این موضوع نشان میدهد عملکرد شفافی در خصوص عملکرد مناطق آزاد وجود ندارد.
مدیرکل گردشگری و میراث فرهنگی مناطق آزاد از اعطای حکم ثبت جهانی دومین جاذبه زمینگردشگری ایران (ژئوپارک) در منطقه آزاد ارس در نیمههای خردادماه خبر داد.
حجت عبدالملکی، دبیر شورای عالی مناطق آزاد در گفتگو با دانشجو: مناطق آزاد کشور بعد از مدتها در سال ۱۴۰۱ تراز تجاری مثبت ۷۰۰ میلیون دلاری را تجربه کردند، در صورتی که سال ۱۴۰۰ تراز تجاری مناطق آزاد منفی ۱۰ میلیون دلار بوده است. براساس برنامهریزیهای انجام شده امسال وضعیت تراز تجاری بهتری خواهیم داشت.
مشاور رییس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور با بیان اینکه گرهگشایی از کارآفرینان از برنامههای اساسی است، گفت: ۳۵۰ بسته سرمایهگذاری برای جذب سرمایهگذار خارجی در حال آماده شدن است.
طبق مصوبه هیات وزیران عبارت «خودروهای وارداتی صرفاً در بورس کالا عرضه میشود» از بند ٢ آییننامه واردات حذف شود؛ همچنین شمارهگذاری خودرو مناطق آزاد در سرزمین اصلی مجاز شد.
معاون اول رئیسجمهوری مصوبه هیئت وزیران در خصوص شیوه پلاکگذاری ملی و تردد در سرزمین اصلی خودروهای مجاز به تردد در مناطق آزاد تجاری - صنعتی را ابلاغ کرد.
طی سالهای اخیر کشورهایی که دسترسی به آبهای بین المللی دارند تلاش کرده اند با اتکا به ظرفیتهای عظیم نهفته در این مناطق در مسیر رشد وتوسعه اقتصادی گام بردارند. ایران نیز با توجه به دسترسی به این منبع عظیم ثروت، یعنی دریا، و استفاده از قابلیتهای آن در زمینه گردشگری، تجارت، ساخت شناور، شیلات و انرژی میتواند زمینه توسعه این مناطق را فراهم آورد.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد ویژه اقتصادی گفت: درآمد ۲۰ میلیون دلاری صادرات از تولیدات مناطق آزاد عدد مطلوبی نیست و باید در تولیدات صادراتی بیش از تولیدات سرزمین اصلی باشد.
کارشناس مناطق آزاد در گفتگو با دانشجو مواردی از قبیل گستردگی جغرافیایی، برتری ترجیحات سیاسی در انتخاب مناطق و ضعف در قدرت سازمانهای مناطق آزاد را از چالشهای مناطق آزاد دانست. اولویت اصلی دبیرخانه نیز اصلاح قانون معرفی شد.
در جلسه مشترک میان دبیر شورایعالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی کشور، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی لوتوس آستراخان روسیه و نائب رییس دومای روسیه به راهاندازی مناطق آزاد مشترک با روسیه در انزلی، چابهار و لوتوس آستاراخان تأکید شد.
دبیر شورایعالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی افزود: در خصوص ایجاد مناطق آزاد جدید، فصلالخطاب قانون است و با توجه به تصویب قانون گذار، حتماً تسریع خواهد شد.
سخنگوی اقتصادی دولت در پاسخ به سوال خبرگزاری دانشجو: با وجود اینکه وضعیت اقتصادی مناطق آزاد هنوز از قبل باقی است، اما خیلی از مسائل آن شفاف شده است. برای مبارزه با قاچاق کالا نیز تقریبا اکثر کالاها از طریق گمرک وارد کشور میشوند. برای مبارزه با فرار مالیاتی در مناطق ازاد اقدامات بسیار خوبی انجام شده است. در وزارت اقتصاد در حال تلاش برای حل این موانع و مشکلات هستیم.