تنفس‌گاه‌های مشهد در معرض خطر / کاربری ۱۹ باغ در مشهد ساختمانی می‌شود؟

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * آستان قدس رضوی قرار است با همکاری شهرداری مشهد در برخی اراضی باغی متعلق به آستان قدس در سطح شهر، تغییر کاربری صورت دهد. این موضوع البته چند سالی هست در جلسات بدون حضور رسانه بین مدیران آستان قدس و شهرداری مطرح می‌شود و موضوع گفتگو و تعامل آنان بوده است. در جلسه‌ای که دی ماه سال ۹۸ و زمانی که محمدرضا کلایی، شهردار مشهد بود و خاکسار قهرودی هم قائم مقام آستان، مقرر شد تا ۱۹ مورد از اراضی آستان قدس در مشهد تغییر کاربری داده شوند و شهرداری برای این زمین‌ها پروانه ساختمانی صادر کند.

۱۹ باغ در آستانه ساختمان شدن

البته آستان قدس فهرستی شامل ۲۷ مورد از اراضی متعلق به خود را برای تغییر کاربری ارائه داده بود که از این مقدار ۱۹ مورد تایید و مقرر شد هر هفته یک پروانه ساختمانی صادر شود.

براساس صورت‌جلسه منتشر شده که به امضای قائم مقام وقت تولیت آستان قدس و شهردار وقت مشهد رسیده این ۱۹ مورد شامل این اراضی است:

۱- زمین ضلع غربی بلوار جانباز جنوبی حدفاصل میدان جانباز تا دیوان محاسبات
۲- زمین حاشیه بلوار جانباز جنوبی روبه روی مشهد مال
۳- زمین حاشیه بلوار جانباز بعد از کال متصل به باغ حسینی
۴- بخشی از زمین معروف به باغ سرهنگ واقع در خیابان حر عاملی
۵- زمین معروف به نمایشگاه هفته جنگ واقع در ضلع جنوب غربی میدان فردوسی
۶- زمین جنوب بیمارستان ابن سینا
۷- زمین جنوب اداره نقلیه
۸- زمین‌های حاشیه میدان فردوسی
۹- زمین ضلع شرقی میدان فردوسی
۱۰- زمین دور میدان فلسطین
۱۱- زمین ورزشی حاشیه بلوار دانشجو
۱۲- زمین‌های بلندمرتبه سازی جنوب بزرگراه امام علی (ع)
۱۳- زمین انتهای بلوار امامت
۱۴- زمین واقع در حد فاصل پمپ گاز حاشیه میدان قائم
۱۵- زمین ۲۲ هکتاری خیابان سرخس
۱۶- زمین بلوار سرخس
۱۷- پایانکار پروژه زائرسرا واقع در بلوار چمن
۱۸- پایانکار پروژه زائر شهر واقع در شهرک طرق
۱۹- زمین جنب پست برق میدان دانشجو

تصویر این صورت‌جلسه به تازگی در فضای مجازی منتشر شده و واکنش برخی فعالان حوزه محیط زیست و معماری شهری را برانگیخته است. نگرانی این فعالان شهری بیشتر روی مساله کمبود فضای سبز و از بین بردن کاربری‌های باغی در مشهد متمرکز شده است.

تغییر در طرح تفصیلی پشت درهای بسته

بنیاد چهارطبقه، به عنوان نهادی فعال در معماری شهری مشهد در واکنش به این صورتجلسه ۲ انتقاد متفاوت را مطرح کرده است؛ اولا اینکه چرا «تصمیم گیری درباره محتوای طرح‌های تفصیلی پشت در‌های بسته و عدم حضور و اطلاع عموم» صورت گرفته و ثانیا اینکه به زعم کارشناسان این بنیاد، تغییر کاربری این اراضی می‌تواند باعث از بین رفتن تنفسگاه‌های مشهد شود.

سرانه فضای سبز در مشهد به گفته حسن موحدیان، رئیس شورای شهر به ۱۸ و ۹ دهم مترمربع برای هر نفر رسیده و البته مجموعه مدیریت شهری توسعه فضای سبز را با جدیت دنبال می‌کند.

با این حال نمی‌توان با اتکای به این آمار و مقایسه با سرانه فضای سبز شهر‌هایی مثل تهران، به این نتیجه رسید که همه مردم مشهد به یک اندازه از فضای سبز بهره مندند. مشخصا آمار سرانه فضای سبز در همه شهرها، به ویژه کلان شهر‌های کشورمان، در مناطق مختلف تفاوت‌های زیادی دارد. می‌توان گفت سهم فضای سبز در مناطق نزدیک به اراضی اشاره شده در این صورتجلسه، کمترین سهم را در فضای سبز مشهد دارند.

آستان قدس با مردم صحبت می‌کند؟

اجرای مصوبات این صورت‌جلسه، اگرچه می‌تواند برای هوای شهر مشهد عواقبی داشته باشد، اما سوالات دیگری هم درباره تغییر کاربری این اراضی وجود دارد. مثل اینکه باتوجه به ارزشمند بودن این اراضی، شهرداری و آستان قدس برای تغییر کاربری روی چه مبلغی به توافق رسیده اند؟ یا اینکه آیا آستان قدس در ازای تغییر کاربری این اراضی، حاضر است بخشی دیگر از اراضی تحت تملک خود را در مشهد، برای فضای سبز در اختیار شهرداری قرار دهد؟