به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری دانشجو، ورزش، به ویژه در عرصه بینالمللی، همواره با مسائل سیاسی و دیپلماتیک تداخل داشته است. بسکتبال ایران، همان طور که در ماجرای اخیر دیدار تیم ملی ایران و قزاقستان در چارچوب انتخابی کاپ آسیا نشان داد، توانست بهدرستی از حق خود دفاع کرده و برنده بازی اعلام شود. اما چرا در فوتبال ایران شرایط متفاوت است و تیمهای ملی و باشگاهی ایران مجبورند در کشور ثالث بازی کنند؟ برای پاسخ به این پرسش باید به تفاوتهای موجود در مدیریت، ساختار و سیاستهای این دو رشته ورزشی پرداخت.
فدراسیون بسکتبال ایران نشان داده که در تعامل با کنفدراسیون آسیا و سایر نهادهای بینالمللی توانایی بیشتری در دفاع از حقوق خود دارد. در دیدار تیم ملی بسکتبال ایران و قزاقستان در چارچوب پنجره دوم انتخابی کاپ آسیا، فدراسیون بسکتبال ایران توانست با هماهنگیهای دقیق، ناظر و تیم داوری فیبا را به تهران بیاورد. این اقدام باعث شد غیبت قزاقستان در زمین مسابقه بهعنوان یک تخلف آشکار ثبت و ایران ۲۰ بر صفر برنده اعلام شود.
در مقابل، فدراسیون فوتبال ایران در ماجراهای مشابه، مانند بازیهای تیمهای استقلال و پرسپولیس در لیگ نخبگان آسیا یا سپاهان و تراکتور در لیگ قهرمانان آسیا، نتوانست میزبانی را حفظ کند. باشگاههای ایرانی به دلیل عدم موفقیت در مذاکرات و ضعف در ارائه استدلالهای حقوقی و امنیتی، مجبور به بازی در کشورهای ثالث شدند.
سیاستزدگی در فوتبال
یکی از عوامل اصلی مشکلات فوتبال ایران، نفوذ سیاست در این ورزش است. فوتبال به دلیل گستردگی و محبوبیت جهانی، بیشتر در معرض تصمیمات سیاسی قرار میگیرد. در سالهای اخیر، تصمیم AFC برای محروم کردن ایران از میزبانی در مسابقات باشگاهی و ملی به بهانههای امنیتی، نمونهای آشکار از این تأثیرات است.
بسکتبال ایران به دلیل گستردگی کمتر و تمرکز محدودتر بر این رشته، توانسته از مسائل سیاسی دور بماند. در نتیجه، تیم ملی بسکتبال در ماجرای دیدار با قزاقستان توانست با اتکا به حمایت فیبا و مدیریت فدراسیون، حق میزبانی خود را حفظ کند.
استقلال ساختاری در بسکتبال
ساختار مدیریتی فدراسیون بسکتبال ایران در سالهای اخیر نشاندهنده یک رویکرد حرفهایتر و مستقلتر نسبت به فدراسیون فوتبال بوده است. این استقلال به فدراسیون بسکتبال اجازه داده است تا در مواجهه با چالشها، تصمیمات بهتر و هماهنگتری بگیرد. در مقابل، فوتبال ایران با مشکلات مدیریتی متعدد، تغییرات مکرر در بدنه اجرایی و عدم شفافیت در سیاستگذاری مواجه است.
۴. تفاوت در مخاطبان و حساسیتها
فوتبال بهعنوان پرمخاطبترین ورزش دنیا، تحت ذرهبین رسانهها و افکار عمومی جهانی است. تصمیمات مربوط به این ورزش، بهویژه در خاورمیانه، اغلب بازتاب گستردهای پیدا میکنند و حساسیتهای سیاسی و رسانهای را برمیانگیزند. در نتیجه، کنفدراسیونها و فیفا تمایل دارند برای کاهش تنشها، تصمیماتی محتاطانه اتخاذ کنند، حتی اگر این تصمیمات به ضرر فوتبال ایران باشد.
فدراسیون بسکتبال ایران در تعامل با نهادهای بینالمللی توانسته با ارائه مستندات قوی و رعایت مقررات، اعتماد فیبا را جلب کند. در ماجرای اخیر، ایران نهتنها تمامی الزامات میزبانی را رعایت کرد، بلکه با ثبت مستندات و گزارشهای ناظر، بهصورت قانونی و شفاف، نتیجه ۲۰ بر صفر به نفع تیم ملی ثبت شد.
در مقابل، فدراسیون فوتبال ایران به دلیل کمبود شفافیت در ارائه مستندات و ضعف در پیگیری حقوقی، نتوانسته اعتماد نهادهای بینالمللی را جلب کند. همین مسئله باعث شده است که AFC در موارد متعدد، ایران را از حق میزبانی محروم کند.
ماجرای بسکتبال ایران و قزاقستان نشان داد که با مدیریت قوی، شفافیت حقوقی و تعامل حرفهای با نهادهای بینالمللی، میتوان از حق میزبانی دفاع کرد. در مقابل، فوتبال ایران به دلیل ضعف در مدیریت، نفوذ سیاست و ناکارآمدی در مذاکرات بینالمللی، همچنان درگیر مشکلات ساختاری است.
برای تغییر این وضعیت، فوتبال ایران باید از تجربیات موفق بسکتبال استفاده کند و با اصلاحات مدیریتی، ارتقای شفافیت و تقویت روابط بینالمللی، جایگاه خود را در نهادهای ورزشی جهان بهبود بخشد. تنها در این صورت میتوان از حقوق باشگاهها و تیم ملی در عرصه بینالمللی دفاع کرد.