"کوچک شدن" عجیب مغز در دوندگان مسافت طولانی مشاهده میشود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، بیش از یک میلیون نفر تقریباً در هر سنی هر سال مربیان خود را بند میبندند و در یک ماراتن به پیادهرو میروند؛ و در حالی که دویدن در هر مسافتی فواید سلامتی زیادی دارد، محققان هشدار میدهند که پیمودن مسافت ممکن است چندان برای مغز مفید نباشد و اثرات منفی آن تا یک ماه پس از مسابقه باقی بماند.
دانشمندان دانشگاه اسپانیا در کشور باسک (UPV/EHU) ارتباطی بین دوی ماراتن و کاهش شدید میلین محافظی که رشتههای عصبی - آکسونها - در مغز را احاطه کرده است، شناسایی کردهاند. این لایه عایق برای تسهیل انتقال سیگنالهای الکتریکی در مغز و نخاع بسیار مهم است - و از دست دادن میلین یکی از نشانگرهای زیستی بسیاری از بیماریهای عصبی، از جمله سکته مغزی و مولتیپل اسکلروزیس است.
پس دویدن طولانی چه ربطی به این دارد؟ خوب، وقتی منابع انرژی بدن - مانند گلیکوژن که در ماهیچهها و کبد ذخیره میشود - تمام شود، برای سوخت به چربی سوزی - لیپیدها - تبدیل میشود؛ و میلین ۷۰-۸۰ درصد لیپید است. اساساً، دوندگان ماراتن در حالی که به سمت خط پایان میروند، مقداری چربی بسیار مهم در مغز خود میسوزند.
در این مطالعه مشاهدهای، محققان اسکنهای مغزی MRI دوندگان را قبل از مسابقه و سپس در عرض ۴۸ ساعت پس از تکمیل مسیر طاقتفرسا ۲۶.۲ مایلی (۴۲.۱۹۵ کیلومتری) مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که در دهها ناحیه از مغز، در مناطق مرتبط با هماهنگی حرکتی، حواس و عواطف، میلین به طور قابل توجهی پس از یک مسابقه کاهش یافته است.
اما یک خبر خوب وجود دارد - اسکنهای بیشتر نشان داد که میلین به طور طبیعی دو هفته پس از دویدن افزایش یافته و پس از دو ماه به سطح طبیعی بازگشته است؛ و جالب اینکه فقط نواحی خاصی از مغز بود که میلین به طور چشمگیری نازک شد. در جاهای دیگر، غلاف آکسون دست نخورده بود؛ و حتی اگر این میلین که به عنوان کسر آب میلین (MWF) شناخته میشود، "آب" در نام خود دارد، کاهش در این ۱۲ ناحیه هیچ ارتباطی با سطح هیدراتاسیون دونده ندارد.
محققان خاطرنشان کردند: یافتههای ما نشان میدهد که دویدن ماراتن سطح MWF دوندگان را در نواحی ماده سفید کاهش میدهد و تأثیر مشابهی در هر دو نیمکره دارد. "مقادیر MWF پس از آن بهبود مییابند و دو ماه پس از رویداد به مقادیر قبل از اجرا میرسند. این کاهش برگشت پذیر در MWF پس از ورزش طولانی مدت و ریکاوری پس از کاهش فعالیت بدنی، به شدت تغییراتی را در ساختار و محتوای میلین نشان میدهد که ممکن است دید جدیدی از میلین به عنوان یک ذخیره انرژی آماده برای استفاده در زمانی که مواد مغذی رایج مغز در کمبود هستند، باز کند. ما این فرآیند پلاستیک را به عنوان متابولیک تعریف میکنیم.
دانشمندان مطمئن نیستند که این تغییر در مغز در دو ماه پس از یک ماراتن چه مشکلاتی – اگر وجود داشته باشد – داشته باشد، اما راههای جدید هیجانانگیزی برای درک اینکه چگونه چنین ورزشهای استقامتی و عملکرد شناختی به طور بالقوه مرتبط هستند، فراهم میکند؛ و کار بیشتری مورد نیاز است -، زیرا این مطالعه فقط به اسکن مغز ۱۰ دونده (هشت مرد) در رده سنی ۴۵ تا ۷۳ سال پرداخته است - و یک ارتباط را ارائه میدهد، اما نه علت.
این مطالعه تصویری مشاهدهای آزمایشی دارای محدودیتهایی است، از جمله تعداد نسبتاً کمی از شرکتکنندگان که نیاز به اعتبارسنجی در یک گروه بزرگتر دارند، مشکل در ارزیابی تغییرات MWF ماده خاکستری به دلیل محتوای نسبتاً پایین میلین که نسبت سیگنال به نویز را به خطر میاندازد و وضوح فضایی محدود به دلیل زمانهای اسکن طولانی و حرکت جزئی ذاتی آنها درباره موضوع مطالعه خود را نوشتند. با این وجود، ارتباط بالقوه یافتههای شرح داده شده در اینجا با متابولیسم انرژی مغز، مستلزم مطالعات بیشتری است.
مطمئن باشید، هیچ مدرکی دال بر مضر بودن دویدن ماراتن برای عملکرد شناختی کوتاه مدت یا بلند مدت وجود ندارد. اگرچه برخی از مردم (نه ما!) ممکن است به شوخی بگویند که دوندگان احتمالاً نمیتوانند مستقیماً به این فکر کنند که بخواهند برای شروع وارد چنین مسابقه چالش برانگیزی شوند.
این مطالعه در مجله Nature Metabolism منتشر شد.