سگ‌گردانی بی‌ضابطه / تهدیدی پنهان برای بهداشت و امنیت شهری

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در حالی که در بسیاری از کشور‌های جهان، نگهداری و گرداندن سگ‌ها در فضای عمومی تابع قوانین دقیق و الزام‌آور است، در ایران نبود قانون مشخص و فقدان نظارت، به معضلی اجتماعی و بهداشتی تبدیل شده است؛ مسئله‌ای که نه‌تنها نارضایتی عمومی را در پی داشته، بلکه تهدیدی جدی برای بهداشت عمومی و امنیت شهروندان محسوب می‌شود.

چالش‌های سگ‌گردانی در ایران

برخلاف کشور‌های توسعه‌یافته که با قوانین جامع، امنیت و نظم را در حوزه نگهداری حیوانات خانگی تضمین می‌کنند، ایران با مشکلاتی، چون نبود نظارت بر واکسیناسیون، عدم الزام به مجوز، نبود محدودیت در تعداد سگ‌ها و فقدان آموزش مواجه است. این بی‌نظمی می‌تواند زمینه‌ساز افزایش بیماری‌ها، ناامنی روانی و تشدید تنش‌های اجتماعی شود.

تهدید‌های ناشی از وضعیت فعلی:

خطر برای بهداشت عمومی: نبود الزامات قانونی برای واکسیناسیون سگ‌ها می‌تواند موجب شیوع بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان مانند هاری یا لپتوسپیروز شود.

ایجاد ناامنی روانی: حضور سگ‌های بزرگ و تهاجمی بدون قلاده یا پوزه‌بند در اماکن عمومی، برای کودکان، سالمندان و افراد دارای فوبیا، آسیب‌زا است.

افزایش نارضایتی اجتماعی: بی‌قانونی در حوزه سگ‌گردانی موجب شکاف میان علاقه‌مندان به حیوانات و سایر شهروندان شده است.

نبود مسئولیت‌پذیری: نگهداری از سگ بدون آموزش‌های لازم و نظارت قانونی، زمینه‌ساز رفتار‌های پرخطر از سوی حیوان و صاحب آن می‌شود.

نبود محدودیت و کنترل در اماکن عمومی

در ایران، مشاهده سگ‌ها در خیابان، پارک یا مراکز خرید بدون هیچ‌گونه نظارتی، به امری رایج تبدیل شده است. این در حالی است که در کشور‌هایی مانند آلمان و کانادا، حضور سگ‌ها در اماکن عمومی تابع مقرراتی سخت‌گیرانه است. به‌عنوان مثال، در برخی ایالت‌های کانادا سگ‌های نژاد تهاجمی مانند پیت‌بول اجازه ورود به پارک‌ها را ندارند.

ضعف نظارت بر واکسیناسیون و پیامد‌های آن

در کشور‌های پیشرفته، واکسیناسیون سالانه به‌ویژه علیه بیماری‌هایی، چون هاری الزامی است و متخلفان با جریمه‌های سنگین مواجه می‌شوند. اما در ایران، نه‌تنها نظارتی بر این موضوع وجود ندارد، بلکه در صورت بروز گازگرفتگی، هیچ سامانه‌ای برای رهگیری وضعیت سلامت سگ در دسترس نیست.

نبود ثبت ملی و مجوز نگهداری

در حالی که در کشور‌هایی مانند سوئیس و انگلستان، برای نگهداری بیش از یک یا دو سگ باید مجوز ویژه دریافت کرد، در ایران هیچ‌گونه محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. این وضعیت در برخی موارد به تولید غیراصولی سگ‌ها و افزایش سگ‌های بی‌سرپرست منجر شده است.

تجارب بین‌المللی و راهکار‌های پیشنهادی

کشور‌های توسعه‌یافته با وضع قوانین مؤثر، به‌طور هم‌زمان از حقوق حیوانات و سلامت عمومی محافظت کرده‌اند. برخی از الگو‌های موفق عبارت‌اند از:

الزام به ثبت و دریافت مجوز: در ژاپن و آلمان، همه سگ‌ها باید ثبت رسمی شوند و صاحبان آنها اطلاعات خود را در سامانه دولتی وارد کنند.

اعمال جریمه‌های سنگین: در نیویورک، گرداندن سگ بدون قلاده ۵۰۰ دلار جریمه دارد و در انگلستان، در صورت حمله سگ به افراد، مالک ممکن است تا پنج سال زندان محکوم شود.

محدودیت نژاد‌های پرخطر: در فرانسه، صاحبان سگ‌های تهاجمی موظف به ارائه گواهی سلامت روانی حیوان هستند و در کانادا، نگهداری برخی نژاد‌ها به‌طور کامل ممنوع است.

نبود قانون مشخص در زمینه سگ‌گردانی، نه‌تنها باعث افزایش خطرات بهداشتی و اجتماعی شده، بلکه به بی‌نظمی در فضا‌های عمومی نیز دامن زده است. الگوبرداری از نظام‌های موفق جهانی می‌تواند راهکاری مؤثر برای ایجاد تعادل میان حقوق حیوانات و مسئولیت‌پذیری اجتماعی باشد.