رسالت حقیقی هنر موسیقی - 14
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو» - فاطمه قائلی؛ در دو مطلب گذشته به طور خاص به موسیقی جاز پرداختیم و به ریشه‌ها و جایگاه اجتماعی آن اشاره کردیم که از مناطق پست آمریکا و از میان برده‌های سیاه پوست برخاسته است؛ همچنین نحوه اجرای این نوع از موسیقی و اجزای اصلی آن و معرفی سبک رگتایم که میراث مهم جاز است را مورد بررسي قرار داديم.
سبک دیگری که در شکل‌گیری موسیقی جاز تاثیرگذار بوده و از منابع مهم آن به شمار می‌رود، موسیقی بلوز است. بلوز در لغت به معنای غم و اندوه است و در اصطلاح به آوازهای آرام و غمگین گفته می‌شود؛ در واقع اصطلاح بلوز به فرمی آوازی و سازی و نیز سبکی اجرایی گفته می‌شود.
موسیقی بلوز؛ موسیقی عامیانه سیاهان در کشتزارهای جنوب آمریکا
موسیقی بلوز از موسیقی عامیانه سیاهان آمریکا مانند آوازهای کشت و کار، آوازهای مذهبی و ترانه‌های بردگان مناطق گوناگون سرچشمه گرفت.
زمان دقیق پیدایش بلوز مشخص نیست، اما در حدود دهه 1890 این ترانه‌ها در کشتزارهای جنوب آمریکا خوانده می‌شد؛ بلوزهای آوازی بیشتر به مضامینی مانند درد خیانت دیدگی، بی‌وفایی و عشق یک جانبه می‌پردازد.
تاثیر موسیقی بلوز بر موسیقی جاز به صورت استفاده از نت‌های بلو یا غمگین و همچنین ریتم‌های انعطاف پذیر است.
سبک نیواورلئان؛ مرکز اصلی موسیقی جاز
نیواورلئان در آغاز دهه 20، بندری بزرگ و مرکز فرهنگی- تجاری چند ملیتی بود؛ مردمان این شهر از آفریقا، فرانسه، اسپانیا، پرتغال، انگلستان، ایتالیا و کوبا دور هم جمع شده بودند؛ این تنوع ملیتی در موسیقی غنی نیواورلئان هم تاثیر بسیاری داشت.
موسیقی جاز سیر تحولی خود را در همین شهر طی کرد و در واقع مرکز اين نوع موسیقی، نیواورلئان محسوب می‌شد؛ محل اصلی موسیقی جاز در این شهر محله‌ای بود که به داشتن قمارخانه‌ها و سالن‌های رقص شهرت داشت.
موسیقی جاز در سبک نیواورلئان یا دیکسیلند، معمولاً توسط دسته‌ای کوچک و سیار اجرا می‌شد؛ بداهه نوازی جمعی از ویژگی اصلی این سبک به شمار می‌رود.
سبک سویینگ
در دهه 1920 سبک سویینگ در موسیقی جاز شکل گرفت؛ این سبک بیشتر توسط گروه‌های بزرگ نواخته می‌شد. بداهه نوازی در این سبک کوتاه و محدود است.
سبک بیباپ؛ سبکی با ریتم‌های غیرقابل پیش بینی
سبک بیباپ در دهه نخست 1940 رشد کرد که به این سبک باپ هم گفته می‌شود. بر خلاف این که باپ در لغت به معنای رقص و رقصیدن است، اما این سبک نه برای رقصیدن، بلکه برای شنیدن همراه با تمرکز ساخته شده است و هارمونی پیچیده و ریتم‌های غیرقابل پیش بینی این سبک، شنونده را مبهوت می‌کند.
سبک‌های جاز پس از 1950
از 1950 به بعد موسیقی جاز تنوع بسیاری پیدا کرد، اما سبک‌های گذشته همچنان به حیات خود ادامه دادند. در این زمان سبکی به نام جریان سوم پدید آمد که تلفیقی از موسیقی جاز و کلاسیک است. از این تلفیق سه سبک مهم پدید آمد: جاز کول (سرد)، جاز آزاد و جاز راک.
جاز کول با بیباپ مرتبط است، اما از آن آرام‌تر و متکی بر نت‌های نوشته شده مي باشد؛ جاز آزاد خارج از قواعد سنتی جاز است و جاز راک تلفیق موسیقی جاز با راک است و مبتنی بر بداهه نوازی مي باشد.
منبع:
درک و دریافت موسیقی، راجر کیمی ین، نشر چشمه.
ارسال نظرات