غلام امیرالمومنین (ع) برتر از انبیای بني‌اسرائیل

گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو» - زينب صارم؛ یکی از بیشترین اوقاتی که وجود قنبر به طور دقیق در کنار امام علی (ع) در تاریخ ثبت شده، زمان قضاوت های شگفت انگیز آن حضرت بوده است؛ به عنوان نمونه می توان به قضاوت امام علی (ع) میان دو زنی اشاره کرد که هر دو ادعا می کردند فرزند مجهول الهویه از آن خودشان است. امام علی (ع) وقتی اصرار هر دو زن را برای اثبات مالکیت نوزاد مشاهده کرد و هیچ مدرکی دال بر صحت یا رد ادعای هیچ کدام موجود نبود، به غلام خویش قنبر دستور داد تا سریعاً بچه را از وسط به دو قسم تقسیم کنند.

قنبر با شنیدن فتوای علی (ع) به سرعت شمشیر از نیام برکشید و به سمت کودک رفت. در این هنگام یکی از زنان فریاد زد، کودک را نکشید، من از ادعای خود گذشتم.

امام علی (ع) نوزاد را به زنی که درخواست امنیت کودک را کرده بود، بخشید و فرمود: مهر مادری وی نشانه مالکیت وی است؛ چرا که اجازه نداد کودک کشته شود.

علم و زیرکی امام علی (ع) بسیاری از این مخاصمه‌ها و دعوا‌ها را به مصالحه ختم کرد، اما با کمی دقت در داستان قضاوت حضرت می توان به نقش اساسی قنبر در این ماجرا پی برد.

قنبر بدون هیچ تعلل و تأملي بسرعت در به انجام رساندن دستور امیرالمومنین (ع) اقدام کرد و این رفتار و تبعیت وی از مولای خویش را می توان یکی از علل موفق شدن قضاوت حضرت دانست.

قنبر به درجه‌ای از ایمان و علم در کنار اهل بیت رسیده بود که بدون هیچ سوال و چون و چرایی به انجام دستورات مولای خویش اقدام می کرد.

این رفتار و برخورد قنبر را می توان در بسیاری از مواقع مشاهده کرد؛ از جمله در ماجرای قضاوت دو مردی که هر کدام ادعا می کردند ارباب هستند و طرف مقابل برده وی است.

با توجه به این که آن دو مرد در آن شهر مسافر بودند، هیچ دلیل و مدرکی بر صحت ادعای هیچ کدام یافت نمی شد تا بتوان تشخیص داد که کدام برده است و کدام یک مولا.

امام علی (ع) برای حل این مشکل دستور دادند که در یک دیوار دو سوراخ حفر کردند و به آن دو نفر دستور داد که سر خویش را در آن دو حفره فرو کنند و سپس امام با صدایی بلند فریاد زدند، قنبر گردن برده را بزن.

به محض شنیده شدن این دستور كسي كه برده بود، به طور ناخودآگاه گردن خویش را از سوراخ بیرون کشید و مشخص شد که برده کدام است و ارباب چه کسی است؟

شاید این شبهه در ذهن‌ها نقش بندد که قنبر به علت آن‌که برده و غلام امیرالمومنین علي عليه السلام بوده چنین تبعیت و التزامی به دستورات ايشان داشت.

در جواب این شبهه شواهد بسیار زیاد تاریخی و عقلی وجود دارد مبنی بر اینکه این تبعیت و پیروی از امام به جهت ولایت‌پذیری و علم قنبر بوده است.

دلیل اول آن که برخورد امام علی (ع) با قنبر شبیه یک برده نبوده و در دلیل این مدعا همین بس که امام علی (ع) در خرید پیراهن و لباس، آن که گران‌تر و مرغوب‌تر بود را به قنبر مي بخشیدند؛ دلیل دوم و مهم ترین آن، این است که تاریخ حضور قنبر را در مجالس خصوصی اهل بیت ثبت کرده ‌است.

در زمانی که سلمان، امام حسن (ع) و سیدالشهدا (ع) در کنار امیرالمومنین (ع) شاهد معجزات خاص آن حضرت بودند، تاریخ بارها شاهد حضور قنبر در کنار این بزرگان هست و این دلیل محکمی است بر این که قنبر از یاران و دوستداران خاص آن حضرت بوده است.

دیگر وجوهات و چهره‌های اجتماعی که از قنبر در طول تاریخ ذکر شده، گویای شان، مقام و منزلت علمی و اجتماعی اوست که تایید ديگري بر این مدعاست.

همراهی قنبر با امیرالمومنین (ع) در طول دوران زندگانی آن حضرت یاد‌آور داستان موسی‌نبي (ع) با خضر است. در جریان همراهی موسی با خضر که در آیات 60 تا 80 سوره کهف به آن اشاره شده است، می توان کم طاقتی و عدم صبر موسی را مشاهده کرد؛ تا آن جا که خضر به گفته قرآن بارها خطاب به موسی گفت: همانا تو قادر به صبر کردن نیستی.

خضر در پذیرفتن همراهی موسی با وی شرط کرده بود که نسبت به اعمال انجامی از طرف او اعتراض و سوالی نکند. خضر در ابتدای سفر پسر نوجوانی را به قتل رسانید که موجب اعتراض موسی (ع) شد که با یاد‌آوری شرط از سوی خضر، موسی (ع) سکوت کرد.

در مرحله دوم سفر خضر کشتی را سوراخ کرد که دوباره موجب اعتراض موسی (ع) شد و خضر در جواب وی گفت: تو در همراهی با من صبر نداری و موسی قول به سکوت و اطاعت داد.

در مرحله سوم سفر زاد و توشه آن دو بزرگوار به اتمام رسید و از مردم شهری تقاضای اطعام کردند و آنان با سنگ‌دلی جواب رد به خضر و پیامبر خدا دادند كه در این هنگام خضر به موسی دستور داد تا دیوار خرابی را در آن شهر بازسازی کنند در این هنگام موسی (ع) برای بار سوم زبان به اعتراض گشود. در این هنگام خضر حکمت اعمال خود را برای موسی توضیح داد و از هم جدا شدند.( علاقه مندان برای کسب اطلاعات بیشتر به سوره کهف آیات 60 تا 80 رجوع کنند)

بی شک تبعیت بی چون و چرای قنبر از مقام ولایت معصوم حکایت از درجه و مقامات عرفانی وی دارد. به تحقیق، تضاد و تناقضی را که موسی در میان حکم عقل بشري و علم الهی قادر به حل آن نبود، قنبر غلام امیرالمومنین علي عليه السلام به سادگی آن را حل و فصل كرد.

 

ادامه دارد ...