عمار؛ مرد نبرد در عرصه‌هاي عقل و شمشیر

گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو»، زينب صارم، جنگ های داخلی که در زمان ائمه معصومین شکل گرفت دارای نکات مهم و اساسی بسیاری است که جنبه های متعددی را روشن می کند از جمله آن که در هیچ کدام از جنگ ها ائمه آغازگر و شروع کننده نبودند؛ چرا که امام در هیچ شرایطی به دنبال خشونت و خون‌ریزی نیست و مسئله ای که برای وی ارجح است، هدایت مردم است. 

 

امام علی (ع) قبل از آغاز جنگ با تمام توان خود سعی در هدایت مردم و نجات آنان از آتش جهنم را داشتند. در جنگ صفین نیز همین مطلب صادق بود؛ چرا که امام علی (ع) به خوبی می دانست که هر یک نفری که به شمشیر خود و یارانش به هلاکت برساند، قطعا جایگاه وی در آتش خواهد بود به همین سبب در شروع جنگ و ادامه جنگ به شدت تعلل می کردند تا شاید یاران معاویه دست از شیطان پرستی برداشته و به سوی حق الله بیایند.
 

جنگ صفین تنها نبرد شمشیر‌ها و نیزه‌ها نبود، بلکه با توجه به شأن هدایت گرانه اهل بیت یک جنگ فکری و اعتقادی بود. امام در جنگ صفین که صد و بیست روز به طول انجامید، نه تنها یارانی برای شمشیر زدن احتیاج داشت بلکه مجاهدانی می خواست که از جنبه فکری و استدلالی تا آن جا ورزیده باشند که بتوانند با نیروی علم واستدلال نیز به دفاع از امام بپردازند.    

عمار جزو یاران خاص اهل بیت بود. از آن جهت که هم با شمشیر در رکاب علی می جنگید هم با زبان و نیروی استدلال خویش از حریم ولایت و امامت دفاع می کرد.

توانایی فکری عمار در دفاع از علی (ع) را باید در تاریخ صدر اسلام جستجو کرد. زمانی که عمار از محضر پیامبر کسب فیوضات و علوم می کند تا بتواند در تاریکی فتنه ها راه حق را بیابد.

تاریخ صدر اسلام حضور قدرتمندانه و دلگرم کننده عمار را در جنگ‌های زمان رسول الله به ثبت رسانیده است. وجه امتیاز عمار از سایر صحابه را می‌توان در پرسش و پاسخ‌های وی از وجود پر برکت رسول الله یافت.

عمار با رویکرد صحیحی که به نقش نبوت در زندگی انسان داشت موفق شد که از محضر پیامبر کسب هدایت بکند. عمار وجود پیامبر را غنیمت و فرصتی بزرگ دانست و از ایشان برای رهایی از سرگردانی و گمراهی حداکثر استفاده را نمود.

پسر یاسر متوجه شده بود برای عبور از فتنه هایی که تاریخ در پیش‌رو دارد بايد از هم اکنون از پیامبر و علم الهی وی استمداد بطلبد، به همین دلیل عمار تنها به جهاد در کنار رسول الله اکتفا نکرد و سعی کرد روح و جان خویش را با علوم پیامبر سیراب کند.

وجود عمار را می توان از فرزانگان صدر اسلام بر شمرد؛ چرا که وی با کسب معرفت از محضر رسول الله توانست با زبان و قلب و دست خویش به یاری علی (ع) جانشین پیامبر بشتابد تا آن جا که توفیق پیدا کرد افراد متعددی را به سمت حق و حقیقیت راهنمایی کند و از آتش جهل و نادانی رهایشان سازد. جهد و تلاش عمار برای درک حقیقت از سرچشمه زلال وحی را می توان یکی از علل مهم رستگاری وی دانست.

عمار: علی(ع) علمدار لشکر رسول الله

عمار حضور خویش را در کنار رسول الله چنین نقل می کند: «در برخى از غزوات رسول خدا (ص) با آن حضرت بودم و على (ع) علمداران لشكر دشمن را كشت و صف آنها را دريد و هم چنين عمرو بن عبد اللَّه جمحى و شيبة بن نافع (دو تن از پهلوانان آنها را) كشت، من در اين هنگام نزد رسول خدا (ص) آمده عرض كردم: «اى رسول خدا به راستى على در راه خدا حق جهاد را ادا كرد.»

 

رسول خدا (ص) فرمود: «او از من است و من از اويم، و او وارث علم من و اداكننده دين من و وفاكننده وعده من و جانشين پس از من است؛ و اگر او نبود مؤمنين خالص پس از من شناخته نمى‏شدند، جنگش جنگ من و جنگ من جنگ خداست، و سازشش سازش من و سازش من سازش خداست؛ هر آينه او پدر دو سبط من است و امامان پس از من از صلب اويند.»