شخصیت حضرت ابوالفضل را میتوان از جنبه احادیث اهل بیت بررسی کرد که این نشاندهنده علو مرتبه ایشان است؛ تاریخ و سخنان خود حضرت نیز...
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ عباس بن علی را میتوان از جمله مردان تاریخ اسلام دانست که اعمال و رفتار وی بیشتر گویای شخصیت ایشان است تا گفتار؛ شاید علت حب و علاقه شدید مردم به ابوالفضل العباس را میتوان در همین نکته یافت که شجاعت، غیرت دینی، مهربانی، وفاداری و تواضع ایشان بیشتر در عمل اثبات شده است تا در حرف و گفتار.
آشنایی مردم با شخصیت و منش عباس بن علی (ع) بیشتر به وقایع شب عاشورا و نیم روز عاشورا بر میگردد؛ هرچند که این زمان اندک نیز به خوبی توانسته نشان دهنده فضایل و مناقب خاص آن حضرت باشد، اما سخن ائمه اطهار نیز در ستایش مقام و جایگاه حضرت ابوالفضل نیز حقایق بیشتری برای محبین و شیعیان بیان میکند.
امام حسین(ع) :« جانم به فدایت عباس»
سخن سیدالشهدا که در خطاب به حضرت ابوالفضل (ع) میفرماید: « بنفسی انت» جانم به فدایت نشان از جایگاه آن حضرت در نزد ائمه دارد، البته دیگر سخنان امام حسین (ع) در روز عاشورا نیز بیانگر همین ارزش و جایگاه است. آن جا که ابا عبدالله الحسین بعد از شهادت آن بزرگ مرد تاریخ میفرماید: «الا قد انکسر ظهری» به تحقیق که کمرم شکسته شد.
غبطه همه شهدا به قمر بنی هاشم در قیامت
ائمه دیگر نیز سخنان با اهمیت و در خور توجهی درباره عباس ابن علی (ع) دارند که به عنوان مثال امام سجاد (ع) می فرماید: «عباس را نزد خدا منزلتی است که همه شهیدان در روز قیامت به آن غبطه میخورند».
هرچند که شناخت عباس ابن علی(ع) از منظر احادیث اهل بیت مبحث گسترده و قابل بررسی است، اما بررسی تاریخ و سلسله اجداد آن حضرت نیز میتواند روشنگر حقایق بسیاری باشد.
مادر آن حضرت از قبیله بنی کلاب که به شجاعت و تهور معروف بودند به نام ام البنین است و پدر آن حضرت علی ابن ابی طالب (ع) است که برشمردن فضایل و مناقب آن حضرت از عهده خارج است.
نسب شناسی عباس ابن علی(ع)
اما نکتهای که در نسب شناسی قمر بنی هاشم (ع) مهم است بررسی نقش و رفتار قبیله هاشمیون در دفاع از دین خداوند و پیامبر اسلام است. حمزه عموی پیامبر را میتوان از بزرگ ترین حامیان اسلام خواند که با جسارت و شجاعت خود برای محمد(ص) در روزهای سخت مکه پناهگاهی محکم بود.
پس از حمزه در خاندان بنیهاشم میتوان از ابوطالب (ع) پدر بزرگوار امام علی (ع) نام برد که نه تنها پناهی مطمئن برای رسول الله بود، بلکه میتوان از وی به عنوان دژی محکم یاد کرد که پیامبر اسلام را تحت حمایت سیاسی و اجتماعی خود قرار داده بود؛ این حمایت تا آن جا پرنقش و با نفوذ بود که دشمنان اسلام جرئت کشتن و به قتل رساندن پیامبر را نداشتند همچنین ابوطالب یا به بیان واضح تر جد بزرگوار عباس ابن علی(ع) تا آن جا پشت و پناه پیامبر بود که کافران جرئت هیچ گونه عمل انتحاری را نداشتند.
مردان هاشمی پناهگاه و حامی پیامبر اسلام
پس از شهادت حمزه و فوت ابوطالب جد بزرگوار ابوالفضل العباس، نقش این حمایت گری و یاری پیامبر بر دوش امام علی (ع) گذاشته شد. تا آن جا که افتخاراتی که علی ابن ابی طالب(ع) پدر بزرگوار باب الحوائج در طول تاریخ اسلام کسب کرد نصیب هیچ فرد یا گروهی نشد. جان فشانی های علی(ع) در شب لیله المبیت و جنگ احد، مبارزه با عمرو بن عبدود، کندن در خیبر، نمونهای از این افتخارات است.
شمشیر زدن علی تا آن جا در دفاع از دین خدا جانانه بود که فرشتگان ندا سر دادند لا فتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار. اکنون زمان به جایی رسیده که حجت خداوند حسین ابن علی (ع) نیاز به یاوری چون حمزه سیدالشهدا دارد؛ نیاز به پشتوانهای چون ابوطالب دارد.
حسین (ع) در روز عاشورا احتیاج به اسدالهی چون علی ابن ابی طالب دارد که از پیامبر با جان و دل دفاع میکرد.
عباس پناه و حامی دین خدا
در شب و روز عاشورا این نقش حمایتگری را عباس ابن علی(ع) ایفا میکرد و همگان بر نقش خاص آن بزرگوار مطلع بودند تا آن جا که دوست و دشمن بر رفتار قمر بنی هاشم حساس بودند.
پیشنهاد امان نامه شمر ابن ذی الجوشن به فرزندان ام البنین را میتوان در همین راستا دانست که عباس ابن علی دژ محکمی برای سید الشهدا بوده است. همان طور که بر همه آشکار است نقش عباس ابن علی (ع) در سپاه امام حسین (ع) علمدار بود بدان معنا که پرچمی بلند به دست حضرت عباس بود که برفراز بودن پرچم نشان از سرافرازی و مقاومت سپاه داشت.
آیا میخواهی مرا جرئت ببخشی؟
زهیر ابن قین در روز عاشورا به قمر بنی هاشم یاد آوری میکند که تو ذخیره پدرت برای امروز هستی و در یاری حسین(ع) کوتاهی مکن؛ ابوالفضل العباس در جواب وی میفرماید «اتشجعنی؟» آیا داری مرا شجاعت و جرئت میبخشی؟ به خدا قسم فداکاری خود را به گونهای ابراز کنم که هرگز نظیرش را ندیده باشی.
با نگاهی منصفانه به نیم روز عاشورا میتوان متوجه شد که همان گونه که اجداد ابوالفضل العباس در یاری دین خدا موفق بودند قمر بنی هاشم نیز موفق به حمایت و یاری اباعبدالله الحسین شد تا آن جا که از وی میتوان به مانند دژی محکم و پناهی امن نام برد.