سرکار در برنامه ثریا:
به گزارش گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»، در قسمت بیست و چهارم برنامه ثریا به فناوری نانو و نقش آن در زندگی مردم پرداخته شد. در ابتدای برنامه انیمیشن طنز برنامه نیز با موضوع نانو چیست و بررسی کاربردهای این فناوری در برنامه پخش شد.
میهمانان دیشب برنامه ثریا سرکار دبیر ستاد ویژه فناوری پاسخگوی سوالات این حوزه بودند.
مجری برنامه با این سوال که چه شد که ما این فناوری را شروع کردیم ؛ گفت و گو را آغاز کرد.
سرکار در پاسخ تصریح کرد: در سال 2000 میلادی کشورهای توسعه یافته و پیشرفته به این حوزه توجه کردند و دولت ها برنامه ریزی راهبردی خودشان را انجام دادند و سرمایه ریزی کلان کردند. یک ایرانی در سفر به ایران ما را از وجود یک تکنولوژی به نام نانو مطلع کرد.
رصد فناوری های نوظهور در جهان، از وظایف ستاد فناوری ریاست جمهوری
همان طور که می دانید یکی از وظایف مرکز ستاد فناوری ریاست جمهوری، رصد فناوری های نوظهور در جهان است. بر همین اساس ایشان نامه ای به دکتر ابتکار نوشتند و دکتر ابتکار نامه را به رئیس جمهور خاتمی ارائه کردند. دکتر خاتمی هم موافقت کردند و این مأموریت به دفتر فناوری های نهاد ریاست جمهوری واگذار شد.
مقصودی در این میان بیان می کند که بر خلاف بسیاری از حوزه های دیگر ما در موضع فناوری نانو عقب نمانده ایم.
توجه خاص رهبری به نانو
سرکار در پاسخ می گوید: خوشبختانه رهبر انقلاب توجه خاصی به نانو دارند. ما دارای توجه های خاص رهبری و مراقبت های خاص ایشان هستیم.
ایشان از ابتدا مشوق بودند و شرایط را برای توسعه این فناوری فراهم کردند. خوشبختانه دولت کنونی هم کمک های فراوانی کردند.
تا سال 2015 در بین 15 کشور برتر دنیا
مجری- الان جایگاه ما در علم نانو کجاست؟
سرکار - دو بحث یعنی بحث کمی و کیفی در نانو مطرح است.
کمی: تعداد مقالات معتبر بین المللیISI
کیفی: تعداد ارجاعات که نشان می دهد ایران در زمینه کیفیت مقالات در چه جایگاهی است.
از 8 مقاله در سال تا 8 مقاله در روز
هدف ما این است که تا سال 2015 در بین 15 کشور برتر دنیا باشیم. طبیعی است که دستاوردها به ترتیب خودشان را نشان می دهند. در سال 2000 با 8 مقاله در سال رتبه 59 در دنیا را داشتیم . اما اکنون با روزی بیش از 8 مقاله رتبه 11 در جهان را دارا هستیم. زمانی که شروع کردیم در جهان اسلام رتبه 6 و در دنیا رتبه 59 را داشتیم اما اکنون بیش از 45 درصد تولید علم در جهان اسلام مربوط به ایران است.
ما الان بلوغ علمی را طی می کنیم
ارجاعات مقالات در ایران بین 14 و 18 در نوسان است که این وضع مطلوب است. ما الان بلوغ علمی را طی می کنیم . ما الان اساتید مجرب و خوبی داریم. بیش از 20 کتاب توسط ناشران خارجی و اساتید ما چاپ شده است که ناشی ازتوان علمی اساتید ماست. نانو یک علم بین رشته ای است. در واقع شیب صعودی ما خوب است که نشان دهنده برنامه ریزی خوب ماست.
در این قسمت از برنامه، مستند اصلی ثریا پخش شد که یکی از مهم ترین چالش های تولید علم در کشور یعنی کاربردی شدن علم را به نمایش درمی آورد و طی آن راه های ورود نانو در جریان طبیعی و عادی زندگی مردم بررسی شد.
آیا باید با معیار مقالات ISI ذوق زده باشیم؟
مقصودی –هدف ما این است که جزء 15 کشور اول دنیا باشیم .اما ما خیلی زودتر در چند بخش به این هدف رسیدیم .آیا باید با معیار مقالات ISI ذوق زده باشیم در حالی که بخش اصلی قضیه یعنی بازار و تولید محصول هنوز مانده است؟
ما از لحاظ بخش فناوری و تولید در چه جایگاهی هستیم ؟ آیا معیاری برایاندازه گیری این امور وجود دارد؟
دبیر ستاد فناوری نانو در پاسخ بیان می کند که آمار مقالات، شاخص تولید علم است. توسعه فناوری بدون یک بنیه علمی قوی امکان ندارد.
حتی برادران رایت هم دارای بنیه علمی بوده اند
مجری برادران رایت را به عنوان نقض قانون فوق بیان می کند و می گوید که البته همیشه مسیر پیشرفت علمی از این مسیر نبوده است مثل برادران رایت.
سرکار تصریح می کند که حتی برادران رایت هم دارای بنیه علمی بوده اند. دنیا روی این شاخص به عنوان یک شاخص اصلی حساب می کند. در عرصه تولید علم، توسعه علم و فناوری، نوآوری و تولیدنیاز به نیروی متخصص داریم.
با 100 اختراع در حوزه نانو در رتبه 19 دنیا
در رابطه با توسعه فناوری دو شاخص داریم: شاخص تعداد ثبت اختراعات علمی و تعداد شرکت های دانش بنیان و البته دو موج در این زمینه وجود دارد موج تکاملی و موج انقلابی و متحول ساز.
در موج تکاملی نانو وارد محصولات می شود و کیفیت و رقابت پذیری محصولات را افزایش می دهد.
در رابطه با شاخص اختراعات علمی ما با 100 اختراع در حوزه نانو در رتبه 19 دنیا هستیم. در حدود 50 درصد کل کشور است. ثبت اختراعات در اروپا و آمریکا انجام می شود.
مقصودی می گوید که البته دلیل عقب ماندگی ما در سایر حوزه ها همین است.
سرکار ادامه می دهد که برخی از این دلایل مربوط به اساتید و دانشجویان است برای مثال عدم آشنایی دانشجویان با ثبت مالکیت و فشار برای انتشار مقاله.
همه جای دنیا از علم به ثروت می رسند اما ما برعکس!
مقصودی – همه جای دنیا از علم به ثروت می رسند اما ما برعکس می خواهیم از ثروت به علم برسیم.
سرکار – ما باید یک بنیه علمی خوب داشته باشیم که مقالات نشانگر بنیه علمی ما هستند. دنیا ایران را به رسمیت می شناسد.
مقصودی- ما نباید در باد، این موفقیت علمی را بخواهیم و کیفیت مقالات چه قدر به سمت مسائل کاربردی کشور می رود؟ آیا هدفگذاری شده که دانشجویان چه باید بکنند؟
سرکار – ما در ابتدا سه هدف داریم ترویج، توسعه منابع انسانی و تولید علم. 25 درصد از منابع ما در این سه مرحله هستند. ما باید اینها را قوی کنیم و نیرو و توان بالایی را ایجاد کنیم . اما در آینده باید سیر تکاملی داشته باشیم.
در 8 حوزه صنعتی، فناوری نانو رسوخ پیدا کرده است
ما در کجا می توانیم ببینیم که در کمتر از یک دهه شاهد حضور محصولات در بازار باشیم! در 8 حوزه صنعتی، فناوری نانو رسوخ پیدا کرده است. ایران تنها کشور اسلامی است که درنمایشگاههای فناوری ژاپنی حضور پیدا می کند .ما افراد فناورمان را به نمایشگاه ها می بریم تا شناخت پیدا کنند.
مقصودی در ادامه بیان می کند: جایگاه و پیشرفت نانو در کشور ما بسیار خوب است. شایستگی نانو رو به بالاست و نقدهای ما برای بهبود وضعیت نانو است. ما موضوعات مختلفی در برنامه داشته ایم که نقدهای بسیاری به آنها وارد می شده است اما نانو این چنین نیست.
در این قسمت با مبتکر طرح تولید پارچه چادر مشکی در ایران نیز ارتباطی برقرار شد و مجریان جویای حال تولید این طرح شدند که از سال 85 به تعویق افتاده بود.
همچنین مستنددیگری در خصوص تصفیه خانه آب شیرین کن نانویی در شهر ملاثانی اهواز نشان داده شد که از مردم این شهر و روستاهای اطراف آن در خصوص سختی ها تهیه آب خوردنی قبل از نصب این تصفیه خانه روایت می کند. همچنین گزارشی از استفاده از فناوری نانو در شهر تهران نیز در برنامه نشان داده شد.
مقصودی در ادامه بیان می کند که هنوز فیلترهای نانویی استفاده شده در شهر ملاثانی اهواز خارجی است. چه قدر ما در ان نیازهایی که به لحاظ نیاز در بازار وجود دارد پیشرفت کرده ایم؟ این همه مقالات چه قدر به این موضوع پرداخته اند؟
ما با 500 میلیون به این دانش علمی و ساخت فیلتر نانویی رسیدیم
سرکار پاسخ می دهد که در ابتدا دانش فناوری ساخت ماشین آلات با استفاده از فیلتر خارجی در اولویت قرار گرفت. مأموریت ساخت فیلترها به دانشگاه ها واگذار شد و بحث بومی سازی فیلترهای خارجی مطرح گردید. در سه ماهه گذشته5 دستاورد نانویی کشور رونمایی شد.
خوشبختانه این فیلترها درکشور با حمایت معاونت علمی ساخته شد ما با 500 میلیون به این دانش علمی و ساخت فیلتر نانویی رسیدیم. این فیلترها به خارج کشور ارسال شد و مورد تأیید واقع شد. ما فرمولاسیون مواداز ابتدا تا انتها را در اختیار داریم.
در این قسمت از گزارشی از همایش مدیریت فناوری و وضعیت پژوهش در کشور پخش شد.
حداقل باید 90 درصد پژوهش های ما کاربردی شوند
مقصودی با این بیان که اکنون 20-25 درصد فعالیت های پژوهشی دانشگاهها مطابق با نیازهای ماست گفت و گو را پی می گیرد.
رهبری فرموده اند که حداقل باید 90 درصد پژوهش های ما کاربردی شوند.
فاصله 25 تا 90 درصد گریبان گیر همه حوزه های ماست
مقصودی از سرکار می پرسد که این فاصله 25 تا 90 درصد گریبان گیر همه حوزه های ماست .از لحاظ بودجه ما وضعیت خوبی داریم اما خروجی؟
سرکار می گوید که ما در ابتدا باید ببینیم پژوهش کاربردی چیست ؟ما باید خط مشی تحقیقاتی برای خود تعیین کنیم و از این خط پراکنده نشویم. یک حوزه پژوهشی با هدف کاربردیو محصول نهایی که شاید چندین سال طول بکشد و یک گروه دانشجویی که باید به کار گرفته شوند.
قطعا وضعیت ما در این زمینه مطلوب نیست و نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد.
در کشورهای پیشرفته دانشگاه و صنعت یک موجود دوقلوی به هم چسبیده
ارتباط دانشگاه و صنعت باید چگونه باشد؟ اقتصاد دانش بنیان مبتنی برخدمات دانش بنیان و دانشگاه نیز باید مبتنی بر شرکت دانش بنیان باشد در نتیجه باید موسسات آموزشی و پژوهشی زاییده شوند.
در کشورهای پیشرفته دانشگاه و صنعت یک موجود دوقولوی به هم چسبیده متولد شده اندکه نه دانشگاه بدون صنعت و نهصنعت بدون دانشگاه می تواند ادامه دهد. اما در کشور ما این چنین نیست دانشگاه ما پولش را از دولت می گیرد و صنعت هم همین طور. دانشگاه ما به دنبال حرکت در مرزهای دانش و صنعت هم دغدغه اقتصادش را دارد. این دو موجود ادبیات و گفتمان هم را ندارند. شرکت های دانش بنیان در این میان حلقه واسط محسوب می شوند چون در حوزه محصولات دانش بنیان کار می کنند و با رسوخ فناوری در صنایع موجود باعث ارتقاء صنایع هم می شوند .
یکی از شاخص های عملکردی ایجاد شرکت های دانش بنیان است.
اولویت های ستاد فناوری نانو:
1.تولید / صرفه جویی/ حفظ انرژی
2.بهداشت و سلامت ( در ظرف یک دهه آینده بیش از 50 درصد داروها نانوییی خواهند بود )
3.آب سالم و محیط زیست
دنیا باید ما را در مسئله محصولات با تکنولوژی بالا به رسمیت بشناسد و نه پسته و فرش
باید طبق استاندارد جهانی کار کنیم و از حالا باید افرادی را برای محصولاتتکنولوژی بالا تربیت کنیم . دنیا باید ما را در مسئله محصولات با تکنولوژی بالا به رسمیت بشناسد و نه پسته و فرش.
بازار مطلوب باید در اختیار شرکت های دانش بنیان باشد. باید برنامه ریزی و حمایت کنیم. سرنوشت نامطلوب شرکت های دانش بنیان مانع از شکل گیری سایر شرکت ها می شود. بالاترین ارزش این است که اینها یک خود باوری در کشور ایجاد کرده است.
حلقه دانشجویی این برنامه نیز در خصوص وضعیت علم نانو و آموزش آن در کشور است که در دانشگاه کاشان به اجرا در آمده است.
گپ و گفتی در خصوص شبکه آزمایشگاهی نانو به عنوان یکی از شبکه های موثر و الگو در کشور از دیگر بخش های برنامه بود.
ارسال نظرات