گروه علمی «خبرگزاری دانشجو» - مریم آقائی: چند سالی میشود که تب بازار تکنولوژی در ایران و بهخصوص در بین نسل جوان ما داغ تر شده است؛ تبی که اوایل گاهای، اما در حال حاضر میتوان آن را به کثرت در بین نسل به اصطلاح مسن جامعه هم دید؛ تکنولوژی که میگوییم خاصه منظورمان بازار وسایل الکترونیکی، بخصوص موبایل و تبلت است.
میتوان گفت گوشی موبایل که بعدها در ایران به نام دوم تلفن همراه نیز معروف شد، در سال 75 کم کم وارد بازار ایران گردید. در آن اوایل به علت هزینه بالای تهیه سیم کارت از تنها اپراتور موجود یعنی مخابرات و همچنین هزینه تهیه گوشی موبایل، این وسیله، بشدت تجملاتی و مخصوص افراد خاص جامعه بود؛ به طوری که مردم در برخورد با شخصی که گوشی موبایل داشت، وی را فردی ثروتمند و دارای جایگاه و مقام خاص اجتماعی تلقی میکردند و یا حتی بعضاً مشاهده میشد که مراکز دولتی به کارکنان تازه بازنشسته شده خود، سیم کارتی به عنوان پاداش هدیه میدادند.
با گذشت زمان و به اصطلاح جا افتادن فناوری سیم کارت و تلفن همراه در سالهای آغازین دهه 80، کم کم میشد این وسیله دیگر نه چندان تجملاتی را در دست دانشجویان، کارمندان و سایر اقشار جامعه که به نوعی تلفن همراه برایشان کاربرد تجاری و مفید داشت، مشاهده کرد. شاید به نوعی بتوان گفت در این سالها حداقل در هر خانواده یک یا دو عدد تلفن همراه وجود داشت.
وجود گوشیهای نوکیا سری 11 با آن ظاهر کوچکشان هر چند هیچ فناوری و تکنولوژی خاصی را در خود یدک نمیکشید، اما جایگاه خود را به عنوان تلفن همراه بهخوبی در بین خانوادهها تثبیت کرده بود؛ وسایلی که فقط تلفن همراه بودند و سعی نداشتند در زندگی شما نقش دیگری را بازی کنند.
این در حالی است که چند سالی میشود که شرکتهای بزرگ تولیدکننده تلفن همراه مثل اپل، سونی، سامسونگ و حتی شرکتهایی مثل گوگل با گوشیهای نکسوس خود با ورق زدن فصل جدیدی از تجارت این وسیله کوچک، ولی بسیار پرسود، دنیای موبایلهای کوچک و نمایشگرهای سیاه و سفید را متحول و مقوله هوش مصنوعی را به این صنعت تزریق کردهاند و نتیجه کار وسیلهای شده به نام گوشی هوشمند که دیگر کمتر کار روزمرهای است که نتوان با این گوشیها انجام داد؛ از مکالمه و پیامک و بازی و اینترنت و نرم افزار بگیر تا GPS و GPRS و فناوریهایی مثل NFC، همه و همه در یک باکس هوشمند و به اندازه کف دست جا شدهاند.
مقوله پیشرفت تکنولوژی و به تبع آن حرکت همگام جوامع با آن، امری پسندیده است و کشور را بهسوی پیشرفت سوق میدهد، اما چیزی که این امر را ارزشمند میسازد، استفاده معقول و بجا از این تکنولوژی است؛ چرا که در این صورت است که ما را به پیشرفت میرساند و غیر از آن، شدت مجازی سازیای که موبایلهای هوشمند برایمان به ارمغان میآورند، ما را کم کم از زندگی اجتماعیمان دور میسازد و به موجودی منزوی و گوشه گیر و به دور از عادات عرف جامعه بدل میکند.
سری به مجتمع علاالدین در خبابان جمهوری زدیم تا از چند و چون رونق این بازار بدانیم. بازاری پر زرق و برق که دل هر عابری را به سوی خودش میکشاند تا مدتی هر چند کم، وقت خود را به دیدن و حتی قیمت کردن گوشیهای موبایل و تبلت های دلخواهشان صرف کند.
خیلی از عابران حتی قصد خرید هم ندارند و صرفاً بهدلیل علاقهای که به تکنولوژی روز و یا شاید حوزه موبایل و تبلت دارند، در راهروهای این مجتمع کنجکاوانه این مغازه و آن مغازه را رصد میکنند. این را میشود در همان دقایق ابتدایی که وارد بازار میشوی، فهمید.
علی فروشندهای است که مغازهاش در قسمت پرتردد بازار قرار دارد. کمی سر او خلوت است. از او اجازه میخواهم تا کمی راجع به این بازار اطلاعات بگیرم.
او میگوید: «اکثر مشتریان که برای خرید به اینجا مراجعه میکنند بین 20 تا 30 سال سن دارند. با توجه به نوع این بازار و کارکردهای یک گوشی موبایل، این بازار جذابیت بیشتری برای افراد در این محدوده سنی دارد. دیگر دوره گوشیهای به اصطلاح گوشتکوب بسر آمده است و باید برای داشتن یک موبایل شیک و دلخواه، پول خرج کرد. تا پنج سال پیش میتوانستی با 300 هزار تومان هزینه، یک گوشی شیک و باکلاس بخری، اما با ورود گوشیهای هوشمند به بازار، قضیه فرق کرده است. الان اکثر فروش ما قیمتی بین 700 هزار تا یک میلیون تومان دارد.
البته با این هزینه فقط میتوانی یک گوشی متوسط رو به بالا تهیه کرده باشی که الان دست اکثر مردم هست. وسع مردم تا همین حدود به آنها اجازه خرید میدهد، وگرنه گوشیهای تا سه یا چهار میلیون هم وجود دارد. البته این گوشیها کم فروش است و مشتریهای خاص خودش را دارد.
اگر بخواهیم مشتریهای پسر و دختر را از هم جدا کنیم، اکثر پسرانی برای خرید گوشی به اینجا مراجعه میکنند که خودشان از اینترنت یا منابع دیگر اطلاعاتی راجع به گوشی دلخواهشان کسب کردهاند و فقط در اینجا بهدنبال قیمت مناسب و گارانتی معتبر هستند.
این موضوع نشان میدهد که پسرها برایشان مهم است که موبایلی که میخرند چه امکاناتی داشته باشد و قطعاً از اکثر آنها هم استفاده میکنند، اما معمولاً دخترها کل بار خرید گوشی را گردن ما فروشندهها میاندازند و بیشترین چیزی که برایشان ملاک است زیبایی گوشی است یا بهتر بگویم اینکه دخترانه و باب سلیقه آنها باشد.
به عبارتی هر چقدر پسرها روی مشخصات فنی و قیمت حساسیت بهخرج میدهند، دخترها این حساسیت را روی ظاهر گوشی دارند. نه اینکه پسرها برایشان ظاهر مهم نباشد و یا دخترها مشخصات فنی را نادیده بگیرند، اما غالباً اینطوری است.
تب خرید گوشی در بین دختران بیشتر است. تب که میگویم نه اینکه منظورم اکثر مشتریانم باشد، بلکه منظورم این است که شاید از بیشتر قابلیت های گوشی که پولش را دادهاند، استفاده نکنند و برایشان هم مهم نباشد.»
از او راجع به تاثیر تبلیغ برندهای مختلف میپرسم. او میگوید: «خیلی بر روی نظر و انتخاب مشتریان ما تاثیر میگذارد؛ چون اکثر خصوصیات ذکر شده در تبلیغات برندها، واقعیت دارد و اغراق در آن کم است، مثلاً اگر این هفته سامسونگ بیشتر تبلیغ کند، فروش ما بیشتر روی این برند میچرخد؛ چون تبلیغات برندها معمولاً کاذب نیست، تاثیر تبلیغات از انتخاب آگاهانه جدا نبوده و آن، بخشی از یک انتخاب خوب است.»
او میگوید: «اکثر مشتریان، بیشترین استفادهای که از گوشی هوشمند خود میکنند مربوط به گیم و اینترنت و نرم افزار است که این خوب نیست؛ چون اعتیادآور است و آدم را از کار و زندگی میاندازد. البته در کنار این موضوع، اگر استفاده کاری از آن شود علاوه بر اینکه اعتیادآور نخواهد بود، بسیار مفید و سودمند نیز واقع میشود.
در خارج از ایران و بخصوص در اروپا و آمریکا این مسئله در بین خانواده ها جا افتاده است و والدین کنترل بیشتری روی نحوه کارکرد فرزندشان با گوشی هوشمند دارند. در آنجا هر چیزی جای خودش را دارد. یک تلفن همراه صرفاً تلفن همراه است و از نرم افزارها و تکنولوژیهای آن بیشتر استفاده کاری میشود.
در باقی موارد از لپ تاپ، تبلت و یا حتی کنسولهای بازی استفاده میکنند، اما متاسفانه در اینجا هر وسیله ای جای خودش را ندارد و اینطور تلقی میشود که فرضاً یک گوشی هوشمند کار یک تبلت را میکند و یا مثلاً تبلت، همان لپ تاپ است با قابلیت های بیشتر. در نتیجه بهجای این که از هر وسیله ای در موقعیت خودش استفاده کنند، آنها را جایگزین یکدیگر مینمایند.»
در نهایت از او راجع به آمار فروش برندهای مختلف پرسیدیم؛ او گفت: «فروش برند سامسونگ از همه بیشتر است. خوب این آمار هم، بهخاطر تنوع زیاد گوشی های سامسونگ است. از لحاظ قیمتی هم اگر حساب کنید میتوان با تنوع زیادی یک گوشی سامسونگ خرید. سونی هم بازار فروش خوبی دارد. مخصوصاً از زمانی که روی سری Xperia خودش مانور میدهد. البته هنوز راه زیادی دارد تا بتواند به فروش سامسونگ برسد.»
در صورتی که سوالی درباره این مطلب دارید و یا به مشکلی برخورد کردهاید، میتوانید از طریق ایمیل NetAdmin@snn.ir و یا در بخش نظرات با ما در ارتباط باشید.
مطلبتون باحال بوود. ايول