در دولت دهم فرصت‌ها هدر رفت/ کارآمدی دولت نهم با هیچ دولتی مشابهت ندارد/ علت عزل دستجردی چه بود؟

 گروه علمی«خبرگزاری دانشجو»؛ با دکتر ابراهیم متولیان جراح عمومی، قائم مقام وزیر بهداشت در امور تجهیزات پزشکی دولت نهم و قائم مقام دانشگاه علوم پزشکی بقیة الله(عج) درباره نظام سلامت کشور گفت وگویی انجام داده ایم که مشروح آن در ادامه می آید:   

 

«خبرگزاری دانشجو»: به نظر شما وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خوب باید از چه ویژگی های شخصیتی و مدیریتی برخوردار باشد؟   

 

متولیان:‌ وزیر بهداشت،‌ درمان و آموزش پزشکی قرار است چهارسال مسئولیت اجرایی سنگینی را بپذیرد، هم اکنون در بعضی رشته‌های پزشکی گرفتاری‌های بسیاری وجود دارد و این دسته از پزشکان برای مدیریت حوزه کاری نمی توانند بدون کم کردن فعالیت خود مدیریت خوبی هم داشته باشند، اهمیت این موضوع درباره وزیر بهداشت بیشتر می شود و ایشان باید تمام وقت خود را به وزارت خانه اختصاص داده و شبانه روزی فعالیت کند.   

 

  علاوه بر این، ایشان باید درباره حوزه کاری خود مطالعه و آگاهی دقیق داشته باشد، قادر باشد به موضوع مشکلات بیمه ها که مهمترین مشکل مردم در حوزه درمان است رسیدگی کند و بداند چگونه بیمه‌ها را تنظیم کند، مبالغی که از جیب مردم هزینه می شود محاسبه کند و در امر سیاست‌گذاری و اولویت بندی خدمات بسیار دقیق عمل کند، هدفمند و براساس برنامه پنج ساله و چشم‌انداز 20 ساله وزارت بهداشت را پیش ببرد و باید بتواند با تمامی گروه‌های پزشکی در تعامل باشد که این مورد در موفقیت ایشان بسیار موثر است.    

 

«خبرگزاری دانشجو»: شما عامل اصلی مشکلات حوزه سلامت کشور را چه می دانید؟‌

 

متولیان:‌ بنده معتقدم از نظر منابع مشکلی نداریم ما با همین منابع توانستیم جنگ تحمیلی هشت ساله را پشت سر بگذاریم، در شرایطی که جنگ در جریان بوده و شرایط بسیار سختی حاکم بود، با وجود تجربه بسیار کم مدیران توانستیم با یک مدیریت صحیح بحران را طی کنیم در حالی که هم اکنون مدیران قابل‌تر و با تجربه تری  از گذشته داریم، مشکل ما نحوه بکارگیری مدیران است، با گارد بسته که نمی‌توان افراد مختلف را جذب وزارت خانه کرد در حالی که اگر مانند دفاع مقدس از کارشناسان در بخش های مختلف استفاده شود حتماً موفق خواهیم شد.   

 

 

  

«خبرگزاری دانشجو»: عملکردهای دولت نهم و دهم در حوزه سلامت را چگونه ارزیابی می کنید؟  

متولیان: عملکردهای دولت نهم و دهم را نمی‌توان با هم جمع کرد، در دولت نهم فضای بازگشت به گفتمان اصیل انقلاب حاکم بود، 90 درصد از افراد کارآمد و دلسوز استفاده شد، کارآمدی این دولت با هیچ زمانی مشابهت ندارد، با وجود اینکه معضلات زیادی مانند: مشکلات اورژانس‌های جاده‌ای و شهری، وضع نابسامان بیمارستان‌های دولتی و تجهیز آنها و... وجود داشت اما همگی با همت و تلاش جهادی مدیران ما مرتفع شدند، تجهیزاتی که در این دولت وارد بیمارستان‌ها شد، یک اقدام جهادی بود که با همدلی و تعهد و انصاف چهارسال خدمت کرد، دولت نهم به حاشیه‌ها نمی‌پرداخت و از تمام توان خود استفاده می کرد، حتی به حوزه دانشجویی هم وارد شد اما دولت دهم متاسفانه به حاشیه ها وارد شد، مدیران کارآمد برکنار شدند و فضا سیاسی شد، جهت‌گیری‌ها به سمت خاص رفت، بسیاری از فرصت ها هدر رفت و مشکلات بین‌المللی مضاعف شد، متاسفانه هر زمان اختلاف درونی وجود داشته باشد فشارهای بیرونی دشمن نیز بیشتر می‌شود که در چهارسال اخیر نیز شاهد این موضوع بودیم.   

 

مدیریت یک علم است در حالی که این علم در دولت دهم ضعیف بود، وزیر اسبق بهداشت، خانم دستجردی با وجود ضعف‌های مدیریتی که داشت وارد یکی از حوزه‌های کلان مدیریت کشور شد و همین ضعف مدیریتی موجب برکناری ایشان شد به همین دلیل وزارت بهداشت به هر سمتی و سویی پیش رفت.  

 

خانم دستجردی در دولت دهم تنها وزیری بود که با دستورعزل شد و خود رئیس جمهور به ایشان تذکر داد که شما حوزه کاری خود را اداره نمی‌کنید چون ایشان ضعف مدیریتی داشت، وزارت بهداشت را به دیگران سپرده بود و همین ضعف باعث به وجود آمدن مشکلات بسیاری در این وزارت خانه شد.  

 

آفت دارو مربوط به دوره آقای دکتر طریقت منفرد مربوط نمی شود، خانم دستجردی مدعی بودند که 97 درصد داروها تولید داخلی است، این جمله از اساس اشتباه است، ما چندین میلیارد تومان واردات دارو داریم، در حالی که ایشان شعاری عمل می کرد و از نقشه جامع سلامت کشور چندین بار رونمایی می کرد که در رسانه ها بیشتر حرکتی نمایشی بود، اگر ایشان از این اقدامات انجام نمی‌داد وضعیت سلامت کشور ما اینگونه نبود!  

 

در دولت دهم مدیریت به دلیل نشناختن مشکلات مردم در حوزه سلامت رها شد، حمایت از زنان و خانواده، احداث بیمارستان زنان و... از تاکیدات ریاست جمهوری در تبیین انتخاب وزیر زن بود، ‌همه می دانیم که با وجود تاثیرات مثبت زایمان طبیعی بر سلامت مادر و فرزند متاسفانه ایشان با شعارهای خود سزارین را در جامعه گسترش داد؛ این معضل بسیار بزرگی است که وزیر بهداشت مشکلات کشور را نشناسد و به آن نیز دامن بزند، در دولت نهم تجهیزات و بودجه عادلانه تقسیم شد،‌ غربی‌ترین و شرقی‌ترین دانشگاه‌‌های علوم پزشکی کشور از یک نوع تجهیزات برخوردار شدند، خدمات این دولت با دولت‌های دیگر قابل مقایسه نیست چون کار انقلابی انجام می شد.

 

وزیر اسبق بعد از اینکه عزل شد خود را قهرمان جلوه داد، ایشان مشکلات ارز دارو را مطرح کرد اما این اصل موضوع نیست؛ مشکل ضعف مدیریتی ایشان و رها کردن استان‌ها و پشتیبانی نکردن استان ها بود؛ در این دولت شایسته سالاری اصلا اجرا نشد و از وجود افراد کارآمد خالی شد این آفت بزرگ برای انقلاب است، اما می توان با اعتماد به جوانان و حمایت آنها مدیران خوب و شایسته ای پرورش داد تا بتوانند با گذر زمان ضعف‌های خود را از بین ببرند.  

 

 

«خبرگزاری دانشجو»: تا چه میزان احتمال دارد این ضعف ها در دولت یازدهم تداوم داشته باشد؟  

متولیان: در حال حاضر نگرانی‌ها ما این است که دولت جدید افراد جدید و خاص را به کار بگیرد و از وجود افراد نخبه خالی شود! به عقیده من کسی که از آشنایان و نزدیکان خود در حوزه مدیریتی استفاده می‌کند مجرم است حتی باید در کشور قانونی برای رسیدگی به این موضوع وضع شود که افراد کارآمد وارد حوزه مدیریتی شوند.

 

«خبرگزاری دانشجو»: یکی از اقدامات دولت دهم ادغام دانشگاه های علوم پزشکی تهران و ایران و بعد از آن انتزاع آن در دوره وزارت آقای طریقت منفرد بود، ارزیابی شما از این اقدام و سرگردانی که برای دانشجویان و کارمندان پیش آمده است، ‌چیست؟  

 

متولیان: در زمان ادغام مسئولان امر ابراز داشتند که کار کارشناسی انجام داده اند ولی ما که عضو شورای معاونین بودیم هیچ اطلاعی از این موضوع نداشتیم، سه یا دو نفر تصمیم گیرنده این ادغام یک شبه بودند، بدون مشورت با کسی و بدون وجود مصوبه شورای گسترش؛ وقتی این تصمیم مطرح شد دیدید همه شوکه شده و اعتراض کردند.

 

در این ادغام هیچ مستند علمی وجود نداشت و بزرگترین لطمه به حوزه علمی کشور وارد شد، اگر این تصمیم منطقی بود آن را با کارشناسان در میان می گذاشتند،‌ مناظره برگزار می‌کردند،  در رسانه ها موضوع را مطرح کرده و یا با دانشجویان مطرح می‌کردند اما هیچ کدام از این اقدامات را انجام ندادند.  

 

اصل و شکل این عمل اشتباه بود و به عقیده من فقط جز اتلاف وقت و بودجه سود دیگری نداشت؛ به قشر دانشجو، هیات علمی و کارکنان لطمه بسیاری وارد شد، استادان قدیمی زیرمجموعه‌ کسانی شدند که پیش از این شاگرد خودشان بودند، بعد از آن هم مجله‌های علمی سردرگم شدند و انتزاع نیز مشکلات را مضاعف کرد؛ عامل‌های اصلی این اقدام کسانی بودند که از همان اول تیرادغام را رها کردند.

 

همه از این ادغام ناراضی بودند، این هم یکی از مشکلات سوءمدیریت دولت دهم است، تازه بعد از ادغام دست‌نویس شورای گسترش را ارائه دادند!    

 

«خبرگزاری دانشجو»: درباره حضور آقای طریقت منفرد چه نظری دارید؟‌  

 

متولیان: آقای طریقت منفرد آدم سرشناسی نبود و سابقه مدیریت او عمدتا خارج از وزارت بهداشت بوده است، ایشان در مجلس رای ضعیفی آورد، با وجو آنکه معتقدم طی این شش ماه حضور خود نیت خیر دارد، اما گاهی تصمیمات لحظه ای گرفته و به حاشیه وارد شده است و این لطمه به نظام بوده و مشکلات حاد‌تری به بار آورده است.  

 

وظیفه حاکمیت و دولت تأمین آموزش، درمان و امنیت مردم است دولت‌ها وظیفه جزئی ندارند، نمی‌دانم چرا دولت‌های ما این اصل را فراموش می‌کنند و به حاشیه می‌روند، در واقع وظیفه دولت و جایگاه هر کسی در قانون اساسی تعیین شده است.    

 

  

«خبرگزاری دانشجو»: پیشنهاد شما به وزیر بهداشت دولت بعدی چیست؟‌

 

 متولیان: وزارت بهداشت تنها وزارت‌خانه‌ای است که از پیش از تولد تا پس از مرگ با زندگی آدمی سروکار دارد دولت یازدهم باید بداند که سلامت مردم بسیار اهمیت دارد، سلامت محور توسعه و پیشرفت است، به نظر من دولت‌ها به این اصل توجه نکرده‌اند و اگر دولت بعدی به آن توجه کند موفق عمل خواهد کرد؛ وزارت بهداشت یک وزارت مصرف‌کننده نیست بلکه باید سلامت مردم را تامین کند و هزینه های درمان را کاهش دهد، هم اکنون وضعیت دندان‌پزشکی در کشور فاجعه است، این یکی از محورهایی است که هیچ وزیر بهداشتی به آن فکر نکرده است در حالی که بسیاری از مراکز دندان‌پزشکی کشورهای اروپایی تعطیل شده است و پیشگیری را فرهنگ‌سازی می‌کنند.  

 

یکی از مشکلات مدیران حوزه سلامت نداشتن برنامه جامع است مدیران باید برنامه‌ریزی کنند، از تمام مدیران کارآمد از پرستاران، بهیاران، ماماها، پزشکان، متخصصان مدیریت بهداشت و درمان  و حتی بهداشت یاران هم به عنوان یک سرمایه استفاده کنند.

 

دولت نهم با بودجه 250 میلیون دلاری که از مجلس برای تجهیز گرفت برای نمونه، عمل‌های جراحی قلب باز را از تمرکز در تهران خارج و توانست استان‌ها و شهرستان‌های بزرگ را به آنژیوگرافی مجهز کند و هم‌اکنون در بسیاری ازشهرستان‌ها این عمل انجام می‌شود.  

 

دولت دهم به واردات تجهیزات پزشکی انتقاد کرد در حالی که اقدامات دولت نهم در تجهیزات پزشکی باعث شده است تا پنج یا شش سال دیگر با برخی مشکلات مواجهه نشویم.  

 

انتظار داریم دولت یازدهم با شعار اعتدالی که در پیش گرفته است از افراط جلوگیری کند و معتقدم مدیران با 35 سال سابقه که  بعد از انقلاب خدمت خود را آغاز کردند دیگر پیر شده‌اند و باید افراد جدید و جوانتری را به کارگیری کرد و این مدیران در جایگاه مشاوران آنها در حوزه مدیریتی قرار داده شوند.      

 

«خبرگزاری دانشجو»: سالانه چه میزان ارز از کشور برای تامین تجهیزات پزشکی از کشور خارج می شود؟  

 

متولیان: یک میلیارد دلار به تجارت واردات تجهیزات پزشکی اختصاص دارد که حدود 200 میلیون دلار آن هزینه داخلی و 800 میلیون دلار آن هزینه خارجی است، حتی آمریکا نیز 60 درصد تجهیزات پزشکی خود را از داخل تأمین می‌کند و 40 درصد از خارج؛ در واقع برخی تجهیزات پزشکی را نمی‌توانیم تولید کنیم، چون تجهیزات را هند و چین تولید می کند؛ ‌لازم است میزان واردات پر مصرف را بشناسیم که واردات را کم کنیم و ارزش افزوده شود که خوشبختانه زیرساخت‌های آن هم آماده است و اقداماتش هم انجام شده است.  

 

متاسفانه استفاده مناسب از تجهیزات پزشکی مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکنMRI  و ... در کشور فرهنگ‌سازی نشده است بلکه می‌توان با اولویت بندی، برنامه‌ریزی و قانون‌گذاری مردم را آگاه کرد تا از این گونه تجهیزات به خوبی استفاده کنند.  

 

«خبرگزاری دانشجو»: دانشگاه علوم پزشکی بقیة الله (عج) اخیرا چه دستاوردهایی داشته است؟‌  

 

متولیان: دانشگاه علوم پزشکی بقیة الله (عج) با توجه به سابقه خود که در سال 1373 تاسیس شده قادر بوده است در راه اندازی رشته ها و مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد،PHD، تخصص و فوق تخصص در مقایسه با سایر دانشگاه های علوم پزشکی متنوع عمل کند؛ این دانشگاه دارای 26 رشته فوق تخصصی و تخصصی پزشکی، 9 رشته پرستاری، 6 رشته در علوم بهداشتی و17 رشته در مقطع دکترا و ارشد در پژوهشگاه خود است، در کمتر از عمر 20 ساله خود جزو دانشگاه های تیپ یک کشور شده است و 8 مجله علمی پژوهشی منتشر و واکسن تولید کرده است، فعال کردن مرکز مهندسی تجهیزات پزشکی به روش مهندسی معکوس نیز از دیگر دستاوردهای شاخص این دانشگاه است؛ علاوه بر این ساخت چند واکسن دیگر نیز در دست اجرا دارد که انشالله به نتیجه خواهد رسید.  

 

 «خبرگزاری دانشجو»: از همکاری شما سپاسگزارم.

 

متولیان: خواهش می کنم، موفق باشید.