گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و پنجم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت آیات الهیّه و ماه دعا است؛ یعنی حاجات خود را طلب کردن و درخواست از خداوند و راز و نیاز کردن عبد با ربّ خود و دعای به خیر کردن، چه برای خود و چه دیگران، که یا دنیوی باشد یا اخروی.
جلسة گذشته دو مطلب را عنوان کردم؛ یک: در روایت هم بود که اگر آثار اجابت را دیدی سپاسگزاری کن و اگر هم در اجابت تأخیر بود، باز هم سپاسگزاری کن. بعد در آن دو نکته بود که عرض کرد اگر در اجابت تأخیر شد، مبادا سرخورده بشوی و بعد در پی این سرخوردگی دعا را ترک کنی. این آخرین مطلبی بود که جلسة گذشته عرض کردم و در روایات هم بود که باید در همین رابطه تذکّراتی بدهم.
مروری بر روایات گذشته
روایاتی که در آخر جلسة گذشته به آن اشاره کردیم، اینچنین تعبیراتی داشت، «مَا یَمنَعُ أَحَدَکُم إِذَا عَرَفَ الإِجابَة مِن نَفسِهِ فَشَفِىَ مِن مَرَضٍ أَو قَدِمَ مِن سَفَرٍ»، تا آنجا که میگوید: «یَقول الْحَمْدُ لِلَّهِ»؛ و در روایت بعدی میگوید: «وَ مَنْ أَبْطَأَ عَنْهُ مِنْ ذَلِکَ شَیْءٌ»؛ اگر در اجابت تأخیر باشد، «فَلْیَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى کُلِّ حَالٍ»؛ آنجا هم مسئلة سپاسگزاری مطرح میشود. بعد وارد بحث استعجال در دعا شدیم، یعنی اینکه بخواهی برای اجابت عجله کنی. در آنجا روایت بود که حضرت به ابوبصیر فرمودند: «لَا یَزَالُ الْمُؤْمِنُ بِخَیْرٍ وَ رَجَاءٍ رَحْمَةً مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا لَمْ یَسْتَعْجِلْ فَیَقْنَطَ وَ یَتْرُکَ الدُّعَاءَ»؛ یعنی استعجال در دعا نهی شده و بعد هم گفتهاند که این قنوط و یأس را در پی دارد و بعد هم مسئلة ترکِ دعا را مطرح کردهاند.
استعجال، سیری برای ترک دعا
مطلبی را میخواهم عرض کنم که در باب سرخوردگی است. یعنی شخص در اجابت استعجال دارد و بعد به تأخیر میافتد، در اینجا موجب میشود که آن فرد قنوط کند و بعد هم مأیوس شود. مأیوس که شد، دعا را کنار میگذارد. در اینجا او دعا کرده، اجابت به تأخیر افتاده، بعد یأس ایجاد شده و ترک دعا میکند. در پایان کار ترک دعا است.
تعبیرات در ترک دعا
میخواهم در مورد ترکِ دعا بگویم که در معارف ما چگونه است؟ ترک دعا بهطور کلّی، حال چه دعایی باشد که به اجابت نرسیده و تأخیر افتاده و چه دعایی که اصلاً انجام نشده است. در اینجا ضمیمه کردم که بدانید عقبات بسیار بدی دارد. به همین خاطر از آن نهی شده و تعبیرات غلیظی هم داریم. در روایتی هست از پیغمبراکرم دارد: «مَنْ لَمْ یَدْعُ اللهَ غَضِبَ اللهُ عَلَیْهِ»؛ خدا به کسی که دعا نمیکند خشمگین میشود.
حالا این روایات را تکتک عرض میکنم. دقّت کنید! روایت دیگری است باز پیغمبراکرم که: «قال رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): قالاللهتعالی: مَنْ لاَ یَدْعُونِی أَغْضَبُ عَلَیْهِ»؛ یعنی پیغمبر فرمود: «قالَ الله تَعالی» خدا فرموده است: کسی که از من درخواست، دعا و تقاضا نکند، به او خشمگین میشوم. خیلی صریح بیان میکند.
خدا از عبد میخواهد، امّا عبد نمیدهد!
روایت دیگری از پیغمبراکرم است که: «یَخرُجُ مِنَ النَّارِ رَجُلُ فَیَقُول لَهُ رَبُّهُ تَعالى: ما تُعطینی إِن أَخرَجتُکَ؟»؛ شخصی است که در روز قیامت سر از آتش جهنّم بیرون میآورد. خدا به او میگوید: چه به من میدهی اگر تو را از این جهنّم نجات دهم؟ «فَیقُول: یا رَبّ! أُعطیکَ مَا تَسأَلُنی»؛ هر چه بخواهی به تو میدهم، فقط من را از این آتشها بیرون بیاور. «فَیقُول لَهُ: کَذَبتَ»؛ خدا به او میگوید: دروغ میگویی! چرا؟ «وَ عِزَّتی قَد سَأَلتُکَ ما هُوَ أَهوَن مِن ذلِک»؛ قسم به عزّتم من از تو یک چیزی را درخواست کردم که از این درخواستم خیلی پائینتر و کمتر بود، امّا ندادی، «فلم تعطنی»؛ خیلی پائین بود و از تو خواستم امّا به من ندادی. حالا چه چیزی خواسته؟ «سَأَلتُکَ أَن تَسأَلَنی فَأُعطِیک»؛ من از تو خواستم که در دنیا هر چه از من بخواهی به تو بدهم، «وَ تَدعُونی»؛ از من درخواست و دعا کن، «فَأَستَجیبُ لَک وَ تَستَغفِرُنی فَأَغفِر لَک»؛ از من از گناهانی که کردی پوزش بطلب، که من میخواهم تو را بیامرزم.
عبد به ربّش اعتنا نمیکند!
اینها را در دنیا گفتم امّا نکردی، «اُدْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»؛ مگر من اینها را نگفتم؟ ولی اصلاً اعتنا نکردی، امّا حالا اینجا که آمدی و سر از آتش بیرون آوردی، میگویم: چه به من میدهی و تو میگویی: هر چه بخواهی؟! آنجا که از تو خواستم و همهاش به نفعت بود، حاضر نشدی.
واجب است که از من درخواست کنید
در روایتی از پیغمبراکرم است که: «قال رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): تَرْکُ الدُّعَاءِ مَعْصِیَة»؛ اگر کسی دعا نکند، یعنی بنایش را بر این بگذارد که دعا نکند، معصیتکار است. نمیخواهم از بحثم منحرف شوم و بحثهای فقهی بکنم امّا باید عرض کنم: چه بسا بعضیها این امری که در آیة «اُدْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»؛ آمده است را یک امر الزامی گرفته باشند؛ یعنی واجب است که شما درخواست کنید و البته قهراً با این روایت همینطور است. میخواهم عرض کنم: چقدر بر این تأکید میشود که اگر کسی دعا را ترک کند، خدا به او غضب میکند و از او خشمگین میشود. البته نمیخواهم بگویم این معصیت است. بحث این است و بر این تأکید شده که اگر در اجابت کمی تأخیر شده، نباید سرخورده بشوی و دعا را کنار بگذاری!
حقّ مسلّم عبد
ما در معارفمان این را داریم که چه بسا عبد مستحق باشد تا از ناحیة ربّش، عنایاتی بشود و خیر کثیری به او رو بیاورد، امّا چون دعا و درخواست نمیکند، خدا به او نمیدهد. از نظر علمی این بحث مطرح است که اعطا مشروط به درخواست است. این بحثی است که یک وقتی کردهایم و اینجا جایش نیست.
به تو میدهم، امّا اگر بخواهی!
یک چیزهایی وجود دارد که اینها برای همة موجودات منضبط است، مثل اینکه روزی او را برساند؛ امّا چیزهای دیگری وجود دارد که نه، زیادتی است، زیادتیها مشروط است. مثال میزنم: کسی را استخدام میکنم و میگویم: این مقدار به تو میدهم که برایم کار کنی. امّا اگر از من درخواست کنی، بیشتر به تو میدهم. بیدرخواست، مزد این است؛ یعنی اگر درخواست زیادتی کردی، آن وقت به تو میدهم. مطلب این را میگوید: آن شخص مستحق است و اگر درخواست کند به او میدهم، امّا چون درخواست نکرده به او نمیدهم. بنابراین ترک دعا خیلی ضرر دارد.
بخواه تا بدهم
«رُوِیَ عَن رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) قال: إِنَّ اللَّهَ لَیُمْسِکُ الْخَیْرَ الْکَثِیرَ عَنْ عَبْدِهِ»؛ خداوند جلوی خیر کثیر را میگیرد، که به بندهاش نرسد، «فَیَقُولُ لَا أُعْطِیهِ حَتَّى یَسْأَلَنِی»؛ میگوید: من این را به او نمیدهم تا اینکه از من درخواست کند و بخواهد.
شرح مسئله: خدا مثل ما نیازمند دعا است؟
در اینجا باید به نکتهای اشاره کنم و آن اینکه، «نعوذبالله» مگر خدا مثل ما است که وقتی کسی به او رو بیاندازد، لذّت ببرد و به او بدهد؟ اصلاً و ابداً اینطور نیست. پس چگونه است که مرتّب میگوید: بخواهید تا بدهم، بخواهید تا بدهم، «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ». این بحث در قرآن و روایات بسیار مطرح شده و بحث کلّی و ریشهدار و عمیقی است. در اینجا خدا را به خودت قیاس نکن؛ خدا مثل من و تو نفسِ شهوت و... ندارد که خوشش بیاید. این حرفها درست نیست.
باید پیوند ربّ و عبد محکم شود
اینجا بحث بسیار عمیق و لطیفِ معرفتی میکند. اینکه عبد باید از خدا درخواست کند، برای «تحکیم رابطة ربوبیّت و عبودیّت» است. اگر بنا بشود که خدا همة چیزها را درست کند، اصلاً و ابداً خدا یادمان میرود. از یاد میبریم که پروردگار چه کسی است؟ و فراموش میکنیم، کسی که پرورشمان میدهد کیست؟ اگر بنا بشود تمام امور بر منوال خودش بچرخد و بحث دعا و تقاضا و... کنار برود، پس خدا هم کنار میرود. دیگر ربّم را نمیشناسم و نمیدانم آن کسی که دارد من را پرورش میدهد کیست. چون دعا در ارتباط با احتیاجات، چه معنوی و چه مادّی است. دعا برای تحکیم رابطة ربوبیّت و عبودیّت عبد است. تحکیم این رابطه است، که میگوید دعا کن و از من بخواه تا به تو بدهم و اینکه بفهمیم بر سر سفرة چه کسی نشستهایم؟
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت کلام الهی و ماه دعا است. یعنی سخن گفتن، راز و نیاز و اظهار حاجت کردن با پروردگار، برای خود و دیگران و دعای به خیر کردن، چه دنیوی باشد و چه اخروی. جلسۀ گذشته بحثم به اینجا رسید که گاهی در اجابت تأخیر میشود و این نباید موجب یأس و قنوط، به تعبیری که در روایت بود بشود که بعد از آن هم ترک دعا را در پی داشته باشد. ترک دعا اصلاً مورد نهی است و روایات زیادی داریم که در جلسۀ گذشته به بعضی از آنها اشاره کردم. از لیالی قدر به بعد قصدم این بود که تذکّراتی را بدهم تا مفید باشد. گرچه بعضی از آنها را قبلاً بحث کردهام ولی جای تذکّر دادن دارد، «فَذَکِّر اِن نَفَعَتِ الذِّکری».
مسئله: آیا خداوند حکیم است؟!
یک وقت است که فقط ترک دعا مطرح است امّا یک وقتی است که غیر از ترک دعا، چیزهای دیگری هم مثل شکایت از خدا بیان میشود. یک وقت در ارتباط با مخلوق است و یک وقت در ارتباط با خالق؛ که آنجا وضع خیلی بدی پیدا میکند و سر از کفر در میآورد. در اینجا مقدّمتاً باید یک چیزی را تذکّر بدهم.
سؤال میشود: چون میگوییم خدا حکیم است؛ آیا در اجابت دعایی که از ناحیۀ خدا وعده داده شده، اینطور است که خداوند رعایت حکمت را نکند؟
خداوند خلاف حکمت نمیکند
خداوند کارهایی که میکند حساب شده است و اینطور نیست که هر چه بنده بخواهد، به او بدهد ولو اینکه به ضررش هم باشد. مثل اینکه بچّهای بگوید: این چاقو را به من بدهید. بعد به او بدهیم و او با چاقو دست خود را ببرد. آیا خدا مصلحت داعی را رعایت نمیکند؟ نه! چون گفته «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُم». اینطور نیست که همینطور بخواهد بدهد؛ او خلاف حکمت نمیکند. این را لطف، رحمت و محبّت نسبت به بنده نمیگویند. اینها را قبلاً عرض کردهام و فقط اشاره میکنم.
به ضرر عبد است
گاهی اصل حاجتی که عبد تقاضا میکند، یک حاجت دنیوی است که اگر به او بدهد، به ضررش بوده و وضع او را زیر و رو و بیچارهاش میکند. اگر خدا آن را به او بدهد و بعد هم عبد بیچاره شود، بنابراین عبد به خدا میگوید: تو که میدانستی به ضرر من است و من نمیدانستم؛ پس چرا دادی؟
زمان، زمان تو است!
گاهی ضرر آن حاجت اصل نیست بلکه خصوصیّات آن مطرح است. یعنی چه؟ به این معنا که اصل آن مضرّ نیست، امّا مقطعی که به آن شخص میخواهند بدهند باید مقطع خاصّی باشد. در یک مقطع به ضرر او است و در مقطع دیگر به نفع او. الآن که آن بنده تقاضا کرده مقطعی است که به ضررش است، پس میگذارد، هر وقت به مقطعی رسید که به نفع او شد، به او میدهد. این همان است که بحث کردم، یعنی«تأخیر در اجابت».
خدا را از یاد میبرد
ما اینطوریم که همه در بستر مادیّت و دنبال امور مادّی هستیم؛ دنبال این هستیم که در دعا مسائل مادّی را در نظر بگیریم و اصلاً در کنار این، مسئلۀ معنویّت را در نظر نمیگیریم. یعنی چه؟ به این معنا که ممکن است، چیزی در ظاهر، از نظر معنویّت به نفع من باشد، در حالی که به ضرر است و ظرفیّت آن را نداشته باشم. مثالی میزنم: شخصی بود که وضع مالی متوسّطی داشت امّا از نظر دینی، انسان متدیّنی بود، مثل شرکت او در امور مساجد، مجالس و... مدّتی گذشت که وضع مادی خوبی پیدا کرد. به شخصی گفتم: ایشان مدّتها بود پیدایش نبود امّا الآن به مجالس میآید؟ ایشان گفت: این شخص از نظر مالی مقداری وضعش خوب شد و مسائل معنوی را ترک کرد. تعبیر ایشان اینطور بود: یک زمانی هوای نفس، او را گرفت امّا حالا دوباره معنویّت را به یاد آورده. مسئله این است که آن شخص نمیفهمد و فقط دنبال مسائل مادّی است. امّا این چه بازدهِ سوئی بر روی بعد معنویاش دارد؟ اینطور میشود: کارش به جایی میرسد که اصلاً خدا یادش میرود. امّا خدا بندۀ خودش را دوست دارد؛ چون حکمت او این را اقتضا میکند.
برآوردن حاجتی که عبد را به جهنّم میبرد
روایتی از پیغمبراکرم است که: «قال رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): إِنَّ الْعَبْد لَیُشْرِف عَلَى حَاجَة مِنْ حَاجَات الدُّنْیَا»؛ بنده در آستانۀ رسیدن به حاجتی از حوائج دنیایی خود است. یعنی از خدا خواسته و بعد نتیجۀ حاجت معلوم میشود، «فَیَذکُرُهُ الله مِن فَوقِ السَّبع سَماوات»؛ اشاره به این است که خدا دقیقا ً همه را بررسی میکند، «فَیَذْکُرهُ اللَّه مِنْ فَوْق سَبْع سَمَاوَات»؛ خدا از فراز هفت آسمان آن را یاد میکند. بعد میگوید: «فَیَقُول مَلَائِکَتِی»؛ فرشتگان من، «إِنَّ عَبْدِی هَذَا قَدْ أَشْرَفَ عَلَى حَاجَة مِنْ حَاجَات الدُّنْیَا»؛ این عبد حاجتی از حوائج دنیایی خود را خواسته و در آستانۀ رسیدن آن است و مقدّمات آن دارد فراهم میشود که به آن برسد، «فَإِنْ فَتَحْتهَا لَهُ»؛ اگر راه را باز کنم که به آن برسد، «فَتَحْت لَهُ بَابًا مِنْ أَبْوَاب النَّار»؛ دری را بهسوی آتش باز کردم؛ «وَلَکِنْ اِزْوُوهَا عَنْهُ»؛ پس راه رسیدن به حاجتش را ببندید. «فَیُصْبِح الْعَبْد عَاضًّا عَلَى أَنَامِله»؛ در اینجا میشود که عبد انگشت حسرت به دهانش میگیرد، «یَقُول: مَنْ دَهَانِی مَنْ سَبَّنِی؟»؛ میگوید: این، بنا بود به من برسد، امّا یک مرتبه به فلانی رسید؛ چرا با من اینطور رفتار کردند؟ «وَمَا هِیَ إِلَّا رَحْمَة رَحِمَهُ اللَّه بِهَا»؛ امّا این یک رحمت و عطوفتی بود که از ناحیۀ خدا به تو شد. اگر به تو میرسید کارت خیلی خراب میشد. ما نظیر این روایات زیاد داریم.
پشیمانی به خاطر استجابت دعا
من این را میخواستم بگویم که اجابت دعا تضمین شده است؛ امّا از آن طرف هم بنا نیست، نظام حکمت الهی هم از بین برود که اگر از بین برود خود تو هم پشیمان میشوی. روایت دیگری را میخوانم. احمدبنعمر و حسینبنیزید، هر دو تعریف کردهاند، امّا در روایت احمدبنعمر توصیه شده است. اینها از اصحاب امام هفتم و هشتم هستند. میگویند: «دَخَلْنَا عَلَى الرِّضَا(علیهالسّلام)»؛ ما بر امام هشتم(علیهالسّلام) وارد شدیم، «فَقُلْنَا:» به حضرت عرض کردیم، «إِنَّا کُنَّا فِی سَعَةٍ مِنَ الرِّزْقِ وَ غَضَارَةٍ مِنَ الْعَیْشِ فَتَغَیَّرَتِ الْحَالُ بَعْضَ التَّغَیُّرِ»؛ ما از نظر زندگی و راحتی وضع بسیار حسابی و خوبی داشتیم؛ امّا وضع عوض شد و مقداری تغییر کرد، «فَادْعُ اللَّهَ أَنْ یَرُدَّ ذَلِکَ إِلَیْنَا»؛ دو نفری آمدند خدمت امام هشتم(علیهالسّلام) که: آقا! دعا کنید دوباره وضعمان به خانۀ اول برگردد، «فَقَالَ(علیهالسّلام) أَیَّ شَیْءٍ تُرِیدُونَ؟»؛ حضرت فرمودند: شما چه میخواهید؟ «تَکُونُونَ مُلُوکاً؟»؛ مرتّب بالا رفتید، بالا رفتید، دیگر دلتان میخواهد از پادشاهان بشوید؟ به تعبیر من خیلی رویتان زیاد است؛ «أَ یَسُرُّکُمْ أَنْ تَکُونُوا مِثْلَ طَاهِرٍ وَ هَرْثَمَةَ وَ إِنَّکُمْ عَلَى خِلَافِ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ»؛ شما که میدانید طاهر و هَرثمه از بستگان دربار مأمون هستند.
حضرت فرمودند: میخواهید بروید و مثل آن دو بشوید؟ و بعد حالتان از نظر معنوی تغییر کند؟ «خِلَافِ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ»؛ الآن شما اعتقاد به امامتِ من دارید و پیش من آمدید و از من التماس دعا دارید. امّا اگر این دنیا بالا برود، از امام سخنی نمیگویید و دیگر از امام رضا، خبری نیست و شما هم مثل همان افراد میشوید. «لَا وَ اللَّهِ»؛ یکی از آن ها گفت: به خدا قسم، نه! «مَا سَرَّنِیأَنَّ لِیَ الدُّنْیَا بِمَا فِیهَا ذَهَباً وَ فِضَّةً»؛ برای من، دنیا و آنچه در آن وجود دارد طلا و نقره بشوند، من را خوشحال نمیکند، اگر... «وَ إِنِّی عَلَى خِلَافِ مَا أَنَا عَلَیْهِ»؛ اگر من از نظر معنوی، برخلاف این مسیری که دارم میروم باشم. یعنی، «فَقَالَ(علیهالسّلام) إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ اعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُکْراً وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُورُ أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ کَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْیَسِیرُ مِنَ الْعَمَلِ»؛ کسی که به وضع متوسطی که از نظر روزی دارد، راضی باشد، خدا هم از او عمل صالحِ کم میخواهد و میگوید: همان واجباتت را انجام بده، «وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ»؛ و کسی که راضی به کم از حلال بشود، «خَفَّتْ مَئُونَتُهُ»؛ در دنیا مخارجش کم میشود و در راه زندگیاش دچار مشکل نمیشود. «وَ نُعِّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْیَا وَ دَوَاءَهَا»؛ و خدا دردهای دنیایی و داروهای آن دردها را به او نشان میدهد. «وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَام»؛ و از دنیا سالم بیرون میرود.
آیا تغییر میکنیم یا نمیکنیم؟
غرضم این است که، ما فقط به سراغ خواستههای دنیایی خودمان میرویم و فکر نمیکنیم که برخورد آن با مسائل معنوی چگونه است؟ آیا حال من عوض میشود یا نمیشود؟ اعمالم تغییر میکند یا نمیکند؟
مأمون و امام هشتم(علیهالسّلام)
توسّلم به امام هشتم(علیهالسّلام) است. هرچه داریم از این خانواده و بهخصوص از امام هشتم(صلواتاللهعلیه) است. هم ابنبابویه و هم شیخمفید به اسناد مختلف و متعدّد از علیبنحسین کاتب نقل میکنند که: مأمون به عیادت امام هشتم(علیهالسّلام) آمد. البتّه در روایت دارد که به ایشان مختصر کسالتی عارض شده بود و برای مأمون فرصتی پیدا شد که خدمت حضرت برود.
میدانید که امام هشتم در بیت مأمون و نزد او بوده است. قبل از آنکه برود به یکی از مأموران خود سپرده بود که ناخنهایش را بلند کند و زیر ناخنهایش زهری را تعبیه کند. خدمت امام آمد در باغی که بود، مینشیند و به همان غلام دستور میدهد: برو و میوهای که انگور یا انار بوده را دانه کن. آن خبیث هم میآید و با ناخنش همۀ میوهها را آلوده میکند.
مأمون به امام هشتم(علیهالسّلام)رو میکند و میوه را تعارف میکند و میگوید: این را میل بفرمایید، برای شما خوب است. امام امتناع میکند. مأمون اصرار میکند امّا امام میفرمایند: بعداً میخورم. اینجا دیگر مأمون رو میکند و قسم میخورد که: به خدا، باید جلوی روی من این را بخوری. امام هشتم(علیهالسّلام) مختصری از دانههای میوه را تناول فرمودند. مینویسند: بلافاصله که حضرت تناول کردند، مأمون از جایش حرکت کرد و از حجره خارج شد. در روایت دارد،ابا صلت میگوید: بیرون رفتم و دیدم امام هشتم همینطور از زمین بلند میشود؛ یعنی در حدود پنجاه بار از زمین بلند شد. خدا میداند چه زهری بود و با امام هشتم چه کرد؟
پدر بر بالین پسر
بسیاری از ائمه ما را مسموم کردند و چند روزی طول کشید تا وفات کردند، امّا برای امام هشتم چند ساعت بیشتر طول نکشید. «یَتَمَلْمَلُ تَمَلْمُلَ السَّلِیمِ»؛ میگوید:حضرت مثل مار گزیده به خودش میپیچید. حضرت به من گفت: ابا صلت! برو ودرها را ببند و کسی را راه نده. امام بهبستر رفت و من در وسط حیاط مهموم و مغمومایستاده بودم. یک وقت دیدم که آقازادهای در بین حیاط است؛ تعجّب کردم؛ جلو رفتم و دیدم که شبیهترین مردم به خود آقا است.گفتم: من تمام درها را بسته بودم، شما از کجا وارد شدید؟ حضرت فرمود: آن قادری که مرا از مدینه در یک لحظه به طوس آورد، از در بسته هم میتواند وارد میکند. عرض کردم: شما که هستید؟ فرمود: من حجّت خدا بر شما هستم.
من محمدبنعلی، آمدهام تا با پدرِ مسموم، مظلوم و غریبم وداع کنم. یک وقت دیدم به سوی حجرۀ حضرت رفت، در را باز کرد و وارد شد. وقتی چشم امام هشتم به این آقازاده افتاد از جا حرکت کرد،او را در بغل گرفت و شروع به بوسیدن کرد. روال طبیعی هم همین را اقتضا میکند که هنگام جان دادن، پسر به سراغ پدر بیاید. امّا این خلاف معمول است که هنگام جان دادنِ پسر، پدر به سراغ او برود. وقتی صدای علیاکبر بلند شد، «یا اَبَتاه!عَلَیْکَ مِنِّی السَّلَامُ»؛ بابا! خداحافظ، من هم رفتم. امام حسین با عجله آمد و روی خاکها نشست، «وَ جَلَسَ عَلی التُّراب وَ اَخَذَ رَأسَهُ»؛ سرِ علی را از زمین بلند کرد و در دامن خود گذاشت؛ صورت خود را به صورت علی گذاشت، «وَ وَضَعَ خَدَّهُ عَلَى خَدِّهِ وَ قالَ یا بُنَی»...
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است. به معنای اینکه انسان، از خداوند چه نسبت به خودش و چه نسبت به دیگران درخواست و دعای به خیر کند؛ حال دنیوی باشد یا اخروی باشد.
بحث ما به اینجا رسید که اگر شخصی دعا کرد و بعد در اجابت تأخیر شد در اینجا نباید مأیوس شود و سرخوردگی پیدا کند. تعبیر «قنوط» در روایت بود و اینکه موجب بشود تا دعا را ترک کند مورد نهی است. عرض کردم که نه تنها ترک کردن، بلکه گاهی یک سنخ مطالبی را گفتن شایسته نیست، مثل شکایت کردن. جلسۀ گذشته مطلبی را مطرح کردم و در این جلسه مقداری به آن میپردازم.
معنای «حکیم بودن خداوند»
عرض کردم که یکی از صفات خداوند «حکیم» است، یعنی به مصلحت عمل میکند به این معنا که خدا مصالح و مفاسد را بهتر از من تشخیص میدهد؛ در این شکی نیست. حکمت اقتضا میکند که خداوند بر طبق مصلحت عمل کند. از این طرف گفته هر چه از مایحتاجت است بگو و از آن طرف آنچه را که به نفع من است باید بدهد، امّا آنچه که به ضرر من است بر خلاف حکمت است، که جلسۀ گذشته عرض کردم.
کرم و حکمت خداوند در دعا
در اینجا یکی دو تا روایت است میخوانم و بعد نکتهای را عرض میکنم. در روایتی است از علی(علیهالسّلام)، است که حضرت فرمودند: «إِنَّ کَرَمَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ لَا یَنْقُضُ حِکْمَتَه»؛ یعنی خدا همانطور که کریم است؛ کرم او اقتضا میکند که آنچه از او درخواست شود بدهد و مقتضای کرم او اعطا است. امّا آیا صفت کرم به صفت حکمت ضربه میزند؟ «إِنَ کَرَمَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ لَا یَنْقُضُ حِکْمَتَه»؛ به حکمتش نقص وارد نمیکند. که بعد بخواهد بر خلاف آن عمل کند و معلوم شود که این کرم نبوده است. چون در نهایت برای من به ضرر تمام میشود. «فَلِذَلِکَ»؛ روی این جهت است که، «لَا یَقَعُ الْإِجَابَةُ فِی کُلِّ دَعْوَةٍ»؛ از این جهت است که میبینید، در هر دعا اجابت نیست. چرا؟ چون دعا با حکمت موافق نیست.
حکیم به مصلحت عمل میکند
علی(علیهالسّلام) دو صفت خدا را با هم میآورد و مقایسه میکند و میگوید: او هم کریم است و هم حکیم است. کرم اقتضای اعطاء میکند و محلّ اعطا است. امّا در حکمت که حکیم است میگوید: وقتی به ضررش باشد و به مصلحتش نیست به او نده. حکیم به مصلحت عمل میکند نه به مفسده. خیلی زیبا اشاره میکند: این خدایی که داری، مجموعۀ صفات جمال و کمال است. او هم کریم است و هم حکیم است و امّا وقتی به هم برخورد میکنند جریان چه میشود؟ اینجا حکمت است، چون ضرر وجود دارد.
دعا؛ حکمتش را تغییر نمیدهد
جملهای از امام زینالعابدین(علیهالسّلام) است که در مناجاتش به خدا خطاب میکند: «یَا مَنْ لَا تُبَدِّلُ حِکْمَتَهُ الْوَسَائِلُ»؛ ای خدایی که وسائل حکمتِ تو را دگرگون نمیکند. حالا هر وسیلهای، اگر دعا است باشد؛ هرچه میخواهد باشد، لَا تُبَدِّلُ حِکْمَتَهُ الْوَسَائِلُ؛ الْوَسَائِلُ لَا تُبَدِّلُ حِکْمَتَهُ.
مصلحت اندیشی نکنید!
این مقدّمهای بود برای مطلبی دیگر و البته در معارفمان چنین بحثی را هم داریم و آن اینکه در دعا میگویند: تکرار کنید، الحاح و اصرار کنید امّا از آن طرف هم داریم که خدا فرموده است: برای من مصلحتاندیشی نکنید؛ مصلحتاندیشی مربوط به حکمت من است. هر چه میخواهی تکرار کن و ما هم خسته نمیشویم. در روایات هم آمده است که: تو هر چه بگویی و زیاد هم بگویی من خستگیناپذیرم، امّا خیال نکن که این اصرارها حکمت من را از بین میبرد و به مصلحتاندیشی من ضربه بزند. برای من مصلحتاندیشی دعا نکن که من مفاسد و مصالح را از تو بهتر میفهمم.
اگر مصلحت است به ما بده!
گاهی بنده در اصرارِ خود لحن مصلحتاندیشی به کار میبرد و گاهی به خدا جنبههای تعرّضی پیدا میکند. عبد چنین حالتی پیدا میکند و به اصطلاح میگوید: مگر از تو کم میشود که این را به ما بدهی؟ اصرار و الحاح باید به اینصورت باشد که: خدایا اگر مصلحت ما است، این را به ما بده. هر روز پنج وعده بعد از نماز این را میگوید و بسیار کار خوبی هم هست. خدا از این لذّت میبرد و به تعبیر من میگوید: این آدم فهمیدهای است و برای من تعیین، تکلیف نمیکند.
عقوبت مصلحتاندیشی برای خدا!
امّا اگر بخواهی برای خدا تعیین، تکلیف بکنی، در اینجا حکمت اقتضا میکند که به او بدهد تا بعداً مفسدهاش را بفهمد. دیگران اصرار میکنند و دعایشان مستجاب میشود امّا برای شخصی که تعیین تکلیف مشخّص میکند حکمت اقتضا میکند که حکمتش را نشان بدهد. حکمتش اقتضا میکند، در اینجا که دعا را به اجابت نرسانده به آن شخص حکمت را بفهماند. اینها با بحثهایی که کردیم اصلاً و ابداً منافات ندارد، بلکه در موازین کلامی و حکمی، دقیق و حسابشده است.
فهم حکمت الهی در عقوبت مصلحتاندیشی برای خدا
روایت در زبور داوود (علیهالسّلام) دارد: «یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى یَا ابْنَ آدَمَ تَسْأَلُنِی وَ أَمْنَعُکَ»؛ درخواست میکنی و من هم به تو نمیدهم، چرا؟ «لِعِلْمِی بِمَا یَنْفَعُکَ». خیلی روشن است؛ چون میدانم چه چیزی به نفعت و چه چیزی به ضررت است، «ثُمَّ تُلِحُّ عَلَیَّ بِالْمَسْأَلَةِ»؛ مرتّب میآیی برای من تعیین تکلیف میکنی و دست هم بر نمیداری، «فَأُعْطِیکَ مَا سَأَلْتَ»؛ من در اینجا باید حکمت ندادن را به تو بفهمانم. یعنی حکمتم اقتضا میکند که به تو بفهمانم، «فَأُعْطِیکَ مَا سَأَلْتَ فَتَسْتَعِینُ بِهِ عَلَى مَعْصِیَتِی». پول را به تو دادم امّا غرور پیدا کردی. حالا پولها را کجا خرج میکنی؟ در راه معصیّت من؟ میدانستم وقتی به تو بدهم، شخصی هستی که نفس چموشی داری و مسئلۀ معنویّت را از یاد میبری و از نعمتی که به تو دادم کمک میگیری تا معصیّت مرا بکنی «فَأَهُمُّ بِهَتْکِ سِتْرِکَ»؛ من هم تصمیم میگیرم پردهدری کنم و آبرویت را ببرم. به تعبیر ما، منِ خدا آهنگ آبروریزی تو را میکنم، «فَتَدْعُونِی فَأَسْتُرُ عَلَیْکَ»؛ امّا تو میفهمی که آبرویت دارد میرود. میآیی و میگویی: خدایا! آبرویم را نریز، «فَتَدْعُونِی فَأَسْتُرُ عَلَیْکَ»؛ و من در اینجا پردهپوشی میکنم و نمیگذارم آبرویت برود، «فَکَمْ مِنْ جَمِیلٍ أَصْنَعُ مَعَکَ وَ کَمْ مِنْ قَبِیحٍ تَصْنَعُ مَعِی»؛ چه بسیار کارهای زیبا و رفتار زیبایی است که من با تو کردم و یکی از آنها همین است. «وَ کَمْ مِنْ قَبِیحٍ تَصْنَعُ مَعِی» و چه بسیار کارهای زشتی که تو با من کردی، «یُوشِکُ أَنْ أَغْضَبَ عَلَیْکَ غَضْبَةً لَا أَرْضَى بَعْدَهَا أَبَداً»؛ نزدیک است چنان از تو خشمگین شوم که از این پس هرگز خوشنود نشوم.
تنافی الحاح و تعیین تکلیف کردن برای خدا
اگر بخواهیم تعیین تکلیف و اصرار بکنیم، خدا حکمتش را به ما نشان میدهد، چون حکمت او اقتضا میکند تا آن را به ما بفهماند و الّا بعداً در مقابل خداوند میایستیم. مسئله این است. لذا خدا میگوید: از نظر درخواست از من خسته نشو و مرتّب از من بخواه که خوشم میآید. امّا تعیین تکلیف نکن. مسأله این است و الّا تمام مطالبی که در باب دعا گفتیم، همه هم سو است و با هم هیچ تنافی ندارد.
الحاح در دعا
در روایتی دارد: «لَا تَمَلَ مِنَ الدُّعَاءِ فَإِنِّی لَا أَمَلُّ مِنَ الْإِجَابَةِ»؛ تو از دعا خسته نشو، من هیچوقت از اجابت خسته نمیشوم. هیچوقت فکر نکنی که من خسته میشوم، چه در تعجیل در اجابت، چه تأخیر در اجابت و چه در اصل عدم اجابت؛ و این که امروز خواندیم در اصل عدم اجابت بود. البتّه این را بگویم که ممکن است شخص در اصلِ مسیر زندگیِ خود راه بهتری را برود تا مقداری سر به راهتر بشود، تا مثلاً اگر پول بیشتری به او بدهند در راه رضای خدا مصرف کند یا انفاق کند. اگر عوض بشوی، اوضاع عوض میشود، «یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ».
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920514013400 [pdate] => 13920514013400 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 ) [4] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254603 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920511022300 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [34] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [49] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [50] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [51] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [52] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 26 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254603 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920511022300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-24؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 27 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 24 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [50] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [51] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [52] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 161544 [tag_id] => 351457 ) [1] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 161545 [tag_id] => 351087 ) [2] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 161546 [tag_id] => 27421 ) [3] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 161547 [tag_id] => 229714 ) [4] => Array ( [tag] => مصلحت اندیشی [id] => 161548 [tag_id] => 186454 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است؛ یعنی دعای به خیر کردن برای خود و دیگران، چه دنیوی باشد یا اخروی. به مناسبت ایّام تذکّراتی را دادم و اشاره کردم و رد شدم امّا باز هم مقداری راجع به آنها بحث میکنم. عرض کردم که در باب مسئلة اجابت دعا از ناحیة خداوند، بستگی به نظر داعی دارد؛ هر طور که دعا کننده به خداوند نظر داشته باشد که از او تقاضا کند و او را صدا بزند، خدا هم طبق نظریّة او با او رفتار میکند. این جزو معارف ما است که سرنخ دست دعا کننده است. بعد هم در کیفیّت دعا به این معنا که به چه کیفیّتی باشد بحث کردیم. گرچه در روایات تعبیر به «حسن ظنّ نسبت به مَدعُوْ» شده است. ولی آنچه هست این است که داعی، آنچه را از خدا درخواست میکند، باید نسبت به آن توجّه داشته باشد که به هر مقدار، قلب او متوجّه به خدا و امیّد او به خدا بستگی داشته باشد، خدا دعای او را رد نمیکند. به تعبیر من نسبت به دریافت حاجتش حالت قطعیّت داشته باشد که به اجابت نزدیک است.
حواست به خدا باشد!
روایتی است از امام صادق(صلواتاللهعلیه) که دارد: «إِذَا دَعَوْتَ فَأَقْبِلْ بِقَلْبِکَ»؛- وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور؛ یعنی لقلقة زبان و توهّمات نباشد. «اقبال به قلب» معنایش این است، یعنی آن بعد وجودی من، که اشرف ابعاد وجودی من است، توجّه تام پیدا میکند. هرچیزی که انسان به آن توجّه قلبی داشته باشد، کاربرد دارد.
حاجتی که میخواهی، حاضر است!
«وَ ظُنَّ حَاجَتَکَ بِالْبَابِ» دقّت کنید! دو تا چیز مطرح میکند؛ یک: با تمام دلت از خدا درخواست کن و متوجّه خدا بشو. از این طرف هم با این تعبیر بیان میکند: «وَ ظُنَّ حَاجَتَکَ بِالْبَابِ»؛ با دلت به خدا رو کن و دعا کن و حاجت را بخواه و بعد هم حاجت خود را ببین. کنایه از اینکه حاضر و آماده ببین. عرض کردم: سرنخ اجابت دست داعی است. در اینجا هم همین را میرساند. لذا اینها را اشاره کردم. قبلاً بحثهای مفصّل کردهام و تقریباً این سخنان تکرار است.
یک نگاه به خودم، یک نگاه به خدا
انسان در دعاهایی که میکند باید دو نظر داشته باشد. یک: نظر به خودم، دو: نظر به خدای خودم. یعنی چه؟ نظر به خودم، یعنی «نعوذبالله» کارها و خطاهایی که کردهام را نباید فراموش کنم و گفتم شاید این نوعی بررسی است. همة اینها را فشرده کردم و رد شدم. روایتی میخوانم که از زینالعابدین(علیهالسّلام) است. بیان میکند، به وضع خودم نگاهی کنم که از نظر اعمالم در گذشته، چه کار کردهام؟ و بعد نظر دوّم که نسبت به خدا است. بنابراین داعی باید یک نظر به وضع حال خودش از نظر رفتارش در گذشته با خدای خودش بکند، یک نظر هم به خدای خودش که از او تقاضا دارد بکند. یک نگاه به خود و یک نگاه به خدا.
به خاطر این سه چیز، از تو چیزی نمیخواهم
به خودم که نگاه بکنم، اجمالاً سه چیز را نسبت به کارهایم میبینم. این جملات از زینالعابدین(صلواتاللهعلیه) است: «اللَّهُمَ إِنَّهُ یَحْجُبُنِی عَنْ مَسْأَلَتِکَ خِلَالٌ ثَلَاثٌ، وَ تَحْدُونِی عَلَیْهَا خَلَّةٌ وَاحِدَةٌ»؛ خدایا سه چیز مرا باز میدارد تا از تو درخواست کنم. دقّت کنید! این همان نظر اوّل است. یعنی وقتی به خودم، سوابقم، اعمالم و رفتارم با تو نظر میکنم، موجب میشود که من از تو درخواست نکنم؛ هیچ تعارف هم ندارم.
به خودم نگاه نمیکنم!
از آن طرف، تنها یک چیز مرا وامیدارد که از تو درخواست کنم و آن نظر کردن به تو است نه خودم؛ امّا وقتی به خودم نظر کردم: «یَحْجُبُنِی أَمْرٌ أَمَرْتَ بِهِ فَأَبْطَأْتُ عَنْهُ»؛ باز میدارد مرا که از تو درخواست کنم، آن فرمانی را که تو به من کردی. امر کردی که این کار را بکنم ولی من در انجام آن کندی و کوتاهی کردم. در این اوّلی به خودم نگاه کردم.
گفتی نکن، امّا کردم...
دوّم، «وَ نَهْیٌ نَهَیْتَنِی عَنْهُ فَأَسْرَعْتُ إِلَیْه»؛ نهیی که تو نسبت به من کردی؛ «آن کار را نکن!». امّا من به سرعت رفتم و همان خطا و گناه را کردم. این را که نگاه میکنم، میبینم که مربوط به خودم است و من را از اینکه از تو درخواست کنم باز میدارد. «وَ نِعْمَةٌ أَنْعَمْتَ بِهَا عَلَیَّ فَقَصَّرْتُ فِی شُکْرِهَا»؛ و نعمتی که به من عنایت کردی، امّا من در سپاسگزاری آن کوتاهی کردم.
چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟
سپاسگذاری و شکر نعمت چیست؟ شکر نعمت: یکی قلبی داریم و یکی زبانی و دیگری عملی است. اینجا اشاره به عملی است. شکر کنم، یعنی باید در راه رضای تو مصرف کنم، امّا نکردم. «وَ یَحْدُونِی عَلَى مَسْأَلَتِکَ تَفَضُّلُکَ عَلَى مَنْ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ إِلَیْکَ، وَ وَفَدَ بِحُسْنِ ظَنِّهِ إِلَیْکَ»؛ آنچه که مرا به درخواست کردن وا میدارد، نگاه به تو است. به خودم نگاه نمیکنم.آنچه که مرا به درخواست کردن از تو میکشاند، تفضّل تو بر کسی است که به درگاهت رو آورده و با خوش گمانی بهسوی تو میآید. روایت اوّل که از امام صادق(علیهالسّلام) خواندم: هر احسانی که میکنی برای تفضّل و هر نعمتی که میدهی، تو آغازگر آن هستی، «یَا مُبْتَدِئاً بِالنِّعَمِ قَبْلَ اسْتِحْقَاقِهَا»؛ که مفاد همین است.
شتر دیدی، ندیدی!
نظر به خود، مانع از درخواست است و نظر به تو راهگشا برای درخواست، حالا چرا اینطور شده است؟ یک تعبیر سادهای در گذشته کردم و گفتم: خدایا! شتر دیدی ندیدی! گناه از من دیدی، ندیدی! تصوّر نکنید که این جمله همینطور از دهانم در آمده. اصلاً و ابداً اینطور نیست. طاووس یمانی میگوید: در مسجدالحرام بودم. شنیدم که زینالعابدین(صلواتاللهعلیه) در مسجدالحرام این جملات را میگوید: «سُبْحَانَکَ تُعْصَى کَأَنَّکَ لَا تَرَى»؛ ای خدا! تو منزّهی. ای خدایی که معصیّت تو و نافرمانی میشود، امّا کأنّه نمیبینی. این همان جمله است.
گناهم را ندیده میگیرد
در اینجا میگوید: نه اینکه نمیبینی، بلکه گناه را ندیده میگیری. ببینید چه تعبیر زیبایی است. «وَ تَحْلُمُ کَأَنَّکَ لَمْ تُعْصَ»؛ بردباری به خرج میدهی و انگار اصلاً معصیت و نافرمانی تو را نکردهایم، «تَتَوَدَّدُ إِلَى خَلْقِکَ»؛ به مخلوقت محبّت و لطف میکنی، چرا؟ چون کارهایت کارهای خوب است، «بِحُسْنِ الصَّنِیعِ»؛ یعنی به مخلوقت محبّت میکنی، یعنی با آنها خوب رفتار میکنی.
خدا به من احتیاج دارد؟
«بِحُسْنِ الصَّنِیعِ کَأَنَّ بِکَ الْحَاجَةَ إِلَیْهِمْ»؛ مثل کسی که به مخلوقش احتیاج دارد. چون ما اینطور هستیم، مثلاً اگر بفهمیم که به کسی احتیاج داریم، او را خیلی تحویل میگیریم؛ برای اینکه فطرت ما همین است. میگوید: با مخلوقت خوب رفتار میکنی، کأنّه به او احتیاج داری. مثل تعبیرات عوامانة خودمان است وقتی در این شرایط به خودمان میگوییم: باید هوای فلانی را داشته باشیم، کارمان در دست او است. در اینجا هم میگوید: به خلق خود محبّت میکنی با خوب رفتار کردن با آنها، «کَأَنَّ بِکَ الْحَاجَةَ إِلَیْهِمْ»؛ مثل کسی که به او احتیاج دارد، «وَ أَنْتَ یَا سَیِّدِی الْغَنِیُّ عَنْهُم»؛ و حال آنکه: ای آقای من! تو از این بینیاز هستی. بعد دارد: «ثُمَّ خَرَّ إِلَى الْأَرْضِ سَاجِداً»؛ طاووس یمانی میگوید: یک وقت دیدم زینالعابدین روی زمین افتاد و شروع کرد به سجده کردن.
خدا آن چیزی که فکر میکنی، نیست!
من و تو خدا را نشناختهایم. ببینید که چطور اولیااش با او صحبت میکنند؟ این اولیا، آن کسانی هستند که شناخت دارند.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920510035900 [pdate] => 13920510035900 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 ) [2] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [11] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [15] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [16] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [20] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [23] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [24] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [25] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [29] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [35] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [36] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [40] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [46] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [47] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [48] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [49] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 27 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => دعا کردن [id] => 158637 [tag_id] => 56056 ) [1] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 158638 [tag_id] => 351457 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 158639 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 158640 [tag_id] => 27421 ) [4] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 158641 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( [N] => 1 ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
بحث ما راجع به دعا بود و اینکه ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و دعا است و در آن به این دو سفارش شده است. این ماه از یک طرف ماه بازگو کردن سخنان ربّ است، سخنانیکه از مصدر وحی نازل شده و از طرف دیگر هم ماه راز و نیاز عبد با ربّ خود است تا بنده از او درخواست کند.
امّا عرض کردم در باب دعا، مسئله این است که دعای او چه نسبت به خودش و چه نسبت به غیر، چه معنوی و چه مادّی، باید دعای خیر باشد؛ یعنی یا دفع ضرر کند و یا جلب منفعت. امّا «نعوذبالله»! درخواست ضرر کردن از خدا، چه برای غیر و چه برای خودش درست نیست.
نهی از ضرر رساندن به غیر؛ الّا کافر یا مشرک
عرض کردم بنده از اینکه درخواست و دعا کند و از خدا بخواهد که ضرری به غیر برسد نهی شده است. جلسه گذشته در صحبتهایم تصریح کردم؛ غرض از «غیری» که میگویم مؤمنین است. اینجا اشاره به دعای مؤمن نسبت به خود و مؤمن یا مؤمنۀ دیگر است. تصریح کردم و گفتم که بحث مشرک و کافر جدا است و این را بعداً بحث خواهم کرد؛ یعنی اینکه انسان مشرک یا کافر را لعن یا نفرین کند بحث جدایی دارد. جلسه گذشته این را گفتم تا یک وقت اینها را با هم خلط نکنید. یک عدّه ممکن است در اثر کمبود اطّلاعاتشان اینها را با هم اشتباه کنند!
جلسه گذشته در مورد غیر بحث کردم و روایاتی را خواندم که نباید این کار را نسبت به غیر بکنیم، چون اصل در اسلام جذب است نه دفع.
ضرر رسانی به خود در دو دسته از روایات:
دسته اول؛
و امّا نسبت به خود؛ چون، دیگر این به طریق اولی است. در این باب دو دسته روایت داریم. یک دسته از روایات، به طور مطلق میگویند و به تعبیر من این روایات علّتی نیاورده و تعلیلی در آنها وجود ندارد. روایت میگوید: از خدا، برای خودت، درخواست مرگ نکن! این بالاترین ضرر است که بگویم: خدایا! مرگم را برسان!
نفرین و لعنت تعارفی!
البتّه این دعا یک وقت جنبه تعارفی دارد، که به آن کاری نداریم. در این جنبه ارادۀ جدّیای نیست. در چنین افرادی اراده استعمالی وجود دارد، اینها هیچوقت حاضر به مرگ نیستند. میگوید: خدایا! مرگم بده؛ امّا اراده جدّی ندارد، ما به اینها کاری نداریم. آنهایی که ارادهی جدّی دارند را مطرح میکنم.
آرزوی مرگ نکن
«رُوِیَ عن رَسوُلِالله(ص) قال: لا یَتَمَنَیَنَّ أَحَدُکُمُ المَوتَ لِضُرٍّ نَزَلَ بِه»، حضرت فرمودند: هیچگاه احدی از شما برای ضرر، حادثه و گرفتاریای که، «نَزَلَ بِه»، بهسوی او فرود آمده درخواست و تمناّ و آرزوی مرگ نکند!
تو محدودی؛ راهها محدود نیست
وقتی در شدّت گرفتاری قرار گرفتهای، خیال میکنی که همه راهها بهسوی تو مسدود است. این به خاطر آن است که تو خودت محدود هستی، لذا خیال میکنی راهها مسدود است. در حالی که اینطور نیست. وقتی به بالا رو کنی و سراغ آن موجودی که محدود نیست و لایتناهی است بروی، خواهی دید که هیچ راهی برای او مسدود نیست. بهخصوص آن هم در شبهای ماه مبارک رمضان که گفتم همه حجابها برطرف شده است. دقّت کنید!
گره از کارم باز کن!
این روایت از پیغمبراکرم است که میگوید: وقتی گرفتار شدی و ضرری متوجّه تو شد، عصبانی نشو تا اینکه بگویی: خدایا! مرگم را برسان! اصلاً و ابداً چنین چیزی نگو! برو به خدا بگو: خدایا! گره را باز کن!
دسته دوم؛
چند جلسه گذشته وعده کرده بودم که در این باب وارد میشوم. چهارده تا روایت دیدم. ولی نمیتوانم همه را مطرح کنم. در دسته دوّم از روایات تعلیل وارد شده؛ یعنی بیان کننده علّت این است که ما میگوییم، از خدا طلب مرگ نکن، ولو اینکه در فشار هم قرار گرفتی.
آرزوی مرگ، قطعکنندۀ مسیر
در اینجا به چند روایت اشاره میکنم؛ هرچه همه را بازگشت به یک چیز میکند. از پیغمبراکرم است که دارد: «رُوِیَ عَن رَسوُلِالله(ص) لاَ یَتَمَنَّیَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمُ الْمَوْتَ إِمَّا مُحْسِنًا فَلَعَلَّهُ أَنْ یَزْدَادَ خَیْرًا وَ إِمَّا مُسِیئًا فَلَعَلَّهُ أَنْ یَسْتَعْتِبَ»، هیچکدام از شما درخواست و آرزوی مرگ نکند، چرا؟ چون یا از افراد نیکوکار محسوب میشود و چون آدم نیکوکاری است اگر در اینجا بماند، مرتّباً کار نیک میکند و بر نیکیهایش افزوده میشود. پس چرا بمیرد؟ نیکی کند، خوبی کند، تا به خوبیهای خود اضافه کند، «وَ إِمَّا مُسِیئًا فَلَعَلَّهُ أَنْ یَسْتَعْتِبَ»، نعوذبالله! و اگر از کسانی که نیکی کردن ملکهاش باشد نیست و به اصطلاح بدکاره و گناهکار است، در اینجا یک احتمال وجود دارد که اگر بماند میتواند توبه کند و برگردد. در روایتی که از پیغمبراکرم بود چند حالت را بیان فرمودند و یکی هم همین بود.
آرزوی بازگشت به دنیا
روایت دیگری از پیغمبراکرم است که: «لا تَمَنَّوُا المَوتَ فَاِنَّهُ یَقطَعُ العَمَلَ وَ لا یُرَدُّ الرَّجُلَ فَیَستَعتِبُ»، نگاه کنید! حضرت اینجا علّت را چیز دیگری بیان میکنند، البتّه با آن همسو است، امّا به بیان دیگر. حضرت میفرماید: هیچکدام از شماها آرزو و تقاضای مرگ نکنید، چرا؟ چون اگر بمیری، دیگر نمیتوانی کاری انجام دهی، «فَاِنَّهُ یَقطَعُ العَمَل»، تمام شد، «وَ لا یُرَدُّ الرَّجُل»، و بازگشتی هم نیست، «فَیَستَعتِب»، میخواهی برگردی و جبران کنی، امّا دیگر راه بازگشت بسته شده است. این همان است که در آیه قرآن هم میآمده است که وقتی هنگام مرگ میرسد و حُجب کنار میرود، ملکات و اعمال خود را که نگاه میکند به وحشت میافتد، «رَبِّ ارْجِعُونِ* لَعَلِّی أَعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَکْتُ». آنجا آرزوی بازگشت به دنیا میکند. به خدا میگوید: خدایا! «رَبِّ ارْجِعُونِ»، من را به دنیا برگردان. شاید عمل صالح انجام دهم. امّا جواب چه میآید؟ «کَلّا»، راه بازگشتی نیست. این همان است که در اینجا میفرماید.
مواظب باش، چه دعایی میکنی!
چه آرزویی میکنی؟ درصدد این باش که خودت را اصلاح کنی! در روایت دیگری از پیغمبراکرم است اینها غالباً از پیغمبر است. «لا تَمَنَّ المَوتَ فَاِنَّ هَولَ المُطَّلَع شَدید وَ إِنَّ مِنَ السَعادَۀ أَن یَطوُلَ عُمرُ العَبد وَ یَرزُقَهُ الله اَلإنابَه»، تقاضای مرگ نکنید، چرا؟ صحنهی قیامت سخت وحشتناک است، «فَاِنَّ هَولَ المُطَّلَع شَدید»، از سعادتِ شخص است، یعنی از سعادتمندی عبد است که طول عمر پیدا کند، برای اینکه موفّق بشود خداوند انابه را روزی او گرداند؛ یعنی رو بهسوی خدا کردن را نصیبش کند.
بیانات حسابشده در روایات
من فکر میکنم که حضرات ائمّه در بعضی از روایات طرفهای سؤالکننده را برنداز هم میکردند و این جملات را میگفتند. هر کدام از بیانات بهگونهای حساب شده است و هر کدام با بیانی دیگر و علّت را در قالب دیگری ریخته است.
نمیدانی چه چیزی برای آن دنیا فرستادی!
«لا یَتَمَنَّ اَحَدُکُم المَوت فَإِنَّهُ لا یَدری ما قَدَّم لِنَفسی»، هیچکدام از شما درخواست مرگ نکند، چرا؟ چون نمیدانی که چه چیزی جلوتر برای خودت را پیش فرستادی! هیزم جهنّم فرستادی، یا نهالهای زیبا برای بهشت؟ کدامیک از اینها است؟
آیا برای رفتن به جهنّم شتاب میکنی؟
در یک روایت دارد: «لا تَمَنَّ المَوت فَإِن کُنتَ مِن أَهلِ الجَنَّۀ فَالبَقاءُ خَیرٌ لَک وَ إِن کُنتَ مِن اَهلِ النّار فَما یُعجِلُکَ إِلَیها»، چرا درخواست مرگ میکنی؟ اگر اهل بهشت باشی بمانی بهتر است، چرا؟ چون کارهای بهشتساز بیشتر انجام میدهی؛ امّا اگر اهل آتش باشی، چرا برای رفتن به جهنّم شتاب میکنی؟ حالا اگر جهنّمی باشی مقداری دیرتر بروی بهتر نیست؟ نگاه کنید! با هرکسی یک طور صحبت میکنند.
بمانی و اطاعت خدا کنی، بهتر است یا با معصیت بمیری؟
روزی کسی خدمت امامصادق(ع) آمد، «جَاءَ رَجُلٌ إِلَى الصَّادِقِ (ع) فَقَالَ قَدْ سَئِمْتُ الدُّنْیَا»، و گفت: از این دنیا خسته شدم، «فَأَتَمَنَّى عَلَى اللَّهِ الْمَوْتَ»، جنابعالی برای من از خدا درخواستِ مرگ بکنید! «فَقَالَ (ع( تَمَنَّ الْحَیَاةَ لِتُطِیعَ لَا لِتَعْصِیَ»، حضرت فرمودند: برو و از خدا عمر بخواه که اطاعت خدا کنی، نه اینکه او را معصیت کنی، «فَلَأَنْ تَعِیشَ فَتُطِیعَ خَیْرٌ لَکَ مِنْ أَنْ تَمُوتَ»، تو اگر بمانی و اطاعتِ خدا کنی برای تو بهتر است، تا اینکه بمیری، «فَلَا تَعْصِیَ وَ لَا تُطِیع»، چون وقتی مُردی، نه اطاعتی وجود دارد و نه عصیانی. هیچکدام نیست! این خوب است یا اینکه بمانی و اطاعت خدا کنی؟ شکّی نیست ماندن و اطاعت خدا کردن بهتر است!
هلاکت ابدی از خدا نخواه!
موسی بنجعفر(علیهالسّلام) شنید که شخصی از خدا تقاضای مرگ میکند، «سَمِعَ مُوسَى(ع) رَجُلًا یَتَمَنَّى الْمَوْتَ فَقَالَ لَهُ هَلْ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ اللَّهِ قَرَابَةٌ یُحَامِیکَ لَهَا؟»، حضرت فرمودند: بین تو و خدا خویشاوندیای وجود دارد تا از تو پشتیبانی کند؟ «قَالَ لَا»، گفت: نه! قوم وخویشی با خدا ندارم، «قَالَ فَهَلْ لَکَ حَسَنَاتٌ قَدَّمْتَهَا تَزِیدُ عَلَى سَیِّئَاتِکَ؟»، آیا حسناتی داری که پیش فرستاده باشی تا بر گناهانت غلبه کنند؟ «قَالَ لَا» گفت: نه! ندارم، «قَالَ فَأَنْتَ إِذاً تَتَمَنَّى هَلَاکَ الْأَبَدِ»، حضرت فرمود: پس تو هلاکت ابدی از خدا میخواهی. آدم عاقل که اینطوری نمیکند!
جذب ائمّه به سوی رحمت و سعادت الهی
من این روایت را مطرح کرده و دستهبندی نمودم. در علّتها هم علّت تکراری نیاوردم، چنانچه هر کدام از آنها یک تعبیر و یک قالب جدا داشت. امّا تمام اینها در یک چیز مشترک هستند؛ حتّی آنهایی هم که نسبت به غیر باشد، همینطور است که همه با هم همسو هستند و آن این اصلی است که عرض میکنم؛ ائمّه میخواهند افراد را بهسوی سعادت بکِشند. آیا شما غیر از این را میفهمید؟ نه! واقعاً همین است که میخواهند بندگان را بهسوی سعادت و رحمت خدا بکِشند. این جذب است، جذب بهسوی سعادت و رحمت. نمیخواهند آنها رویگردان شوند. میخواهند جلوی رویگردانی اینها را بگیرند. توجّه کنید! آنها در یک چیز مشترکاند و آن اصل جذب بهسوی رحمت خدا و سعادت ابدی است. آنها دنبال این هستند. ائمّه هیچکس را نمیخواهند مأیوس و ردّ کنند. یک جا نمیبینیم که اینطور باشد.
این بحثهایی که میکنم، تقریباً بحثهای ریشهداری است و کمتر کسی هم به این سبک بحث کرده است. امّا توجّه داشته باشید که اینجا با جاییکه «تقاضای شهادت» میکنند، اشتباه نشود! بین این دو فرق بگذارید! کما اینکه در قبل، در بحث لعن و نفرین، گفتم که این بحث راجع نباید به مؤمن و مشرک و کافر خلط شود. مشرک و کافر را قرآن هم لعن کرده، آن ربطی به اینها ندارد، اینها را با هم خلط نکنید!
دعای تقاضای شهادت
شما در دعاها ببینید! این را به ما آموختهاند که شما تقاضای شهادت کنید! این هم مرگ است، امّا مرگ فیسبیلالله. بگذارید از ماه رمضان بگویم. در دعاهای شبهای ماه رمضان این را میخوانید: «وَ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ حَجَ بَیْتِکَ الْحَرَامِ وَ قَتْلًا فِی سَبِیلِکَ فَوَفِّقْ لَنَا»، این دعای ماه رمضان است که در هر شب میخوانیم. این را به عنوان نمونه گفتم که در دسترس ما است. تقاضا میکند: «قَتلاً فی سَبیلِکَ فَوَفِّق لَنا»، این موت عین سعادت است؛ یعنی چه؟ یعنی شهادت عین سعادت است.
دعا برای شهادت
لذا چون عین سعادت است، در ادعیهی ما ترغیب شده است که نسبت به شهادت دعا کنید! چون این عین سعادت است. لذا معصومین (ص)، هم میبینیم که در ادعیه، دعا نسبت به شهادت را مطرح کردهاند و هم در عمل دعوت به شهادت کردهاند. از این طرف در ادعیه دعا نسبت به شهادت را بیان کردهاند و هم در نسبت به دعوت، دعوت کردنِ مردم به شهادت را گفتهاند.
رفتار همیشگی حسین (ع) دعوت به شهادت بود
البتّه بگویم که این کار، کارِ همیشگی حضرت در حرکتش از مکّه بهسوی کربلا بود؛ یعنی دعوت به شهادت و از هیچکس هم پنهان نمیکرد.
دعوت حسین (ع) از حبیب برای شهادت
میگویند: همین که وارد کربلا شد به شخصی در کوفه نامه نوشت: «مِنَ الحُسین ابنِ عَلی مِنَ الرَّجُلِ الفَقیه حَبیب ابنِ مَظاهِرِ الاَسَدی»، و امّا بعد، «فَاِنّّا قَد نَزلنا کَربَلا وَاَنتَ تَعلَم قِرابَتَنا مِن رَسوُلِ الله فَاِن اَرَدتَ نُصرَتَنا فَقدِم اِلَینا عاجِلا»، از حسین به حبیب. حبیب! ما وارد کربلا شدیم. تو هم قرابت ما با پیغمبر را میدانی و جایگاه ما را خوب میشناسی، اگر میخواهی ما را یاری کنی، دعوتت میکنم، «فَاقدِم اِلَینا عاجِلاً»، سریع خودت را برسان و الّا عقب میمانی. او را دعوت به شهادت میکند. هم با زبان دعوت میکرد و هم با نوشته.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920422112000 [pdate] => 13920422112000 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [7] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [8] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [10] => Array ( [id] => 253899 [title] => دو اثر جدید از آیت الله مجتبی تهرانی [pdate] => 13920507105100 [service_id] => 4 ) [11] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [12] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [13] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [21] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [22] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [32] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [33] => Array ( [id] => 251758 [title] => ضرب و شتم دانشجوی زنجانی توسط زن بدحجاب در بانک [pdate] => 13920426171700 [service_id] => 11 ) [34] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [38] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [40] => Array ( [id] => 251008 [title] => محتویات سفره ضیافت الهی چیست؟/ نگذارید تلاوت قرآن با تدبر از زندگی حذف شود [pdate] => 13920423122400 [service_id] => 12 ) [41] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 250907 [title] => طعم زندگی در بهترین روزها و شبهای سال [pdate] => 13920423102700 [service_id] => 12 ) [43] => Array ( [id] => 250817 [title] => چرا دعای ابوحمزه با بسمالله شروع نمیشود؟/ ابوحمزه ثمالی سلمان عصر خود بود [pdate] => 13920422135000 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [49] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [50] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251758 [title] => ضرب و شتم دانشجوی زنجانی توسط زن بدحجاب در بانک [pdate] => 13920426171700 [service_id] => 11 [rutitr] => پاداش نهی از منکر چیست؟! [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 250907 [title] => طعم زندگی در بهترین روزها و شبهای سال [pdate] => 13920423102700 [service_id] => 12 [rutitr] => زندگی به سبک رمضان؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 253899 [title] => دو اثر جدید از آیت الله مجتبی تهرانی [pdate] => 13920507105100 [service_id] => 4 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 250817 [title] => چرا دعای ابوحمزه با بسمالله شروع نمیشود؟/ ابوحمزه ثمالی سلمان عصر خود بود [pdate] => 13920422135000 [service_id] => 12 [rutitr] => یک جرعه مناجات-1؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 251008 [title] => محتویات سفره ضیافت الهی چیست؟/ نگذارید تلاوت قرآن با تدبر از زندگی حذف شود [pdate] => 13920423122400 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-1؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [50] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => شبهای رمضان [id] => 145105 [tag_id] => 351355 ) [1] => Array ( [tag] => مناجات رمضان [id] => 145106 [tag_id] => 351085 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 145107 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => اعمال ماه رمضان [id] => 145108 [tag_id] => 265093 ) [4] => Array ( [tag] => آقامجتبی تهرانی [id] => 145109 [tag_id] => 144853 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز چهاردهم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است. تلاوت قرآن یعنی بازگو کردن کلام حق، کلامی که از مصدر وحی صادر شده و به آن قرآن نازل گفته میشود. دعا هم عبارت است از همان راز و نیاز کردن با پروردگار و اظهار آنچه را که از پروردگارش میخواهد درخواست کند، امّا درخواست خیر نه شرّ. به همین مناسبت نسبت به مشرکین و کافرین و امثال اینها این بحث را مطرح کردیم که دعا نسبت به اینها چه حکمی دارد؟ گفتیم: با شرایطی دعا برای عدّهای از آنها جایز نیست، امّا برای برخی از آنها اشکالی ندارد، چون عرض کردیم در بین آنها هم مستضعف وجود دارد و هم معاند.
بالاخره بحث ما به اینجا کشید که گفتیم انبیا و اولیا، معاندین با حق را نفرین کردهاند، البتّه در صورتیکه آنها منشأ فساد در جامعه و انحراف افراد مستضعف جامعه باشند.
حضرت نوح و جریان نفرین او در قرآن
یکی از انبیا حضرت نوح است که در قرآن، در سُور مختلف آیات متعدّدی راجع به او وجود دارد که در این آیات به نفرین او هم اشاره شده است و من در جلسه گذشته عرض کردم که نفرین او نفرین شخصی و قومی نبوده و حتّی ما در انبیا کسی را نداریم که به این سبک نفرین کرده باشد. ایشان هر کافر مَن فِیالأرضی که بر روی زمین وجود داشت را نفرین کرد. بعد از آنکه گفت: «إِنَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ..»، بعد میگوید: «رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْکافِرینَ دَیَّاراً». حضرت نوح گفت: پروردگارا! هیچ کسی از کافران را بر روی زمین باقی مگذار! همه کافرین را نفرین کرد! بحث ما درباره چرایی این مطلب بود؛ چرا نفرین همگانی نسبت به همه کفّار روی زمین؟ چرا؟
نفرین در حقّ معاندان و مسبّبان گمراهی
قرآن در این زمینه دو علّت را ذکر میکند که به یکی از آنها در جلسه گذشته اشاره کردم. فرمود: «إِنَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ یُضِلُّوا عِبادَکَ»، اگر تو آنها را برجای خود باقی بگذاری، بندگانت را گمراه خواهند کرد. من عرض کردم این همان علّتی است که در باب نفرین تمام انبیا و اولیا وجود دارد. اگر ما این را احراز کردیم که عدّهای معاند با حق هستند و با آن دشمنی میورزند؛ در اینجا است که مجوّزی برای نفرین بهوجود میآید.
من راجع به این بحث کردهام. چنین افرادی اگر وجود داشته باشند ثمرهای که ندارند هیچ، گاهی مضرّ هم خواهند بود! لذا این از خود آیه بهدست میآید؛ دقّت کنید! نوح به خدا خطاب میکند که: «إِنَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ یُضِلُّوا عِبادَکَ»، اگر تو آنها را برجای خود باقی بگذاری، بندگانت را گمراه خواهند کرد! از این آیه دو مطلب برداشت میشود: اوّل اینکه اینها با حق معاند هستند، چون گفتیم همانطورکه قرآن میگوید، باید برای هدایت غیرمعاند دعا کرد، اصلاً انبیا برای هدایت این افراد یعنی مستضعفین آمدهاند، معنا ندارد که غیرمعاندین را نفرین کنند! از این معلوم میشود که مراد حضرت نوح کفّار معاند بوده است، یعنی کسانیکه دشمنی میورزند.
دوم اینکه هرمعاندی هم مورد نفرین قرار نمیگیرد، بلکه منظور از معاند در اینجا آن کسی است که در جامعه اثر سوء داشته باشد، یعنی موجب انحراف عدّهای از مستضعفین جامعه گردد. صریحاً میگوید: «یُضِلُّوا عِبادَکَ»؛ به تعبیری من آنها را میشناسم! اینها کسانی هستند که اگر باقی بمانند به هرکسی برسند او را منحرف میسازند و دستبردار هم نیستند. تنها این نیست که خودشان منحرف باشند، آنها به هرکسی برسند او را منحرف میکنند. این دو مطلب در این آیه وجود دارد.
حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟
در اینجا مسئلهای پیش میآید و آن اینکه حضرت نوح این دو مطلب را احراز کند. سؤال این است که احراز کردن این دو مسئله توسّط حضرت نوح چگونه بوده است؟ این را چگونه احراز کرده است که تمام کفّار روی زمین، هم معاندند و هم مستضعفین را گمراه میکنند؟ من در جلسه گذشته اجمالی از تاریخ زندگی حضرت نوح عرض کردم. من در اینجا فقط به یک مقطع از زندگی ایشان اشاره میکنم که وقتی آن یک مقطع تمام شد مسئله نفرین بهوجود آمد. مقطعیکه در خود قرآن در سوره عنکبوت به آن اشاره شده است. حضرت نهصد و پنجاه سال با شرک مبارزه کرد، نهصد و پنجاه سال دعوت به توحید کرد.
میزان عمر مردم زمان حضرت نوح
شما خیال نکنید انسانهای زمان حضرت نوح هرکدام چهار، پنج هزار سال سنّ داشتند، اینطور نبوده است! اگر اینطور بود حضرت نوح از جهت طول عمر گل سرسبد تاریخ عالم نمیشد! میزان عمر مردم زمان او بهطور معمول بوده است.
نسلهای مختلف در طیّ نهصد و پنجاه سال پیامبری نوح(ع)
شما ببینید حضرت نوح در طیّ نهصد و پنجاه سال چند نسل را میتواند دیده باشد. راجع به حرفهای من خوب فکر کنید! او چند نسل را دیده است که اینطور نفرین میکند و بعد هم میگوید اینها هدایتپذیر نیستند. تازه تنها این نیست که او بعد از دیدن چند نسل از ابنای بشر و دعوت آنها به توحید و عدم پذیرش آن چند نسل مگر به اندازه یک عدّه قلیلی که به او ایمان آوردند نفرین کرده باشد. من مسئله را فراتر از این میدانم. همه با او مخالفت میکردند و آنقدر او را میزدند که تا سه شبانه روز بر روی زمین میافتاد بهگونهای که از گوش او خون جاری میشد، امّا وقتی بههوش میآمد نفرین نمیکرد! معلوم است که چنین انسانی احراز میکند و یقین پیدا میکند که اینها هدایتپذیر نیستند و بعد نفرین میکند.
خدا به حضرت نوح خبر داد که اینها دیگر هدایتپذیر نیستند!
من تنها به این مطلب اکتفا نمیکنم! من به روایتی از امام صادق(صلواتاللهعلیه) هم اشاره کردم که دیگر آن را تکرار نمیکنم. روایت این بود: وقتی از حضرت سؤال میکنند که آقا چرا حضرت نوح همه را نفرین کرد؟ چرا حضرت نفرینش را همگانی کرد؟ چرا گفت که خدایا! احدی از کافرین را روی زمین باقی مگذار! فرمود: خدا به او خبر داد که اینها دیگر هدایتپذیر نیستند! اینها دیگر از شرک دست برنخواهند داشت! لذا خدا به او گفت که آنها را نفرین کن! حتّی من گفتم او در ابتدای امر نفرین نکرد بلکه این امر الهی بود.
پس بخش اوّل این بود که گفت: خدایا! من نهصد و پنجاه سال تجربه دارم، اینها دیگر هدایت نمیشوند! دستبردار هم نیستند! هم خودشان منحرفند و از انحرافشان دستبردار نیستند و هم دیگران را به انحراف میکشند. این علّت اوّل.
نسلی که جز فاجر و کافر از آن به دنیا نخواهد آمد!
امّا علّت دوم که در قرآن هم آمده این است که فرمود: «وَ لا یَلِدُوا إِلاَّ فاجِراً کَفَّاراً»، یعنی آنها جز افراد پلیدکار و ناسپاس کسی را به دنیا نخواهند آورد. این یک مطلب دیگر است. مطلب در باب زاد و ولد است. «وَ لا یَلِدُوا..»؛ یعنی خدایا! از نطفههای اینها، انسانی متولّد نمیشود مگر اینکه او هم فاجر و ناسپاس خواهد بود. در اینجا دو مطلب وجود دارد: یک؛ اینها هم خود معاندند و هم دیگران را به انحراف میکشند و دو؛ از نطفه اینها هم افرادی مثل خودشان به دنیا خواهد آمد. ممکن است بگوییم اینها خودشان بد هستند امّا شاید فرزندانشان انسانهای خوب و صالحی باشند! میگوید: نه! نطفه اینها هم چنین نطفهای است که از آن جز مثل خودشان به دنیا نخواهد آمد؛ کأنّه إلی یومالقیامة از نسل آنها چیزی جز این متولّد نمیشود.
شرک با خون آنها آمیخته شده است
این مسئله کأنّه به این اشاره دارد که شرک بهگونهای در آنها نفوذ کرده که حتّی در خونشان هم جاری شده است. شرک به این صورت در خون آنها رسوخ کرده است.
مسأله ژنتیک در قرآن
من در اینجا قضیّهای را نقل میکنم و بعد به ادامه بحثم میپردازم. حتماً این جریان را تابهحال نشنیدهاید چون من آن را در جایی نگفتهام.
هفت یا هشت سال پیش، پزشکی که در خارج تحصیل کرده بود پیش من آمد. رشته این پزشک هم ژنتیک بود. او به من گفت: در قرآن راجع به ژنتیک هم مطلبی آمده است؟ این شخص فکر کرد که یک حرف حسابی جلوی پای من انداخته. من در جواب گفتم: بله! گفت: کجا؟ گفتم: به همین سادگی نمیتوانم به تو بگویم! این احتیاج به بحث دارد. به او گفتم: اوّلین شریعت روی زمین و اوّلین پیغمبر مُرسل که حضرت نوح بوده است، آمد و بحث ژنتیک را مطرح کرد. «وَ لا یَلِدُوا..» همین بحث است. بدون آزمایشگاه این بحث را مطرح کردهاند. «وَ لا یَلِدُوا إِلاَّ فاجِراً کَفَّاراً»؛ نطفههای اینها إلی یوم القیامة این است. شرک با خون اینها آمیخته شده است. اینها هدایتپذیر هم نیستند تا جاییکه هرچه از آنها متولّد شود، چیزی غیر از خود آنها نخواهد بود. بنابراین چرا اینها باقی بمانند؟ مگر خدا میخواهد کارخانه کافر و مشرکسازی راه بیاندازد؟ دقّت کنید!
قرآن عین جملة اوّلین پیغمبر مُرسلی که با خود شریعت آورد را نقل میکند. «نعوذبالله»! قرآن که در نقل یک جمله به حضرت نوح خیانت نمیکند! قرآن عین جمله حضرت نوح را نقل کرده است. حضرت در این جمله دو علّت را ذکر کرده که علّت دوم ژنتیک است. غیر از این هم راه دیگری وجود ندارد که شما بتوانید با آن این مسئله را توجیه کنید. او از کجا فهمید که همه کفّار روی زمین معاند هستند؟ یک راه همین راه است. شرک با خون آنها آمیخته شده بود.
حضرت نوح دوهزار و پانصد سال عمر کرد
روایتی از امام صادق(علیهالسلام) وجود دارد که حضرت در آن فرمود: حضرت نوح(علیهالسلام) دوهزار و پانصد سال عمر کرد. من این را به شما گفتم که ما روایت متعدّدی راجع به عمر دو هزار و پانصد ساله حضرت نوح داریم. این را هم گفتهاند که هشتصد و پنجاه سال در بین مردم زندگی میکرد درحالیکه مبعوث نشده بود. وقتی هم که مبعوث شد نهصد و پنجاه سال پیغمبر مُرسل بود. بعد هم کارش به نفرین کشید، دویست سال طول کشید تا کشتی را بسازد، بعد از آن هم که عذاب همگانی نازل شد و آنها از کشتی پیاده شدند پانصد سال زندگی کرد که مجموع این مدّت همان دو هزار و پانصد سال میشود.
عمر حضرت نوح، در نگاه خودش
حضرت فرمودند: روزی حضرت نوح(علینبیّناوآلهوعلیهالسلام) در آفتاب نشسته بود. ملکالموت بهسراغش آمد و به او سلام کرد. حضرت نوح جواب سلامش را داد. گفت: چهکار داری؟ یا به قول ما گفت: به چه منظوری آمدی؟ گفت: آمدم تا جانت را بگیرم! حضرت نوح از او پرسید: یک مقدار به من مهلت میدهی تا از آفتاب به سایه بروم تا در سایه جانم را بگیری؟ گفت: بله! حضرت نوح بلند شد، از آفتاب رفت در سایه نشست.
حضرت بعد از آنکه نشست رو کرد به ملکالموت و گفت: ای ملکالموت! آنچه در دنیا بر من گذشت همانند این بود که از آفتاب به سایه آمدم! میگوید: دو هزار و پانصد سال فقط همین بود! تمام زندگی من به همین مقداری که از زیر این آفتاب بلند شدم و در این سایه نشستم گذشت.
در روایت دیگری دیدم که ظاهراً حضرت جبرئیل از حضرت نوح بعد از موتش سؤال میکند که زندگی دنیا را چگونه دیدی؟ میگوید: زندگی دنیا را مانند خانه دو دری دیدم که از یک در وارد شده و از در دیگر بیرون آمدم، همین! این قرنها در نزد من اینگونه گذشت!
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و بازگو کردن کلام خدای متعال است که از مصدر وحی نازل شده. ماه، ماه دعا و ماهی است که عبد از ربّش هر آنچه را که میخواهد، میتواند درخواست کند. این ماه، ماه راز و نیاز است. بعضی از اهل معرفت میگویند: ماه ناز هم هست.
بحث ما در باب دعا به اینجا رسید که انسان از خدا چه برای خود و چه برای دیگران طلب خیر کند. امّا گفتیم که نسبت به مشرکین و کفّار دعا و طلب خیر نکنید! این در معارف ما هم وجود دارد. در جلسه گذشته از یک طرف این بحث را مطرح کردم و به آیات مربوط به آن هم اشاره کردم. از طرف دیگر عکس این را هم مطرح کردم و گفنم: مجاز هستید که آنها را نفرین کنید. در جلسه گذشته گفتم که این بحث را فهرستوار خواهمگفت.
طرح اشکال: چرا برای همه دعا نکنیم؟
امّا در این جلسه مطلبی را به صورت پرسش مطرح میکنم. برخی اشکال میکنند که اگر دعا، طلب خیر کردن از خداوند است که در آن هم شبههای وجود ندارد، پس چه مانعی دارد که انسان برای انسان دیگر، ولو اینکه با او هم عقیده نیست، طلب خیر کند؟ این مگر چه اشکالی دارد؟ بهخصوص اینکه در بُعد عقیدتی باشد؛ اصلاً از خدا بخواهد که او را هدایت کند. آیا این بد است؟
تبیین اشکال
اشکال را طوری مطرح کردم که تقریباً همه فهم باشد. چه مانعی دارد که انسان برای انسانی دیگر، که با او هم عقیده نیست طلب خیر کند، به خصوص راجع به بُعد عقیدتی، که از خدا بخواهد آن شخص را هدایت کند تا کجرویاش درست شود. این چه اشکالی دارد؟ این نسبت به بخش اوّل مطلبِ جلسه گذشته و دو آیهای که راجع به مشرکین و کفّار بیان شد. در آنجا خطاب به پیغمبر می فرماید که نه خودت و نه آنها که ایمان آوردهاند، برای آنها دعا نکنید! آیه شریفه این بود: «ما کانَ لِلنَّبِیِ وَ الَّذِینَ آمَنُوا أَنْ یَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکِینَ وَ لَوْ کانُوا أُولِی قُرْبى»، اگر چه آنها از خویشاوندانش هم باشند.
یا در دین با تو برادرند، یا در انسانیّت با تو برابر
در آثار اسلامی ما مؤیّد این مطلب وجود دارد. به عهدنامه علی(علیهالسّلام) به مالکاشتر مراجعه کنید: «الرَّحْمَةَ لِلرَّعِیَّةِ وَ الْمَحَبَّةَ لَهُمْ وَ اللُّطْفَ بِالْإِحْسَانِ إِلَیْهِمْ وَ لَا تَکُونَنَّ عَلَیْهِمْ سَبُعاً ضَارِیاً تَغْتَنِمُ أَکْلَهُمْ فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ إِمَّا أَخٌ لَکَ فِی الدِّینِ وَ إِمَّا نَظِیرٌ لَکَ فِی الْخَلْقِ»، خطاب به مالکاشتر مینویسد: از نظر درونی یعنی قلبی، «أَشْعِرْ قَلْبَکَ»، دل خویش را جایگاه رحمت و مهر و لطف برای مردم قرار بده و همچون جانوری درّنده بر ایشان مباش، که خوردنشان را غنیمت بشماری؛ زیرا آنان دو دستهاند یا در دینِ تو، با تو برادرند و یا در آفرینش، با تو برابر.
با دیگران اینطور باش
به تعبیر ما یکی از مصادیق بارز رحمت، محبّت و لطف عبارت از این است که برای شخصی خیرخواهی کنی، تا به راه راست هدایت شود و از راه نادرستی که انتخاب کرده دست بردارد؛ این را میگوییم راه هدایت و سعادت. بهترین رحمت و بهترین محبّت، لطف به او است. میگوید: رفتار تو با دیگران اینطور باشد ولو اینکه از نظر اسلامی با او برادر نیستی. دیدید که علی(علیهالسّلام) میگوید: رفتار تو با آن کسی هم که برادر دینی تو نیست باید اینطور باشد. به او هم باید محبّت داشته باشی!
رحمت فراگیر خداوند
به تعبیری اگر مقداری گستردهتر، به خصوص نسبت به اولیای خدا وارد شویم میبینیم که آنها، همه مظهر صفات الهیّه هستند و یکی از بارزترین و فراگیرترین صفات الهی، رحمت خدا است، یعنی همان مهربانی و لطفی که فراگیر است، شمولیت داشته و استثنا هم ندارد. در آیات میخوانیم: «رَبَّنا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً»، «فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَةٍ واسِعَةٍ»، پروردگار تو، دارای رحمتِ فراگیر است. کنار نگذاشته است.
«رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ»، خدا صریحاً میگوید: رحمت من فراگیر است و متوجّه همه میشود. حتّی این را در باب صفات جمال و جلال داریم که رحمت از صفات جمال است. آنجا داریم که، اصلاً رحمت حق و خداوند بر غضبش سبقت گرفته است.
رحمت خدا بر غضبش برتری دارد
امام موسیکاظم(علیهالسّلام) در روایتی فرمود: «وَ عَلِمُوا أَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالى الْحَلِیمَ الْعَلِیمَ»، تا به اینجا میرسد که: «وَ کَتَبَ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ»، بر خودش نوشته که باید نسبت به محاسبههای خودش رحمت داشته باشد، «فَسَبَقَتْ قَبْلَ الْغَضَبِ». در ادعیه هم داریم: «یَا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَه»، به تعبیر من وقتی خدا این گونه است شما چه میگویید که برای مشرک و کافر طلب خیر نکنید؟ بهتر از این نمیتوانستم اشکال را مطرح کنم.
تقسیمبندی باطلان در ربط با حق
به تعبیر ما چهطور بین آنها جمع کنیم. در این جلسه مقدّمتاً و به طور فهرستوار مطلبی را عرض میکنم و بعداً توضیح خواهم داد. انسانها به طور کلّی در ارتباط با حق، در یک تقسیمبندی ابتدایی بر دو دسته تقسیم می شوند. یک دسته کسانی هستند که به تعبیر ما بیاطّلاعاند؛ یعنی تحت هر عنوان غفلت دارند یا اغوا شدهاند. کجرویها منشأهای مختلفی دارد. کسانی هستند که کجرویشان بر اثر غفلت، جهل و بیخبری است. اینها یک دسته هستند.
معاندین؛ مبارزان باطل
دسته دوم؛ کسانی هستند که حق را میشناسند و حقّانیتش را ادراک کردهاند، امّا در عین حال از آن روگردان شدهاند. این هم منشأ دارد. «انشاءالله» اینها را توضیح خواهم داد. میداند حق است وحقّانیتش را هم میداند، امّا در عین حال رویگردان شده و باطل و کجروی را انتخاب کرده است. این راه باطل است.
ما از دسته دوم به «معاند» تعبیر میکنیم؛ یعنی کسی که با حق دشمنی میورزد. گروه اوّل کسانی هستند که تعمّد ندارند و اشتباه کردهاند یا منحرف شدهاند و یا ...؛ انحراف این ها منشأهای مختلفی دارد؛ نه از باب اینکه حق را شناختند و با آن رویارویی کردند؛ اینطور نیست. اینها اغوا شدند. ما از این اشخاص تعبیر به «مستضعف» میکنیم. این یک نوع استضعاف است. اوّلی «مستضعف» است و دوّمی «معاند». اینها دوتا است و با همدیگر خیلی فرق میکند. اوّلی به گونهای است که اگر حق را به او عرضه کنند و با مقدّماتی به او برسانند، بلافاصله میپذیرد و اصلاً دنبال آن است؛ امّا در مصداق اشتباه کرده. خیال کرده آنچه پذیرفته حق است در حالی که باطل می باشد. اگر اینها را تنبّه دهید متنبّه میشوند. لذا جایز نیست که آنها را نفرین کنید، بلکه برعکس، واجب است برایشان دعا کرده و حتّی بهتر این است که آن ها به سوی حق دعوت نمایید.
ادیان برای چه کسانی است؟
از شما سؤال میکنم: اصلاً این ادیانی که آمده برای چه کسانی است؟ انبیا آمدند تا صراط مستقیم را به ابناء بشر ارائه دهند. پس معلوم میشود که ابنای بشری در انتخاب راه مستقیم اشتباه میکنند. تا این اشتباه نباشد، فرستادن معنا ندارد و اصلاً بیمعنی است که خدا گروهی را معلوم کند تا به مردم راه راست را نشان بدهند. اگر خودمان قرار بود بفهمیم دیگر احتیاج به اینها نداشتیم. اصلاً بعثت انبیا بر محور همین گروه است.
توجّه کنید! از نظر «هدایتی» میخواهم بگویم نه «اتمام حجّتی»؛ اینها با هم فرق میکند. انبیا آمدهاند که اینها را هدایت کنند و راه راست را به آنها نشان دهند و اینها هم پیروی میکنند و پیروی هم کردهاند. امّا این مختلف است، به اصطلاح دیر و زود دارد امّا سوخت و سوز ندارد. به راه راست هدایت خواهند شد امّا برایشان باید دعا کرد. هر چند کافر یا مشرک اند، امّا این را بدانید که «مستضعف» هستند.
شعلههای آتش در انتظار گروه دوّم
سؤال میکنم: در آن دنیا که اصلاً کسی از چیزی خبر ندارد، آیا خدا جهنّم را گذاشته تا همه را درون آن بیندازد؟ این حرفها چیست که میزنید؟ اصلاً اینطور نیست! بلکه این برای دسته دوم است. جلسه گذشته آیه را بیان کردم امّا آخرش را نخواندم. در همان آیهای که مشرکین را میگوید: «ما کانَ لِلنَّبِیِّ وَ الَّذینَ آمَنُوا أَنْ یَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکینَ وَ لَوْ کانُوا أُولی قُرْبى مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحابُ الْجَحیمِ»، یعنی چه؟ بعد از آنکه فهمیدی، او معاند و دشمن حق و جهنّمی است، دعایش نکن! چرا؟ چون ارزشی ندارد، بیهوده است و مؤمن کار بیهوده نمیکند. ببینید قرآن چقدر منطقی برخورد میکند! اشکال را درست مطرح کردم و جوابش را هم درست بیان میکنم. در آخر همین آیه میگوید: «مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ»، اینها اصحاب دوزخاند؛ یعنی وقتی که فهمیدی او با حق معاند است رهایش کن. در اینجا از دعا خبری نیست. دیگر خیرخواهی یعنی چه؟ خیرخواهی در اینجا بیمعنا است. امّا بروم سراغ توسّل.
حرّ مستضعف بود
نمونهای میآورم. ببینید! اولیای ما چقدر زیبا رفتار میکردند! گفتهام که امام حسین(علیهالسّلام) در سفرشان دنبال این بودند که دستگیری کنند. دنبال هدایتِ کسانی بودند که امر برای آنها مشتبه شده است. برخوردها را نگاه کنید. یکوقت در بین راه میبیند که کسی از اصحابش گفت: اللهاکبر! اللهاکبر! فرمود: چرا تکبیر میگویی؟ گفت: از دور نخلستان میبینم. اینجا در وسط بیابان حجاز نه آبی است و نه چیز دیگری، نخلستان کجا است؟ گفتند: درست نگاه کن، ببین چه است؟ نگاه کرد و گفت: نیزه است، سوارههایی بر مرکبها هستند و نیزهها به دستشان است؛ خیال کردم اینها درخت است. به آنها رسیدند. امامحسین گفت: اینها تشنه هستند. امامحسین در منزل قبل فرموده بود که آب زیاد بردارید.
حسین(علیهالسّلام) این را میدانست. فرمود: آب بدهید، اینها تشنهاند. حتّی مینویسند: یکی از اینها عقب مانده بود و بعد از فاصلهای زمانی دیدند که رسید. شخصِ حسین(علیهالسّلام)، مشک آب را گرفت و به حسب ظاهر به دشمنش آب داد. نه فقط خودش، بلکه حسین(علیهالسّلام) به مرکبش هم آب داد. ببینید! تعلیم میدهند. گفتند: اینها چه کسانی هستند؟ گفتند: حرّ است و هزار مرد مسلّح هم همراهش. امامحسین گفت: من همینطور نیامدم، بلکه دوازده هزار نامه دارم. حرّ گفت: من جزو اینها نیستم. من نامه ننوشتم. تقریباً ظهر شد. امامحسین گفت: تو برو و با اصحابت نماز بخوان و من هم میروم با اصحابم نماز می خوانم. حرّ گفت: نه! ما هم با شما نماز میخوانیم. نگاه کنید! آیا این معاند است؟ هیچ وقت او «معاند» نیست، بلکه «مستضعف» است.
حرّ، در جدال حق و باطل
صحبت کردند تا بالاخره امامحسین به اصحابش گفت: سوار مرکبها شوید تا برگردیم. سوار مرکبها شدند؛ امّا حرّ جلو امامحسین را گرفت. امامحسین این جمله را گفت که: «ثَکِلَتْکَ أُمُّکَ مَا تُرِیدُ»، چی میخواهی؟ مادرت به عزایت بنشیند! وقتی این را گفت: حرّ به امامحسین رو کرد و گفت: چه کار کنم که مادر تو زهرا است؟ اگر غیر از تو کسی اسمِ مادر من را برده بود، همانطور اسم مادرش را برده بودم، امّا چه کنم که اسم مادر تو را باید به بهترین وجه ببرم. آیا این معاند است؟ کجا معاند است؟ این «مستضعف» است.
نمونهای از «مستضعف» و «معاند»
روز عاشورا مسئله را روشن میکند. از یک طرف حرّ به عنوان سردار و از طرف دیگر هم ابالفضل(علیهالسّلام) ایستاده بود. بعد از آنکه امامحسین به عمرسعد در صحبتی پیشنهاداتی داد و عمرسعد قبول نکرد؛ امامحسین با حضرت ابالفضل به سمت خیمهها رفتند. حرّ به عمرسعد رو کرد و گفت: هیچکدام از پیشنهاداتی که حسین(علیهالسّلام) کرد را قبول نمیکنی؟ عمرسعد گفت: با او چنان جنگی کنم که آسانترینش جدا شدن دستها از پیکرها و سرها از بدنها باشد. این «معاند» است. میگویید: لعنش نکن!؟ نفرینش نکن!؟ دعایش کنم!؟ امّا حرّ چه کار کرد. از عمرسعد فاصله گرفت. مُهاجِربنأوس میگوید: دیدم بدن حرّ میلرزد، به او گفتم: چه شده است؟ چرا میلرزی؟ اگر از سرداران کوفه از من سؤال میکردند از تو تجاوز نمیکردم؛ این چه حالی است؟ گفت: ای مهاجر! خودم را بین بهشت و جهنّم میبینم، یعنی خودم را بین حق و باطل میبینم. این معاند با حق بود؟ نه؛ مستضعف بود. حرّ ادامه داد: امّا بگویم که من جز بهشت، هیچ چیز را انتخاب نمیکنم و آرام آرام به سوی خیام حسین(علیهالسّلام) رفت.
حرّ در دریای رحمت الهی
شروع کرد این جملات را گفتن: «إلَهِى إلَیْکَ أَنَبْتُ فَتُبْ عَلَىَّ فَإنِّى وَ قَدْ أرْعَبْتُ قُلُوبَ أولِیَائِکَ وَ أولَادَ بِنْتِ نَبِیَّک»، خدایا توبه کردم! من دل اولیائت را لرزاندم، دلِ فرزندان پیغمبرت را لرزاندم! نزدیک خیام حسین(علیهالسّلام) رسید. از مرکب پیاده شده بود و صورت روی خاک گذاشته بود. ولی میگویند حسین(علیهالسّلام) آمد و گفت: «إرْفَعْ رَأْسَکَ یَا شِیْخ»، سرت را بلند کن. ببین! حسین دریای رحمت و اقیانوس رحمت است. حرّ یک جمله گفت: «هَلْ لِى مِنْ تَوبَة؟» آیا برای من توبه است؟ حضرت فرمود: بله! خداوند توبهپذیر است ولی امامحسین به این اکتفا نکرد.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920424111800 [pdate] => 13920424111800 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [7] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [8] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [11] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [12] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [13] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [15] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [16] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [21] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [22] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252529 [title] => با وجود اسلام هراسی، گرایش مردم غرب به قرآن رو به فزونی است [pdate] => 13920501112700 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [28] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [30] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251712 [title] => رمضان اردوی سی روزه برای تمرین تقوا و کسب معارف است [pdate] => 13920427112000 [service_id] => 12 ) [33] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [35] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [36] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251342 [title] => ماه رمضان بهترین فرصت برای سعادتمندی و ترک معصیت است [pdate] => 13920425103800 [service_id] => 12 ) [38] => Array ( [id] => 251085 [title] => سفره های خالی را از یاد نبریم! [pdate] => 13920424140800 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [40] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [41] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [42] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [43] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 251712 [title] => رمضان اردوی سی روزه برای تمرین تقوا و کسب معارف است [pdate] => 13920427112000 [service_id] => 12 [rutitr] => آیت الله رجبی در گفتگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 252529 [title] => با وجود اسلام هراسی، گرایش مردم غرب به قرآن رو به فزونی است [pdate] => 13920501112700 [service_id] => 12 [rutitr] => نقدی در گفتوگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 251342 [title] => ماه رمضان بهترین فرصت برای سعادتمندی و ترک معصیت است [pdate] => 13920425103800 [service_id] => 12 [rutitr] => مبلغی در گفتگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 251085 [title] => سفره های خالی را از یاد نبریم! [pdate] => 13920424140800 [service_id] => 12 [rutitr] => در ماه ضیافت الهی؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => رحمت خداوند [id] => 146792 [tag_id] => 162345 ) [1] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 146793 [tag_id] => 351457 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 146794 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 146795 [tag_id] => 27421 ) [4] => Array ( [tag] => آقا مجتبی تهرانی [id] => 146796 [tag_id] => 54634 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در آخرین شب ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماهی است که در آن به تلاوت آیات الهی یعنی قرآن و دعای به خیر برای خود و دیگران چه نسبت به امور دنیوی و چه اخروی ترغیب شده است. بحث ما در این ماه مبارک و بقیۀ بحثهای گذشته و بعد هم در ذیلش تذکّراتی که در ماه مبارک رمضان دادیم، باز هم راجع به دعا بود.
در این جلسه، بنای بحث کردن ندارم، چون میخواهم این جلسه را جلسۀ آخر قرار بدهم. به ذهنم آمد که مروری بر روایاتی که در باب ماه مبارک رمضان و آثاری که در این ماه از ناحیۀ خداوند متعال مترتب است وارد شده است، داشته باشم. روایات بسیار است و من به بعضی از روایاتی که در باب ماه مبارک رمضان وارد شده است اشاره میکنم.
همه بخشیده میشویم!
در روایتی است که: «إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَى فِی کُلِّ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ عِنْدَ الْإِفْطَارِ سَبْعِینَ أَلْفَ أَلْفِ عَتِیقٍ مِنَ النَّارِ»؛ خداوند در هر شب از ماه مبارک رمضان، هنگام افطار هفتاد هزار هزار شخص را که همه مستوجب آتش هستند از آتش نجات میدهد، «فَإِذَا کَانَ آخِرُ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ»؛ شب آخر ماه رمضان که میشود، «أَعْتَقَ فِیهَا مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِی جَمِیعِهِ»؛ شب آخر ماه رمضان به مقدار تمام آنچه که در ماه رمضان از آتش نجات داده است، نجات میدهد.
آیا کسی هست که بخشیده نشود؟!
در روایت دیگری داریم: «إِذَا کَانَ أَوَّلُ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ غَفَرَ اللَّهُ لِمَنْ شَاءَ مِنَ الْخَلْقِ»؛ وقتی که شب اول ماه رمضان میشود خداوند هر کسی از مخلوقاتش، که مورد مشیّتاش قرار بگیرد تا او را بیامرزد مورد غفران قرار میدهد، «فَإِذَا کَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی تَلِیهَا ضَاعَفَهُم»؛ شب اول به هر مقدار بود، شب دوم دو برابر، «فَإِذَا کَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی تَلِیهَا ضَاعَفَ»؛ و هر شب بعد از شب دیگر دو برابرِ شب قبل بخشیده میشوند، «کُلَّ مَا أَعْتَقَ حَتَّى آخِرَ لَیْلَةٍ فِی شَهْرِ رَمَضَان»؛ تا شب آخر میشود، «تُضَاعَفُ مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِی کُلِّ لَیْلَة»؛که دو برابر آنچه که در هر شب بخشیده و از آتش نجات داده بود نجات میدهد که برای ما بزرگترین، بالاترین و ارزشمندترین اثر الهی درماه مبارک رمضان همین است، یعنی آمرزش و تطهیر است.
شقی چه کسی است؟
در خطبهای، پیغمبراکرم خطاب به مردم فرمودند: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ»؛ و بعد مهم اینجاست، «هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ فَسَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ فَإِنَّ الشَّقِیَّ»؛ این مهم است، «فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ»؛ یعنی شقیتر از این نداریم که ماه مبارک رمضان بیاید و تمام بشود و شخصی مورد مغفرت واقع نشود. خدا شاهد است من این روایات را نگاه میکردم گفتم: خدایا! امشب که شب آخر است و بنای تو بر این است که بیایی و به اندازه تمام ماه ببخشی، پس ما هم یکی از آنها باشیم.
مغفرت الهی...
در روایتی از امام صادق(صلواتاللهعلیهماجمعین) است که: «قَالَ: مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ»؛ کسی که در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت خدا قرار نگیرد، دیگر در آینده امید مغفرتی برای او نیست مگر اینکه، روز عرفه در عرفات دعا کند تا خدا از او بگذرد. دقّت کنید! میخواستم بگویم: اثر برجستهای که در تمام روایات هست چیست؟ و آن «مغفرت» است.
دارد درها بسته میشود!
روایتی بود که در گذشته متعرّض شدهام: «قال رسول الله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلم) إِنَ أَبْوَابَ السَّمَاءِ تُفَتَّحُ فِی أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَا تُغْلَقُ إِلَى آخِرِ لَیْلَةٍ مِنْهُ»؛ این روایت را مکرّر خواندهام. شب اوّل ماه رمضان درهای آسمانها باز میشود و تا شب آخر بسته نمیشود. اگر امشب شب آخر باشد درها بسته میشود. میخواهم بگویم: حواستان جمع باشد که الآن ما در چه وضع و چه موقعیّتی قرار داریم.
هر زمان کسی آزاد میشود!
در روایتی است از علی(علیهالسلام) است: «أَلَا وَ أَبْوَابُ السَّمَاءِ مُفَتَّحَةٌ مِنْ أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْهُ»؛ علی(علیهالسلام) همین مطلب را میفرمایند. بعد دارد: «عَلَیْکُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ بِکَثْرَةِ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاء». در روایتی است که در آخر هر روز از روزهای ماه مبارک رمضان در وقت افطار، خداوند متعال هزار هزار نفر از آتش جهنّم آزاد میکند و چون شب جمعه و روز جمعه میشود در هر ساعتی، هزار هزار شخص را از جهنّم آزاد میکند.
آیا توبهمان قبول شده است؟
صحبت یکی یا دو روایت نیست. میخواستم فقط این را بگویم که: ماه رمضان را درک کردیم، امّا چه چیز گیرمان آمده؟ میتوانید بگویید؟ در این ماه مبارکی که همۀ برکات درونش بوده است تا جایی که خواب در آن عبادت و نفسها تسبیح است و این همه لطف از ناحیه خداوند آمده است؛ آیا بهرهای بردهایم یا نبردیم؟ گفتم این روایات را بخوانم و بگویم: بیایید امشب را غنیمت بشماریم. امشب برویم در خانه خدا و بگوییم: خدایا! غلط کردیم؛ خدایا! ما را ببخش؛ این همه را بخشیدی، ما را هم ببخش. ما بدتر از مشکرینی نبودیم که توبه کردند و توبهشان را قبول کردی؛ ما به ظاهر مؤمن هستیم، مسلمان هستیم و قبولت داریم. امشب ما را دست خالی رد نکن؛ تو اکرم الاکرمین هستی.
امشب را قدر بدانیم
از خدا بخواهیم حاجات ما و دیگران را بدهد. این را تذکّر بدهم: امشب، چون درها باز است و تا سحر بسته نشده و فرصت داریم؛ هم از خدا برای خودتان درخواست کنید و هم برای دیگران، که البته بهتر است؛ چون در روایات داریم که چند هزار برابر اجر میدهند و دعایی که دیگران در حق ما میکنند مستجاب میشود، امّا معلوم نیست که دعای خودمان مستجاب بشود یا نه.
با زبان دیگران معصیت نکردهام
در روایت دارد که به حضرت موسی خطاب شد: تو مرا به زبانی بخوان که هرگز معصیت نکردهای. گفت: خدایا! من چگونه میتوانم این کار را بکنم؟ بالاخره از این زبان خطا صادر شده است. خطاب شد: بگو تا دیگران برای تو دعا کنند، چون تو به زبان دیگران معصیت نکردهای. چنین سفارشی برای این است که در مورد دیگران خیلی دعا کنید؛ خدا چند هزار برابر به شما میدهد.
برای اینجانب دعا کنید!
این فقط مروری بود و میخواستم تذکّری بدهم. ضمناً من هم از آنهایی باشم که دعایم میکنید. از همهتان تقاضا میکنم من را هم دعا کنید. تعارف نمیکنم و جدی میگویم. من محتاج دعای شما هستم. آمدم این را به شما بگویم: امشب شب آخر ماه رمضان است؛ برای من دعا کنید تا من هم از این فرصت در حق خودم استفاده کرده باشم.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920516041800 [pdate] => 13920516041800 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 259368 [title] => دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟/ پنج نشانه مؤمن در بیان حاجآقامجتبی [pdate] => 13920606124400 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 256079 [title] => پایان این میهمانی آغازی است برای تولدی دوباره [pdate] => 13920517165500 [service_id] => 11 ) [2] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 ) [3] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 ) [4] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [5] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 ) [6] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 ) [8] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [34] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [49] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [50] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [51] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [52] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 28 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 26 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 256079 [title] => پایان این میهمانی آغازی است برای تولدی دوباره [pdate] => 13920517165500 [service_id] => 11 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 24 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 259368 [title] => دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟/ پنج نشانه مؤمن در بیان حاجآقامجتبی [pdate] => 13920606124400 [service_id] => 12 [rutitr] => یک جرعه اخلاق-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 27 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [50] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [51] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [52] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => وداع ماه رمضان [id] => 162878 [tag_id] => 354083 ) [1] => Array ( [tag] => مغفرت الهی [id] => 162879 [tag_id] => 354084 ) [2] => Array ( [tag] => درهای آسمان [id] => 162880 [tag_id] => 354085 ) [3] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 162881 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1