پاسخ به همه شبهات ازدواج موقت

به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، در این نوشته برآنیم تا با طرح مشهور‌ترین ایراد‌ها و انتقادهایی که به ازدواج موقت گرفته می‌شود به نقد بررسی آن‌ها بپردازیم و در مواردی هم که نیاز بود جوابی داده شود، پاسخ مناسبی را ارائه نماییم.

ازدواج موقت نوعى فحشا است!

برخى بر ازدواج موقت ایراد گرفته، مى‏گویند: ازدواج موقت نوعى فحشا است که زن در برابر دریافت مقدارى پول، خود را مى ‏فروشد و این با کرامت انسانى منافات دارد.

پاسخ: از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که افراد در این موضوع دچار آن می‌شوند یکی دانستن این نوع ازدواج با رابطه نامشروع است. باید دانست که این دو گرچه در مورد یا مواردی شبیه به هم هستند اما فرق‌های اساسی بین این دو وجود دارد: لزوم نگه داشتن عده بعد از جدایی از مرد اول و قبل از ارتباط با مرد دوم؛ احکام محرم و نامحرمی که با ازدواج موقت پدید می‌آید؛ لزوم اجرای صیغه عقد با ذکر مدت و مقدار مهریه با قصد انشاء از فرق‌های جدی بین ازدواج موقت و فحشا است. [1]

نکته‌ای که باید همه به آن توجه کنند این است که در مرز بندی بین ازدواج (دائم) و فحشا، ازدواج موقت، در طرف و ردیف ازدواج دائم است؛ نه در مقابل آن و یا به تصور برخی در کنار فحشا. اگر این تصور اصلاح شود ما به جای اینکه ازدواج موقت و فحشا را در کنار هم ببینیم و دم از شباهت یا یکی بودن این دو بزنیم؛ آن را در کنار و چسبیده به ازدواج دائم می‌بینیم و آن دو را با هم مقایسه می‌کنیم که اگر این شد دیگر نگاههای غلط و مسموم به این نوع ازدواج بر طرف می‌شود.

افزایش فرزندان بی‌سرپرست

برخی مى‏گویند: این نوع ازدواج موجب مى شود افراد بى سرپرست هم چون فرزندان نامشروع در جامعه افزایش یابند.

پاسخ: ازدواج موقت در بسیاری از موارد احکامش همانند ازدواج دائم است. یکی از این موارد سرپرستی فرزند یا فرزندانی است که محصول این ازدواج پاک و مشروعند. فرزندی که با ازدواج موقت به دنیا می‌آید از نظر سرپرستی و حق ارث و سایر حقوق هیچ فرقی با فرزند ازدواج دائم ندارد.

اگر دیده می‌شود پدر یا مادری نسبت به فرزندشان از خود سلب مسئولیت می‌کنند و در حق او ظلم روا می‌دارند این ربطی به موقت بودن ازدواج ندارد چه اینکه این وضع در ازدواج دائم هم وجود دارد.

سوء استفاده افراد هوس باز از این قانون

ایراد دیگر این است که ازدواج موقت سبب مى ‏شود بسیارى افراد هوسباز از این قانون، سوء استفاده کرده، مرتکب فحشا و کار حرام شوند.

در پاسخ گفته مى‏شود: از کدام قانون سوء استفاده نشده؟ آیا اگر کسى در زیارت خانه خدا مرتکب کارى حرام، مانند فروش مواد مخدر شد باید جلوى حج گرفته شود؟ [2]

هیچ جمع عاقلی به دلیل سوء استفاده عده‌ای از یک قانون مفید و کمک حالِ جامعه، آن قانون را تعطیل نمی‌کنند؛ بلکه به دنبال راه حلی می‌گردند تا جلوی سوء استفاده آن عده را بگیرند؛ البته تا آنجا که ممکن است.

این را هم تکرار می‌کنیم که ازدواج موقت غیر از فحشاست. این تهمت بزرگی است که زن و مردی ازدواج موقت انجام دهند و به آن‌ها گفته شود شما مرتکب فحشا شده‌اید. اگر یکی از طرفین به قوانین این ازدواج پایبند باشد و با دقت تمام، رعایت آن‌ها را از طرف مقابل خود بخواهند امکان ندارد کسی بتواند از این قانون سوء استفاده کند و ازدواج را به فحشا تبدیل نماید.

کمک به هوسرانی مردان

عده اى مى‏گویند: تجویز ازدواج موقت براى تأمین هوسرانى مردان است.

در پاسخ باید گفت: هدف از تجویز ازدواج موقت هوسرانى نیست. از دیدگاه اسلام و همه ادیان آسمانى هوسرانى مذموم و مردود است؛ ازاین رو در روایات اسلامى مرد «ذوّاق» یعنى کسى که زنان را براى کامجویى گرفته، سپس طلاق مى‏دهد، لعن و نفرین شده است [3]؛ بلکه هدف، رفع نیاز غریزى بشر و جلوگیرى از گرفتار شدن انسان‌ها در دام فحشا و حرام است. [4]

آسیب دیدن کیان خانواده

عده‌ای تا سخن از ازدواج موقت به میان می‌آید بلافاصله در سوگ ازدواج اول مرثیه سرایی می‌کنند و ازدواج موقت را بسان شعله‌ای می‌دانند که در خرمن خانواده می‌افتد و ادامه سوگواری.

این عده به چند مطلب باید توجه کنند:

1. جایز بودن یک حکم و حضور قانونمند آن در جامعه به معنای ضرورت انجام آن برای همه نیست. وقتی گفته می‌شود ازدواج موقت حلال است و باید در جامعه وجود داشته باشد معنایش این نیست که بر همه مردان (چه مجرد، چه متاهل؛ چه نیازمند و چه بی‌نیاز) واجب است ازدواج موقت داشته باشند!

برای همین دلیلی ندارد تا این بحث مطرح می‌شود خانمی شوهرش را پشت سرش مخفی کند و با فریاد بگوید: «زندگی ما را به هم نزنید!» یا «شوهرم را از من نگیرید!»‌‌ همان گونه که به هر کس و در هر شرایطی توصیه نمی‌شود ازدواج دائم کند به هر کسی هم توصیه نمی‌شود این کار را انجام دهد.

2. ورود زن دوم به یک زندگی چه دائم و چه موقت، به خودی خود آسیب زا نیست. زندگی‌های متعددی وجود داشته و دارد که یک مرد با چند همسر خود زندگی می‌کند و همگی از زندگی خود کمال رضایت را دارند. پس نباید آسیب‌های به وجود آمده را به گردن این نوع ازدواج انداخت. اگر خود ازدواج دوم مشکل ساز بود هر ازدواج دومی باید چنین می‌شد در حالیکه اینگونه نیست.

آسیب‌ها و مشکلاتی که با ورود زن دوم به وجود می‌آید غالبا (اگر نگوییم همه) یا به دلیل نوع رفتار و مدیریت ضعیف و غلط مرد و در مقابل عکس العملهای نسنجیده زن است یا این مشکلات جدید، شدت یافته مشکلات قبلی آنهاست که هم زمینه ساز ورود زن دوم شده و هم با ورود او این مشکلات شدت یافته است. یعنی اینطور نبوده که یک زندگی در بهشت محض به سر می‌برده و ناگهان با ورود زن دوم به جهنم محض تبدیل شده باشد.

بنابراین هیچ اشکالی از این نظر به ازدواج موقت وارد نیست اگر اشکالی هست این اشکال متوجه رفتار هر دو یا یکی از طرفین است.

آسیب‌های روحی بعد از جدایی

دلتنگی‌های ایجاد شده بعد از هر ازدواج موقت و آثار باقیمانده از آن در روح طرفین به خصوص اگر تکرار هم بشود از ایراداتی است که به این نوع ازدواج گرفته‌اند.

در پاسخ به این سوال باید گفت: عوارض جانبی هر کاری جزء جدا نشدنی آن است که باید پذیرفت و با آن کنار آمد. کسی به دلیل وجود چنین عوارضی از اصل آن کار (با فرض جایز بودن و نیاز به آن) چشم پوشی نکرده و یا حکم به تعطیلی آن نمی‌کند.

در ازدواج دائم هم آسیبهای روحی وجود دارد که در زندگی مجردی وجود ندارد. چه بسیار بین دو طرف، اختلاف نظر، مشاجره، دلخوری، قهر و آشتی و مانند آن به وجود می‌آید آیا رواست ما به این دلیل، حکم به تعطیلی ازدواج دائم کنیم؟ اصلا کدام کار را می‌توان پیدا کرد که هیچ عارضه‌ای نداشته باشد؟ تنها در بهشت است که چون سراسر رحمت است کار‌ها بی‌هیچ عارضه ناخوشایندی صورت می‌گیرد که چیزی که هست انسان در این دنیا باید تلاش کند این عوارض و پیامد‌ها را به حداقل رسانده و با آن‌ها کنار بیاید.

خلاصه اینکه

هیچ ایرادی به اصل ازدواج موقت وارد نیست اگر اشکال و ایرادی هست به نحوه رفتار و تعامل دیگران با این برنامه الهی است. راهکاری که خالق و هادی بشر برای رفع نیاز غریزی انسان و سامان دادن به زندگی اجتماعی او در دین یا‌‌ همان برنامه سعادت بشری قرار داده است تا او را به سعادت دنیا و آخرت برساند. این برنامه هم به مانند دیگر برنامه‌ها، روش و شرایط اجرای خود را دارد.

اگر به نام این برنامه مشکلاتی ایجاد می‌شود مقصر آن، مجریان آنند؛ نه این برنامه. که برای رفع این مشکلات هم باید مجریان آن را اصلاح کرد نه آنکه جلوی اجرای آن را گرفت.

پی نوشت:

1. در این باره به شکل مفصل در مقاله «فرق‌های ازدواج موقت با روابط نامشروع» به بحث پرداختیم. (لطفا لینک شود)

2. تفسیر نمونه، 3/344

3. الکافى 6/54- 55؛ وسائل الشیعه 22/9

4. در این باره به شکل مفصل در مقاله «چرا از دواج موقت؟» به بحث پرداختیم.

منبع: تبیان