گروه علمی «خبرگزاری دانشجو» سعید اکبر؛ در حالیکه با ابلاغ آئین نامه 22354 مورخ 2/3/91 و اصلاحیه شماره 21/22444 آن در تاریخ 22/2/92 از سوی وزارت علوم به دانشگاهها و مراکز آموزش عالی تصور می شد شرایط یکسانی برای انتخاب دانشجویان استعدادهای درخشان جهت تحصیل در مازاد بر ظرفیت دانشگاهها فراهم شود، نارسایی، ابهام، و صریح و شفاف نبودن آئین نامه و فقدان متولی برای اجرای آن، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی را میان ضرورت پایبندی به آئین نامه یا پیروی از خط مشی سابق در گزینش این قشر از دانشجویان وارد تناقضی کرده است که نیجه آن بلاتکلیفی و سرخوردگی دهها دانشجو در دانشگاه تهران و صدها تن دیگر در سراسر کشور است.
لازم به ذکر است که این آئین نامه باوجود اینکه سال گذشته ابلاغ شد، بدلایلی اولین بار است که به اجرا گذاشته می شود.
یکی از دانشجویان در این مورد می گوید: مشکل از آنجا آغاز شد که وزارت علوم علوم، آئین نامه فوق را به دانشگاهها ابلاغ و آنها را ملزم به اجرای آئین نامه کرد. از آنجا که پیش بینی های لازم و کار کارشناسی دقیقی صورت نگرفته بود، طی روزهای گذشته دهها دانشجو که از سوی دانشکده ها و گروههای آموزشی پس از طی کردن مصاحبه های علمی و کسب نمره مدارک علمی به عنوان دانشجوی استعدادهای درخشان به دانشگاهها معرفی شده بودند، با خط قرمز عدم مطابقت شرایط خود با آئین نامه مواجه شدند.
یکی از دانشجویان دانشگاه تهران که متقاضی استفاده از سهمیه استعدادهای درخشان است، در این مورد توضیح داد: من به همراه دیگر دانشجویان پس از واریز مبلغ یکی میلیون ریال و ارائه مدارک و مستندات لازم در فراخوان دانشگاه تهران شرکت کردیم. ما مدارک خود را جمع آوری و در اواخر خرداد ماه به مصاحبه دعوت شدیم. پس از کسب نمره قبولی بالای 50 از 100 نمره و عبور از این سد، و کسب تائید شورای آموزشی دانشکده به عنوان افراد پذیرفته شده به دانشگاه معرفی شدیم.
وی افزود: هفته گذشته با من از اداره استعدادهای درخشان تماس گرفتند و خبر قبولی مرا به من دادند. فردای آن روز، برای اطمینان ، خود با اداره مذکور تماس گرفتم و موضوع را جویا شدم. این بار نیز به من گفتند که قبول شده ام، اما بعد از ظهر همان روز، بار دیگر با من تماس گرفتند و گفتند که یکی از شروط آئین نامه را احراز نکرده ام که همان شرط رتبه اول یا دوم از نظر معدل کلاسی بوده و خط خورده ام. وقتی به دانشگاه مراجعه کردم دهها دانشجو را دیدم که بدلایل مشابه با احساسات آنها بازی شده بود.
یکی دیگر از این دانشجویان توضیح داد: من بیش از یک سال است برای کسب این موفقیت تلاش کرده ام. درحالی که مقالات علمی متعددی داشته و جزو معدل های الف دوره بودم، و علی رغم داشتن ابتکار علمی، درحالیکه نمره قبولی را طی رقابت سختی که با دیگر متقاضیان داشتم توانستم کسب کنم و از سوی دانشکده به دانشگاه معرفی شوم، هفته گذشته متوجه شدم به علت طولانی شدن سنوات تحصیلم در دوره کارشناسی ارشد به مدت 6 ترم، قبولی من کان لم یکن تلقی شده است.
وی خاطر نشان کرد: زمانی که پیگیر موضوع شدم، با بلاتکلیفی و سردرگمی کارمندان دانشگاه روبرو شدم که وظیفه و اختیارات آنها در این فرآیند تعریف نشده بود. آنها مامور بودند شرایط آئین نامه را بر افراد قبولی تطبیق دهند.
دانشجوی دیگری که در این پروسه شرکت کرده، می گوید: من نیز همانند دیگران، در فراخوان دانشگاه تهران شرکت کردم و علی رغم کسب نمره قبولی تنها بدلیل طولانی شدن سنوات تحصیل به مدت 5 ترم با ورود م به دوره دکترا مخالفت به عمل آمد.
این افراد، شفاف نبودن آئین نامه را مسئول بلاتکلیفی متولیان امر می دانند.
این دانشجویان در نامه ای به سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، خواستار احقاق حق خود از طریق اصلاح آئین نامه در فرصت باقی مانده پیش از اعلام رسمی نتایج شده اند.
آنها بر این باور هستند که میان روال سابق انتخاب استعدادهای درخشان و اجرای آئین نامه جدید تناقض وجود دارد. طبق روند سابق، افراد می بایست، پس از احراز شرایط اولیه معدل الف بودن و داشتن مقالات علمی- پژوهشی استخراج شده از پایان نامه در گروههای آموزشی ارائه کننده مقطع دکترای مورد نظر ثبت نام می کرده و پس از طی کردن مصاحبه علمی و گزینش به دانشگاهها به عنوان افراد پذیرفته شده معرفی می شدند.
حال آنکه در روند جدید تنها افراد دارای رتبه اول و دوم از نظر کلاسی می توانند در فراخوان شرکت کنند. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می کند که افراد رتبه های اول، قصد ادامه تحصیل نداشته یا با آزمون به مقطع بالاتر راه پیدا کرده یا در روند مصاحبه علمی حذف شده باشند. یکی از نواقص آئین نامه جدید، عدم پیش بینی این شرایط است. این امر موجب شده تا رقابت بکلی از این فرآیند حذف شود زیرا تنها این رتبه های اول و دوم حق ثبت نام دارند و طی مصاحبه علمی نیز گروههای آموزشی حتی در صورتی که این افراد شرایط علمی را احراز نکنند، ناچار هستند آنها را معرفی کنند. نقش گروههای آموزشی و اساتیدی که با دانشجویان به مدت 3 سال تعامل دارند به کلی در این روند نادیده گرفته شده است.
گزارش ها از اولین سال اجرای ائین نامه نشان می دهند که تنها افراد معدودی توانستند هم نمره قبولی گروههای آموزشی را کسب کرده و هم شرایط ائین نامه را احراز کنند. نارسائی های آئین نامه ای موجب شده است طی روزهای گذشته دهها دانشجویی که نمره قبولی را از گروههای آموزشی و دانشکده ها کسب کرده اند، با تابلوی ورود ممنوع آئین نامه ای مواجه شوند.
دانشجویانی که در این روند حقوق آنها تضییع شده است در نامه ای به سرپرست وزارت علوم، از این وزارتخانه درخواست کرده اند وارد عمل شده و مانع این کار شود.
بسمه تعالی
سرپرست محترم وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛
جناب آقای دکتر توفیقی
با سلام و احترام
همانگونه که مستحضر هستید وزارت علوم در آئین نامه 22354 مورخ 2/2/91 و اصلاحیه آن به شماره 21/22444 مورخ 22/2/92 روال یکسانی را برای جذب مازاد بر ظرفیت دانشگاهها و مراکز علمی در قالب استعداد درخشان در مقاطع مختلف تحصیلی از جمله مقطع دکتری تعریف و به دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور ابلاغ کرده است که برای معرفی کردن دانشجویان استعداد درخشان در سال جاری برای اولین بار به اجرا درآمد، اما واضح، روشن و شفاف نبودن این آئین نامه موجبات تضییع حقوق نخبگان را فراهم آورده است.
مستدعیست در شرایطی که تنها کمتر از یک هفته به اعلام رسمی نتایج باقی مانده است، با تفسیر و اصلاح آئین نامه استعدادهای درخشان، همچنین به تاخیر انداختن اعلام نهایی نتایج پس از انجام بررسی توسط شورای استعدادهای درخشان وزارت علوم، موجبات احقاق حق افراد متضرر در سراسر کشور را فراهم آورید. ذیلا به برخی از ابهامات آئین نامه که موجب تضییع حقوق نخبگان شده اند، اشاره می شود:
1- در این آئین نامه که ملاک عمل دانشگاه ها قرار گرفته، معدل کلاسی دانشجویان در دوره کارشناسی ارشد به عنوان معیار اصلی استعداد درخشان و نخبگی معرفی شده، حال آنکه مشاهده شده است که بسیاری از افراد دارای رتبه های اول تا سوم از لحاظ معدل کلاسی، یا از ادامه تحصیل منصرف شده اند یا بوسیله آزمون به مقطع تحصیلی بالاتر راه پیدا کرده اند، اما دانشجویان مستعد دارای رتبه های بعدی با توجه به شفاف نبودن آئین نامه از استفاده از سهمیه استعدادهای درخشان با وجود داشتن معدل های الف، محروم شده اند؛
2- با توجه به جایگاه گروه های آموزشی، دانشکده ها و دیگر مراجع ذی صلاح در گزینش علمی و ارزیابی مدارک و سوابق افراد، در اینکه ملاک عمل چه خواهد بود، تناقضی ایجاد شده است که نتیجه آن، سردرگمی معرفی شدگان استعداد درخشان و همچنین کارشناسان اداره استعداد درخشان دانشگاهها در تطبیق شرایط آئین نامه با افراد پذیرفته شده، می باشد، چراکه بسیاری از افراد دارای رتبه های یک تا سه، در مصاحبه شرکت کرده، اما بدلیل عدم احراز شرایط یا نداشتن مقالات علمی، از کسب نمره قبولی در گروه های آموزشی و دانشکده ها و در پی آن از معرفی به اداره استعدادهای درخشان دانشگاه ها بازمانده اند. این درحالی است که بعضا افرادی که نمره قبولی گروه های آموزشی و دانشکده ها را کسب کرده اند، رتبه های بعدی کلاسی در دوره خود بوده اند که موجب شده است دانشگاه ها میان ضرورت پایبند بودن به آئین نامه و عمل به آن یا پیروی از خط مشی سابق دچار تناقض شوند.
3- روال سابق پذیرش دانشجویان استعداد درخشان، در وهله اول پس از تحقق شرط اولیه معدل الف و داشتن مقالات علمی، ثبت نام و تشکیل پرونده در گروه های آموزشی و انجام مصاحبه علمی توسط شورایی متشکل از اساتید گروه و دانشکده و درنهایت انتخاب افراد برتر پس از محاسبه جمع نمره مصاحبه و سوابق علمی آنان بود که پس از سپری کردن این مراحل، افراد واجد شرایط به اداره استعداد درخشان دانشگاه ها معرفی و وارد مقطع بالاتر تحصیلی می شدند. بر اساس این دستورالعمل، گروه آموزشی، دانشکده و درنهایت دانشگاه به ترتیب مراجع ذی صلاح این امر بوده و در طول یکدیگر قرار داشتند. اما شرایط کنونی و شفاف نبودن آئین نامه موجب شده است دو روند سابق و جدید با یکدیگر تداخل پیدا کرده و در نتیجه آن، ده ها دانش آموخته نخبه، بلاتکلیف در انتظار تصمیم کارمندان جزء اداره های استعدادهای درخشان دانشگاه ها باشند که برای اولین بار می خواهند آئین نامه مبهم جدید را به اجرا بگذارند که این امر تاکنون چیزی فرای برخورد سلیقه ای کارمندان به همراه نداشته است؛ واقعیت این است که دانشکده ها، متقاضیان را براساس احراز شرایط معدل الف، مقاله، سوابق و مصاحبه پذیرش و به اداره های استعدادهای درخشان معرفی کرده اند، اما کارمندان این اداره در مرحله آخر تصمیم به مطابقت دادن شرایط افراد معرفی شده با آئین نامه گرفته اند که این امر، حذف ده ها فرد را به همراه داشته است.
4- در حالیکه نه در روال سابق و نه در آئین نامه جدید، سنوات تحصیلی(تعداد ترم) افراد استعداد درخشان به عنوان ملاک عمل انتخاب این افراد نبوده است، اداره های استعداد درخشان دانشگاهها در حال حاضر بدون لحاظ کردن دیگر شرایط مهم نخبگی از جمله ابتکارات علمی، مقالات معتبر داخلی و بین المللی و طرح های پژوهشی، افراد را تنها به این دلیل که دوره تحصیل آنها در دوره کارشناسی ارشد 5 یا 6 ترم به طول انجامیده است از پذیرش به عنوان استعداد درخشان محروم می کنند. حال آنکه ممکن است یک فرد نخبه به دلایل مختلف از جمله ابتکار و نوآوری علمی یا تمرکز بر یک پژوهش کاربردی و یا حتی مشکلات مالی بیش از 4 ترم مشغول تحصیل بوده و زمان بیشتری را برای گذراندن دوره کارشناسی ارشد صرف کرده باشد.
5- اگر معیار نخبگی همانطور که در آئین نامه ابلاغی آمده، داشتن رتبه اول تا سوم کلاسی در نظر گرفته شود، این امر حقی را برای این افراد ایجاد می کند که سوابق و مصاحبه علمی در گروه های آموزشی و شورای دانشکده نمی تواند آن نقض کند. در حالی که نظر گروه های آموزشی و اساتید که از طریق مصاحبه علمی و ارزیابی مدارک( مقالات، کتب تالیفی، سوابق اجرایی، ابتکارات علمی، سوابق تدریس) اعمال می شد، کاملا نادیده گرفته می شود. در شرایطی که اساتیدی که بیش از دو سال در قالب ارتباط متقابل با دانشجویان قرار دارند، می توانند بهترین مرجع برای ارزیابی توانایی های علمی دانشجویان باشند.
6- پیشنهاد می شود بجای تاکید بر رتبه کلاسی به عنوان معیار اصلی، سقف معدل مانند 17 یا 18 برای متقاضیان تعریف شود تا افرادی که حائز این شرط باشند، بتوانند در این رقابت شرکت کرده و از شرایط یکسان برخوردار شوند.
7- پیشنهاد می شود با توجه به اینکه در حال حاضر افراد بسیاری وجود دارند که علی رغم داشتن معدل های عالی به دلایل مختلف مانند قرار نگرفتن در رتبه های یک تا سه یا داشتن سنوات اضافه، با برخورد سلیقه ای دانشگاه ها مواجه شده اند، تا اصلاح نهایی آئین نامه و ابلاغ مجدد آن، طبق روال سابق عمل شود. و تمام افراد گزینش شده توسط دانشکده ها به شورای هدایت استعدادهای درخشان معرفی شده تا و در مورد وضعیت نخبگی آنان تصمیم گیری به عمل آید.
8- پیشنهاد می شود شرط سنوات حذف، یا استثنائاتی برای آن در نظر گرفته شود تا حق و حقوق این افراد تضییع نگردد.
مستدعیست، نگذارید حقوق نخبگان کشور بدلیل تناقضات یک آئین نامه که بدون کار کارشناسی تهیه شده و صریح و روشن نیست، تضییع شود.
با نهایت احترام
از طرف
جمعی از دانشجویان نخبه دانشگاه تهران
تعداد نظرات: ۴
ارسال نظرات
با سلام و احترام
همانگونه که مستحضر هستيد در خصوص مشکل استعدادهاي درخشان دانشگاه تهران، جناب آقاي دکتر توفيقي طي نامه اي که مستدات حقوقي و قانوني لازم پيوست آن شده بود، از دکتر رهبر رئيس دانشگاه تهران درخواست کردند، مشکل را حل کنند، اما اين درخواست پس از آنکه معلوم شد دکترفرجي دانا گزينه تصدي وزارت علوم هستند، همچنان با جواب رد دکتررهبر مواجه شد. خواهش مي کنم خواهش مي کنم از طريق کمسيون آموزش مجلس يا وزارت علوم(دکتر توفيقي يا دکتر نصيري) موضوع ما را پيگيري کنيد.
با نهايت احترام