نوک پیکان دانشگاه در سال جدید کدام هدف را نشانه بگیرد؟

گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»- امیر علی جهاندار؛ دانشگاه مبدأ تحولات است و جنبش های اجتماعی و مطالبات عمومی از دانشگاه آغاز می شود. شهید بهشتی دانشجو را مؤذن جامعه می دانست که اگر خواب بماند نماز امت قضا می شود و مهر ماه فصل نو حرکات دانشجویی است.

جریان های دانشجویی بواسطه استقلال از احزاب و گروه‌های سیاسی و آرمانگرایی و عدالتخواهی شان حساسیت بیشتری نسبت به مسائل اجتماعی دارند و مطالبه گرانه در مقابل دولت ها می ایستند و نقادانه نسبت به وقایع اتفاقیه موضع می گیرند و اتفاقات ایران و جهان را مورد مداقه قرار می دهند. چنانچه از اولین خواسته های رهبر انقلاب نیز سیاسی بودن دانشجوها بوده است. ایشان می فرمایند:«دانشجو باید سیاسی باشد. معنای این حرف آن است که دانشجو باید قدرت تحلیل سیاسی داشته باشد تا جبهه بندیهای دنیا را بشناسد؛ تا بفهمد امروز دشمن کجاست و از کجا و با چه ابزاری حمله می کند. این، برای شما لازم است. اگر شما تلاش سیاسی، کار سیاسی، مطالعه و مباحثه سیاسی نداشته باشید، این توانایی را پیدا نمی کنید. البته توجّه داشته باشید که دشمن از همین امر استفاده نکند. دشمن با کمال هوشیاری ایستاده است. امیرالمومنین علیه الصّلاه والسّلام فرمود: «و من نام لم ینم عنه»؛ مراقب باشید که اگر شما غفلت می کنید، دشمن از شما غفلت نمی کند. دشمن با کمال هوشیاری مراقب است» بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از دانش آموزان و دانشجویان، 10/08/1374

 

اما جریان های دانشجویی در سال جاری تحصیلی نیز اولویت هایی را باید در دستور کار قرار دهند که در حوزه های داخلی و خارجی باید مورد توجه واقع شود. و پیش از آن باید نقاط ضعف و قوت وزاری قبلی علوم را مد نظر قرار دهند تا بتوانند وزیر علوم آینده را با عینک نقادی خود همراهی کنند. رعایت نکردن مرز سیاسی و غیر سیاسی در دانشگاه‌ها پاشنه آشیل تمام وزاری علوم کشور تاکنون بوده است که بیشتر آنها یا نگاه سیاسی صرف به دانشگاه داشتند و یا به طور کلی نگاه سیاسی به دانشگاه نداشتند که این موجب رنجش جنبش دانشجویی کشور بوده است. از سوی دیگر برخی وزرای علوم نیز دید سیاسی ندارند و فقط به این دلیل که رتبه علمی بالایی داشتند به وزارت رسیدند و در زمان مدیریت آنها چه به لحاظ فرهنگی و صنفی، آموزشی و چه به لحاظ سیاسی در دوران بدون ثبات و با نوسان قرار داشتیم.

 

رشد سیزده برابری پیشرفت علم در ایران نسبت به متوسط دنیا به قضاوت پایگاه‌هاى اطلاع‌رسانى رسمى دنیا، افتخاری است که به همّت دانشمندان جوان، دانشجویان و اساتید این مرز و بوم حاصل شده است. اما امتداد این پیشرفت های علمی منوط به علمی نگه داشتن فضای دانشگاه ها و پرهیز از سیاسی شدن دانشگاه ها است. جنبش دانشجویی می تواند با قرار دادن تولید علم در رأس مطالبات خود جمهوری اسلامی را در مسیر جهت گیری های سابق که رهبری بر آنها تاکید داشته است کمک کنند. از طرفی بیشتر شدن رابطه صنعت و دانشگاه که می تواند بیشترین درآمد ملی را برای کشور به همراه داشته باشد باید مطالبه جنبش دانشجویی از دولت باشد.

 

دانشجویان باید توجه داشته باشند که وزارت "علوم، تحقیقات و فناوری"، به عنوان خطّ مقدّم علمی و پژوهشی کشور از اهمّیّت دو چندان برخوردار است.

 

1.بسترسازی و گسترش رشته‌های مربوط به علوم نوین و استراتژیک؛ پیشرفت و اثرگذاری در مرزهای نوین دانش می‌تواند زمینه‌ساز اقتدار اقتصادی و سیاسی ایران و عزّت بیشتر ایرانیان در جامعه‌ی بین‌المللی باشد و در دیپلماسی علمی کشورمان مؤثر خواهد بود.

2.قرار گرفتن پیشرفتهاى علمى در خدمت نیازهاى کشور: در سالهای اخیر همکاری‎دانشگاه و صنعت در برخی زمینه‌ها نظیر انرژی هسته‌ای و هوافضا دستاوردهای مهمی را برای کشور به ارمغان آورده است؛ اما هنوز در حوزه‌های دیگر وجود یک حلقه‌ی مفقوده بین این دو موتور حرکتی دیده می‌شود. از جمله مشکلات در این مسیر، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

 

الف- آموزش محوری بودن دانشگاه‌ها،

 

ب- منظور نکردن فعالیت‌های صنعتی در ارتقای اعضای هیئت علمی،

 

ج- حق بالاسری زیاد به فعالیتهای صنعتی اعضای هیئت‎علمی،

 

د- جایگاه سازمانی ضعیف ارتباط دانشگاه و صنعت.

 

از سوی دیگر جنبش دانشجویی باید ایجاد شور و نشاط در محیط دانشگاه را همچون گذشته در دستور کار خود قرار دهد. دانشگاه باید محیط جستجوگری در زمینه‌ی مسائل کلان کشور و مسائل مختلف سیاسی باشد. بحث‌های نشاط آفرین چون حماسه‌ی اقتصادی، اقتصاد مقاومتی، سبک زندگی، بیداری اسلامی و فراز و نشیبهای آن در کشورهای منطقه مباحثی است که در دیدار رمضانه رهبری با دانشجویان نیز بر آن تاکید شد و می تواند پرونده هایی باز برای جنبش دانشجویی باشند. برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌ها می تواند بستر مناسبی برای طرح همین مسائل باشد. دغدغه ای که از سال 80 مقام معظم رهبری، را مطرح کردند و در 4 سال اخیر توجه بیشتری به آن شد.

 

پیشگامی جنبش دانشجویی در جامعه زمانی متجلی می شود که دانشجویان بتوانند مطالبات و مشکلات مردم را به گوش مسئولان برسانند و آنها را در مقام پاسخ گویی قرار دهند و در این میان دغدغه های اقتصادی و معیشتی مردم که دولت تدبیر و امید با طرح کلید حل آنها روی کار آمده است در اولویت های اصلی کار جنبش دانشجویی است و نباید طرح مسائل فرعی در فضای دانشگاه باعث شود مشکلات اقتصادی مردم مورد غفلت قرار گیرد.

 

در پایان ذکر این نکته خالی از لطف نیست که انقلاب اسلامی در درجه اول یک انقلاب فرهنگی است و جنبش دانشجویی مسلمان نیز به طریق اولی باید مسائل فرهنگی را زیر نظر داشته باشد. بحث بر سر سبک زندگی ایرانی اسلامی، پدید آوردن راهکارهای عملی برای ایجاد پوشش مناسب اجتماعی و احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر باید از دانشگاه کلید بخورد و به جامعه تسری پیدا کند. از سوی دیگر مطالبه جدی از وزیر علوم برای تحقق تحول در علوم انسانی می تواند کمک شایانی به فضای فرهنگی کند.