تا وقتی پول و قدرت در انتخابات موثر باشد انتخاب شایسته‌ترین‌ها محدود می‌شود

به گزارش خبرنگار اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، سومین همایش «نظریه مردم سالاری دینی» صبح امروز با حضور تنی چند از اندیشمندان در دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد و حجت‌الاسلام محمدیان، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها به ایراد سخنانی پرداخت.

 

محمدیان با بیان اینکه مردم سالاری دینی فقط یک نظریه نیست، اظهار داشت: مردم سالاری دینی 34 سال است که در کشور ما به صورت یک امر عینی وجود دارد و در عین احترام به مبانی نظری این موضوع باید به مقام عینیت و تحقق و نیز نقاط قوت و ضعف آن بپردازیم.

 

وی افزود: مردم سالاری دینی شکل و چارچوبی دارد که آن چارچوب دینی بودن آن است؛ در تمام اقسام مردم سالاری، نوعی انتخاب وجود دارد. حاکمان توسط رای مردم برگزیده می‌شوند و حتی شرایط انتخاب هم با رای مردم تعیین می‌شود. این شرایط انتخاب با قید دینی بودن مردم سالاری دینی اقتضائاتی دارد که باید به این شیوه‌ها احترام بگذاریم.

 

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها اظهار داشت: انتخاب رهبر و شخص اول نظام شرایط ویژه‌ای دارد که در پژوهش‌ها و مباحثات به این شرایط بسیار پرداخته شده است، اما موضوعی که کمتر به آن توجه شده انتخاب رده‌های نمایندگان و مجریان نظام است که در این زمینه‌ها به صلاحیت‌های عمومی اکتفا کرده‌ایم.

 

وی در ادامه گفت: در قانون اساسی درباره رئیس جمهور از عبارت رجل دینی و درباره نمایندگان نیز از عبارت متدین استفاده شده، اما باید ببینیم این دینی بودن چه اقتضائاتی دارد یک فرد دینی که معتقد به آموزه‌های دینی است چه قدر می‌تواند خودش برای رسیدن به قدرت تلاش کند و در رقابت حضور یابد، آموزه‌های دینی در چه حریم‌هایی اجازه می‌دهد افراد از خود تعریف کنند، آیا دین اجازه می‌دهد فردی وارد میدان شده و خود را ارائه کند، آیا دین اجازه وعده دادن به مردم را می‌دهد.

 

محمدیان گفت: در آموزه‌های دینی به این مباحث توجه شده، اما متاسفانه ما توجه‌های لازم را نداشته‌ایم؛ در مردم سالاری دینی حریم‌هایی وجود دارد که این حریم‌ها در مردم سالاری غیردینی نیست، ممکن است دربرخی فرهنگ‌ها شهرت ارزش و افتخار باشد، اما آیا در آموزه‌های دینی می‌توان به شهرت بها داد چه مقدار می‌شود در رقابت خود را معرفی و رقیب را افشا کرد، اساسا افشاگری تا کجا مجاز است این سوالات در مردم سالاری دینی قابل توجه است چون کسانی که انتخاب می‌شوند قرار است مردم سالاری دینی را عینیت بخشند.

 

با بیان اینکه اگر کسی غیر از مسیر دینی به قدرت برسد نمی‌توان انتظار داشت در خدمت دین قرار گیرد تصریح کرد: در زمان پیامبر کسانی بودند که از پیامبر مسئولیت می‌خواستند، اما چون خودشان طالب این مسئولیت بودند پیامبر به آنها جواب منفی می‌دادند مثلا عباس عموی پیامبر مکررا به حضرت مراجعه کرد که تا پستی بگیرد، اما رسول خدا هر بار جواب منفی دادند و فرمودند: اگر مسئولیت سراغ تو بیاید خداوند در انجام آن به تو کمک می‌کند، اما اگر تو سراغ آن بروی خدا تو را به خودت واگذار می‌کند.

 

وی در ادامه گفت: در زمان حکومت حضرت علی (ع) آن حضرت مسئولیت‌هایی را به فرزندان عباس واگذار کردند که مالک اشتر نسبت به این مسئله اعتراض کرد، امام با مالک با محبت برخورد کردند به او فرمودند من به فرزندان حسن و حسین مسئولیت ندادم عباس عموی پیامبر نیز چند بار به ایشان مراجعه کرد و پیامبر پاسخ نداد، اما در فرزندان او صلاحیت وجود دارد ای مالک با این وجود اگر بهتر از آنها سراغ داری من مسئولیت را به آنها می‌دهم.

 

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها اظهار داشت: حمزه نیز از پیامبر مسئولیت خواست، اما پیامبر به او فرمود تو دوست داری حیات واقعی را داشته باشی یا از بین بروی تو لازم نیست مسئولیت بگیری. در روایات نیز آمده اگر کسی خود را در کاری پیش بیندازد که بداند بهتر از او برای انجام آن کار وجود دارد به خدا و مسلمانان خیانت کرده است.

 

وی با طرح این سوال که چه مقدار می‌شود برای شهرت اقدام کرد بیان داشت: سیره معصومین اجازه نمی‌دهد که فردی میلیاردی خرج کند تا خود را به دیگران معرفی نماید چه قدر می‌شود از راندهای اقتصادی و سیاسی برای گرفتن پست استفاده کرد؟ اگر انتظاراتی پشت این راندها باشد می‌توان آن رابه اسم مردم سالاری دینی پذیرفت؟ از بیراهه نمی‌شود به راه رسید ما حدود و حریم‌ها را در این زمینه مشخص نکرده‌ایم و با نگاه دینی ابعاد این مسئله را روشن نکرده‌ایم در نتیجه در انتخابات با چالش‌هایی مواجه می‌شویم و هیچ گاه حریم افشاگری‌ها مشخص نمی‌شود.

 

محمدیان با بیان اینکه مردم سالاری دینی ایده جدیدی است که پاسخگوی بن بست‌های دنیاست تصریح کرد: البته این به این معنا نیست که از آلودگی‌هایی که به نام مردم اتفاق می‌ افتد با نام دینی یاد کنیم ما باید نگاه دین را در این بخش بگوییم اغواگری، عوام فریبی و غشی در معامله و به دست آوردن رای مردم با دروغ ممنوع است.

 

وی نقش دانشگاهیان را در این خصوص حائز اهمیت دانست و یادآور شد:‌ دانشگاهیان باید باب بحث در این باره را بگشایند گاهی انتخابات به گونه‌ای می‌شود که افراد شایسته کسر شأن خود می‌دانند که وارد این رقابت‌ها شوند حق مردم است که شایسشته‌ترین‌ها را از نظر تخصص علم و تعهد انتخاب کنند و حاکمان باید زمینه این انتخاب را فراهم کنند تا زمانی که پول و قدرت در انتخابات موثر باشد انتخاب شایسته‌ترین‌ها محدود می‌شود. این مشکل ابتدا باید به صورت نظری حل شود.