سوری در گفت‌وگو با «خبرگزاری دانشجو»:
گروه علمی«خبرگزاری دانشجو»؛ با دکتر حمید سوری، مدیر اسبق پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مدیر گروه اپیدمیولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مسئول شورای پژوهش تحصیلات تکمیلی شعبه بین الملل و رئیس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها درباره برخی مسائل اساسی حوزه پژوهش و مدیران مراکز تحقیقاتی به گفت وگو نشسته ایم که مشروح آن در ادامه می آید:
«خبرگزاری دانشجو»- چرا تحقیقات در کشور ما کاربردی نمی شود؟
سوری- توزیع منابع پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و کشور هیچ معیار و ضابطه تعریف شده ای ندارد، اولویت های پژوهشی را در سطح دانشگاه مشخص نمی کنیم که دانشگاه بر اساس اولویت ها هزینه کند.
برای نمونه در حوزه سلامت معضلی در اولویت باید قرار بگیرد که بیشترین مرگ و میر و بار بیماری را دارد یا موضوعی که تولید ثروت کند، یا موضوعی که در تصمیم گیری های مدیران و سیاستگزاران نقش داشته باشد، بنابراین وقتی اولویت ها تعیین نشده است توزیع منابع پژوهشی یعنی منابع مالی، نیروی انسانی و تجهیزات هیچ معیاری ندارد.
توزیع بودجه های دانشگاه های علوم پزشکی در یک یا دو حوزه!
«خبرگزاری دانشجو»- مراکز تحقیقاتی ما دارای چه مشکلاتی هستند؟
سوری- در حال حاضر بیش از یک سوم بودجه های تحقیقاتی دانشگاه های علوم پزشکی در یک تا دو حوزه هزینه می شود که به عقیده بنده هیچ کدام از معیارهای اولویت را شامل نمی شود، در واقع هزینه ها را صرف مواردی می کنیم که مشکل اصلی جامعه ما نیست و یا اگر هم باشد در اولویت های اصلی تعریف نمی شوند.
در حال حاضر تحقیق درباره سه علت اصلی مرگ تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیماری های قلبی و عروق، حوادث و سوانح و سرطان ها هستند، در حالی که این سه مرکز کمترین بودجه دانشگاه را به خود اختصاص داده اند.
محصول تحقیق مقاله نیست
اگر این موارد از عوامل مرگ و میر هستند پس باید به این شاخص ها بیشتر اهمیت داده شود، این مشکل به این دلیل است که منابع پژوهشی بر اساس اولویت ها تعریف نشده است.
ارزشیابی مراکز تحقیقاتی از دیگر مشکلات این حوزه است، محصول تحقیق مقاله نیست بلکه مقاله پایین ترین سطح آن است، در حالی که نتیجه علم باید تولید ثروت و حل مشکلات اصلی جامعه باشد.
مصرف کننده مقالات ایرانی ها مجلات خارجی هستند
در شرایط کنونی یک عضو هیئت علمی باید تعداد مقالات بالایی داشته باشد و مهم حل مشکلات مردم نیست، وقتی معیارهای ارزشیابی را تعداد مقالات بگذاریم جهت مراکز تحقیقاتی به سمت تولید مقالات می رود، متاسفانه دور تولید مقاله را سیر می کنیم، در این حالت مصرف کننده مقالات ما مردم نیستند بلکه مجلات خارجی هستند، تلاش نمی کنیم که با نوشتن مقاله مسئله مردم حل شود بلکه به فکر رزومه خود هستیم!
طی تحقیقاتی که در سال های 81 تا 86 در دانشگاه علم پزشکی شهید بهشتی انجام شد نشان داد بیش از 85 درصد تحقیقات انجام شده این دانشگاه مورد بهره برداری قرار نمی گیرد؛ تحقیقاتی که کاربردی نمی شود، چرا باید حمایت های مالی محدود خود را صرف این موارد کنیم؟
«خبرگزاری دانشجو»- شما ارتباط ضعیف بین دانشگاه و صنعت را در چه می دانید؟
سوری-15 درصد تحقیقاتی هم که مورد بهره برداری قرار می گیرد بازهم دست مشتریان نمی رسد! تعامل بین تولید کننده علم و تا مصرف کننده نتایج علمی ضعیف است، این ارتباط برقرار شده اما ساختارمند و هدفمند نیست.
اشکال ما در دانشگاه نیست، صنعت ما هنوز متقاعد نشده که مستندات خود را از دانشگاه دریافت کند، یک مدیر نباید بر اساس سلیقه شخصی خود تصمیم بگیرد باید بر اساس مستندات علمی که از دانشگاه تهیه کرده است تصمیمگیری کند.
تحقیقات در ایران هنوز نونهال است
تحقیقات هنوز در کشور ما نونهال است و توانمند نشده، تعداد دانشجویان تکمیملی رو به افزایش است، وقتی برای مدیر گروه تعریف نشده که پایان نامه دانشجو را در چه مسیری هدایت کند چگونه می تواند پاسخگوی نیازهای اساسی جامعه باشد؟ ما سطح پژوهش را می بینیم و نباید ظاهر آن ما را دچار خوش خیالی کند، باید بدانیم هنوز گام های اول را برمی داریم.
استاد دانشگاه بر اساس علاقه و پیشینه علمی موضوع تحقیق را به دانشجو پیشنهاد می کند و یا حتی گاهی خودِ دانشجو موضوعی را به استاد پیشنهاد می دهد این در حالی است که دانشجوی دکتری دو سه سال روی موضوعی زحمت می کشد اما نتیجه آن کاربردی برای کشور ندارد.
متاسفانه این روند ادامه دارد، در تحقیقات تکمیلی باید ضوابط پایان نامه ها را تغییر دهیم و حل شدن مشکل جامعه جزو یکی از آیتم های این ضوابط قرار بگیرد.
مدیران مراکز تحقیقاتی الفبای تحقیقات را نمی دانند!
«خبرگزاری دانشجو»- عملکرد مدیران مراکز تحقیقاتی را چگونه ارزیابی می کنید؟
سوری- بسیاری از مدیران مراکز تحقیقاتی الفبای تحقیقات هم نیاموخته اند، حتی اگر آیین نامه تغییر کند اما به معیارهای آن توجه نشود اهمیتی ندارد، مدیریت مراکز تحقیقات یک کار تخصصی است که به مهارت نیاز دارد.
اگر مراکز تحقیقات با مسیر کنونی ادامه بدهند منابع ما حیف می شود ولی اگر استفاده درستی از آنها شود برای ممکلت خودمان مفید خواهد شد.
«خبرگزاری دانشجو»- منابع مالی بر چه اساسی بین مراکز تحقیقاتی توزیع می شود؟
سوری- منابع ناعادلانه در مراکز تحقیقات توزیع می شود؛ به مرکز سوانح سالانه 15 میلیون تومان بودجه اختصاص داده می شود و به برخی مراکز حدود 10 میلیارد تومان، این نحوه توزیع بودجه و نحوه مصرف آن باید بررسی شود.
اهمیت انتخاب مربی فوتبال بیش از انتخاب مدیر پژوهشی!
«خبرگزاری دانشجو»- مدیران مراکز تحقیقاتی بنا به چه معیارهایی انتخاب می شوند؟
سوری- مدیریت تحقیق را باید بلد باشم، مربی فوتبال را از خارج از کشور دعوت می کنیم اما برای انتخاب مدیر پژوهش حاضر نیستیم که هموطن خود را به خدمت بگیریم، در انتخاب مدیران پژوهشی و علمی باید مواضع سیاسی و شخصی حذف شود، به عقیده من 1300 عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی واجد شرایط مدیریتی هستند و تجارب آنها و برنامه های مدون شده آنها باعث گزینش برای انتخاب پست مدیریتی است در حالی که این معیارها جای خود را به معیارهای نامعلوم داده است.
معیارهای بی اساس در گزینش مدیران مراکز تحقیقات
«خبرگزاری دانشجو»- مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها تاکنون برای سوانح کشور چه خدماتی انجام داده است؟
سوری- در این مرکز سوانح طبیعی و غیر طبیعی و عمدی و غیرطبیعی بررسی می شود، در این چند سال سوانح ترافیکی، سقوط سالمندان و مصدومیت کودکان بررسی شده است.
یکی از کارهای ما تقویت روابط خود با مصرف کنندگان تحقیق است، ارتباط این مرکز تحقیقات با مجریان باعث انتقال تحقیقات ما به مصرف کنندگان می شود، درصدد کشف نقاط ضعف جامعه هستیم که برای پیشگیری از آن تحقیقات خود را متمرکز کنیم.
این مرکز آمار تصادفات را 30 هزار کاهش داده است، برای ما بسیار مهم است که تحقیقات ما در راستای پاسخگویی به نیازهای مردم باشد و اگر تحقیقات دانشجویان نیز در این راستا باشد هم دانشجو احساس خوشایند می کند وهم تحقیق در مسیر اصلی خود قرار می گیرد، اما متاسفانه از این تحقیقات حمایت نمی شود، با کمترین بودجه این کارها را انجام می دهیم در حالی که برای کارهای جدید بیشترین بودجه تخصیص داده می شود، ما حتی برای کار خود ابزار کافی نداریم.
«خبرگزاری دانشجو»- چرا رابطه استاد و دانشجو در انجام کارهای پژوهشی ضعیف است؟
سوری- ظرفیت بالای دانشجویان تحصیلات تکمیلی با توجه به بدون اضافه شدن امکانات لازم و کمبود وقت استاد با توجه به افزایش دانشجویان وی از جمله مشکلات اساسی این رابطه ضعیف است.
پایین بودن مهارت استادان برای هدایت پروژه های دانشجویی را یکی دیگر از مشکلات این حوزه است، ظرفیت علمی استادان پاسخگوی نیاز علمی دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیست، مربی دانشگاه چگونه می تواند مسیری را برای دانشجو ترسیم کند که خود تاکنون تجربه نکرده است؟
علاوه بر این، به استادان نیز دستمزد پایان نامه ها پرداخت نمی شود.
«خبرگزاری دانشجو»- از همکاری شما سپاسگزارم.
سوری- خواهش می کنم، موفق باشید.
ارسال نظرات