"رویه غلط تیم سیاست خارجی" دولت چه بود که با تذکر رهبری مواجه شد؟

به گزارش خبرنگار بين‌الملل «خبرگزاري دانشجو»؛ سخنراني "مقام معظم رهبري" در روز چهارشنبه 22 مرداد، در ديدار با وزير امور خارجه، سفرا و مسئولان نمايندگي‌هاي ايران در خارج از كشور از چندين جهت داراي اهميت ويژه و قابل بررسي و بازخواني‌هاي متعدد است.

اين ديدار با بدنه سياست خارجي و ديپلماسي "دولت يازدهم" برگزار شد، بدنه‌اي كه با نگاهي به مواضع شخص رئيس جمهور و دولت وی، مهم‌ترين بخش كابينه را تشكيل مي‌دهد و علي‌رغم توصيه‌هاي مكرر كارشناسان سياسي (در راس آنها مقام معظم رهبري) راهبرد عمومي دولت بر این بدنه، پايه‌ريزي شده است، بطوریکه تمامي نشانه‌ها حاكي از آن است كه دولت آقاي روحاني، تحقق اهداف خود را، تنها در گرو پيش‌روي مذاكرات هسته‌اي و تعامل با قدرت‌هاي غربي از جمله آمريكا تعريف كرده است.

از اين رو ديدار رهبري با بدنه سياست خارجي دولت يازدهم، آن هم در حالي كه حدود يك سال از روي كار آمدن آن مي‌گذرد، اهميت دو چنداني دارد.

تفسیر غلط از نرمش قهرمانانه؛ خطری پیش روی سیاست خارجی ایران

مقام معظم رهبري در این دیدار، طی سخناني بسيار قابل تامل، "مهارت دیپلماتیک" را استفاده به موقع و به جا از انعطاف و اقتدار معنا کرده و افزودند: معنای دیگر این ویژگی "نرمش قهرمانانه" است که صلح امام حسن مجتبی (ع) پرشکوه ترین نمونه تاریخی آن به شمار می‌رود.

ایشان افزودند: نرمش قهرمانانه برخلاف برخی تفاسیر، معنای واضحی دارد که نمونه آن در مسابقه کشتی نمایان است، در این مسابقه که هدف آن شکست دادن حریف است، اگر کسی قدرت داشته باشد اما انعطاف لازم را در جای خود بکار نگیرد، قطعاً شکست می‌خورد اما اگر انعطاف و قدرت را به موقع مورد استفاده قرار دهد پشت حریف را بخاک می‌نشاند.

مقام معظم رهبری، در جملات بعدی خود و به گونه‌ای مثال‌زدنی، صفات و ویژگی‌های مشخصی را برای تفسیر صحیح از نرمش قهرمانانه بیان کردند.

این توصیف‌ها از آن رو قابل اهمیت و کم‌نظیر است که می‌توان در خصوص پایبندی و یا عدم پایبندی به هر یک از آنان، نمونه‌ای عینی در رفتار و سخنان نمیاندگان سیاست‌خارجی ایران در طول یک سال گذشته یافت.

ایشان در بیان "پایبندی عمیق و صادقانه به آرمان‌ها و اهداف" خاطرنشان کردند: اگر کسی بدون ایمان و باور عمیق به اهداف، در عرصه دیپلماسی فعال باشد قطعاً نمی‌تواند موفق شود.

حضرت آیت الله خامنه ای با تشبیه عرصه دیپلماسی به میدان جنگ افزودند: واقعیت این است که میدان دیپلماسی عرصه پنجه انداختن است و اگر کسی بدون اعتقاد راسخ به هدف، به این کار اقدام کند یا در همان موقعیت و یا در نهایت شکست خواهد خورد.

ایشان تاکید کردند "پایبندی به موازین شرع در رفتارهای فردی و اجتماعی و در محافل دیپلماتیک، و نترسیدن از هیبت و تشر قدرتهای بزرگ از جمله امریکا، ویژگی خاص دیپلماسی ایرانی است و باید مورد توجه جدی باشد".

رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: "نهراسیدن از قدرت‌های" سلطه گر، بعد از انقلاب، به خصوصیت بارز سیاست خارجی جمهوری اسلامی تبدیل شده که این ویژگی هم در دل ملت‌ها جاذبه ایجاد کرده و هم سیاستمداران دنیا را چه بگویند و چه پنهان کنند به تعظیم و تجلیل وا داشته است.

اما بازخوانی مواضع یک سال گذشته برخی از دولتمردان کابینه یازدهم، مملو از اظهارات و مواضعی است که حکایت از جهت‌گیری‌های ناثواب و احیانا زاویه‌دار از منویات مقام معظم رهبری به ویژه در عرصه سیاست خارجی را دارد؛ اما چطور؟! بخوانیم:

"محمدجواد ظریف"، وزیر امور خارجه کشورمان در سال گذشته و در جریان یک سخنرانی در جمع دانشجویان ایرانی گفت "آیا فکر کردید آمریکا که می‌تواند با یک بمب تمام سیستم دفاعی ما را از کار بیاندازد از سیستم دفاعی ما می‌ترسد؟ آیا واقعا به خاطر قدرت نظامی، آمریکا جلو نمی‌آید"؟

اشاره معنادار اخیر مقام معظم رهبري به "تفاسير غلط از نرمش قهرمانانه"، در بهترين حالت، نشان‌دهنده خطري جدي در "اتاق فكر سياست خارجي دولت" است؛ چرا كه به هر نحو، عمدا يا سهوا، برداشتي ناصحيح از خط مشي و اصول راهبردي جمهوري اسلامي ايران را در دستور كار خود قرار داده به طوري كه اكنون و با گذشت يك سال از عمر دولت يازدهم، نشانه‌هاي اوليه آن از جمله تغيير لحن و مواضع آمريكايي‌ها (كه تا پيش از روي كار آمدن دولت جديد صرفا خواهان برقراري گفتگو ميان دو كشور بودند) نمايان شده است.

هر چند مقام معظم رهبري اشاره‌اي صريحي به مصاديق تعبير تفاسير غلط از نرمش قهرمانانه نكرده‌اند (چنانكه رويه معمول ايشان حمايت از دولت‌هاي رويكار بوده است)، اما در ادامه با اشاره‌های ويژه و كليدي به "عواقب تفسير غلط از نرمش قهرمانانه" به تشريح موقعيت فعلي پيش آمده در پي اين تفاسير غلط و همچنین راهکارهای برون‌رفت از این بحران پرداختند.

اشتباه رئیس‌جمهور در مصادیق تعامل سیاسی

همان طور كه انتظار مي‌رفت مقام معظم رهبري بدون توجه به حاشيه‌آفريني‌هاي صورت گرفته در جلسه چند روز پيش رئيس جمهور با سفرا كه توجه اغلب رسانه‌هاي منتقد را به خود جلب كرد، به يكي از اصلي‌ترين سخنان ايشان در خصوص "تعامل با تمام دنيا" اشاره كرده و فرمودند: در این میان دو استثنا وجود دارد رژیم صهیونیستی و امریکا.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با بیان چند دلیل و استدلال درباره نفی تعامل با امریکا تأکید کردند: رابطه با امریکا و مذاکره با این کشور به جز در موارد خاصی برای جمهوری اسلامی نه تنها هیچ نفعی ندارد بلکه ضرر هم دارد و کدام عاقلی است که دنبال کار بی منفعت برود؟!

حسن روحانی، در دیدار با سفرا و نمایندگان ایران گفته بود "می‌خواهیم باآنها که سالیان درازی است تنش داشته‌ایم درصورت احترام به حقوق ملت ایران واطمینان از منافع ملی خود، به روابط عادی برسیم".

وی به طرز قابل تاملی مذاکرات هسته‌ای را کانالی برای این عادی‌سازی خوانده و تاکید کرده بود "مذاکرات هسته‌ای، احترام به حقوق ایران و معادله انتقال از تنش‌زدایی به سمت رابطه عادی را در بر می گرفته است".

در این زمینه، مقام معظم رهبری فرمودند "عده‌ای اینجور وانمود می‌کردند که اگر با امریکایی‌ها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود، البته ما می‌دانستیم اینجور نیست اما قضایای یک سال اخیر برای چندمین بار این واقعیت را اثبات کرد".

تغییر لحن آمریکا پس از مذاکراتی که قرار است زمینه عادی‌سازی روابط را فراهم کند!

رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان امریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و "تجربه‌ای" که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماسها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن امریکایی‌ها تندتر و اهانت آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند.

لازم به ذکر است، وندی شرمن، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا، سال گذشته، در سخنانی توهین‌آمیز گفت " ما به دنبال حذف تحریم‌های وسیع علیه ایران نخواهیم بود و تنها به ایران فرصت می‌دهیم برای از بین بردن نگرانی‌های ما، مدتی استراحت کند".

او تاکید کرد "ما به طور دقیق رفتار تیم مذاکره‌کننده ایرانی را زیر نظر می‌گیرم و بعد از مذاکرات درباره روش‌ها و تحریم‌های بعدی بحث خواهیم کرد؛ فریب و نیرنگ قسمتی از DNA ایرانیان است"!

از سوی دیگر، جان کری، وزیر خارجه آمریکا نیز، پس از اتمام آخرین دور از مذاکرات وین در کنفرانسی مطبوعاتی، با اشاره به مطالبات و نیازهای جمهوری اسلامی ایران در خصوص تعداد گسترده سانتریفیوژها گفته بود "همین تعداد فعلی هم برای ایران زیاد است"!

البته اظهارات توهین‌آمیز نسبت به ایران از سوی مقامات آمریکایی به این حد نیز محدو نمانده، به طوریکه پس از دیدار سخنان اوباما در دیدار با نتاینیاهو که در آن به روی میز بودن تمامی گزینه‌ها در مقابل ایران اشاره و این کشور را تهدید کرده بود،، حتی خود وزیر خارجه دولت اعتدال نیز، با لحنی بی‌سابقه زبان به انتقاد گشوده و گفت "معتقدم رهبران سیاسی باید نقش رهبری را ایفا کنند. من از اینکه پرزیدنت اوباما از ادبیاتی استفاده کرد که توهین به مردم ایران بود ناامید شدم. معتقدم که آقای اوباما باید در واقع، نسبت به نیت اعلام شده خود مبنی بر رفتار با ایران بر اساس احترام دوجانبه متعهد بماند. این همان چیزی است که اوباما در نامه خود به آقای روحانی اظهار داشته بود. این همان چیزی است که اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد".

لازم به ذکر است، موارد ذکر شده، تنها بخش کوچکی از توهین‌های بی‌سابقه مقامات "بلندپایه" کشوری است که به نظر می‌رسد دولت ما برنامه تنش‌زدایی و تعامل با آن را در اتاق فکر خود تنظیم کرده است.

به این لیست توهین و بی‌احترامی می‌توان نطق‌ها و تصمیمات سناتورهای آمریکایی در خصوص "قطع‌کردن مذاکره با ایران"، "انجام حملات نظامی محدود و هوایی به ایران برای عقب‌نشینی این کشور در مذاکرات"، "راه ندادن سفیر معرفی شده از سوی ایران به سازمان ملل"، "ارائه ریز مذاکرات با ایران به صهیونیست‌ها" و... را اضافه کرد.

تجربه مذاکرات و عدم پایبندی آمریکا به تعهدات ناچیز ژنو!

رهبر انقلاب در همین زمینه، افزایش تحریم ها را مورد اشاره قرار دادند و گفتند: آمریکایی‌ها نه تنها دشمنی ها را کم نکردند بلکه تحریم‌ها را هم افزایش دادند! البته می‌گویند این تحریم‌ها، جدید نیست اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه ی تحریم هم، فایده ای نداشته است.

در این زمینه، کافی است تنها به بخشی از تحریم‌هایی که آمریکا، پس از توافق ژنو، که قرار بود بر مبنای آن، حداقل ایران تحریم جدیدی را تجربه نکند اشاره کنیم:

در تاریخ 21 آذر 92، 4 شرکت خارجی و 5 نهاد ایرانی به بهانه آنچه خزانه داری آمریکا  "حمایت این شرکت ها از برنامه هسته ای ایران" اعلام کرد تحریم شدند.

در تاریخ 4 بهمن همان سال، بانک کلیراستریم آلمان، مبلغ 152 میلیون دلار، به بهانه ارتباط با بانک‌های ایرانی جریمه شد!

4 روز بعد از آن، بانک روسی ماسکوا، مبلغ 9 میلیون دلار به بهانه کمک به نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران، جریمه شد!

9 روز بعد از آن(!!) 32 شرکت و فعال اقتصادی ایرانی، به بهانه دور زدن تحریم‌های در حمل و نقل نفت ایران، تحریم شدند!

در همان روز(!!) چند تن از اعضای سپاه پاسداران نیز، این بار به بهانه حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی تحریم شدند!

در تاریخ 9 اردیبهشت 93، 8 شرکت چینی و 2 شرکت در دبی، به بهانه دور زدن تحریم‌ها و مبادلات تجاری با ایران تحریم شدند!

در 19 تیر 93، دومین بانک بزرگ آلمان، که بنا بر تصور تنش‌زدایی دولت جدید و لغو تحریم‌ها، همکاری‌های اقتصادی خود با دولت یازدهم را آغاز کرده بود، مبلغ 500 میلیون دلار جریمه شد!!

3 روز بعد از آن، بانک فرانسوی BNP نیز به هیمن دلیل، حدود 9 میلیارد دلار، جریمه شد!

و....

اما مضحک اینکه، ماري هارف، سخنگوي وزارت خارجه آمريکا، در واکنش به فرمایشات اخیر مقام‌معظم‌رهبری و آمار موجود، ادعا کرد "آمریکا از زمان اجراي طرح اقدام مشترک درباره برنامه‌ هسته‌اي ايران هيچ تحريم اضافي مرتبط با برنامه هسته‌اي عليه تهران وضع نکرده است"!!
"

این در حالی است که بازهم دکتر روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان تاکید دارند "ديگر تحريم ها معناي چنداني ندارد و مي توان گفت؛ کاسه تحريم ها شکسته شده است(؟!) و ديگر هيچ بند زني قادر به ترميم اين تحريم ها نيست".

ادعایی که با توجه به امار ارائه شده، کمی عجیب به نظر می‌آید!!

مقام معظم رهبری: منعی نمی‌کنم/ تجربه مفیدی به دستمان آمد

با این وجود، مقام معظم رهبری در قسمت‌های پایانی فرمایشاتشان خاطرنشان کردند "البته در زمینه ادامه مذاکرات هسته‌ای، منع نمی‌کنیم و کاری که دکتر ظریف و دوستانشان شروع کردند و تا امروز هم خوب پیش رفتند دنبال می‌شود اما این، یک تجربه ذیقیمت دیگر برای همه بود که متوجه شویم نشست و برخاست و حرف زدن با امریکایی‌ها، مطلقاً تأثیری در کم کردن دشمنی آنها ندارد و بدون فایده است".

این اولین بار نیست که مقام معظم رهبری، نسبت به رویه خطرناک پیش‌گرفته شده در اتاق فکر سیاست‌خارجی دولت هشدار داده و عواقب نه چندان مطلوب آن را که از هم‌اکنون ملموس و قابل مشاهده شده است را برای دولتمردان ما یادآوری می‌کنند.

آقای روحانی در هفته گذشته ضمن حملات شدید به منتقدان سیاست خارجی دولت و دلسوزان نظام، طی عبارتی عجیب به آنان گفت "به جهنم، بروید به جایی که نلرزید"!

اما سوالی که برای مردم و ناظران تحولات سیاسی پیش می‌آید این است که دکتر روحانی با وجود حجم عظیمی از توهین‌ها و تحقیرهای رخ داده از سوی مقامات غربی و مخصوصا آمریکایی، طی یک سال گذشته، به جمهوری اسلامی ایران و مردم کشورمان (که بخش ناچیز و کوچکی از آن در این گزارش آمده است) نه تنها هیچ واکنش درخور و مقتدارنه‌ای از خود نشان نداده بلکه همچنان بر لحن مودب و گاهی اوقات ناشی از ضعف خود در برابر دشمنان ایران پافشاری می‌کند اما از سوی دیگر، با منتقدان خود در داخل ایران، شدیدترین حملات و عباراتی که حتی زیبنده مقام حقوقی وی نیست، استفاده می‌کند!

آقای روحانی! یادمان باشد خداوند در قرآن ما را امر کرده به اینکه: "اشدا علي الكفار رحما بينهم" باشیم نه بالعکس!