تعلیق سازمان فضایی بین «زمین» و «هوا»/ نان فضانوردان ایرانی آجر می‌شود؟

به گزارش خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، اخیرا و در آستانه ۱۴ بهمن ماه روز ملی فضایی، موضوع انحلال سازمان فضایی ایران به تیتر اول خبرهای علمی کشور تبدیل شده است. موضوعی که در صورت وقوع می‌تواند سرآغاز تغییر و تحولات اساسی در برنامه‌های فضایی کشور شود.

سازمان فضایی ایران به عنوان نقطه عطف فعالیت‌های فضایی کشور در جریان تغییر تحولات سال ۸۹ که با تصویب شورای عالی اداری صورت پذیرفت از وزارت ارتباطات جدا شده و ذیل نهاد ریاست جمهوری قرار گرفت.

موضوع جدا شدن سازمان فضایی از وزارت ارتباطات از سال ۸۹ تاکنون موجبات پیشرفت سریع پروژه‌های فضایی کشور را رقم زد به طوری که در این مدت پروژهای مهمی افتتاح و اجرایی شدند. با شروع تغییر ساختاری پژوهشگاه هوافضا و سازمان فضایی ایران در سال ۸۹ اولین ماهواره بر سازمان فضایی با قابلیت ارسال محموله زیستی که گام آغازین ارسال انسان به فضا بود، انجام شد.

بر همین اساس پرتاب موجود زنده (میمون پیشگام) در سال ۹۱ که با موفقیت بازیابی شد و پرتاب کاوشگر پژوهش با موجود زنده فرگام در سال ۹۲ جزو ۲ موفقیت زیست‌فناوری فضایی در سال‌های شناخته می‌شوند.

به طور کلی از اهم فعالیت‌ها و پروژه‌هایی سازمان فضایی که در حوزه فناوری فضای در حال انجام بوده و یا به نتیجه منجر شده است می‌توان از پرتاب موفقیت آمیز ماهواره امید با ماهواره بر سفیر امید پرتابگر ساخت جمهوری اسلامی ایران، پرتاب کاوشگرهای ۳،۲،۱ و ۴ و محموله‌های زیستی با پرتابگرهای کامل بومی و ایرانی در راستای اجرای پروژه اعزام انسان به فضا، پرتاب موفقیت آمیز ماهواره رصد ۱ و پرتاب موفقیت آمیز ماهواره نوید علم و صنعت نام برد.

                               اهم فعالیت‌ها و پروژه‌هایی سازمان فضایی                

همچنین پروژه ماهواره‌های فجر، ماهواره‌های آت‌ست، شریف ست، طلوع، مصباح، سینا و ظفر نیز از دیگر اقدامات سازمان فضایی بوده است.

این سازمان پس از اجرای طرح ارتقا توانست ۵ پرتاب زیر مداری انجان دهد که ۳ پرتاب آن موفق بوده و ۷ پرتاب مداری که ۲ پرتاب آن موفقیت آمیز بوده است و به طور کلی از مجموع ۱۲ پرتاب ۵ پرتاب موفقیت آمیز انجام داده است که همین امر نشان از ورود ایران به مرحله توسعه فضایی دارد.

در سال ۹۰ و در سال‌های ابتدایی تفکیک سازمان فضایی از وزارت ارتباطات و با آغاز ارتقاء جایگاه سازمان فصایی ایران با مصوبه شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پژوهشگاه هوافضا با توسعه‌ای قابل توجه با نام جدید «پژوهشگاه فضایی ایران» و چند پژوهشکده جدید تغییر ساختار داد.

تاثیر این پژوهشگاه به قدری بود که در طول عمر نه چندان زیاد خود توانست به موفقیت­‌های کلانی نظیر پرتاب موفقیت­‌آمیز کاوشگر ۱، ۲، ۴ و پیشگام به فضا، اجرای فاز اول شبکه مراقبت­‌های ویژه پزشکی از راه دور، در بیمارستان مسیح دانشوری، زعیم پاکدشت و امام خمینی (ره) فیروزکوه، ارسال نخستین ماهواره تصویربرداری ایران رصد به فضا و ارسال موفقیت آمیز حیات به فضا دست پیدا کند.

نرم‌افزار شبیه‌ساز ماهواره مخابراتی زمین‌آهنگ نیز جدیدترین دستاورد پژوهشی پژوهشگاه فضایی ایران است که همزمان با هفته پژوهش و فناوری امسال، در پانزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی و فناوری کشور رونمایی شد.

استقرار پژوهشگاه فضایی ایران به عنوان بزرگترین پژوهشگاه سامانه‌محور کشور کار بسیار بزرگی بود که دستاوردهای بزرگ این پژوهشگاه همگی بر تاثیر این موضوع صحه می‌گذارند.

فناوری هوافضا یکی از ۴ حوزة کلیدی و پیشرفته در سطح جهان است که در انحصار ۷ کشور آمریکا، روسیه، فرانسه، ژاپن، چین، انگلیس و هند است و عواید و منافع تجاری آن تا ۱۰۰ برابر سرمایه‌گذاری مربوطه است و ورود ایران به جمع ۵ قدرت نوظهور فضایی افتخاری بس عظیم بود که با پیشرفت‌های سازمان فضایی ممکن شد.

اکنون در در برهه حساس کنونی پژوهشکده تحقیقات فضایی در افق ۱۰ ساله خود قرار بود تبدیل به کانون فعالیت‌های ماهواره‌ای ایران با برخورداری از دانش و فناوری‌های پیشرفته فضایی شده و به سهم قابل توجه از بازار محصولات و خدمات فضایی در سطح جهان دست پیدا کند، این روزها حال و روز خوشی ندارد و میان زمین و هوا در تعلیق است.

با این حال و با توجه به روند رو به رشد تغییر و تحولات ساختاری در سازمان فضایی کشور که منجربه دستاوردهای عظیمی برای کشور شد و اصلی‌ترین نتایج آن ارسال ماهواره‌ها و ماهواره‌بر هایی در حد و اندازه ارسال موجود زنده به فضا بود، تجزیه و انحلال این سازمان در شرایط کنونی نه تنها به ارتقا سازمان فضایی و پیشرفت‌های این حوزه کمک نخواهد کرد، بلکه باعث عقب‌گرد و از بین رفتن ایده‌های نو و فرصت‌های تحقیقاتی در پروژه‌های عظیمی مانند ارسال نخستین فضانورد ایرانی خواهد شد.

توفیقات به دست آمده از سوی پژوهشگاه فضایی ایران نشان از ارتقای جایگاه علمی فضایی ایران و جهان در سال­‌های اخیر داشته و به قطع ایران را به یکی از کشورهای تاثیرگذار این حوزه تبدیل کرده است و انحلال این پژوهشگاه ضربه‌ای مهلک بر بدنه پیشرفت‌های فضایی کشور وارد خواهد آورد.