تفاوت روایتها درباره تفاهم و توافق میان ایران و 1+5 پس از ژنو و لوزان، درباره وین هم تکرار شد و آمریکاییها هر بار تفاسیر و اطلاعات جدیدتری از جزئیات توافق صورت گرفته مطرح میکنند. به گزارش «وطن امروز»، این موضوع همواره یکی از مسائل مطرح شده در محافل سیاسی و عمومی کشور بوده است و همواره این سوال مطرح بوده که در نهایت، واقعیت مربوط به توافقات صورت گرفته میان طرفین چیست! فواد ایزدی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و از کارشناسان مطرح مذاکرات هستهای در اینباره معتقد است واقعیات مربوط به جزئیات توافق هستهای آنگونه که باید در ایران تشریح نمیشود. او مدعی است تنها 30 درصد اظهارات جواد ظریف درباره جزئیات توافق، بر واقعیت و متن برجام منطبق است!
او همچنین تصریح کرده است متن برجام، قانون الزام دولت به حفظ دستاوردهای هستهای ملت ایران را که با 213 رای نمایندگان مجلس تصویب شده، نقض میکند. فؤاد ایزدی در میزگردی که در خبرگزاری فارس برگزار شد، با اشاره به این قانون گفت: این قانون 3 بند اصلی دارد؛ در بند ابتدایی آن آمده که در راستای صیانت از منافع ملی هرگونه نتایج مذاکرات هستهای ایران و کشورهای 1+5 در صورتی معتبر است که الزاماتی را رعایت کرده باشد بنابراین اگر این 3 بندی که در قانون مجلس آمده رعایت نشده باشد نتیجه مذاکرات از نظر قانونی معتبر نیست.
ایزدی با اشاره به بند اول قانون مجلس درباره صیانت از دستاوردهای هستهای کشورمان گفت: لغو تحریمها به صورت یکجا و کامل باید در متن توافقنامه درج شده و در روز آغاز اجرای تعهدات ایران انجام شود. کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه طبق متن برجام، بند اول این قانون مجلس رعایت نشده است، افزود: ما در روز اجرا این حالت را داریم که تعهدات و تحریمهای اتحادیه اروپایی تعلیق میشود و بحث لغو تحریمهای اروپا بعد از ۸ سال خواهد بود البته اگر در این ۸ سال مشکلی پیش نیاید. وی ادامه داد: درباره تحریمهای آمریکا نیز بحث تعلیق مطرح است آن هم به این بازمیگردد که در طول ۸ سال مشکلی پیش نیاید و برخلاف تحریمهای اتحادیه اروپایی که بحث لغو آن مطرح است تحریمهای آمریکایی بحث لغوش مطرح نیست یعنی دولت آمریکا گفته من سعی میکنم این تحریمها را لغو کنم.
ایزدی با تأکید بر اینکه بنابراین لغو تحریمهای آمریکا حتی پس از ۸ سال هم قطعیت ندارد، ادامه داد: ۱۸ دستور رئیسجمهور آمریکا وجود دارد که قرار است ۴ دستور از آن لغو شود که تأثیر زیادی هم ندارد و از موارد جدی محسوب نمیشود. کارشناس مسائل آمریکا افزود: درباره تحریمهای اتحادیه اروپایی و تحریمهای آمریکا ما بحث لغو در روز اجرا نداریم بلکه بعد از 8 سال مطرح است و همانطور که گفتیم تحریمهای آمریکایی بعد از ۸ سال مشخص نیست که قطعاً لغو شود.
وی تصریح کرد: اتفاقی که میافتد این است که تحریمها لغو میشود و قطعنامه ۲۲۳۱ جایگزین قطعنامههای قبلی میشود اما همه موارد تحریمی لغو نخواهد شد و مورد تسلیحاتی و موشکی ۵ و ۸ سال خواهد بود. ایزدی بر همین اساس با بیان اینکه بند اول قانون مجلس در بحث صیانت از حقوق هستهای کشور نقض شده است، یادآور شد: طبق بند دوم این قانون مجلس، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در چارچوب توافقنامه پادمان مجاز به انجام نظارتهای متعارف از سایتهای هستهای است و دسترسی به سایتهای نظامی و حساس غیرهستهای و اسناد و دانشمندان ممنوع است.
کارشناس مسائل بینالملل براساس بند دوم قانون مجلس توضیح داد: متن برجام پیوست ۴ ماده ۶ به یکی از متنهای آژانس که منتشر شده اشاره کرده که مربوط به لیست اقلام متعددی از تکنولوژیهای روز دنیاست که لزوماً هیچ ربطی به هستهای ندارد اما استفاده دوگانه و مضاعف دارد. وی افزود: برخی اقلام آن شامل دوربینهای سرعت بالا، نرمافزارها و سختافزارهای صنعتی، پمپهای تخلیه و انواع فلزات نظیر آلومینیوم و فولاد است و این اقلام در صنایع نظامی و صنایع متعددی کاربرد دارد. ایزدی خاطرنشان کرد: ما این موضوع را که فراتر از پروتکل الحاقی است، قبول کردهایم؛ در حالی که پروتکل الحاقی یک لیست بسیار کوتاهتری از اقلام دارد. این متن ۸۴ صفحه است سپس یک کانال تهیه وجود دارد که اگر ایران بخواهد این مواد را وارد کند باید این کانال اجازه دهد، در قطعنامه ۲۲۳۱ و در ضمیمه آن آمده است همه کشورها حق این را دارند که همه محمولههایی که وارد ایران میشود را بازرسی کنند تا مطمئن شوند مواد قطعنامه نقض نشده است.
کارشناس مسائل آمریکا ادامه داد: این به این معناست که اگر ایران بخواهد یک قطعهای را خریداری کند که در لیست ۸۴ صفحهای آمده است، سیستم کانال حریف باید مطلع شود در غیر این صورت میگوید که ایران نقض کرده است بنابراین این بحث بازرسیها از هرآنچه وارد کشور میشود، برای استقلال کشور ایجاد سوال میکند. به گفته ایزدی، این مساله بند دوم قانون مجلس را هم زیر سوال میبرد که ما فراتر از پروتکل الحاقی میرویم و اینها نظارت متعارف نیست چرا که در رابطه با هیچ کشوری چنین نظارتی وجود ندارد.
وی اظهار داشت: در برجام و بند ۲۱ قطعنامه ۲۲۳۱ آمده است این قطعنامه مواردی دارد که فقط مرتبط با ایران است؛ یکی از خطوط قرمز ما این بود که با ما کاری نکنید که با دیگر کشورها نمیکنید و با ما متعارف برخورد کنید از این جهت بند دوم قانون مجلس درباره صیانت از دستاوردهای هستهای نقض شده است. ایزدی با اشاره به بند سوم قانون مجلس در این زمینه یادآور شد: طبق بند سوم این قانون هیچ محدودیتی برای کسب دانش و فناوری صلحآمیز هستهای پذیرفته نیست و باید مصوبات شورایعالی امنیت ملی رعایت شود، ما بشدت در متن برجام محدودیت پذیرفتهایم یعنی تازه بعد از ۸ سال این ظرفیت را پیدا میکنیم که با ۳۰ سانتریفیوژ IR-8 کار کنیم، قبل از آن نیز تعدادی مورد وجود دارد اما میگویند این سانتریفیوژها روتر نداشته باشد و این به معنای آن است که یک اتومبیل موتور نداشته باشد.
کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه محدودیتها بسیار گسترده است، گفت: نتیجهای که میگیریم این است که طبق قانون جاری کشور متن برجام معتبر نیست چرا که هر 3 مورد قانون هستهای به صورت بسیار گستردهای نقض شده، از این جهت به نظر میرسد ما هنوز کارمان با برجام تمام نشده است. کارشناس مسائل بینالملل یادآور شد: اگر شما به صحبتهای وزیر امور خارجه کشورمان گوش دهید دقیقاً متوجه نخواهید شد که چه اتفاقی افتاده است و با شرمندگی باید بگویم ایشان در کنار اینکه فردی متدین و فرزند انقلاب است اما دغدغههای سیاسی دارد لذا صراحت لهجه آقای ظریف و آقای عراقچی در بیان واقعیتهای موجود با متن همخوانی ندارد و شاید تنها ۳۰درصد از صحبتهای آقای ظریف در مجلس با متن همخوانی داشت.