به گزارش گروه بين الملل خبرگزاري دانشجو؛ وبگاه فارسی رادیو فردا، نسخهای از متن مصاحبه اختصاصی این رسانه غربی با وندی شرمن، مذاکرهکنده ارشد هستهای سابق آمریکا و معاون سابق وزیر خارجه این کشور را منتشر کرده است.
وی در بخشی از این مصاحبه تصریح کرده است: وقتی ما توافق را به دست آوردیم، همه اتفاق نظر داشتیم که این توافق در صورتی بادوام و پایدار خواهد بود که در راستای منافع همه کشورهای دخیل باشد. شاید تغییراتی در دولت ما، دولت ایران یا سایر کشورهای حاضر در مذاکرات اتفاق بیفتد، درنتیجه ما سعی کردیم بادوام ترین توافق ممکن را به دست آوریم که نه تنها در راستای منافع آمریکا در جهت جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی باشد، بلکه این کار را کردیم که قدرتی پایدار داشته باشد.
وی میافزاید: در مورد آمریکا، اگر چه ما در کارزار انتخابات ریاست جمهوری شنیدیم که پرزیدنت ترامپ از پاره کردن توافق در همان روز اول سخن گفت، اما این کار را نکرد. هفتهها از آغاز به کار دولت او گذشته است، او باید قانون معافیت از تحریمها را در ماه آوریل امضا کند که من امیدوارم چنین کند. آقای ترامپ گفته در پی اجرای موشکافانه توافق است که البته چیزیست که همه ما می خواهیم اتفاق بیفتد. تااینجای کار ما شاهد اجرای تعهدات از سوی همه طرفها بودیم، چند عیب و ایراد فنی بوده، که آنها هم در کمیسیون مشترک برطرف شده است.
این دیپلمات سابق آمریکایی همچنین بار دیگر از فعالیتهای منطقهای ایران ابراز نگرانی کرده و گفته است: شکی نیست که ما نگرانی مداوم از فعالیتهای ایران در منطقه داریم، که به نظر ما مفید نیستند، بدخواهانه هستند و صلح و ثبات در منطقه را تحت الشعاع قرار میدهند. آمریکا به اعمال تحریمهایی که پابرجا مانده در زمینه حمایت دولتی از تروریسم، صدور اسلحه و نقض حقوق بشر ادامه میدهد و میتوانم تصور کنم که به دقت اینها اجرا شود. اینکه کنگره آمریکا اقدامات بیشتری به خاطر این کارهای ایران در منطقه انجام دهد، هنوز مشخص نیست. اما در عین حال در ایران هم به دلیل فرارسیدن انتخابات ریاست جمهوری فشارهایی وجود دارد و باید دید که آیا آنها میتوانند توافق را پایدار نگه دارند یا خیر.
در بخش دیگر از این گفتوگو، وندی شرمن به توان موشکی ایران نیز اشاره کرده و گفته است: موضوع موشکها، در قطعنامههای پیشین شورای امنیت سازمان ملل هم آمده بود و برای همین ما فکر کردیم که این جایی است که از این پس هم باید به آن پرداخته شود. برنامه موشکی یک کشور می تواند بخشی از برنامه متعارف توسعه نظامی اش باشد اما ما اصلا نمی خواهیم این موشک ها قابلیت حمل سلاح اتمی داشته باشند.توافق اتمی (برجام) متمرکز بر بستن همه راههای تولید مواد فسیلی برای استفاده در سلاح اتمی ، و نه مکانیزم های حمل آن بود. این توافق درباره همه آن راهها اقدام می کند و همانطور که میدانید قطعنامه شورای امنیت، محدودیتهایی را در زمینه توسعه موشکی و تسلیحات برای ایران در جریان دارد و باید به دقت اجرا شود. مطمئنا آمریکا هم ابزار دوجانبهای برای آن دارد و داشتن یک قطعنامه شورای امنیت در این زمینه یک مجوز بینالمللی است تا این اقدامات انجام شود و این بسیار مهم است.
معاون سابق وزیر خارجه آمریکا ایرانیان را به برداشت نادرست از قطعنامه 2231 متهم نموده و اظهار داشت: «این درست است که در برخی کلمات فضایی ایجاد شده اما کاملا مشخص است که برای فناوریای که به ایران این اجازه را بدهد که موشک با قابلیت حمل سلاح داشته باشد ، ممنوعیت وجود دارد. و اقدامات لازم برای مطمئن شدن از اجرای این موضوع وجود دارد.»
وی سپس به موضوع تحریمها پرداخته و گفته است: «ببینید ایران منفعتهایی از این توافق عایدش شده اما من در همان زمان هم من به همتایان ایرانی خودم گفته بودم که تحریمهای هستهای تنها تحریم نیستند که تجارت با ایران را غیرممکن کرده بود. ایران بسیاری از عرفهای بینالمللی در زمینه تجارت از جمله پولشویی را رعایت نمیکند.»
شرمن اضافه کرد: این کشور (ایران) یک نظام بانکی که تجارت را راحت کند، ندارد و شیوههای شفاف تجارت ندارد. ایران در هیچ لیست جهانی سابقه خوبی در زمینه سهولت تجارت ندارد. من فعال این حوزه هستم و پیش از آنکه معاون وزیر خارجه شوم هم در حوزه بازرگانی کار کردم و میدانم که سرمایهگذاران به ریسک پذیری نگاه میکنند. رفع تحریمها یک ریسک مهم را برداشت اما به دلیل نحوه عمل بانکها، شفافیت و اینکه ایران بزرگترین حامی تروریسم در جهان است، همچنان ریسکهای دیگری وجود دارد. در نتیجه من به همتایانم گفتم که رفع تحریم هستهای یک مشکل را حل میکند، اما مشکلات بسیارِ دیگری باقی میمانند. با این همه، ایران پیشرفتهایی در این زمینه کرده است اما سرعت آن به اندازهای که ایران میخواست نبود.»
وی همچنین بار دیگر ادعا کرده است: «رفتار منطقه ای ایران هم برای سرمایه گذاران موضوعیست که ریسک به همراه دارد.»
شرمن در پاسخ به سوال دیگری در خصوص نحوه واکنش متحدان منطقهای آمریکا به نتیجه مذاکرات هستهای ابراز داشت: «اینکه یک توافق همه مسایل مورد نگرانی همه طرفها را شامل شود، کار بسیار سختی است. ما با شرکا و متحدان خود در منطقه بسیار از نزدیک مشورت می کردیم، قبل و بعد از هر دور مذاکره، و راستش با برخی از آنها به صورت بسیار مداوم مشورت می کردیم. در نتیجه آنها کاملا در جریان روند موضوع بودند و صادقانه بگویم در ابتدای کار آنها اصلا نمی خواستند که هیچ موضوع منطقه ای وارد مذاکرات شود، چون در اینصورت می خواستند بخشی از مذاکره باشند و نمیخواستند گروه پنجبهعلاوه یک و اتحادیه اروپا درباره منطقهای تصمیم بگیرد که آنها در مذاکرات آن حضور نداشتند. در آن زمان من به این کشورها دو موضوع را گفتم و آنها متوجه شدند که اگر ایران سلاح اتمی داشته باشد، توانایی اعمال قدرت آنها در منطقه و جلوگیری از اقدامات ما و متحدانمان در منطقه بسیار جدی خواهد بود. دومین موضوع هم این است که ما از همان اول به ایران گفتیم سایر تحریم ها (غیرهستهای ) پابرجا خواهد ماند و به دقت اجرا خواهد شد. موضوعات بسیاری حل نشده باقی مانده و ما به متحدانمان تعهد دادیم که استراتژی مشترکی برای رویارویی با اقدامات ایران در منطقه باید داشته باشیم. پرزیدنت اوباما همه کشورها در منطقه را گرد هم آورد تا در این زمینه اقدام کنند، وزیر خارجه کری به شدت درگیر این موضوع بود و انتظار من این است که دولت کنونی هم این تلاش را به همان شکل ادامه دهد.»
در این مصاحبه به موضوع ازادی زندانیان آمریکایی در روز اجرای برجام از ایران نیز اشاره شده است: «یک موضوع این بود که درباره توافق مذاکره کنیم تا مطمئن شویم ایران سلاح اتمی نداشته باشد، و در عین حال یک گفتگوی موازی دوجانبهای با ایران درباره آمریکاییهای زندانی در ایران داشته باشیم و در مقطعی که به این نتیجه رسیدیم تمایلی برای رفع این موضوع وجود دارد، از برت مک گرک در دولت آمریکا خواستیم که یک گروه میان سازمانی تشکیل دهد و با یک گروه مشابه ایرانی که متشکل از اعضای نهادهای مختلف بودند، دیدار کند و به راه حلی دست یابند که بتوانیم برخی از آمریکاییها را آزاد کنیم. این بسیار دشوار بوده و هست. پرزیدنت اوباما و جان کری، جیم اوبرایِن را به عنوان نماینده ویژه برای چنین مذاکراتی برگزیدند و او تا روز آخر دولت اوباما در نقاط مختلف دنیا در زمینه آزادکردن همه آمریکاییهای بازداشتی یا زندانی یا آنها که ربوده شده بودند، کار کرد. ما امیدواریم که دولت ترامپ این شیوه را ادامه دهد تا همگی به خانه هایشان بازگردند و همچنین بفهمیم که رابرت لوینسون کجاست که او را هم به خانه بیاوریم.»
شرمن به کانالهای ارتباطی بین وزرای خارجه ایران و آمریکا نیز پرداخته و اشهار داشته: «من فکر می کنم، وزرای خارجه کری و ظریف و همچنین ارنست مونیز وزیر انرژی و علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی کانالهای ارتباطی بسیار ارزشمندی داشتند. من امیدوارم این کانالهای ارتباطی پابرجا بمانند چون وجود آنها خصوصا در زمان بحران بسیار مهم است مثلا در مورد ملوانان ما که توسط ایران بازداشت شده بودند استفاده شد. سازمان ملل متحد یکی از راههای ارتباطی مهم است اما داشتن ارتباط بین وزرا به تسهیل سریع مسایل، کمک میکند و از همین رو هم من امیدوارم این روند ادامه پیدا کند.»