گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو،امین نژادمقدم؛ سربازی شما را مَرد بار می آورد! سربازی شما را برای آینده آماده می کند! کشور ما نیاز به نیروی نظامی زیادی دارد؟ شرایط کشور ما جنگی است؟ در نگاه اول یا خودمان یا حداقل از اطرافیان شنیدیم که سربازی چقدر سخت می‌گذرد چقدر افرادی بودند که در دوران سربازی تخصص هایی داشتند که تقاضا می کنند در همون راستا کارهایی انجام بدهند؛ اما در نهایت همه در یک دستگاه یکسان سازی شده در غیر بهینه ترین حالت مورد استفاده قرار میگیرند!
اما اگر بخواهیم سربازی را به صورت دقیق بررسی کنیم، در وهله اول باید بین "تعهد به کشور" و "آموزش نظامی" تمایز قائل بشویم. اما "آموزش نظامی" منظور یک دوره نظامی و فشرده است که با توجه شرایط کشور ما که طبیعتاً مانند شرایط کشوری مثل سوییس نیست که همه چیز دور و اطرافش آروم باشد و انواع خطرات جنگی وجود دارد باید همه افراد آن را بگذارنند تا توان پدافندی کشور بالا برود؛ اما این به معنای شرکت دادن نیروهای بی تجربه در جنگ های مرزی یا شرایط نظامی خاص نیست.
در واقع این کار یک پدافند نظامی است و طرفداران صلح و جنبش های ضد جنگ باید از آن دفاع کنند! حتی طرح اختیاری شدن این نوع آموزشی برای بانوان هم می تواند طرح مناسبی باشد. اما در خصوص "تعهد به کشور" تقریباً با مینیمم بازده و به صورت تحقیر آمیزی بر پسرها تحمیل می شود. در وصف سربازی شاید بتوان اینطوری صحبت کرد که معمولاً یکی از مشوق های تحصیل و هدر دادن عمر جوانان در رشته های غیر مرتبط و بدون علاقه به آن ها کسب معافیت موقت هست و اگر سربازی نبود شاید حداقل ۴ سال بین جوانان و ورود به بازار کار کاهش پیدا می کند! این گزاره را خیلی راحت می شود سر جلسه کنکور یا ثبت نام دانشگاه های مختلف اثبات کرد.
شرایط فعلی در خصوص "تعهد به کشور" این هست که به گفته سخنگوی نیروهای مسلح خرج بالای ارگان های نظامی و نیاز به تأمین آن است! اما راهکارشان چیست؟ بیگاری کشیدن در پایین ترین بازده از جوانان به اسم خدمت مقدس سربازی! مقدسی خود ساخته!
راهکار دیگر فروش پایان خدمت هست که کار بسیار تبعیض آمیز و ضد عدالت اجتماعی خواهد بود؛ چراکه جز طبقه بالا دیگر کسی قادر به خرید آن نیست چیزی شبیه ظلمی که در "دانشگاه پولی" اتفاق افتاد!
اما راهکار چیست؟
اگر بحث مدت زمان واجب و فشرده آموزشی که باید گذرانده بشود را کنار بگذاریم می شود با یک عقل جامع از بالا به پایین اصلاح کرد. اگر بحث مخارج برای نیروهای مسلح خیلی اهمیت دارد چرا ارزش افزوده بالا برده نشود؟ چرا با یک تیر دو نشانه یا چند نشانه را مورد هدف قرار نداد؟ اگر نیروهای مسلح ماه های "تعهد به کشور" را در قالب تخصص سنجی و تعریف فعالیت های مشخص برای هر فرد تعریف کند طبعاً حجم زیادی از مشکلات حل می شود.
فرض کنید فردی می خواهد در آینده آرایشگر بشود. با سازوکاری تخصص و علاقه ی او مشخص می شود سپس اگر تایید شد این فرد در محلی که طرف قرارداد نیروهای مسلح است آموزش می بیند و شروع به کار کردن می کند و حقوق متناسب با حرفه ی خود را دریافت می کند و از همه مهمتر بر روی یک تردمیل ندویده و اتفاقاً یک مسیر با هدف مشخص را پیموده! نه اینطور به بردگی گرفته شود. در واقع اتفاقی که پزشکان با سازوکار مشابهی در مناطق محروم خدمت میکنند (هر چند آن هم جای بحث دارد) اما در راستای حرفه و شغل خودشان و در واقع با این کار یک سابقه کاری کسب می کنند.
در خصوص افرادی که در دانشگاه تحصیل کرده اند و با توجه به شغل آینده یک سری آموزش هایی می بینند و به صورت مشخص در آن حرفه شروع به کار می کنند. این دیگر فکر اقتصادی و مدیر این شرایط هست ولی قطعاً راهکار هدر دادن سرمایه انسانی نیست.
در وهله بعد باید اساسنامه حضور افراد در سربازی را ضابطه مند کنند. باید راهکاری چیده بشود تا در مدت حضور افراد به عنوان سرباز حرمت آن ها حفظ شود و قوانین حمایتی از سرباز ها در برابر فرماندهان نظامی تایید شود.
اما در انتها باز هم تاکید بر این است که کشور ما پر از فرصت های خدماتی حتی تولیدی است که می تواند نیروهای کار خود را از سیستم هدر ده سربازی تامید کند.
پس به عنوان جمع بندی جدا کردن ٢ بخش "آموزشی نظامی" که دوره کوتاه مدت هست و "تعهد به کشور" که میتواند به صورت پر بازده و در یک بازه برای نیروهای مسلح انجام بشود. مثلا فردی در ۵ سال آینده فرصت دارد خدمتی که در آن تخصص دارد یا آموزش می‌بیند به صورت یک قرارداد اجرا کند.
در خصوص مطالبه گری در این زمینه هم نکته ی بسیار مهمی که نهفته است حضور همه آحاد جامعه است. قطعاً برچسب انتفاع شخصی برای مطالبه گران اصل مطالبه را به حاشیه می کشاند؛ لذا حضور افرادی که دوره سربازی خودشان را گذرونند و یا حتی زنان به عنوان نیمی از جمعیت انسانی کشور بسیار مؤثر است. / همه برای هدفمند کردن خدمت و تعهد به کشور و جلوگیری از هرز روی عمر جوانان مسئول هستیم!
امین نژادمقدم - کارشناسی مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.