درونمایه اصلی داستان در _کنار بعد تاریخی اثر_ فلسفی و اجتماعی نیز هست. تولستوی سعی میکند با شرح دقیق شخصیتها به بیان مسائل فلسفیای که ذهن خود را مشغول میکرده بپردازد.
«درمان شوپنهاور» داستانی واقعگرایانه است که زندگی به حقیقیترین شکل ممکن در روایتهای اعضای گروه درمانی جریان دارد و هر فرد با خواندن آن میتواند برشهایی از زندگی و روابط فردی و اجتماعی خود را به یاد بیاورد.