جریان دانشجویی در صد روز اخیر، لحظات پرفراز و نشیب فراوانی را تجربه کرده است. جامعه ایرانی اما زیاد با این دسته از حوادث غریبه نیست. در این میان کنشگری اثربخش و هوشمند قشر نخبگانی و مطالبه جنبش دانشجویی است که میتواند پایانبخش حوادث ناگوار باشد. این مهم نیز جز با اتخاذ تصمیماتی قاطع امکانپذیر نخواهد بود.
دبیر هسته بینالملل بسیج دانشجویی استان تهران: دانشجویان باید کنشگران اصلی فعالیتهای دانشجویی در دانشگاهها باشند. دانشجویان با حضور و مشارکت در مجموعههای تعریف شده دانشجویی براساس توانمندیها و سلایق خود در راستای ارتقای فعالیتهای دانشگاهی تلاش میکنند.
محمدمهدی صادقی در برنامه «شانزده آذر»: مشکل اصلی این است که زیرساختهای فعالیتهای بین المللی توسط جریان دانشجویی ایجاد نشده. چقدر جریانات اسلامگرای منطقه با جریان دانشجویی ما ارتباط دارند؟
محمدمهدی صادقی در برنامه «شانزده آذر»: ارتباط جریان دانشجویی با جنبشهای آزادی بخش از همان ابتدا مستقیم و مستحکم بود. حرکت جریان دانشجویی و بسیج دانشجویی علاوه بر مسائلی که در داخل است اساسا نسبت خود با مسائل بین الملل را باید با درجه اهمیت بالا دنبال کند.
عبدالله مرادی، مدیرکل دفتر امور سیاسی وزارت کشور در میزگرد دانشجویی ویژهبرنامه «شانزده آذر»: بدنه دانشجویی که دچار محافظه کاری نشده و متصل به حلقههای ثروت و قدرت نشده است، فرمولهای حزبی و ستادهای احزاب شب انتخاباتی را نقد کنند تا جامعه این آگاهی را پیدا کند که کار حزبی یک کار دقیق، باقاعده و چارچوب محور باید باشد. استاندارهایی تعیین کردیم مثل اینکه احزاب باید شعبه استانی، دفتر شهرستانی، رسانه و تشکیلات داشته باشند و مجامع قانونی خود را برگزار کنند تا یک ساختار درست و حزبی شاهد باشیم. قبل از قانون جدید احزاب و گروههای سیاسی که سال ۱۳۹۵ ابلاغ شد، ۲۵٠ حزب داشتیم که قانون با سختگیری استاندارهای کار حزبی را ارتقا داد و بر برگزاری مجامع عمومی احزاب تمرکز کرد. افزایش استانداردهای احزاب با هر نگاه سیاسی، اعتماد و آرامش خاطر بیشتری در جامعه ایجاد خواهد کرد و در نتیجه بر کیفیت رای دهی و مشارکت تاثیر خواهد داشت.
محسن عسکرزاده گفت: برای فتح قلهها و رسیدن به تمدن نوین اسلامی باید گفتمان انقلابی در دانشگاه فراگیر شود و دانشجویان در سنگر علم و پژوهش بیشتر تلاش کنند.
محسن فاریابی، عضو شورای مرکزی اتحادیه جنبش عدالتخواه دانشجویی، در میزگرد «خانه دانشجو» با موضوع سیاستزدایی از دانشگاه: از نظر جوان دانشجوی آرمانخواه خیلی از خط مشیهای جریانهای سیاسی با آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی نسبتی ندارد و قبیلهگرایی شده. مسئلهای مانند عدالت اجتماعی کجای مرزگذاری جریانهای سیاسی موجود کشور است؟ جنبش دانشجویی باید آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی را از جریانهای سیاسی بازپسگیری کند و انتخابات بهترین زمان است.
محمدحسین فاضل، مسئول سیاسی بسیج علامه طباطبایی(ره) در میزگرد «خانه دانشجو» با موضوع سیاستزدایی از دانشگاه: سیاستزدایی از دانشگاه نه در یک دولت خاص، بلکه یک روند و رویکردی بوده که تا الان شاهد آن هستیم. روزی بوده که رئیس دانشگاه قطب علوم انسانی کشور، این تز مدیریتی را مطرح کرد که شکم دانشجوها را پر بکنید تا دهانشان بسته شود. با این دیدگاه در نهایت همان خدمات و رفاهیات هم تأمین نخواهد شد. خیلی از رؤسای دانشگاهها همین نگاه را دارند. سیاستزدایی یک قدرتی است که میخواهد هرچه قدر میتواند دانشگاهها را ساکتتر بکند. این آرامش گورستانی است. قرار نبود دانشگاه تنها پاس کردن چند واحد درسی باشد. قرار بود یک نیروی مولد بسازد که چرخ کشور را جلو ببرد.
محمد جواد علوی وفا، مسئول واحد صنعت بسیج دانشگاه شریف در میزگرد «خانه دانشجو» با موضوع سیاستزدایی از دانشگاه: حاکمیت دانشگاهی میگوید فضا را متشنج نکنید و درستان را بخوانید. ما را متهم میکنند که هدفمان متشنج کردن فضای دانشگاه است. ما خودمان را ملزم به این میدانیم که مطالبهگری را کف دانشگاه بیاوریم. چون دانشجو پرجوش و پرانگیزه است. وقتی اجازه تاثیرگذاری دانشجو در کشور داده نشود، یا وارد فضای هویتزدایی و آرمانزدایی میشود که دشمن به دنبال آن است یا زمینه تکرار اتفاقات سال قبل فراهم میشود. منِ دانشجو میخواهم افق خودم را در این کشور پیدا کنم، اما مجرای گفتگو ندارم و مجرای خشن میسازند. اتفاقا بهم زدن فضای گفتوگوی سالم باعث التهاب ناسالم میشود. دانشگاه باید سیاسی باشد. دانشگاه به خودی خود به این سمت خواهد رفت، حالا چه در فضای سالم چه ناسالم.
علی بزرگخو، دبیر اسبق اتحادیه تحکیم وحدت، در برنامه «شانزده آذر» با موضوع «بازگشت به جنبش دانشجویی جریانساز»: در دولت فعلی ما یک همراهی جدی از سمت وزارت علوم را با تشکلهای دانشجویی نمیبینیم. به صورت کلی واقعیت این است که در فضای فعلی مسئله از تشکلهای دانشجویی در حال دور شدن است. ظرفیت سیاسی انقلاب اسلامی در دانشگاه را اساسا تشکلهای دانشجویی نگه میدارند و حتی اساتید و مسئولین دانشگاه از صحنه اغتشاشات سال قبل فرار کردند و از دفتر خود خارج نشدند. انتظاری که از دولت میرود این است که معاونتهای فرهنگی در اجرای برنامههای فرهنگی دخالت نکنند و امکانات و زیرساختهای لازم در اختیار تشکلهای دانشجویی گذاشته شود. معاونتهای فرهنگی به صورت عمده تصدیگری میکنند با اجرای برنامههای مناسبتی و... که خودشان هم تبدیل به کنشگر شدند! طبیعتا وقتی امکانات به آن سمت برود جنبش دانشجویی میشود یک عامل درجه دو که فقط موجود باشد و دولت متهم به حذف آن نشود.
علی بزرگخو، دبیر اسبق اتحادیه تحکیم وحدت در برنامه «شانزده آذر» با موضوع «بازگشت به جنبش دانشجویی جریانساز»: رشد فضای جهادی و هیئات دانشجویی اتفاق مبارکی است، اما وقتی امر سیاسی به فضای رسانهای برونسپاری شود، طبیعی است آن انرژی که میخواهد در فضای سیاسی آزاد شود در دیگر فضاها آزاد شود. وزارت علوم و دولت قبلی برونسپاری را دنبال میکردند. افراد لیدر اغشاشات دانشگاهی به ادمین کانالهای ضد انقلاب متصل میشوند، چون مرجعیتزدایی سیاسی از فضای دانشگاه انجام شده. انرژی دانشجوهای دغدغهمند در جای دیگری آزاد میشود، چون هیئت و گروه جهادی عمدتا غیرسیاسی بود توانست پذیرای انرژی آزاد شده باشد.
امیرحسین فیضی، مسئول اسبق بسیج دانشگاه صنعتی سهند در برنامه «شانزده آذر» با موضوع «بازگشت به جنبش دانشجویی جریانساز»: به نسبت سال های گذشته با پتانسیلهای خوبی در جریان دانشجویی روبرو هستیم از جمله قدرت تحلیل و حریت بیشتری برای آزاداندیشی مخاطب در صحنه وجود دارد. اما جایی که جنبش دانشجویی در مقام نقش آفرینی از جمله در سطح ملی باشد، حرکتهای گذشته را نمیبینیم و صدای بلندی از جریان دانشجویی به گوش نمیرسد. در جنبش دانشجویی دچار یک سکون و سکوتی هستیم. من از کلیدواژه بی هویتی برای برای این مسئله استفاده می کنم.
علیرضا عرفانیان، مسئول آموزش و عملیات هسته مرکزی بینالملل سازمان بسیج دانشجویی، در برنامه بررسی نقش جنبش دانشجویی در مسئله فلسطین: ما باید از کنشهای اقتضائی و روزمره دانشجویی عبور کنیم و مجبوریم افزونه فلسطین را روی تمام کنشهایمان از نشریه تا قالب برد دانشگاه و مطالعاتمان اضافه کنیم. مطابق گفته رهبری ملتها نقش آفرین نظم نوین هستند و یکی از نقشهای ملت ایران دفع فتنههاست. نقش آفرینی بیرونی جنبش دانشجویی مکرر مورد اشاره رهبری بوده است. اگر جنبش دانشجویی دهه شصت را با الان مقایسه کنیم، ما قهرمانهای امروزی خودمان را برای مردم روایت نکردهایم. در حالی که باید از جایی که سکوی حرفماست، از جمله شبکههای اجتماعی، استفاده کنیم.
در سالگرد اغتشاشات ۱۴٠۱ خیلیها فکر میکردند با شروع سال تحصیلی دوباره شاهد التهاب و آشوب باشیم و فضای دانشگاه بههم بریزد؛ اما عملیات طوفانالاقصی با به راه انداختن موجی از امید و تلاطم در میان اقشار مختلف جامعه باعث شد مارپیچ سکوت جنبش دانشجویی نیز شکسته شود.
سیدرحیمزاده، عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی در برنامه «شانزده آذر» با موضوع «پارلمان و دانشجویان»: در بخشی از بخشنامه معاون سیاسی وزیر کشور با موضوع انتخابات پیش رو آمده بود که مسئولان برگزاری انتخابات در سطح استان لوازمی را رعایت کنند، به طور مثال در جلسات مشکوک حاضر نشوند تا اگر احیانا نماینده و کاندیدی میخواهد از این طریق رای بسازد، مسئولان در جلسات شرکت نکنند و همکاری در کارهای شائبه دار بررسی شود. برخی نمایندههای مجلس نگران نتایج انتخاباتی آن شدند. به همین جهت شروع کردند به فشار آوردن به وزیر کشور که باید معاون خود را عزل کند. در نهایت معاون شبانه عزل شد. جریان دانشجویی مشاهده کرد که این اتفاق به ضرر جمهوریت است و بخشنامه مذکور ضامن سلامت انتخابات است.
سیدرحیمزاده، عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی در برنامه «شانزده آذر» با موضوع «پارلمان و دانشجویان»: مهمترین اثر جنبش دانشجویی در انتخابات بالا آوردن مطالبات حقیقی است که کشور به آنها نیاز دارد. در فضای انتخابات ایدهها شنیده میشود. درباره ورود مصداقی اختلاف نظر هست. جنبش دانشجویی همیشه خودش را از افراد جدا کرده و صرفا گفتمان و ایدهها را مشخص میکند و نباید خودش را منحصر به یکسری افراد بکند. کار ما صلاحیتسنجی نامزدهای انتخابات نیست بلکه کار ما ساخت ابزاری برای صلاحیتسنجی است. باید معیار بگذاریم که نماینده خوب کیست و ماهیگیری را به مردم یاد بدهیم تا مردم با یک دید باز انتخاب کنند، ممکن است تمام جامعه با تفکر ما یکسو نباشد.
تشکلهای ضعیف و تکامل نیافته فارغ از آنکه نمیتوانند عامل پیش برد اهداف و اصول انقلاب اسلامی باشند، تهدید مضاعفی نیز از برای جنبشهای دانشجویی بنا به عدم تثبیت مبانی حداقلی و توان استقلال طلبی تلقی میشوند.
برنامه «شانزده آذر» با موضوع نگاهی به طرح ولایت و سؤالات پیرامون آن و با هدف نقد و بررسی دورههای دانشجویی تشکیلاتی و تبیین نسبت کنشگری با خودسازی برگزار شد.
وقفهای که کرونا بر فعالیتهای دانشجویی گذاشت، در برخی از نقاط کشور به پایان نرسید و این وقفه همچنان ادامه دارد مانند تشکلهای دانشجویی دانشگاههای خراسان شمالی که پس از اتمام کرونا، هنوز قامت خمیده دارند و جنبش و جوش دانشجویی به آنان بازنگشته است.
دیدارهای دانشجویی را به دو چیز میشناسم؛ صراحت و صمیمیت. نمیخواهم مشت را نمونه خروار در نظر بگیرم، اما گفتگو با چند دانشجوی دور و برم نشان میدهد، برای حل مسئله صراحت به تنهایی کافی نیست.