کاهش فاصله طبقاتی با توزیع عادلانه و هدفمند یارانه‌ها؛ مزیت یارانه نقدی به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، عده‌ی زیادی از کارشناسان و فعالان اقتصادی اعتقاد دارند که هدر دادن منابع ارزی کشور، افزایش تورم با استقراض از بانک مرکزی جهت تأمین ارز ۴۲۰۰ تومانی، قاچاق معکوس کالا‌های مشمول به دلیل ارزان بودن و صرفه‌ی بالای قاچاق و مسائلی از این قبیل مشکلاتی است که سیاست ارز ترجیحی به وجود آورده است. بنابراین، چاره‌ای جز حدف این سیاست و اعطای یارانه به مصرف کننده پیش رو نداریم. در همین راستا، دولت طرح جدیدی را در راستای هدفمندی یارانه‌ها مبنی بر انتقال یارانه از ابتدای زنجیره به انتهای آن به اجرا گذاشته است.

تقریباً هیچ کسی در مورد لزوم حذف ارز ترجیحی شک و شبهه‌ای ندارد. بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که حذف ارز ترجیحی و آزاد کردن قیمت‌ها شهامتی را می‌طلبید که هر کسی آن را نداشت. به این ترتیب انتقال یارانه از ابتدا به انتهای زنجیره تصمیم درستی است. تنها موضوعی که در مورد آن دغدغه وجود دارد این است که دولت بتواند با استفاده از ظرفیت‌های نظارتی کشور به کنترل قیمت‌ها مبادرت کند و طرح به درستی پیش برود. در همین رابطه با آرمان خالقی؛ قائم مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت گفتگو کردیم که در ادامه تقدیم می‌شود.

خالقی به برخی مشکلات سیاست ارز ترجیحی اشاره و تصریح کرد: با توجه به اینکه دولت برای واردات و تأمین یک سری از کالا‌ها ارز ترجیحی پرداخت می‌کند، فاصله‌ای بین قیمت آن‌ها در داخل و بازار جهانی زیاد شده است. کالا‌هایی از قبیل روغن، نهاده‌های دامی، ذرت، گندم، شکر و... به قیمت ارز ترجیحی وارد کشور می‌شود، اما بخشی از آن به دست مصرف کننده‌ی واقعی نمی‌رسد. برای اینکه جلوی این بی عدالتی گرفته شود و یارانه‌ها به صورت هدفمند به افراد نیازمند و اقشار ضعیف جامعه اعطا شود، به ناگزیر باید راهکاری اندیشیده شود. در بحث انرژی هم همین موضوع صدق می‌کند و این فاصله‌ی قیمتی را داریم.

وی ادامه داد: راهکاری که می‌توانیم برای حل مشکلات فعلی در پیش بگیریم این است که قیمت را آزاد کنیم و واردات با ارز نیمایی انجام شود و یارانه‌ای که آزاد می‌شود را به صورت مستقیم به مصرف کنندگان بدهیم تا بر اساس میزان مصرفی که دارند بتوانند از آن برخوردار شوند.

قائم مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت کشور گفت: موضوع مهم این است که در سیاست ارز ترجیحی که یارانه در ابتدای زنجیره به واردکننده داده می‌شد، اقشار ضعیف که کمتر از گوشت، مرغ، مواد لبنی و... استفاده می‌کنند، عملاً از یارانه‌ی کمتری هم برخوردار می‌شدند. با پرداخت یارانه نقدی، به توزیع هدفمند یارانه‌ها در این شرایط کمک کند.

خالقی ادامه داد: اینکه ما چرا نفت را به عنوان یک سرمایه به صورت خام می‌فروشیم و آن را به صورت یارانه به مردم می‌دهیم، برای من جای سوال است. در واقع ما نفت را به عنوان یک کالای سرمایه‌ای به یک کالای مصرفی و روزمره تبدیل کرده ایم. در آینده باید برای این موضوع فکری بکنیم. اما در شرایط فعلی برای حل مشکلاتی که سیاست ارز ترجیحی به وجود آورده است، با توجه به میزان درآمد مردم، چاره‌ای جز این نداریم که یارانه را به صورت مستقیم در اختیار آن‌ها قرار دهیم.

وی افزود: واقعیت این است که حذف ارز ترجیحی نهایتاً به گرانی نسبی منجر می‌شود که برای جبران این موضوع، دولت مبلغی را به عنوان یارانه نقدی در نظر گرفته است. هدف از پرداخت یارانه نقدی این است که قدرت خرید مردم کاهش پیدا نکند. اگر دولت این حمایت را از مردم به عمل نیاورد، علاوه بر مشکلات فراون برای سفره مردم، تولید نیز وارد رکودی جدی خواهد شد. به عبارت دیگر، پرداخت یارنه نقدی به مردم، برگرداندن عواید حذف ارز ۴۲۰۰ به مردم است تا قدرت خرید مردم نیز حفظ شده و فاصله طبقاتی بیشتر از این نشود.