به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو به نقل از روزنامه الاخبار لبنان، با توجه به پیامدهای فاجعه باری که جنگ تحمیلی یک دهه اخیر علیه سوریه در زمینههای مختلف از جمله بخش آموزش این کشور داشته است، التیام زخمهای آن به همین آسانی ممکن نیست.
نتایج نظرسنجی مرکز تحقیقات سیاستها در سوریه تأیید میکند که آنچه بر نسلهایی که در سایه جنگ بزرگ شدهاند، گذشته، ضایعه جبرانناپذیری باقی گذاشته است.
با این حال، هنوز بسیاری از دختران و پسران جوان در سوریه در آرزوی بازگشت به تحصیل و کار و ... هستند.
با وجود ارقام و دادههای سنگین مربوط به نتایج فاجعه سوریه، تازهترین آمار نشان میدهد که اقتصاد سوریه تا پایان سال ۲۰۲۰ بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار خسارت متحمل شده است و نرخ فقر در این کشور به ۹۶ درصد رسید.
بر اساس گزارش مرکز تحقیقات سیاست سوریه، کودکان و نوجوانان در طول دوره جنگ تحمیلی علیه سوریه آسیبهای شدیدی متحمل شدند که از جمله آن ترک تحصیل و کار کردن کودک، ناامنی غذایی تا حد سوء تغذیه، جابهجایی اجباری در نتیجه آوارگی خانوادهها از جمله جدایی یا از دست دادن اعضای خانواده، فقر، شرایط بد زندگی، ناتوانی در دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی و وخامت اجتماعی بوده است.
این مرکز بر اساس یک مطالعه تحقیقاتی که شامل ۶۴۲ دختر و پسر نوجوان بین سنین ۱۳ تا ۱۸ سال از ۱۱ منطقه در سوریه است میگوید، بسیاری از این نوجوانان آرزوی آیندهای بهتر دارند، اما با توجه به تداوم حضور برخی گروههای شبه نظامی و تروریست و اشغالگران خارجی در این کشور هنوز امیدی به آینده ندارند.
این اجماع ملی در سوریه وجود دارد که رفع آسیبهای فاجعهبار جنگ با اصلاح بخش آموزش سوریه آغاز میشود، بهویژه که شاخصهای آماری نشان میدهند که نیمی از نسل نوجوان این کشور بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ ترک تحصیل کردهاند که این امر عواقب بدی به همراه داشته است.
در مناطق فعالیت گروههای تروریستی در سوریه طی سالهای بحران، مشکلات آموزش و تحصیل کودکان بغرنج بوده است، در غوطه شرقی در حومه دمشق خیلی از کودکان هنوز در نوشتن با مشکل مواجه هستند، در حالی که دختران بزرگتر در الرقه هم چندین سال تحصیل را از دست دادند یا در نتیجه جنگ و آوارگی تحصیل را به کلی ترک کردند.
پسران هم در استانهای السویداء و ادلب خواهان پایان جنگ و مشکلات سیاسی و اقتصادی ناشی از آن به عنوان عاملی کلیدی در فراهم شدن شرایط مناسب برای بازگشتشان به تحصیل، اشتغال و داشتن روابط اجتماعی هستند.
آنچه در نتایج تحقیق فوق الذکر قابل توجه است این است که از عوامل ترک تحصیل میلیونها کودک در سوریه نه تنها پایین بودن کیفیت آموزش و شرایط امنیتی است، بلکه عوامل دیگری نیز مانند تغییر درک مردم از ارزش آموزش، افزایش فقر و ناامنی و وضعیت اقتصادی خانوادهها وجود دارد.
به گفته افراد کلیدی در این تحقیق، نوجوانان در مناطق روستایی استان حمص به دلیل خطراتی که متوجه آنها میشود، هزینههای حمل و نقل و پدیده گسترده آزار و اذیت دختران، بیشترین آسیب را میبینند. در همین حال تعداد بیشتری از پسران به دلیل فقر یا نبود نانآور خانواده مجبور به ترک تحصیل برای پیوستن به کار شدند، نرخ ازدواج زودهنگام در میان دختران افزایش چشمگیری داشته است که همه اینها ناشی از فقر یا عرف حاکم بر برخی از خانوادهها در حمایت از تحصیل پسران بر خلاف دختران بوده است.
تعدد برنامههای درسی و نظامهای آموزشی در داخل کشور سوریه نیز تأثیر مستقیمی بر تحصیل کودکان داشته است. علاوه بر سیستم آموزشی به رسمیت شناخته شده بین المللی که در مناطق تحت کنترل دولت سوریه اعمال میشود، سیستمهای ویژهای در مناطق تحت کنترل شبه نظامیان کُرد و سیستمهای دیگر در مناطق تحت کنترل گروههای مسلح تحت حمایت ترکیه و یک سیستم آموزشی در حوزههای تحت نفوذ «هیئة تحریر الشام» وجود دارد.
به گفته نوجوانان الحسکه (منطقه تحت کنترل شبه نظامیان کُرد) مشکلات زیادی ناشی از این تعدد سیستم آموزشی است. اگرچه مردم آنجا همچنان مدارس دولتی را به دلیل به رسمیت شناختن مدارکشان ترجیح میدهند، اما این مدارس بیش از حد شلوغ و اغلب دور از خانههای خود هستند. در الرقه، همچنان حضور عناصر افراطی مانند داعش نوجوانانی را که به مدارس دولتی موجود در خارج از مناطقشان میروند، تهدید میکند.
باوجود همه موارد فوق، اغلب نوجوانان امیدواری خود را برای آیندهای بهتر و دسترسی به شکل مناسب به آموزش، شغل و رفاه ابراز میکنند، از آنجا که بسیاری از آنها به دنبال مدارک دانشگاهی هستند تا در حرفههای سنتی و دارای ارزش اجتماعی مانند پزشکی، مهندسی یا حقوق و همچنین بخش اینترنت یا شغل آزاد کار کنند، اما رفع موانع ایجاد شده ناشی از جنگ و ناامنی و مشکلات اقتصادی با تکیه بر سیاستهای دولت بشار اسد در بهبود اقتصاد سوریه با تکیه بر سرمایهگذاریهای کشورهای دوست را خواسته مهمتر خود در شرایط فعلی میدانند.