به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، شش روز پیش بود که فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت در صفحه ایکس نوشت به دستور رئیس‌جمهور، برای جلوگیری از آلودگی هوا مازوت‌سوزی در سه نیروگاه اراک، کرج و اصفهان متوقف خواهد شد. می‌توان برای مدت محدودی خاموشی منظم را جایگزین تولید سم برای عموم شهروندان کرد.
به دنبال این گفته‌ها، وزارت نیرو نیز برنامه خاموشی را منتشر کرد. در این اظهار نظر خانم سخنگو، ماجرا به شکلی تعریف می‌شود که گویی دلیل قطعی برق در پاییز عدم مازوت‌سوزی تنها در سه نیروگاه کشور است! اما ایشان خواسته یا نخواسته به دلیل اصلی این خاموشی‌ها اشاره نکرده و دلیل واهی را برای پدیده جدید قطعی برق در پاییز، اعلام کرده است.
در فصل تابستان ۸۰ درصد سوخت نیروگاه‌ها از طریق گازرسانی، ۱۴ درصد با سوخت گازوئیل و ۶ درصد نیز به وسیله مازوت تامین می‌شود. با سرد شدن هوا و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی تنها ۵۰ درصد سوخت از طریق گاز طبیعی تامین می‌شود و ۵۰ درصد دیگر ظرفیت به سوخت‌های گازوئیل و مازوت اختصاص می‌یابد. بنابراین، در بدترین حالت کمتر از ۲۰ درصد سوخت نیروگاه‌ها در پاییز و زمستان از طریق مازوت تامین می‌شود. علاوه بر این، از مجموع ۱۴۳ نیروگاه بزرگ کشور، تنها ۱۶ نیروگاه بخاری امکان مصرف مازوت را دارند که از بین این ۱۶ نیروگاه نیز مخزن سوخت دو نیروگاه بعثت و اصفهان سال‌ها پلمب بوده است. به عبارتی تنها ۱۴ نیروگاه معادل ۱۰ درصد نیروگاه‌های ایران قابلیت استفاده از سوخت مازوت را دارند. از طرفی مجموع ظرفیت عملی تولید برق در این سه نیروگاه، با مصرف مازوت به ۲ هزار مگاوات هم نمی‌رسد. به عبارتی اگر تمام ظرفیت این سه نیروگاه به دلیل عدم مازوت‌سوزی از مدار خارج شود با توجه به بالا نبودن مصرف برق در فصل سرد سال، تامین برق با چالش مهمی مواجه نمی‌شد که منجر به خاموشی برنامه‌ریزی شده شود.
آمار‌های ترازنامه انرژی نشان می‌دهد که نقش مازوت در تولید آلاینده‌های معلق تنها ۱.۹ درصد است، در حالی که بیش از ۷۶ درصد از ذرات معلق مربوط به گازوئیل است. در عین حال، بخش حمل‌ونقل بزرگ‌ترین سهم که معادل ۸۰ درصد است را در انتشار این آلاینده‌ها دارد و تولید برق از نیروگاه‌ها تنها ۷ درصد از آلایندگی‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. این داده‌ها به وضوح نشان می‌دهند که اظهارات موجود درباره نقش اصلی مازوت در آلودگی هوا در نیروگاه‌ها اشتباه است.
در این شرایط، مقامات دولتی از کاهش قابل توجه ذخایر سوخت نیروگاه‌ها نسبت به سال‌های گذشته خبر داده‌اند. اما آنچه که در آمار‌های رسمی به چشم می‌خورد، خلاف این ادعا را نشان می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان گازوئیل تحویلی به نیروگاه‌ها در نیمه اول سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۲۴ درصد افزایش داشته است.
در چند ماه اخیر، ذخایر گازوئیل و گاز طبیعی نیروگاه‌ها کاهش چشمگیری داشته است. در حالی که از فروردین تا مرداد، ذخایر سوخت به طور مداوم افزایش می‌یافت، از شهریور ماه به بعد، روند کاهشی آغاز شده و تا نیمه آبان، روزانه تا ۲۰ میلیون لیتر از ذخایر کاهش یافته است.
در واقع، از زمانی که دولت چهاردهم بر سر کار آمده، سرعت رشد ذخایر سوخت نیروگاهی به طور معناداری کاهش یافته است. بررسی وضعیت مخازن گازوئیل در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که در شهریور، مهر و آبان، به طور متوسط روزانه به ترتیب ۵، ۵.۹ و ۲۱ میلیون لیتر از ذخایر نیروگاهی کاسته شده و در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد از ذخایر گازوئیل این نیروگاه‌ها خالی است. این کاهش چشمگیر باعث شده تا ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها تا اوایل آبان‌ماه ۳۰ درصد کاهش یابد و از ۷۷ درصد در سال گذشته به ۴۱.۲ درصد برسد.
در حقیقت این روند نزولی در ذخایر سوخت است که منجر به خاموشی در فصل پاییز می‌شود و بیان دلایل بی‌اساس مانند توقف مازوت‌سوزی تنها باعث فریب افکارعمومی و پنهان کردن مشکلات مدیریتی در کشور می‌شود.