زلزله بم با این شهر چه کرد؟ / تاریخچه‌ای از زمین لرزه‌ای تاریخی در ایران + عکس

زمین‌لرزه بم، در ساعت ۵:۲۸ بامداد روز ۵ دی‌ماه ۱۳۸۲ به وقت محلی (معادل ۱:۲۶ بامداد به وقت GMT)، یکی از بزرگ‌ترین فجایع انسانی و طبیعی ایران را رقم زد. این زلزله با قدرت ۶.۶ ریشتر، در محدوده گسل بم رخ داد و طی ۱۲ ثانیه ویرانی عظیمی به شهر تاریخی بم در جنوب شرقی استان کرمان وارد کرد.

بم؛ شهری با تاریخ ۲۵۰۰ ساله

شهر بم، با جمعیتی حدود ۱۰۰ هزار نفر، به دلیل وجود ارگ تاریخی بم، شهرت جهانی داشت. این ارگ، بزرگ‌ترین سازه خشتی جهان و یکی از میراث فرهنگی ایران، با قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال، نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی کشور بود. ارگ بم که در مسیر جاده ابریشم قرار داشت، به‌طور کامل تخریب شد و برای همیشه چهره‌ای دیگر یافت.

تلفات انسانی و خسارات مالی

این زلزله مرگبار جان بیش از ۳۴ هزار نفر را گرفت و نزدیک به ۱۹ هزار نفر مجروح بر جای گذاشت. حدود ۸۵ درصد شهر بم تخریب شد و بیش از ۱۰ هزار نفر بی‌خانمان شدند. خسارات مالی این فاجعه، حدود ۱.۵ میلیارد دلار تخمین زده شد. وقوع زلزله در ساعات اولیه صبح، زمانی که اغلب مردم در خواب بودند، یکی از دلایل اصلی تلفات بالای انسانی بود.

با وجود هشدارهایی که پیش‌لرزه‌های شب قبل ارائه داده بودند، آمادگی لازم برای مدیریت بحران وجود نداشت. قطع ارتباطات مخابراتی و نبود تجهیزات کافی، امدادرسانی را در ساعات ابتدایی دشوار کرد. نخستین تیم‌های امدادی از کرمان، چند ساعت پس از زلزله به منطقه رسیدند. تیم‌های هلال‌احمر، امدادگران مردمی و نیروهای خارجی با سگ‌های زنده‌یاب توانستند ده‌ها نفر را زنده از زیر آوار نجات دهند.

همدلی مردم

این حادثه موجی از همدلی و کمک‌رسانی را در سراسر ایران به همراه داشت. مردم ایران کمک‌های نقدی و غیرنقدی خود را به زلزله‌زدگان رساندند. برای اولین بار، آسمان ایران برای هواپیماهای امدادی خارجی باز شد و سازمان‌های بین‌المللی، نظیر صلیب‌سرخ و سازمان ملل، به امدادرسانی پرداختند.

پیامدهای زلزله بم

زلزله بم نشان‌دهنده اهمیت حیاتی مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و توسعه مدیریت بحران در کشور بود. علاوه بر خسارات انسانی و مالی، این حادثه از بین رفتن بخشی از هویت تاریخی ایران را به همراه داشت. تلاش‌های گسترده برای بازسازی شهر و ارگ بم صورت گرفت، اما اثرات روحی و اجتماعی آن همچنان در خاطره جمعی ایرانیان باقی مانده است.

این فاجعه نه‌تنها یک زلزله طبیعی، بلکه درسی عمیق برای مسئولان و مردم بود که از اهمیت آمادگی در برابر بلایای طبیعی غافل نشوند.