یاری علی‌(ع) مصادیقی متمایز از یاری زین‌العابدین‌(ع) در زمان حجاج دارد

گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو»- زينب صارم؛ یاری رساندن به اهل بیت وظیفه شرعی و اخلاقی هر شیعه متعهدی است؛ تا آن‌جا که اين مسئله را می توان زمینه و بستری دانست که به وسیله آن کمالات عرفانی بسیاری برای راه‌جوي حقيقت حاصل می شود.

علاوه بر اشتیاق و علاقه ای که باید نسبت به یاری رساندن حجت الله در شیعیان وجود داشته باشد، نیاز به امری مهم تر و حساس تر نیز احساس می شود. یاری رساندن به امام زمان خویش و احساس تکلیف، آن زمان مفید و کارساز خواهد بود که مکلف نه تنها وظیفه اساسی خود را در هر زمان تشخیص دهد، بلکه ضرورت زمان را نیز درک کند.

درک و احساس ضرورت زمان را می‌توان از موارد اساسی و شالوده‌ یاری اهل بیت دانست؛ به بیان دیگر، شیعه و محب اهل بيت باید تشخیص بدهد که در زمان کنونی به حجت الله را در چه زمینه ای یاري و مدد برساند.

بر این اساس، کمک و یاری به اهل بیت را می توان به دو قسم متفاوت تقسیم کرد؛ قسم اول وظایف و تکالیفی است که در هر زمان بر شیعیان واجب است که آن را مراعات کنند و به وسیله آن حجت زمان خویش را یاری رسانند. در این قسم از تکالیف تفاوتی نمی‌کند که در زمان امام علی (ع) زندگي می‌کنیم یا در زمان امام صادق (ع) یا امامان دیگر.

این قسم از وظایف شیعه در راستای یاری رساندن به اهل بیت جنبه عمومی دارد و شالوده و اساس حمایت از اهل بیت را در بر می گیرد؛ تا آن‌جا که می توان ادعا کرد كه بدون این جنبه اساسی، فرد قادر به یاری رساندن اهل بیت در زمینه های دیگر نخواهد بود و حتی اگر به آن اقدام کند نه تنها سودمند نیست، بلکه زیان رسان نیز خواهد بود.

جنبه دوم یاری به اهل بیت را می توان از منظر مختصات زمانی هر امام معصوم دانست؛ به بیان دیگر، یاری رساندن به امام علی (ع) بعد از رحلت پیامبر مصادیقی کاملا متفاوت و حتی متضاد با یاری رساندن به امام سجاد (ع) در زمان حجاج ابن یوسف ثقفی دارد.

ضرورت تشخیص وظایفی که در محدوده زمان و مکان تعریف می شود باعث به وجود آمدن نهضت های هم راستا اما متفاوت شده است. گاه این نهضت ها جنبه مسلحانه داشته و قیام را می‌طلبیده است؛ مانند جنگ های بدر و خیبر و صفین و قیام عاشورا.

گاهي نيز یاری رساندن به اهل بیت در استراتژی سکوت و تقیه تعریف می شده و در زمان دیگر، حمایت از اهل بیت جنبه علمی داشته است؛ مانند نهضت های علمی قوی و جدی كه در زمان امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) و امام رضا (ع) شکل گرفته است و همچنين در زمان ائمه آخرین با شکل گیری شبکه وکلا، حمایت و یاری از فرزندان علی (ع) اقتضائات دیگری پیدا کرده است.

همان طور که قبلا هم ذکر شد، بدون داشتن پایه های اساسی و عمومی، یاری کردن اهل بیت و امام زمان در جنبه های دیگر امکان پذیر نخواهد بود؛ بنابراین از واجبات و ضروریات است که در احادیث اهل بیت غور و تفحص شود تا جنبه های عمومی و اساسی که هر شیعه در هر مکان و زمانی باید واجد آن باشد تا بتواند اهل بیت را یاری رساند، شناسايي گردد.

 

در شماره بعد، به صفات اساسی و بنیادین اشاره خواهد شد و به بررسي یاران اهل بیت که این صفات در آنان جلوه گر شده است، خواهيم پرداخت.