وقتي بي‌تقوايي موجود در نظام بهداشت وجهه قانوني مي‌يابد

گروه علمي «خبرگزاري دانشجو»؛ تاكنون صحبت هاي بسياري درباره طرح پزشك خانواده شنيده ايم و البته در اينكه انجام اين طرح مي تواند در نظام سلامت كشور تحولي عظيم ايجاد نمايد شكي نيست.

 

اينكه ارزيابي وضعيت سلامت هر فرد در طول عمر توسط يك پزشك انجام شود در بسياري موارد، خود مانع از وقوع اشتباه در تشخيص و پيگيري بيماري ها مي شود؛ چراكه عدم اطلاع پزشك از بيماري هاي قبلي فرد، نحوه زندگي وي، مواجهه هاي شغلي، سابقه خانوادگي بيماري هاي مختلف و... همه در تشخيص بيماري حائز اهميت هستند و غفلت پزشك از اطلاع يافتن از هر كدام از اين موارد مي تواند منجر به عدم تشخيص يا تشخيص اشتباه گردد اما در صورتي كه فرد براي تمام مشكلات سلامتي خود به يك پزشك مراجعه نمايد وي ناگريز از تمام اين مسائل مطلع خواهد بود.

 

از ديگر فوايد اين طرح كه نمي توان از آن غافل شد تبديل نظام بهداشت و درمان كشور به نظامي سلامت محور مي باشد؛ چراكه در وضعيت كنوني معمولا افراد در صورت بيمارشدن به پزشك مراجعه مي كنند و اين يعني نظام درمان محور؛ در حاليكه بسياري از بيماري ها با انجام برخي اقدامات ساده قابل پيشگيري هستند.

 

ضمنا در اين طرح مراجعات به پزشك عمومي رايگان شده و رابطه مالي پزشك و افراد قطع شده كه مي تواند در صورت گسترش اين امر، بركات فراواني از جمله در زمينه عدالت اجتماعي داشته باشد.

 

همانگونه كه مسئولان وزارت بهداشت اشاره كردند، اين طرح، گامي در جهت ايجاد شناسنامه سلامت الكترونيك براي تمام افراد جامعه مي باشد كه يك شبكه منسجم از اطلاعات مرتبط با سلامت افراد جامعه  ايجاد مي نمايد. اين شبكه اطلاعاتي امكان دسترسي به سوابق و وضعيت پزشكي افراد را در هر زمان و در هر نقطه اي از كشور فراهم مي سازد كه اين امر به ويژه در شرايط اورژانس حائز اهميت است.

 

در كنار تمام فوايدي كه طرح «پزشك خانواده» دارد – كه به گوشه اي از آنها در بالا اشاره گرديد – برخي بي توجهي ها يا... در تدوين اين طرح ديده مي شود كه از عدم بومي شدن اين طرح، مطابق با فرهنگ اسلامي – ايراني حكايت دارد.

 

در اين طرح سرپرست هر خانواده، پزشك خانواده خود را انتخاب مي نمايد حال سوال اينجاست كه اين فرد يك پزشك خانم را براي تمام اعضاي خانواده خود، انتخاب كند يا يك پزشك آقا؟ رعايت حال دختران و خانم خانواده در مراجعه به پزشك يا پسران و آقاي خانواده؟ اين دو راهي است كه وزارت بهداشت سرپرست خانواده را در برابر آن قرار داده است.

 

اين مسئله از بسياري جوانب قابل تامل است مثلا وجود حيا در فرهنگ ما يكي از مسائلي است كه بيان برخي مشكلات سلامتي را براي افراد دشوار مي كند و بسيار پيش مي آيد كه بيماران به ويژه خانم ها، با علائم شديد و آزار دهنده به علت اين امر از مراجعه به پزشك خودداري مي نمايند، عدم  هم جنس بودن پزشك و بيمار به اين مشكلات، شديدا دامن مي زند.

 

پزشك خانواده قرار است به عنوان فرد معتمدي، مورد مشورت افراد در زمينه سلامت قرار گيرد و گاه نياز است افراد خصوصي ترين مسائل زندگي خود را با وي در ميان بگذارند حال براي يك خانم در جامعه اسلامي بيان اين مسائل با يك پزشك مرد و يا بالعكس چقدر صحيح يا اصلا امكان پذير است؟

 

اگر اين معضل را از زاويه ديد پزشكان بنگريم عمق ناهنجاري آن بيشتر خواهد شد؛ چراكه خود به عنوان يكي از افراد جامعه پزشكي زياد پاي درد دل دوستان در اين مسائل نشستم. يك پزشك متعهد و مسلمان در جامعه اسلامي ما، اگر بخواهد مطابق احكام اسلامي در زمينه كاري خود رفتار نمايد آيا وزارت بهداشت و مسئولان امر وي را ياري مي كنند يا با وضع برخي قوانين و نيز شيوه هاي مديريتي به اصطلاح مدرن، سنگ راه كه نه، صخره هايي را بر سر راه وي  ايجاد مي نمايند؟

 

اين مسئله در ديدار با مسئولان وزارت بهداشت، به آنها متذكر گرديد و با اينكه آنها خود معترف بودند كه در اجراي آزمايشي اين طرح نيز اين امر به عنوان يكي از اشكالات طرح، مطرح بوده است اما براي حل آن، صرفا اين امكان را با ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺖ خانواده، آن هم با ﺑﺎ ﺫﻛﺮ ﺩﻟﻴﻞ ﻭ سپس در صورت ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺳﺘﺎﺩ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ، فراهم مي نمايند. آيا معقول تر نيست دو پزشك –يكي خانم و ديگري آقا –براي هر خانواده در اين طرح ديده شود؟ (در اكثريت شهرهاي كشور، مطمئنا اين اقدام، با تعداد پزشكان موجود به راحتي قابل انجام است؛ چراكه صرفا توزيع افراد زيرمجموعه هر يك از پزشكان تغيير مي كند نه تعداد آنها.)

 

آيا صرفا چون در ساير كشورهايي كه مشابه اين طرح در آنها اجرا شده است، هر خانواده، يك پزشك  دارند بايد در كشور ما نيز اينگونه باشد؟

 

راه حل وزارت بهداشت نيز براي اين مسئله مانند آن است كه وزارت راه، مردم را مجبور نمايند براي تردد، از مسيري فرعي و بيراهه كه خطر لغزش و سقوط  نيز دارد، استفاده نمايند و اعلام كنند اگر تمايل به استفاده از راه اصلي و بزرگراه ايمن داريد بايد درخواست بدهيد و در صورت موافقت كميته ما، اين امكان براي شما فراهم خواهد شد!!

 

درحالي كه مطابق با نظر مراجع عظام تقليد، مراجعه به پزشك غير هم جنس در صورت امكان دسترسي به پزشك هم جنس، مجاز نمي باشد اين حكم واضح اسلامي در كدام يك از تصميم گيري ها و دستورالعمل هاي وزارت بهداشت كشور اسلاميمان مورد توجه قرار گرفته است؟

 

وزير محترم بهداشت؛ چرا صراط مستقيم اسلام را رها كرده و راه به بيراهه سپرديد؟

 

اين نابساماني اخلاقي و بي تقوايي موجود در نظام بهداشت و درمان كشور را اينگونه در كل كشور وجهه قانوني مي بخشيد؟!