زیارت اربعین اعلام آمادگی برای یاری حضرت ولی عصر (عج) است

گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو» - زینب صارم؛ امام صادق (ع) اولین و بنیادی‌ترین دیدگاهی را که یک شیعه باید نسبت به تمام جریانات سیاسی-تاریخی داشته باشد به صراحت در زیارت اربعین اعلام می‌کنند: «اللَّهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبِیلًا وَ عَذِّبْهُمْ عَذَاباً أَلِیماً»

نگرش شیعه به اتفاقات تاریخی، صرف یک رویداد نیست، بلکه از آن برداشتی اعتقادی دارد. امام صادق(ع) تمام افرادی که مسبب و بسترساز شهادت امام حسین (ع) بودند را مورد لعن قرار می‌دهد. در حقیقت یکی از پیام‌های اصلی زیارت اربعین را می‌توان دشمن‌شناسی همراه با اتخاذ جهت دانست. کلمه وبیل که امام صادق (ع) لعن را با آن توصیف کرده‌اند بر وزن فعیل از باب «الوبال» و به معنای چیزی است که بسیار شدید و سنگین باشد و بخواهند از آن اعراض کنند. (1)

دشمنی با دشمنان اهل بیت از اصلی‌ترین معانی زیارت اربعین است

در حقیقت یکی از پایه‌های اصلی معنایی زیارت اربعین را می‌توان در این خلاصه کرد که شیعیان نسبت به دشمنان اهل‌بیت و کسانی که این ظلم را علیه آنان پایه‌گذاری کردند، موضع انفعالی و تاریخی صرف ندارند، بلکه نسبت به آنان عداوت و بغض دارند.

امام صادق (ع) در فراز دیگری از زیارت اربعین لعن و عداوت با دشمنان اهل بیت را از زاویه‌ای دیگر مورد تاکید قرار می‌دهند و می‌فرمایند: «أَشْهَدُ أَنَّ اللَّهَ مُنْجِزٌ مَا وَعَدَکَ وَ مُهْلِکٌ مَنْ خَذَلَکَ وَ مُعَذِّبٌ مَنْ قَتَلَکَ»؛ شهادت می‌دهم خداوند وعده‌ای را که به تو داده است، وفا کند و آنان که تو را خوار و مضطر گذاشتند، هلاک کند و قاتلانت را عذاب سخت بچشاند.

امام صادق(ع) به عنوان خلیفة‌الله و امام معصوم، شناختی عمیق را آموزش می‌دهند و بیان می‌دارند که خداوند نیز نسبت به قاتلان و دشمنان امام حسین (ع) غضبناک است و آنان را هلاک و معذب می‌کند. چنان‌که در فراز قبلی نیز به خشم و غضب پیامبر علیه آنان تاکید کردند: «أَسْخَطَ نَبِیَّکَ»

در حقیقت، نگاه خداوند و پیامبر وی و ائمه معصومین نسبت به قاتلان و بنیان‌گذاران ظلم و جور علیه اهل‌بیت رویکردی همراه با لعن و عذاب است، بنابراین اربعین این حقیقت را به شیعیان آموزش می‌دهد و یادآوری می‌کند که با گذشت زمان ظلم و جوری که بر اهل‌ بیت روا داشته شده، حتی اندکی کم‌رنگ نشده و هنوز دوستداران اهل‌بیت باید مترصد فرصتی باشند که ائمه معصومین را یاری دهند.

بغض و عداوت نسبت به دشمنان اهل‌بیت در میان شیعیان یک عقیده بنیادین است، تا آن جا که امام صادق(ع) در فراز دیگری از زیارت‌نامه می‌فرمایند: «فَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ ظَلَمَکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً سَمِعَتْ بِذَلِکَ فَرَضِیَتْ بِهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنِّی وَلِیٌّ لِمَنْ وَالاهُ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاهُ».

امام صادق (ع) در زیارت اربعین کسانی که بی طرف هستند را نیز لعن می‌کنند

امام صادق(ع) در این فراز زیارت اربعین به این معنا تصریح می‌کنند و افرادی که موضع بی طرفانه داشتند و خبر شهادت حضرت را شنیدند و به آن راضی شدند را نیز مورد لعن و نفرین قرار می‌دهد. در نتیجه، مابین حق و باطل موضع میانه‌ای وجود ندارد؛ سکوت بر مبنای خشنودی و بی تفاوتی نسبت به ظلم و جوری که علیه اهل بیت پایه گذاری شد نیز بسیار مذموم و ناپسند است تا آن جا که امام صادق(ع) این دسته از افراد را نیز از رحمت خدا دور می داند.

همچنین امام صادق (ع) در این قسمت از زیارت‌نامه از کلمه «أُشْهِدُکَ» به معنای شاهد گرفتن و گواه گرفتن استفاده می‌کنند. با دقت در معنای دقیق این کلمه می‌توان پی برد که این کلمه تنها معنای شهادت دادن نمی‌دهد، بلکه این فعل به باب افعال رفته است و معنای شاهد گرفتن و گواه گرفتن را متضمن می‌شود.

حقیقت زیارت اربعین چیست؟

شیعیان در روز اربعین خداوند را گواه می‌گیرند که با دوستان امام حسین (ع) دوست هستند و با دشمنان ایشان دشمن. حقیقت زیارت اربعین و روز اربعین را با توجه به این فرازهای نقل شده از معصومین می‌توان در این دانست که هنوز دشمنان اهل بیت در لباس تقوا و دین وجود دارند و محبان و شیعیان آن حضرت با شناخت کافی و کامل از دین باید سد و مانعی بزرگ باشند تا دنیاپرستان در لباس دین، دنیا و آخرت آنان را به غارت نبرند.

زیارت اربعین بیان می‌دارد که شیعه زنده است و نفس می‌کشد و نسبت به تمام امور پیرامونی خود دارای موضع است. زیارت اربعین با فصاحت و بلاغتی تیز و برنده هشدار می‌دهد که شیعیان نسبت به دنیاپرستانی که در لباس دین به اسلام و پیامبر خیانت می‌کنند، آگاهند. زیارت اربعین بیان می‌دارد که ظلم و جوری که در سقیفه علیه اهل‌بیت بنیان‌گذاری شد، پایان نیافته و هنوز اثرات مخرب و کثیف آن در رگ‌های جامعه حیات دارد.

زیارت اربعین را می‌توان بیانیه شیعه نسبت به تمام ظالمان و مزدورانی دانست که حق خلافت اهل‌بیت را غصب کردند و از آن فجیع‌تر، مرجعیت علمی ایشان را در جامعه کم‌رنگ کردند.

امام صادق (ع) در فراز آخر زیارت‌نامه بیان می‌دارند که ما منتظریم؛ تا زمانی که خداوند به شما رخصت قیام دهد: «أَشْهَدُ أَنِّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ وَ بِإِیَابِکُمْ‏ مُوقِنٌ بِشَرَائِعِ دِینِی وَ خَوَاتِیمِ عَمَلِی وَ قَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ وَ أَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِعٌ وَ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّى یَأْذَنَ اللَّهُ لَکُمْ فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لَا مَعَ عَدُوِّکُمْ».

زیارت اربعین اعلام آمادگی برای یاری حضرت ولی عصر (عج) است

زیارت اربعین اعلام آمادگی برای یاری آخرین باقیمانده و ذخیره خدا بر روی زمین و بیعت و تجدید عهدی دوباره با خلیفة‌الله، حضرت صاحب الزمان (عج) است تا به ایشان بگوییم که ما با شما همراه هستیم و با دشمنان شما همراهی و دوستی نداریم.

زیارت اربعین در حقیقت بیانیه شیعه نسبت به اتفاقات و فجایعی است که بعد از رحلت رسول خدا رقم خورد و اوج آن در کربلا مشاهده شد. زیارت اربعین یاری شیعه نسبت به ائمه معصوم و انتظار برای ظهور آخرین باقیمانده خدا را نوید می‌دهد.

 
پی‌نوشت:

1. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج‏13، ص: 18