گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در آخرین شب ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماهی است که در آن به تلاوت آیات الهی یعنی قرآن و دعای به خیر برای خود و دیگران چه نسبت به امور دنیوی و چه اخروی ترغیب شده است. بحث ما در این ماه مبارک و بقیۀ بحث‌های گذشته و بعد هم در ذیلش تذکّراتی که در ماه مبارک رمضان دادیم، باز هم راجع به دعا بود.
در این جلسه، بنای بحث کردن ندارم، چون میخواهم این جلسه را جلسۀ آخر قرار بدهم. به ذهنم آمد که مروری بر روایاتی که در باب ماه مبارک رمضان و آثاری که در این ماه از ناحیۀ خداوند متعال مترتب است وارد شده است، داشته باشم. روایات بسیار است و من به بعضی از روایاتی که در باب ماه مبارک رمضان وارد شده است اشاره میکنم.
همه بخشیده می‌شویم!
در روایتی است که: «إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَى فِی کُلِّ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ عِنْدَ الْإِفْطَارِ سَبْعِینَ أَلْفَ أَلْفِ عَتِیقٍ مِنَ النَّارِ»؛ خداوند در هر شب از ماه مبارک رمضان، هنگام افطار هفتاد هزار هزار شخص را که همه مستوجب آتش هستند از آتش نجات میدهد، «فَإِذَا کَانَ آخِرُ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ»؛ شب آخر ماه رمضان که میشود، «أَعْتَقَ فِیهَا مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِی جَمِیعِهِ»؛ شب آخر ماه رمضان به مقدار تمام آنچه که در ماه رمضان از آتش نجات داده است، نجات میدهد.
آیا کسی هست که بخشیده نشود؟!
در روایت دیگری داریم: «إِذَا کَانَ أَوَّلُ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ غَفَرَ اللَّهُ لِمَنْ شَاءَ مِنَ الْخَلْقِ»؛ وقتی که شب اول ماه رمضان میشود خداوند هر کسی از مخلوقاتش، که مورد مشیّتاش قرار بگیرد تا او را بیامرزد مورد غفران قرار میدهد، «فَإِذَا کَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی تَلِیهَا ضَاعَفَهُم»؛ شب اول به هر مقدار بود، شب دوم دو برابر، «فَإِذَا کَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی تَلِیهَا ضَاعَفَ»؛ و هر شب بعد از شب دیگر دو برابرِ شب قبل بخشیده میشوند، «کُلَّ مَا أَعْتَقَ حَتَّى آخِرَ لَیْلَةٍ فِی شَهْرِ رَمَضَان»؛ تا شب آخر میشود، «تُضَاعَفُ مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِی کُلِّ لَیْلَة»؛که دو برابر آنچه که در هر شب بخشیده و از آتش نجات داده بود نجات میدهد که برای ما بزرگترین، بالاترین و ارزش‌مندترین اثر الهی درماه مبارک رمضان همین است، یعنی آمرزش و تطهیر است.
شقی چه کسی است؟
در خطبه‌ای، پیغمبراکرم خطاب به مردم فرمودند: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ»؛ و بعد مهم اینجاست، «هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ فَسَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ فَإِنَّ الشَّقِیَّ»؛ این مهم است، «فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ»؛ یعنی شقی‌تر از این نداریم که ماه مبارک رمضان بیاید و تمام بشود و شخصی مورد مغفرت واقع نشود. خدا شاهد است من این روایات را نگاه می‌کردم گفتم: خدایا! امشب که شب آخر است و بنای تو بر این است که بیایی و به اندازه تمام ماه ببخشی، پس ما هم یکی از آنها باشیم.
مغفرت الهی...
در روایتی از امام صادق(صلواتاللهعلیهماجمعین) است که: «قَالَ: مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ»؛ کسی که در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت خدا قرار نگیرد، دیگر در آینده امید مغفرتی برای او نیست مگر اینکه، روز عرفه در عرفات دعا کند تا خدا از او بگذرد. دقّت کنید! میخواستم بگویم: اثر برجسته‌ای که در تمام روایات هست چیست؟ و آن «مغفرت» است.
دارد درها بسته میشود!
روایتی بود که در گذشته متعرّض شده‌‌ام: «قال رسول الله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلم) إِنَ أَبْوَابَ السَّمَاءِ تُفَتَّحُ فِی أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَا تُغْلَقُ إِلَى آخِرِ لَیْلَةٍ مِنْهُ»؛ این روایت را مکرّر خوانده‌‌ام. شب اوّل ماه رمضان درهای آسمان‌ها باز میشود و تا شب آخر بسته نمی‌شود. اگر امشب شب آخر باشد درها بسته میشود. میخواهم بگویم: حواستان جمع باشد که الآن ما در چه وضع و چه موقعیّتی قرار داریم.
هر زمان کسی آزاد میشود!
در روایتی است از علی(علیه‌السلام) است: «أَلَا وَ أَبْوَابُ السَّمَاءِ مُفَتَّحَةٌ مِنْ أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْهُ»؛ علی(علیه‌السلام) همین مطلب را می‌فرمایند. بعد دارد: «عَلَیْکُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ بِکَثْرَةِ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاء». در روایتی است که در آخر هر روز از روزهای ماه مبارک رمضان در وقت افطار، خداوند متعال هزار هزار نفر از آتش جهنّم آزاد میکند و چون شب جمعه و روز جمعه میشود در هر ساعتی، هزار هزار شخص را از جهنّم آزاد میکند.
آیا توبهمان قبول شده است؟
صحبت یکی یا دو روایت نیست. میخواستم فقط این را بگویم که: ماه رمضان را درک کردیم، امّا چه چیز گیرمان آمده؟ می‌توانید بگویید؟ در این ماه مبارکی که همۀ برکات درونش بوده است تا جایی که خواب در آن عبادت و نفس‌ها تسبیح است و این همه لطف از ناحیه خداوند آمده است؛ آیا بهره‌ای بردهایم یا نبردیم؟ گفتم این روایات را بخوانم و بگویم: بیایید امشب را غنیمت بشماریم. امشب برویم در خانه خدا و بگوییم: خدایا! غلط کردیم؛ خدایا! ما را ببخش؛ این همه را بخشیدی، ما را هم ببخش. ما بدتر از مشکرینی نبودیم که توبه کردند و توبه‌شان را قبول کردی؛ ما به ظاهر مؤمن هستیم، مسلمان هستیم و قبولت داریم. امشب ما را دست خالی رد نکن؛ تو اکرم الاکرمین هستی.
امشب را قدر بدانیم
از خدا بخواهیم حاجات ما و دیگران را بدهد. این را تذکّر بدهم: امشب، چون درها باز است و تا سحر بسته نشده و فرصت داریم؛ هم از خدا برای خودتان درخواست کنید و هم برای دیگران، که البته بهتر است؛ چون در روایات داریم که چند هزار برابر اجر می‌دهند و دعایی که دیگران در حق ما میکنند مستجاب میشود، امّا معلوم نیست که دعای خودمان مستجاب بشود یا نه.
با زبان دیگران معصیت نکردهام
در روایت دارد که به حضرت موسی خطاب شد: تو مرا به زبانی بخوان که هرگز معصیت نکرده‌ای. گفت: خدایا! من چگونه می‌توانم این کار را بکنم؟ بالاخره از این زبان خطا صادر شده است. خطاب شد: بگو تا دیگران برای تو دعا کنند، چون تو به زبان دیگران معصیت نکرده‌ای. چنین سفارشی برای این است که در مورد دیگران خیلی دعا کنید؛ خدا چند هزار برابر به شما میدهد.
برای اینجانب دعا کنید!
این فقط مروری بود و میخواستم تذکّری بدهم. ضمناً من هم از آن‌هایی باشم که دعایم می‌کنید. از همه‌تان تقاضا میکنم من را هم دعا کنید. تعارف نمیکنم و جدی میگویم. من محتاج دعای شما هستم. آمدم این را به شما بگویم: امشب شب آخر ماه رمضان است؛ برای من دعا کنید تا من هم از این فرصت در حق خودم استفاده کرده باشم.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920516041800 [pdate] => 13920516041800 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 259368 [title] => دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟/ پنج نشانه مؤمن در بیان حاج‌آقا‌مجتبی [pdate] => 13920606124400 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 256079 [title] => پایان این میهمانی آغازی است برای تولدی دوباره [pdate] => 13920517165500 [service_id] => 11 ) [2] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 ) [3] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 ) [4] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [5] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمین‌شده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 ) [6] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 ) [8] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده می‌شوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده می‌شوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [34] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شب‌های ماه‌رمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شب‌های رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [49] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [50] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا می‌کنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [51] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [52] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده می‌شوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 28 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمین‌شده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 26 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شب‌های رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 256079 [title] => پایان این میهمانی آغازی است برای تولدی دوباره [pdate] => 13920517165500 [service_id] => 11 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 24 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 259368 [title] => دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟/ پنج نشانه مؤمن در بیان حاج‌آقا‌مجتبی [pdate] => 13920606124400 [service_id] => 12 [rutitr] => یک جرعه اخلاق-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده می‌شوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شب‌های ماه‌رمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 27 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا می‌کنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [50] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [51] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [52] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => وداع ماه رمضان [id] => 162878 [tag_id] => 354083 ) [1] => Array ( [tag] => مغفرت الهی [id] => 162879 [tag_id] => 354084 ) [2] => Array ( [tag] => درهای آسمان [id] => 162880 [tag_id] => 354085 ) [3] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 162881 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ آیت الله مجتبی شهیدی کلهری مشهور به مجتبی تهرانی استاد مشهور اخلاق و مرجع تقلید و مدرس حوزه های علمیه تهران(مانند مدرسه مروی)بود. وی از محضر اساتید بزرگی همچون ادیب نیشابوری، آیت الله بروجردی، آیت الله حکیم، آیت الله گلپایگانی، علامه طباطبایی و... بهره برد.
این مرجع بزرگوار تقلید و استاد بزرگ اخلاق، پس از 40سال خدمت صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج مکتب حقّۀ اهل‌بیت عصمت و طهارت، در دی‌ماه سال 1391ه.ـ‌ش. دار فانی را وداع گفت. در این مجال سعی داریم تا جرعه ای از بیانات ناب اخلاقی ایشان را در اختیار علاقمندان قرار دهیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
روی عن علی بن الحسین (ع) قال: «عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ: الْوَرَعُ فِی الْخَلْوَةِ وَ الصَّدَقَةُ فِی الْقِلَّةِ وَ الصَّبْرُ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ وَ الْحِلْمُ عِنْدَ الْغَضَبِ وَ الصِّدْقُ عِنْدَ الْخَوْفِ.»
مومن حالت کناره گیری از گناه دارد
روایتی از امام زین العابدین (ع) منقول است که حضرت فرمودند: مؤمن پنج نشانه دارد.
اوّل؛ «الْوَرَعُ فِی الْخَلْوَةِ»، مؤمن حالت کنارهگیری از گناه دارد، آن هم در موقعی که غیر از خدا حاضر و ناظری نیست. اگر کسی در عَلَن معصیتی را ترک کند، مثلاً شرب خمر نکند یا نعوذ بالله با نامحرم نامشروع برقرار نکند، خوب است، امّا این ترک گناه در عَلَن، گویای این نیست که این فرد بهاصطلاح ایمان قوی داشته باشد.
اگر در جایی که جز خدا کسی نبود، گناه را ترک کرد، آنجا معلوم میشود که ایمان در قلب او رسوخ کرده است و به تعبیر اهلش اعتقاد، از واردات قلبیّه او شده است، چون جز خدا هیچکس را حاضر و ناظر نمیبیند و خودش را در محضر الهی میبیند؛ لذا این ترک گناه خیلی ارزشمند است.
کسی که دستش از مال دنیا پر است اگر انفاق کند هنر نکرده است
دوم؛ «وَ الصَّدَقَةُ فِی الْقِلَّةِ»؛ وقتی مؤمن تنگ دست است، به مقدار توانش در راه خدا انفاق میکند و صدقه میدهد. این مورد نیز گویای این است که وابستگی مؤمن به خدا از نظر درونی قوی است. چون آن کسی که دستش خالی نیست، بلکه از امور مادّی پر است و فراوان دارد، اگر چهار سنّار هم به این و آن کمک کند، خوب است، امّا خیلی هنر نکرده است. چرا؟ چون دستش پر است. اگر کمکی هم کند، چیزی از او کم نمی‌شود. اگر آنجایی که میبینی از تو کم میشود و نسبت به امور دنیایی تعلّق داری، آنجا انفاق کردی ارزش دارد.
خشم مومن افسار گسیخته نیست
سوم؛ «وَ الصَّبْرُ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ»، آنگاه که مصیبتی متوجّه مؤمن میشود، صبر میکند، تحمّل میکند، نعوذبالله زبان به شکایت از خداوند نمیگشاید. این صبر کاشف از این است که رابطه اش باخدا رابطهای معنوی و قوی است، «وَ الصَّبْرُ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ»، این عمل ارزشمند است.
چهارم؛ «وَ الْحِلْمُ عِنْدَ الْغَضَبِ»، حلم یعنی بردباری، آنگاه که نیروی خشمش برانگیخته میشود و عصبانی میشود، خودش را کنترل میکند و این حلم و بردباری کشف از ایمان او میکند. مؤمن هنگام خشم جلوی خودش را میگیرد تا خشم و غضبش افسار گسیخته نباشد. این هم یکی از نشانههای مؤمن بود.
دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟
پنجم؛ «وَ الصِّدْقُ عِنْدَ الْخَوْفِ»، معمولاً کسانیکه مبتلا به دروغگویی میشوند، به خاطر یکی از این دو چیز است: یا جلب منفعت است یا دفع ضرر، ریشة دروغگویی ایندو هستند. شخص چون میترسد که منفعتی را از دست بدهد، دروغ میگوید. مثلاً مشتری آمده، برای آنکه نکند از دستش بدهد به او دروغ می‌گوی، از خوف اینکه منفعتی را از دست بدهد دروغ میگوید، یا از آنطرف، از اینکه ضرری متوجّهاش شود، بیم دارد.
آنجا خوف از دست رفتن منفعت بود، این یکی خوف از جلب ضرر است، لذا دفع ضرر هم علّت متوسّل شدن به دروغ میباشد. اوّلی جلب منفعت بود، دوّمی دفع ضرر. «وَ الصِّدْقُ عِنْدَ الْخَوْفِ». آنجایی که مؤمن بیم دارد نفعی از دستش برود یا ضرری متوجّهاش شود، بازهم راست میگوید.
لذا حضرت پنج مورد از نشانههای خیلی مهمّی مؤمن را فرمودند و اگر انسان واقعاً دارای این خصلتها باشد، از نظر ایمانی بهترینِ افراد است.
-بحار الانوار ج64 ص293
برگرفته از سخنان چهار شنبه 21 تیر 91 – 21 شعبان 1433
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت کلام الهی و ماه دعا است. یعنی سخن گفتن، راز و نیاز و اظهار حاجت کردن با پروردگار، برای خود و دیگران و دعای به خیر کردن، چه دنیوی باشد و چه اخروی. جلسۀ گذشته بحثم به اینجا رسید که گاهی در اجابت تأخیر میشود و این نباید موجب یأس و قنوط، به تعبیری که در روایت بود بشود که بعد از آن هم ترک دعا را در پی داشته باشد. ترک دعا اصلاً مورد نهی است و روایات زیادی داریم که در جلسۀ گذشته به بعضی از آنها اشاره کردم. از لیالی قدر به بعد قصدم این بود که تذکّراتی را بدهم تا مفید باشد. گرچه بعضی از آنها را قبلاً بحث کردهام ولی جای تذکّر دادن دارد، «فَذَکِّر اِن نَفَعَتِ الذِّکری».
مسئله: آیا خداوند حکیم است؟!
یک وقت است که فقط ترک دعا مطرح است امّا یک وقتی است که غیر از ترک دعا، چیزهای دیگری هم مثل شکایت از خدا بیان میشود. یک وقت در ارتباط با مخلوق است و یک وقت در ارتباط با خالق؛ که آنجا وضع خیلی بدی پیدا میکند و سر از کفر در می‌آورد. در اینجا مقدّمتاً باید یک چیزی را تذکّر بدهم.
سؤال میشود: چون می‌گوییم خدا حکیم است؛ آیا در اجابت دعایی که از ناحیۀ خدا وعده داده شده، اینطور است که خداوند رعایت حکمت را نکند؟
خداوند خلاف حکمت نمیکند
خداوند کارهایی که میکند حساب شده است و اینطور نیست که هر چه بنده بخواهد، به او بدهد ولو اینکه به ضررش هم باشد. مثل اینکه بچّه‌ای بگوید: این چاقو را به من بدهید. بعد به او بدهیم و او با چاقو دست خود را ببرد. آیا خدا مصلحت داعی را رعایت نمیکند؟ نه! چون گفته «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُم». اینطور نیست که همین‌طور بخواهد بدهد؛ او خلاف حکمت نمیکند. این را لطف، رحمت و محبّت نسبت به بنده نمی‌گویند. اینها را قبلاً عرض کردهام و فقط اشاره میکنم.
به ضرر عبد است
گاهی اصل حاجتی که عبد تقاضا میکند، یک حاجت دنیوی است که اگر به او بدهد، به ضررش بوده و وضع او را زیر و رو و بیچاره‌اش میکند. اگر خدا آن را به او بدهد و بعد هم عبد بیچاره شود، بنابراین عبد به خدا میگوید: تو که می‌دانستی به ضرر من است و من نمی‌دانستم؛ پس چرا دادی؟
زمان، زمان تو است!
گاهی ضرر آن حاجت اصل نیست بلکه خصوصیّات آن مطرح است. یعنی چه؟ به این معنا که اصل آن مضرّ نیست، امّا مقطعی که به آن شخص میخواهند بدهند باید مقطع خاصّی باشد. در یک مقطع به ضرر او است و در مقطع دیگر به نفع او. الآن که آن بنده تقاضا کرده مقطعی است که به ضررش است، پس میگذارد، هر وقت به مقطعی رسید که به نفع او شد، به او میدهد. این همان است که بحث کردم، یعنی«تأخیر در اجابت».
خدا را از یاد می‌برد
ما اینطوریم که همه در بستر مادیّت و دنبال امور مادّی هستیم؛ دنبال این هستیم که در دعا مسائل مادّی را در نظر بگیریم و اصلاً در کنار این، مسئلۀ معنویّت را در نظر نمی‌گیریم. یعنی چه؟ به این معنا که ممکن است، چیزی در ظاهر، از نظر معنویّت به نفع من باشد، در حالی که به ضرر است و ظرفیّت آن را نداشته باشم. مثالی می‌زنم: شخصی بود که وضع مالی متوسّطی داشت امّا از نظر دینی، انسان متدیّنی بود، مثل شرکت او در امور مساجد، مجالس و... مدّتی گذشت که وضع مادی خوبی پیدا کرد. به شخصی گفتم: ایشان مدّت‌ها بود پیدایش نبود امّا الآن به مجالس میآید؟ ایشان گفت: این شخص از نظر مالی مقداری وضعش خوب شد و مسائل معنوی را ترک کرد. تعبیر ایشان اینطور بود: یک زمانی هوای نفس، او را گرفت امّا حالا دوباره معنویّت را به یاد آورده. مسئله این است که آن شخص نمی‌فهمد و فقط دنبال مسائل مادّی است. امّا این چه بازدهِ سوئی بر روی بعد معنوی‌اش دارد؟ اینطور میشود: کارش به جایی می‌رسد که اصلاً خدا یادش میرود. امّا خدا بندۀ خودش را دوست دارد؛ چون حکمت او این را اقتضا میکند.
برآوردن حاجتی که عبد را به جهنّم می‌برد
روایتی از پیغمبراکرم است که: «قال رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): إِنَّ الْعَبْد لَیُشْرِف عَلَى حَاجَة مِنْ حَاجَات الدُّنْیَا»؛ بنده در آستانۀ رسیدن به حاجتی از حوائج دنیایی خود است. یعنی از خدا خواسته و بعد نتیجۀ حاجت معلوم میشود، «فَیَذکُرُهُ الله مِن فَوقِ السَّبع سَماوات»؛ اشاره به این است که خدا دقیقا ً همه را بررسی میکند، «فَیَذْکُرهُ اللَّه مِنْ فَوْق سَبْع سَمَاوَات»؛ خدا از فراز هفت آسمان آن را یاد میکند. بعد میگوید: «فَیَقُول مَلَائِکَتِی»؛ فرشتگان من، «إِنَّ عَبْدِی هَذَا قَدْ أَشْرَفَ عَلَى حَاجَة مِنْ حَاجَات الدُّنْیَا»؛ این عبد حاجتی از حوائج دنیایی خود را خواسته و در آستانۀ رسیدن آن است و مقدّمات آن دارد فراهم میشود که به آن برسد، «فَإِنْ فَتَحْتهَا لَهُ»؛ اگر راه را باز کنم که به آن برسد، «فَتَحْت لَهُ بَابًا مِنْ أَبْوَاب النَّار»؛ دری را بهسوی آتش باز کردم؛ «وَلَکِنْ اِزْوُوهَا عَنْهُ»؛ پس راه رسیدن به حاجتش را ببندید. «فَیُصْبِح الْعَبْد عَاضًّا عَلَى أَنَامِله»؛ در اینجا میشود که عبد انگشت حسرت به دهانش میگیرد، «یَقُول: مَنْ دَهَانِی مَنْ سَبَّنِی؟»؛ میگوید: این، بنا بود به من برسد، امّا یک مرتبه به فلانی رسید؛ چرا با من اینطور رفتار کردند؟ «وَمَا هِیَ إِلَّا رَحْمَة رَحِمَهُ اللَّه بِهَا»؛ امّا این یک رحمت و عطوفتی بود که از ناحیۀ خدا به تو شد. اگر به تو می‌رسید کارت خیلی خراب میشد. ما نظیر این روایات زیاد داریم.
پشیمانی به خاطر استجابت دعا
من این را میخواستم بگویم که اجابت دعا تضمین شده است؛ امّا از آن طرف هم بنا نیست، نظام حکمت الهی هم از بین برود که اگر از بین برود خود تو هم پشیمان می‌شوی. روایت دیگری را میخوانم. احمدبن‌عمر و حسین‌بن‌یزید، هر دو تعریف کردهاند، امّا در روایت احمدبن‌عمر توصیه شده است. اینها از اصحاب امام هفتم و هشتم هستند. میگویند: «دَخَلْنَا عَلَى الرِّضَا(علیهالسّلام)»؛ ما بر امام هشتم(علیهالسّلام) وارد شدیم، «فَقُلْنَا:» به حضرت عرض کردیم، «إِنَّا کُنَّا فِی سَعَةٍ مِنَ الرِّزْقِ وَ غَضَارَةٍ مِنَ الْعَیْشِ فَتَغَیَّرَتِ الْحَالُ بَعْضَ التَّغَیُّرِ»؛ ما از نظر زندگی و راحتی وضع بسیار حسابی و خوبی داشتیم؛ امّا وضع عوض شد و مقداری تغییر کرد، «فَادْعُ اللَّهَ أَنْ یَرُدَّ ذَلِکَ إِلَیْنَا»؛ دو نفری آمدند خدمت امام هشتم(علیهالسّلام) که: آقا! دعا کنید دوباره وضعمان به خانۀ اول برگردد، «فَقَالَ(علیهالسّلام) أَیَّ شَیْءٍ تُرِیدُونَ؟»؛ حضرت فرمودند: شما چه میخواهید؟ «تَکُونُونَ مُلُوکاً؟»؛ مرتّب بالا رفتید، بالا رفتید، دیگر دلتان میخواهد از پادشاهان بشوید؟ به تعبیر من خیلی رویتان زیاد است؛ «أَ یَسُرُّکُمْ أَنْ تَکُونُوا مِثْلَ طَاهِرٍ وَ هَرْثَمَةَ وَ إِنَّکُمْ عَلَى خِلَافِ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ»؛ شما که می‌دانید طاهر و هَرثمه از بستگان دربار مأمون هستند.
حضرت فرمودند: میخواهید بروید و مثل آن دو بشوید؟ و بعد حالتان از نظر معنوی تغییر کند؟ «خِلَافِ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ»؛ الآن شما اعتقاد به امامتِ من دارید و پیش من آمدید و از من التماس دعا دارید. امّا اگر این دنیا بالا برود، از امام سخنی نمی‌گویید و دیگر از امام رضا، خبری نیست و شما هم مثل همان افراد می‌شوید. «لَا وَ اللَّهِ»؛ یکی از آن ها گفت: به خدا قسم، نه! «مَا سَرَّنِیأَنَّ لِیَ الدُّنْیَا بِمَا فِیهَا ذَهَباً وَ فِضَّةً»؛ برای من، دنیا و آنچه در آن وجود دارد طلا و نقره بشوند، من را خوشحال نمیکند، اگر... «وَ إِنِّی عَلَى خِلَافِ مَا أَنَا عَلَیْهِ»؛ اگر من از نظر معنوی، برخلاف این مسیری که دارم می‌روم باشم. یعنی، «فَقَالَ(علیهالسّلام) إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ اعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُکْراً وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُورُ أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ کَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْیَسِیرُ مِنَ الْعَمَلِ»؛ کسی که به وضع متوسطی که از نظر روزی دارد، راضی باشد، خدا هم از او عمل صالحِ کم میخواهد و میگوید: همان واجباتت را انجام بده، «وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ»؛ و کسی که راضی به کم از حلال بشود، «خَفَّتْ مَئُونَتُهُ»؛ در دنیا مخارجش کم میشود و در راه زندگی‌اش دچار مشکل نمی‌شود. «وَ نُعِّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْیَا وَ دَوَاءَهَا»؛ و خدا دردهای دنیایی و داروهای آن دردها را به او نشان میدهد. «وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَام»؛ و از دنیا سالم بیرون میرود.
آیا تغییر میکنیم یا نمی‌کنیم؟
غرضم این است که، ما فقط به سراغ خواسته‌های دنیایی خودمان میرویم و فکر نمی‌کنیم که برخورد آن با مسائل معنوی چگونه است؟ آیا حال من عوض میشود یا نمی‌شود؟ اعمالم تغییر میکند یا نمیکند؟
مأمون و امام هشتم(علیهالسّلام)
توسّلم به امام هشتم(علیهالسّلام) است. هرچه داریم از این خانواده و بهخصوص از امام هشتم(صلوات‌الله‌علیه) است. هم ابن‌بابویه و هم شیخ‌مفید به اسناد مختلف و متعدّد از علی‌بن‌حسین کاتب نقل میکنند که: مأمون به عیادت امام هشتم(علیهالسّلام) آمد. البتّه در روایت دارد که به ایشان مختصر کسالتی عارض شده بود و برای مأمون فرصتی پیدا شد که خدمت حضرت برود.
می‌دانید که امام هشتم در بیت مأمون و نزد او بوده است. قبل از آنکه برود به یکی از مأموران خود سپرده بود که ناخن‌هایش را بلند کند و زیر ناخن‌هایش زهری را تعبیه کند. خدمت امام آمد در باغی که بود، می‌نشیند و به همان غلام دستور میدهد: برو و میوهای که انگور یا انار بوده را دانه کن. آن خبیث هم میآید و با ناخنش همۀ میوهها را آلوده میکند.
مأمون به امام هشتم(علیهالسّلام)رو میکند و میوه را تعارف میکند و میگوید: این را میل بفرمایید، برای شما خوب است. امام امتناع میکند. مأمون اصرار میکند امّا امام می‌فرمایند: بعداً می‌خورم. اینجا دیگر مأمون رو میکند و قسم میخورد که: به خدا، باید جلوی روی من این را بخوری. امام هشتم(علیهالسّلام) مختصری از دانه‌های میوه را تناول فرمودند. مینویسند: بلافاصله که حضرت تناول کردند، مأمون از جایش حرکت کرد و از حجره خارج شد. در روایت دارد،ابا صلت میگوید: بیرون رفتم و دیدم امام هشتم همین‌طور از زمین بلند میشود؛ یعنی در حدود پنجاه بار از زمین بلند شد. خدا می‌داند چه زهری بود و با امام هشتم چه کرد؟
پدر بر بالین پسر
بسیاری از ائمه ما را مسموم کردند و چند روزی طول کشید تا وفات کردند، امّا برای امام هشتم چند ساعت بیشتر طول نکشید. «یَتَمَلْمَلُ تَمَلْمُلَ السَّلِیمِ»؛ میگوید:حضرت مثل مار گزیده به خودش می‌پیچید. حضرت به من گفت: ابا صلت! برو ودر‌ها را ببند و کسی را راه نده. امام بهبستر رفت و من در وسط حیاط مهموم و مغمومایستاده بودم. یک وقت دیدم که آقازاده‌ای در بین حیاط است؛ تعجّب کردم؛ جلو رفتم و دیدم که شبیهترین مردم به خود آقا است.گفتم: من تمام درها را بسته بودم، شما از کجا وارد شدید؟ حضرت فرمود: آن قادری که مرا از مدینه در یک لحظه به طوس آورد، از در بسته هم میتواند وارد میکند. عرض کردم: شما که هستید؟ فرمود: من حجّت خدا بر شما هستم.
من محمد‌بن‌علی، آمده‌ام تا با پدرِ مسموم، مظلوم و غریبم وداع کنم. یک وقت دیدم به سوی حجرۀ حضرت رفت، در را باز کرد و وارد شد. وقتی چشم امام هشتم به این آقازاده افتاد از جا حرکت کرد،او را در بغل گرفت و شروع به بوسیدن کرد. روال طبیعی هم همین را اقتضا میکند که هنگام جان دادن، پسر به سراغ پدر بیاید. امّا این خلاف معمول است که هنگام جان دادنِ پسر، پدر به سراغ او برود. وقتی صدای علی‌اکبر بلند شد، «یا اَبَتاه!عَلَیْکَ مِنِّی السَّلَامُ»؛ بابا! خداحافظ، من هم رفتم. امام حسین با عجله آمد و روی خاک‌ها نشست، «وَ جَلَسَ عَلی التُّراب وَ اَخَذَ رَأسَهُ»؛ سرِ علی را از زمین بلند کرد و در دامن خود گذاشت؛ صورت خود را به صورت علی گذاشت، «وَ وَضَعَ خَدَّهُ عَلَى خَدِّهِ وَ قالَ یا بُنَی»...
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیستم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
جملاتی که اوّل بحثم در مباحث دعا مطرح میکنم از علی(علیهالسّلام) است و از مناجاتهای ایشان است. بحث ما این بود که ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است؛ دعای به خیر برای خود و دیگران، حال چه مادّی باشد و چه معنوی و بهخصوص در لیالی قدر که به آن سفارش شده است.
عرض شد، در روایت موثّّقۀ زراره داریم که شب نوزدهم لیلۀ تقدیر بود. یعنی شبی که مسائل موجودات را نسبت به سال آینده بررسی و اندازه‌گیری میکنند و در آن روایت داشت که شب بیست و یکم لیلۀ ابرام است؛ یعنی در امشب آنچه را نسبت به شخص بررسی و اندازه‌گیری کردهاند، ثبت و ضبط میکنند و بعد آنچه را که نسبت به سال آینده مناسب دیدهاند، در شب بیست و یکم قرار می‌دهند. عرض کردم اگر بنا باشد که بررسی و اندازهگیری‌ها بر محور سوابق باشد، یعنی براساس آنچه سال گذشته انجام داده‌ایم سال آینده را برای ما ترسیم کنند، مصیبت است؛ لذا عرض کردم شب نوزدهم شب شرمندگی است.
ترمیم گذشته و ترسیم آینده
اینجا جمع شدهایم و خیلی ساده چه میخواهیم؟ بنده فکر میکنم که شما هم همین‌طور باشید. دو تا چیز میخواهیم. یک: ترمیم نسبت به گذشته، دو: ترسیمِ خوب نسبت به آینده.
چقدر بد بودیم! آیا می‌بخشی؟
ترمیم گذشته؛ به این معنا که ما بد کردیم و این قابل انکار نیست. سال گذشته اینقدر گناه و خطا کردیم که خودمان نمیتوانیم خطاهایمان را بشماریم پس اوّلین چیزی که میخواهیم درخواست کنیم ترمیم گذشته است و آن اینکه: خدایا عفو کن! به تعبیری که در قرآن هم وجود دارد، «صفح جمیل» کن. خیلی ساده بگویم: خدایا! ندیده بگیر؛ امشب اینطور با ما برخورد کن. صحیفۀ اعمالِ ما را که «نعوذبالله»، به خطاهایمان آلوده شده است پاک و تمیز کن، تا روی اینکه برای سال آینده تقاضا کنیم را داشته باشیم. اوّل باید تقاضای ترمیم گذشته را داشته باشیم؛ همان تعبیری که در روایات و از پیغمبراکرم برای لیلۀ قدر وجود دارد: از خدا طلب عفو کنید و به تعبیر اهل معرفت ستّاریّتِ ناشی از غفّاریّتِ خدا را بخواهیم. به طوری که هیچ‌گونه تبعاتی نسبت به خطاهای گذشتهمان برای ما نباشد.
چه مقدار از گناهانم بخشیده میشود؟
بعد آنوقت سراغ ترسیم میآییم. به این معنا که: خدایا! سال آینده را سال خوبی برای ما ترسیم کن، یعنی امر کن که سال خوبی باشد. در اینجا مطلب مهمّی است و به ذهن همهمان میآید که: ما ترمیم را از خدا تقاضا میکنیم و طلب عفو میکنیم؛ حالا سؤال پیش میآید: چون من یک موجود کوچک و محدود و کوته نظر هستم، پس تا چه حد خدا عفو میکند؟ بنابراین اوّل سؤال این است که آیا عفو میکند یا نه؟ و دوّم هم چقدر؟
سؤال: چرا خدا به دعا پاسخ نمی‌دهد؟
روایتی است که عثمان‌بن‌عیسی از امام صادق(علیهالسّلام) نقل میکند. راوی میگوید: «قُلتُ»؛ یعنی به حضرت عرض کردم: «آیَتَانِ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَطْلُبُهُمَا فَلَا أَجِدُهُمَا»؛ دو آیه در قرآن است که میخواهم ببینم مصداقی در خارج دارند یا ندارند؟ گشتم و مصداقی هم پیدا نکردم، «قَالَ وَ مَا هُمَا»؛ حضرت به او میگوید: آن دو آیه کدام است؟ در نقلی است که، «لا اَدری ما تَأویلُه»؛ نمیدانم که تأویل این دو آیه چیست؟ «وَ مَا هُمَا قُلْتُ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»؛ این آیه که من را بخوانید، از من درخواست کنید و من جوابگوی درخواست شما هستم، «فَنَدْعُوهُ وَ لَا نَرَى إِجَابَةً»؛ از خدا حاجت میخواهم امّا از اجابت خبری نیست و به تعبیر ما میخوانم ولی پاسخی نیست. امامصادق(علیهالسّلام) فرمود: «قالَ(علیهالسّلام) أَ فَتَرَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَخْلَفَ وَعْدَهُ»؛ تو فکر میکنی که خدا خلف وعده میکند؟ یعنی وعده میکند و بعد به آن عمل نمیکند؟ «قُلْتُ لَا»، نه! چنین چیزی نیست، «قَالَ فَمِمَ ذَلِکَ»؛ بگو پس چه‌طور شده که میخواهی و بعد هم میبینی به اجابت نرسید و میگویی چنین چیزی نیست؟ علّت آن چیست؟ حضرت به او میگوید: من علّت آن را به تو میگویم. «قَالَ لَکِنِّی أُخْبِرُکَ»؛ به تو خبر میدهم.
استجابت دعای مطیعین
در اینجا حضرت انسانها را دو گروه میکند، «مطیعها» و «عاصیها». گروه اوّل: «مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِیمَا أَمَرَهُ ثُمَّ دَعَاهُ مِنْ جِهَةِ الدُّعَاءِ أَجَابَهُ»؛ حضرت فرمودند: کسی که خدا را در آن امری که کرده اطاعت کند و بعد از خدا در آن جهتی که با او هم سو باشد تقاضا کند، خدا جوابش را میدهد. «قُلْتُ وَ مَا جِهَةِ الدُّعَاءِ»؛ امّا جهت دعا چیست؟
برای اجابت دعا چه کنیم؟
حضرت در اینجا مطیعین را کنار میگذارد و آن چیزی را که مبتلا به همه است و مربوط به عاصین است وسط میکشد. حضرت میفرماید: «تَبْدَأُ فَتَحْمَدُ اللَّهَ وَ تَذْکُرُ نِعَمَهُ عِنْدَکَ»؛ ابتدا نسبت به نعمتهایی که به تو عنایت کرده ثناگو باش، «ثُمَّ تَشْکُرُهُ ثُمَّ تُصَلِّی عَلَى النَّبِیِّ(صَلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم)»؛ از خدا نسبت به نعمتهایش تشکّر کن و به پیغمبر درود بفرست، «ثُمَّ تَذْکُرُ ذُنُوبَکَ». مهم اینجا است. سراغ گناهانی که کردی برو، «فَتُقِرُّ بِهَا»؛ اعتراف کن. بگو: خدا! بد کرد. تک‌تکِ معصیتها را در ذهن خود بیاور، «ثُمَّ تَسْتَعِیذُ مِنْهَا»؛ پس با این خطاهایت به خدا پناه ببر، «فَهَذَا جِهَةُ الدُّعَاءِ». بعد دارد: «تَعْتَرِفُ بِذُنُوبِکَ»؛ تک‌تکِ گناهانی که به یادت میآید، «أَوْ بِمَا ذَکَرْتَ مِنْهَا»؛ هر چقدر که یادت آمد، «وَ تُجْمِلُ مَا خَفِیَ عَلَیْکَ مِنْهَا»؛ و اجمالاً آن‌هایی که در نظرت نیست، «فَتَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مِنْ جَمِیعِ مَعَاصِیکَ»؛ و بعد هم از تمام گناهانت توبه کن.
گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان!
«وَ أَنْتَ تَنْوِی أَلَّا تَعُودَ»؛ گناهانی که کردهای و یادت است به ذهن بیاور، نه اینکه به زبانت بیاوری و بعد در مورد آن‌هایی هم که یادت نیامد بگو: خدایا! همۀ خطاهایم را در نظر بیاور و بعد در مقابل خدا بنا را بر این بگذار که دیگر این کارها را نکنی. «وَ أَنْتَ تَنْوِی أَلَّا تَعُودَ»؛ نیّت کن که دیگر این کارها را نمیکنم، «وَ تَسْتَغْفِرُ اللَّهَ مِنْهَا بِنَدَامَةٍ»؛ از گناهانت به خاطر پشیمانی واقعیات پوزش بطلب. «وَ صِدْقِ نِیَّةٍ وَ خَوْفٍ وَ رَجَاءٍ وَ یَکُونُ مِنْ قَوْلِکَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَعْتَذِرُ إِلَیْکَ مِنْ ذُنُوبِی وَ أَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ فَأَعِنِّی عَلَى طَاعَتِکَ».
دیگر اشتباه نمیکنم!
«ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»؛ معنایش درست بر جای خود است، امّا این در صورتی است که جهت دعا هم فراموش نشود. یعنی چه؟ یعنی وقتی میخواهی از خدا تقاضا کنی، نگاهی هم به سوابق گذشتهات بکن. اگر اشتباه کردهای، اوّل معذرت خواهی بکن و بگو: خدایا! من را ببخش و بعد هم وقتی که میگویی بد کردهام، نیّتت این باشد که دیگر خطایی مرتکب نشوی و بعد با صدق نیّت، استغفار کن.
خدا از دل من آگاه است
خدا میفهمد که من از ته دل طلب بخشش میکنم یا نه؟ او شرمندگی من را بهتر از خودم درک میکند. حتّی در روایت است که وقتی هنوز استغفار نکردی هم تو را میآمرزد. مهم این است که امشب خدا به دل من و تو نگاه میکند. این متن روایت است که: هنوز که استغفرلله را نگفته‌ای، صحیفه را پاک و تطهیرمان میکند. خدا این است.
پذیرش آنی توبه در ماه رمضان
امّا باید اشاره کنم امتیازهای بسیار مثبت دیگری برای جواب‌گویی خداوند نسبت به غفران گناهانمان یعنی ترمیم گذشته و ترسیم خوب آینده هم داریم. چند روایت را میخوانم. یکی از آنها را شب نوزدهم خواندم که این امتیازها را در امشب هم است. اوّل: روایتی از پیغمبراکرم که: «یَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى فِی کُلِ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ هَلْ مِنْ سَائِلٍ فَأُعْطِیَهُ سُؤْلَهُ»؛ هر شب از ماه رمضان خدا سه بار میفرماید: آیا کسی هست که از من درخواستی کند تا به او بدهم؟ «هَلْ مِنْ تَائِبٍ فَأَتُوبَ عَلَیْهِ»؛ آیا کسی هست توبه و رجوع به من بکند تا بپذیرم؟ «هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ فَأَغْفِرَ لَهُ»؛ کسی هست که از من پوزش طلبد؟ اینکه لااقل بگوید: خدایا! من بد کردم. همین که بگوید بد کردم، بلافاصله میآمرزد.
خداوند از هیچچیز فروگذار نمیکند
امتیاز دیگری که بهخصوص برای امشب داریم اینکه شبِ جمعه است. نسبت به شب جمعه مسائل خاص خود را دارد. از امام باقر(علیهالسّلام) است: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَیُنَادِی کُلَّ لَیْلَةِ جُمُعَةٍ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ مِنْ أَوَّلِ اللَّیْلِ إِلَى آخِرِهِ» امام باقر(علیهالسّلام) فرمودند: خداوند متعال، خودش، هر شبِ جمعه از فوق عرش، از اوّل شب تا آخر ندا میدهد، «أَ لَا عَبْدٌ مُؤْمِنٌ یَدْعُونِی لِدِینِهِ أَوْ دُنْیَاهُ»؛ آیا عبد و بندۀ مؤمنی که به من ایمان دارد وجود دارد تا از من برای دین و دنیای خود درخواست کند که من جوابش را بدهم؟ «قَبْلَ طُلُوعِ الْفَجْرِ فَأُجِیبَهُ»، اگر تا وقتی که طلوع فجر نشده از من درخواست کند، من هم جوابش را میدهم. چه برای دنیایش بخواهد و چه برای آخرتش. خداوند هیچ چیزی فروگذار نمیکند. «أَ لَا عَبْدٌ مُؤْمِنٌ یَتُوبُ إِلَیَّ مِنْ ذُنُوبِهِ قَبْلَ طُلُوعِ الْفَجْرِ فَأَتُوبَ عَلَیْهِ» آیا بندۀ مؤمنی هست که تا قبل از طلوع فجر توبه کند و من توبهاش را قبول کنم؟ روایت مفصّل است تا اینجا که: «فَلَا یَزَالُ یُنَادِی بِهَذَا حَتَّى یَطْلُعَ الْفَجْرُ» یعنی از سر شب تا طلوع فجر خدا این ندا را میدهد.
امتیازات امشب چیست؟
شب جمعه بودن یکی از امتیازات امشب است. یعنی هم ماه مبارک رمضان است و هم شب جمعه و هم از لیالی قدر است.
نیمة شب دعا کن
الآن، از نظر موقعیّتی یکی از مواقعی است که دعا مستجاب میشود و آن ثلث آخر شب است. اگر وقت را سه قسمت کنیم، الآن ثلث آخر شب. از پیغمبراکرم است که: « قالَ رَسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): اِذا بَقِیَ ثُلثُ اللَیلِ قالَ الله تَبارَکَ وَ تَعالی»؛ وقتی ثلث آخر شب میشود خدا میگوید: «مَنْ ذَا الَّذِی یَسْتَکْشِفُ الضُّرَّ»؛ چه کسی است که طلب کند تا من گره او را باز کنم؟ «أَکْشِفْ عَنْهُ»؛ گرهات را خودم باز میکنم، «مَنْ ذَا الَّذِی یَسْتَرْزِقُنِی»؛ چه کسی است که از من طلب روزی کند تا به او بدهم، «مَنْ ذَا الَّذِی یَسْأَلُنِی»؛ و بعد دارد، «أُعْطِهِ»؛ همینکه از من درخواست کند، به او میدهم.
به دوستیِ علی(علیهالسّلام) امیدوارم
خواستم این را به دوستانمان بگویم که به عمل خودم هیچ امیّدوار نیستم، بلکه فقط امیّدم به همینها است یعنی به وعدههایی که در این روایات و آیات به ما داده شده است. البتّه دست خالی هم نیستم. روایتی عرض میکنم: «رُوِیَ عَن رسولالله(صلّیاللهعلیهوالهوسلّم) قال: مَنْ أَحَبَ عَلِیّاً قَبِلَ اللَّهُ تَعَالَى مِنْهُ صَلَاتَهُ»؛ پیغمبر فرمودند: کسی که علی را دوست داشته باشد، خدا نمازش را قبول میکند، «وَ صِیَامَهُ» روزههایش را هم قبول میکند، «وَ قِیَامَهُ» شب زنده داریهایش را هم قبول میکند. امشب، احیا گرفتهای؟ این را هم قبول میکند، چون تو علی را دوست داری؛ و بالاتر از همه: «وَ اسْتَجَابَ دُعَاءَهُ»؛ یعنی دعا که بکند دعایش را هم قبول میکند. پس بنابراین امشب ما همه چیز داریم.
آن چه صحنه ای بود؟
به خانۀ علی(علیهالسّلام) برویم. علی(علیهالسّلام) در بستر بود و اطراف بستر را فرزندانش گرفته بودند. ابتدا به امام حسن(علیهالسّلام) رو کرد و با او سخن گفت و سفارشاتی کرد. بعد رو کرد به همۀ فرزندانش و گفت: بعد از من از هر سو به سوی شما فتنهها میآید. منافقین این امّت کینۀ دیرینۀ خود را از شما طلب میکنند و میخواهند از شما انتقام بگیرند، بر شما باد به صبر. بعد علی ساکت شد. یک مرتبه نگاهی به چهرۀ حسین(علیهالسّلام) کرد. گفت: به خصوص نسبت به شما، که فتنهها از هر سو میآید، بر شما باد به صبر. دوباره ساکت شد. دو مرتبه نگاهی به حسین کرد. گفت: یا ابا عبدالله! این امّت تو را شهید میکنند، برتو باد به تقوی و صبر. مینویسند: علی(علیهالسّلام) این جمله را که گفت بیهوش شد. به ذهن من این است که باید صحنۀ دردناکی در پیش چشم علی(علیهالسّلام) از روز عاشورا تمثّل کرده باشد که دیدن آن بیهوش بشود. آن چه صحنهای بود؟
عباس(علیهالسّلام) متحیّر است!
امشب شب جمعه و متعلّق به امام زمان(صلوات الله علیه) است. شنیدهام که امام زمان(صلوات الله علیه) توسّل به عمویش را دوست دارد، پس من هم توسّل به او میجویم. دهها سال است که من و شما به گوشمان خورد که عبّاس باب الحوائج است، بنابراین میرویم آنجا. مینویسند: «فَوَقَفَ العَبّاس مُتَحَیِّرا»؛ یعنی یک وقت دیدند که اباالفضل سوار مرکب ایستاده، امّا متحیّر است. این چه وقت بود؟ موقعی بود که از شریعه بیرون آمده بود، هر دو دست را قطع کرده بودند؛ تیری آمده و به مشک خورده بود. آب سرازیر شده بود و عبّاس متحیّر است چه کند؟ دستی ندارد تا بجنگد و آبی ندارد تا به خیمهها برساند. چه کند؟ مینویسند: تیری آمد و به چشم عبّاس اصابت کرد. دست نداشت تا تیر را در بیاورد. میگویند: خم شد، زانوها را بالا آورد و تیر را بین دو زانو گذاشت تا تیر را در بیاورد. اینجا بود که عمود آهن آمد، «فَنقَلَبَ العَبّاس مِن فَرسِه»؛ اباالفضل از مرکب به زمین آمد، «فَنادا یا أخَاه أدْرِکْ أخَاک»...
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920507001000 [pdate] => 13920507001000 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 ) [2] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمین‌شده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمین‌شده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [7] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده می‌شوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [10] => Array ( [id] => 253899 [title] => دو اثر جدید از آیت الله مجتبی تهرانی [pdate] => 13920507105100 [service_id] => 4 ) [11] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [15] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [19] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [20] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [23] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [24] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [28] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [30] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [39] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شب‌های ماه‌رمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شب‌های رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا می‌کنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [46] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [47] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شب‌های رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 253899 [title] => دو اثر جدید از آیت الله مجتبی تهرانی [pdate] => 13920507105100 [service_id] => 4 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمین‌شده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 26 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده می‌شوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمین‌شده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 28 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا می‌کنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شب‌های ماه‌رمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 156569 [tag_id] => 351457 ) [1] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 156570 [tag_id] => 351087 ) [2] => Array ( [tag] => اجابت دعا [id] => 156571 [tag_id] => 178111 ) [3] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 156572 [tag_id] => 27421 ) [4] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 156573 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( [0] => Array ( [comment_id] => 35734 [cid] => 253833 [comment_name] => رحمن [comment_mail] => anonymous@Website.ir [comment_message] => السلام عليک ياابوالفضل العباس ارواح نابفدائک [comment_date] => 13920507004038 [comment_ip] => 0 [comment_status] => P [comment_lang] => FA [changeby] => [cat_id] => 0 [parent_id] => 0 [answer] => [is_replied] => [replied_by] => [rdate] => 0 [reply_message] => [most_like] => Y [membership_id] => 0 [answer_by] => [answer_date] => 0 [country_short] => - [country_long] => - ) ) [comments_stats] => Array ( [P] => 1 ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز نوزدهم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است، دعای به خیر برای خود و دیگران. در سیر مباحثی که کردیم، به مناسبت ایّام عرض کردم تذکّری بدهم. در دو جلسة قبل بیان کردم که بدانید، بحث شخصی نیست، بلکه کلّی است. رابطة مستقیم بین کثرت دعا و قلّت بلا، قلّت دعا و کثرت بلا را که در روایتی از پیغمبراکرم مطرح کردم: «إِذَا قَلَ الدُّعَاءُ نَزَلَ الْبَلَاء». در همین زمینه میخواستم تذکّر دیگری بدهم.
تأثیر دیدِ انسان بر دعایش
دیدِ انسان همیشه اینطور است که دیدِ کوتاه و مادّی است یعنی در عالم مادیّت قرار دارد و محدود است. این دیدِ محدود، کوتاه و به تعبیر بنده نظر تنگ بر همه چیز و بدتر از همه بر روی دعای شخص اثر میگذارد. یعنی بر روی درخواستهایش از خداوند تأثیر دارد.
آیا از خدا کاری برمیآید؟!
به دو مطلب اشاره میکنم. اوّل: فرض کنید برای او مشکل و گرفتاریای پیش آمد؛ در این وقت او چون در بستر مادیّت است اوّل فکرش به طرف ابزار مادّی میرود. غیر از این است؟ شخص میخواهد تدبیر کند و مشکل خود را حل کند، پس وسائل و ابزار مادیّت را پیش میکشد. غالباً اینطور است چون در بستر مادیّت قرار دارد. بعد سرش که به سنگ میخورد و دیگر میبیند راهها بر او بسته شد، آنوقت یادش میافتد که خدایی هم وجود دارد. میگوید: چه بسا ممکن است از او کاری هم ساخته باشد! و حال اینکه، بدانید! مؤمن نباید اینطور باشد. آن کسی که اعتقاد به مبدأ و معاد دارد و اعتقاد دارد که مسبب الأسباب موجود دیگری است، موجودات زمینی نیستند و اعتقاد دارد که: «أَزِمَّةِ الأُمُورُ طُرّاً بِیَدِه»؛ تمام امور در دست قدرت او است و واقعاً اعتقاد دارد وقتی که میگوید: «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ»؛ این شخص اوّل چه کسی به یادش میآید؟ منبع قدرت، یعنی خدا را. به سراغ ابزار و وسائل مادّی مثل حسن و حسین و تقی و نقی و... نمیرود که بعد هم اگر درست شد تصوّر بکند که این واسطهها کردهاند. اینها را قبلاً مفصّل عرض کردهام امّا میخواستم تذکّر بدهم. مؤمن نباید اینطور باشد. وقتی گرفتاری پیش آمد، اوّل خدا. بگوید: خدایا! این مشکل پیش آمده، مشکل من را حل کن.
خدا دعاهای کوچک را هم میپذیرد!
مطلب دوّم که این هم منشأاش ضعف ایمان است، این است که بنده تصوّر میکند، نسبت به کارهای بسیار بسیار مهم باید سراغ خدا رفت و در مورد کارهای کوچک اینطور نیست. این برای ضعف ایمان است.
ما ضعف ایمان داریم!
به شما بگویم، وقتی میخواهید دعا کنید بفهمید و بدانید که همه چیزتان وابسته به این دعاها است؛ کوچک و بزرگ هم ندارد. اینکه تصوّر کنم: «فقط چیزهای قابل اعتنا و بزرگ را با خدا مطرح کنم نه کوچکها را» از ضعف ایمان است. واقع این است که این شخص خداشناس نیست. ما در معرفت خود نسبت به خالق نقص داریم.
تو کوچک هستی، نه خدا!
دعا، کوچک و بزرگ ندارد و خدا هم خستگی‌ناپذیر است! او این دعا را خیلی هم دوست دارد. همة اینها را بحث کردهام و نمیخواهم وارد بشوم، بلکه فقط خواستم تذکّری برای لیالی قدر بدهم و بگویم این فرصت را از دست نده! خودت را از قالب حقارت بیرون بکش! تو کوچک هستی و کوچک هم فکر میکنی؛ طرفِ خود را اصلاً نشناختهای. تو آدمی هستی که اگر یک نفر روزی ده بار در خانهات بیاید و در بزند و بگوید: این را میخواهم، آن را میخواهم، دیگر در را بر روی او باز نمیکنی. غیر از این است؟ امّا خالق تو اینطور نیست، اگر ده تا، یازده تا بشود امروز بیشتر از تو خوشش میآید و اگر یازده تا بشود دوازده تا، بیشتر خوشش میآید. این جزو معارف ما است.
مراجعة بیشتر، معرفت بالاتر
اینها سرّ دارد؛ چون، مراجعة بیشتر، کاشفِ از معرفت بالاتر، نسبت به کسی است که از او درخواست میکنم و او را همهکاره میدانم. دلیل بر این میشود، که همه چیز دست او است، از دست او بر میآید و کسی غیر از او نمیتواند انجام دهد؛ این کاشف از معرفت است.
آن چیزی که از دیگری میخواهی، از خدا بخواه
در روایتی داریم که از پیغمبراکرم است: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(صَلّیاللهعلیهوالهوسلّم): إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَحَبَ شَیْئاً لِنَفْسِهِ وَ أَبْغَضَهُ لِخَلْقِهِ مِنْ فَضْلِهِ»؛ خداوند چیزی را برای خودش دوست میدارد، امّا همان را برای خلق خودش مبغوض میدارد. برای خودش خوشش میآید امّا برای مخلوق خود بدش میآید. توضیح اینکه: «أَبْغَضَ لِخَلْقِهِ الْمَسْأَلَةَ»؛ بدش میآید از عبدی که گرفتار شده و به مثل خودش رو میاندازد، «أَبْغَضَ لِخَلْقِهِ الْمَسْأَلَةَ». اینکه بندههایش برای کارهایشان از هم درخواست کنند و به همدیگر مراجعه کنند. «وَ أَحَبَ لِنَفْسِهِ أَنْ یُسْأَلَ»؛ و دوست دارد که از او درخواست کنند. به این و آن رو بیاندازی بدش میآید امّا به او رو بیاندازی خوشش میآید. «وَ لَیْسَ شَیْءٌ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَنْ یُسْأَلَ»؛ هیچچیز در نزد خدا محبوب‌تر از این نیست که در خانهاش را بزنی و بگویی میخواهم، میخواهم، میخواهم. بر خلاف من و تو، که اگر بچّهمان هم باشد بیرونش میکنیم. خدا که من و تو نیست. چون او را نشناختهایم که تمام خزائن وجود در ید قدرت او است.
خدایا! بند کفش میخواهم!
«فَلَا یَسْتَحْیِی أَحَدُکُمْ أَنْ یَسْأَلَ اللَّهَ» پس خجالت نکشد و حیا نکند، به اینکه یکی از شما از خدا درخواست کند. اگر میخواهی، خجالت و حیا ندارد. «وَ لَوْ بِشِسْعِ نَعْلٍ»؛ پیغمبر سطح را اینقدر پائین آورد. نگاه نکن به اینکه تصوّر کنی حاجتهایت بد است. مثل اینکه بند کفشت گم شده؛ بگویی: خدا! بند کفش میخواهم! ببین کار را به کجا رساند.
کوچکی و بزرگی در نزد خدا مطرح نیست
روایات زیاد داریم. روایتی از امام باقر(علیهالسّلام) در ارتباط با همین که گفتم است: «لَا تُحَقِّرُوا صَغِیراً مِنْ حَوَائِجِکُمْ فَإِنَّ أَحَبَّ الْمُؤْمِنِینَ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى أَسْأَلُهُمْ»؛ فکر نکنید که حاجت، کوچک است. بلکه محبوبترین بندگان آن بندهای است که از خدا بخواهد؛ کوچک و بزرگ ندارد. در آن روایت دارد از امام باقر(علیهالسّلام) میفرماید: «لَا تَتْرُکُوا صَغِیرَةً لِصِغَرِهَا أَنْ تَدْعُوا بِهَا فَإِنَّ صَاحِبَ الصِّغَارِ هُوَ صَاحِبُ الْکِبَارِ». حضرت مطلب را خیلی زیبا بیان میکنند که: اینجا کوچکی و بزرگی خبری نیست.
تنگنظری را کنار بگذارید
تذکّر عمدهای که میخواهم بدهم این است؛ در بین سال بهخصوص برای دعا و حوائج زمانهایی را آوردهاند و از نظر ارزشی ما را ترغیب کردهاند که اهمیّت دارد. مثل ماه مبارک رمضان و در ماه رمضان هم لیالی قدر که گفتهاند باید کمال بهرهبرداری را برد. نظر تنگی را کنار بگذارید و فرو گذار نکنید. البته یک سنخ مسائل است که نمیخواهم وارد آن بشوم و فقط مطلب کلّی را میخواهم عرض کنم. ما نباید در دعاها و درخواستهایمان از خداوند کوتاه بیاییم و هیچچیز نباید برای ما مانع و رادع بشود از اینکه درخواست کنیم، حالا در هر رابطهای که میخواهد باشد. اوّل خدا، وسط خدا، آخر خدا! هرچه برایم پیش میآید اوّل خدا را در نظر بگیرم. این هیچ منافاتی هم با توسّل به وسائل ندارد. اینها را بحث کردهام و وارد آن نمیشوم. بروم سراغ توسّلم.
مصائب علی(علیهالسّلام)
در روایت دارد، بعد از اینکه آن خبیث به علی(علیهالسّلام) ضربت زد. علی(علیهالسّلام) بقیّة نماز را نشسته خواند یعنی حضرت دیگر تاب ایستادن را نداشت. در روایت دارد، به یمین و یسار متمایل میشد و حضرت نمیتوانست بدن خودش را نگه دارد. امام حسن را جای خودشان گذاشتند تا نماز را تمام کند. در روایت دارد، نماز که تمام شد سر پدر را به دامن گرفت و شروع کرد به گریه کردن. این جملات را میگفت: پدر پشت مرا شکستی... تعبیرات عجیبی است. علی(علیهالسّلام) چشمهایش را باز کرد و گفت: پسرم از این به بعد دیگر پدرت هیچ الم و دردی ندارد. ببینید، چقدر به علی(علیهالسّلام) سخت گذشته که این را میگوید. پسرم! گریه نکن، الآن جدّات و جدّهات، خدیجه و مادرت فاطمه حاضر هستند. حوریان بهشت آمدهاند و در انتظار پدر تو هستند.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920506041000 [pdate] => 13920506041000 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 ) [2] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمین‌شده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [7] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده می‌شوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [11] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [16] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [19] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [20] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [25] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [30] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [33] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [34] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [37] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [38] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شب‌های ماه‌رمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [39] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شب‌های رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا می‌کنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شب‌های رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده می‌شوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمین‌شده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا می‌کنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان می‌شویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شب‌های ماه‌رمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین می‌کردند؟/ معاند بی‌ضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 28 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز می‌نامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => اعمال شب قدر [id] => 155774 [tag_id] => 160497 ) [1] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 155775 [tag_id] => 351457 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 155776 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 155777 [tag_id] => 27421 ) [4] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 155778 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( [N] => 1 ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
بحث ما راجع به دعا بود. عرض کردم انسان، در سیر زندگی دنیوی و در سراسر زندگی خود با پرتگاه‌هایی مواجه است. او نسبت به این پرتگاهها احتیاج به پناهگاه دارد، تا از آن مدد بگیرد و سقوط نکند. از این استمداد جستن، به دعا و درخواست از یک نیروی حاکم بر مادّیّت تعبیر میشود؛ چون نیروهای مادّی، قابلیّت این را ندارند تا برای انسان نسبت به پرتگاه‌هایی که در زندگی با آنها مواجه میشود، اعمّ از پرتگاه‌های معنوی و مادّی، پناهگاه باشند. لذا باید به یک نیروی حاکم بر نیروی مادیّت متوسّل شود تا آن نیرو بتواند او را از سقوط نجات دهد.
راه حلّ مشکلات، در زندگی دنیوی
من در این جلسه مطلبی را برای حلّ مشکلات انسان در زندگی دنیوی، عرض میکنم. ما در باب دعا داریم که انسان باید هم برای «دفع ضرر» و هم «جلب منفعت»، چه مادّی و چه معنوی، دعا کند. خیلی هم به آن سفارش شده است. در مقابل، از اینکه انسان در زندگی دنیوی خود «نعوذبالله»! برای «جلب ضرر»، چه نسبت به خود و چه نسبت به دیگران دعا کند، نهی شده است. من برای اینکه بگویم میشود انسان این کار را انجام دهد، روایتی به ذهنم آمد که بعد از بیان مطلبم به آن اشاره خواهم کرد.
درخواست ضرر، یا بر اثر غفلت است و یا سرخوردگی!
انسان، در زندگی خود، یا بر اثر «غفلت» و یا بر اثر «سرخوردگی»، درخواست «جلب ضرر» میکند؛ این دو مطلب است:
درخواست ضرر بر اثر غفلت
یک؛ «غفلت» از اینکه وقتی من با مشکلی برخورد کردم، مشکلگشایی مافوق این ابزار مادّی وجود دارد که اگر من دستم را به سوی او دراز کنم، مشکل من را حلّ خواهد کرد؛ اسم این دعا است. به تعبیر دیگر؛ وقتی غفلت از دعا و درخواست از خدا در انسان به وجود میآید، بر اثر آن میبیند به بنبست رسیده است، لذا برای خودش آرزوی ضرر و حتّی آرزوی مرگ میکند.
بدتر از مرگ چیست؟!
در روایتی دیده‌ام که از حضرت سؤال میکنند: آقا! بدتر از مرگ چیست؟ الآن به هر کس بگویید بدترین چیز چیست؟ میگوید: مردن و مرگ. این سؤال را از حضرت می‌پرسند که بدتر از مرگ چیست؟ حضرت میگوید: «بدتر از مرگ، آن چیزی است که وقتی به سراغت آمد، آرزوی مرگ کنی!» چقدر زیبا میفرماید! یعنی آن مسئله آنقدر تلخ است که مرگ نزد آن، برای تو شیرینتر میشود. چقدر زیبا! گاهی انسان بر اثر غفلت، برای خودش درخواست ضرر میکند.
درخواست ضرر بر اثر سرخوردگی
دو؛ «سرخوردگی». از دعا غفلت نکرده، اعتقاد هم دارد، ولی ایمانش ضعیف است؛ مثلاً فرض کنید مرتّب از خدا درخواست میکند، بعد میبیند گره‌اش باز نشد، میگوید: ای خدا مرگم بده! من در این مورد، چهارده روایت دیده‌ام که اگر فرصت کنم، که به این چهارده روایت اشاره خواهم کرد. بر اثر سرخوردگی از دعایی که مستجاب نشده، میگوید: خدا مرگم بده! این سرخوردگی، معمولاً و غالباً انسان را به وادی‌ای میکشد که برای خودش درخواست ضرر میکند. ولی اینکه انسان، نسبت به خود و نسبت به دیگران تقاضا و درخواست ضرر کند، در معارف ما نهی شده است؛ یعنی دعا نباید علیه کسی باشد حتّی خود انسان! اصطلاحاً به چنین دعایی «نفرین» میگویند.
تا دعا می‌کنید فرشتگان میگویند: آمّین!
در جلسه گذشته گفتم. «رُوِیَ عن رَسوُلِالله(ص) قال: لا تَدعُوا عَلی اَنفُسِکُم اِلّا بِخَیر»؛ وقتی برای خودت دعا میکنی، از خدا خیر بخواه نه شرّ! نفع بخواه نه ضرر! رفع ضرر بخواه نه جلب ضرر! «لا تَدعُوا عَلی اَنفُسِکُم اِلّا بِخَیر»؛ این تعبیر، استثنا از نفی است، یعنی بی برو برگرد باید همین باشد، «فَاِنَّ المَلائِکَه یؤَمِّنون عَلی ما یَقوُلوُن»؛ تا دعا می‌کنید، فرشتگان بلافاصله میگویند: آمّین! فهمیدی چه‌کار کردی؟ آنها میگویند: آمّین! بعد هم تو پشیمان می‌شوی!
حتّی اموالتان را هم نفرین نکنید!
در یک روایت دیگر است از پیغمبراکرم که درباره درخواست ضرر است هم نسبت به خود و هم دیگران، «رُوِیَ عن رَسوُلِالله (ص) قال: لا تَدعوا عَلی اَنفُسِکُم وَلا تَدعوا عَلی اَولادِکُم»؛ اولاد خود را نفرین نکنید! «وَلا تَدعُوا عَلی خَدَمِکُم»؛ خدمتگذارانتان را نفرین نکنید! «وَلا تَدعُوا عَلی اَموالِکُم»؛ حتّی اموالتان را هم نفرین نکنید! عجب! آنها جاندار بودند، اینها بیجان هستند، توجّه کنید! اینکه بگویید: ای کاش این را نداشتم! این من را بیچاره کرد! این فلان شد و از این قبیل حرفها. بروید خودتان را اصلاح کنید، آنها تقصیری ندارند! من یک وقتی راجع به دنیا بحث کردهام؛ ما خیال میکنیم دنیا در و دیوار و امثال اینها است، نه! دنیا اینها نیست، دنیا چیز دیگری است. من نمیخواهم بحث را منحرف کنم.
درخواست نکنید جوانتان جوان‌مرگ شود!
مطلبی در روایت مطرح شده که چه بسا این مطلب از جهت جنبههای طبیعی، آن موقع نیز مورد ابتلاء بوده است. پیغمبراکرم در روایتی دارد که: «قالَ رَسوُلِالله(ص): لا تَمَنّوا هَلاکَ شِبابِکُم وَ اِن کانَ فیهِم غَرام»؛ از خدا درخواست و تمنّا نکنید تا جوانتان جوان‌مرگ شود، چون میبینم در این شرّ وجود دارد؛ به اصطلاح ضرر دارد، «فَاِنَّهُم عَلی ما کانَ فیهِم عَلی خِلال»؛ یک بحث منطقی است، چون آنها با همان حالی که دارند از چند حال خارج نیستند، یک: «اِمّا اَن یَتُوبوُا فَیَتوُبُ الله عِلَیهِم»؛ چه بسا این شخص فردا پشیمان شود و توبه کند، خدا هم توبه او را قبول کند، دو: «وَ اِمّا اَن تُردِیَهُمُ الآفاق»؛ از آن طرف، ممکن است موجب شود این آسیبهایی که میبینی اصلاً از بین برود. این زمینها همه به طور کلّی از بین برود. به طور کلّی، شرّها از بین برود. ضرری که از ناحیهی او وجود دارد، همه از بین برود. میفهمد، توبه میکند، یا اصلاً دیگر زمینهاش از بین میرود. این دو تا هم مربوط به ضرر است. از آن طرف، ممکن است در جادّهای بیافتد و در آن شروع کند به خدمت کردن. «وَ اِمّا عَدُوّاً یُقاتِلوُه»؛ همین کسی که تو میگفتی: خدا مرگش بدهد! ممکن است درگیری و جنگی ایجاد شود؛ ممکن است دشمن کافری به مسلمانها حمله کند و او به جبهه برود و بجنگد، «وَ اِمّا حَریقاً فَیُدفِعوا وَ اِمّا ماءً فَیَصُدّوُا»؛ ممکن است حادثهای پیش بیاید و او جلوی آن را بگیرد و ... حضرت دانه دانه، شروع میکند به گفتن. همه اینها خدمات است.
مأموریت پیغمبر اکرم جذب است
من این را عرض میکنم بعد وارد بحث میشوم. یکی از اصول معارف مسلّم ما اصل جذب است، نه دفع؛ یعنی بهطور مسلّم مأموریّت پیغمبراکرم در اسلام این بوده است که مردم را جذب کند. از اوصاف پیغمبراکرم رحمت للعالمین است. این یعنی چه؟ این همان اصل جذب است؛ یعنی جذب مردم به خود و به اسلام. لذا شما نگاه کنید عملاً خود پیغمبراکرم هم همینکار را میکرد.
خدایا قوم من را هدایت کن، اینها نمی‌فهمند!
بعد از آنکه کفّار آن همه پیغمبراکرم را آزار دادند، اسلام آوردند. در اوّل بعثت، اصحاب به پیغمبر پیشنهادی دادند و گفتند: آقا! مگر حضرت نوح پیغمبر نبود؟ حضرت نوح، امّت خود را نفرین کرد. قریب هزار سال دید اینها نه هدایت میخواهند و نه چیز دیگری، به همینخاطر آنها را نفرین کرد و بر اثر نفرین او همه هلاک شدند. تو هم قوم خود را نفرین کن، تا خدا هلاک‌شان کند و همه از بین بروند. ببینید حضرت چه جوابی میدهد، گفت: «اَللّهُمَّ أهدِ قَومی فَاِنَّهُم لایَعلَموُن»؛ خدایا! قوم من را هدایت کن، اینها نمی‌فهمند! «وَانصُرنی عَلَیهِم اَن تُجیبوُنی اِلی طاعَتِک»؛ و من را یاری کن تا بر آنها چیره شوم، بهگونهای که در راه طاعت و بندگی تو جوابگوی من باشند. پیغمبر اصلاً سراغ آن حرفها نرفت که بخواهد کسی را نفرین کند.
من برای لعن مبعوث نشده‌ام!
در یک روایتی داریم که وقتی دندان پیغمبراکرم را شکستند و ایشان مجروح شد، از صورت ایشان خون میریخت، آمدند به حضرت گفتند: آقا! مشرکین مکّه را نفرین کن! فرمود: «اِنّی لَم اَبعَثُ لَعانا وَلکِنّی بُعِثتُ داعِیاً وَ رَحمَه اَللّهُمَّ عَهدِ قَومی فَاِنَّهُم لا یَعلَموُن»؛ نگاه کنید! شیوة ایشان جذب است، چون اصل در اسلام همین است، اصل در اسلام، مسئلهی جذب است نه دفع. دعا کردن به نفع یا دفع ضرر است، نه «نعوذبالله» نفرین کردن و جلب ضرر، یا لعن کردن که عبارت است از دفع منفعت. البتّه در لعن نوزده مورد وجود دارد که استثنا شده است؛ آنها اشکالی ندارد.
احدی نمیتواند مانند ائمّه طاهرین(صلوات‌الله‌علیهم) باشد!
آنها عملاً هم همین کار را می‌کردند. شما ائمّه طاهرین(صلوات‌الله‌علیهم) را نگاه کنید! واقعاً بشر عادّی نمیتواند این‌گونه باشد، این را بدانید، مسلّم نمیتواند! احدی صبر و حلم و بردباری و استواری اینها را ندارد. آنها منحصر به فرد هستند. حتّی انبیاء عظام هم صفات آنها را نداشتهاند. من نمیتوانم وارد این مسائل شوم!
پس نمیتوان به راحتی لعن و نفرین کرد، چون احتمال دارد آن شخص پشیمان شود، توبه کند، یا این حالت او از بین برود، شاید در راه بیاید و به اسلام خدمت کند و شاید ....
بر خورد امام حسین(علیه‌السلام) با عبیدالله بن حر جعفی
همینها موجب شده بود که حسین(علیهالسّلام) در سفری که به سمت کربلا میآمد همین کار را انجام دهد. ما داریم خودش شخصاً به سراغ عبیدالله بن حرّ جعفی رفته است. عبیدالله اصلاً باور نمیکرد که امام حسین خودش آمده باشد. آمد و دعوتش کرد. او در جواب آن حرفها را به حضرت گفت. امام حسین آمد به او گفت: برو! بس است، حال که نمیآیی من را یاری کنی از این بیابان برو! چون اگر صدای استغاثه من را بشنوی و به یاری من نیایی خیلی کارت خراب میشود. این را بدانید و در تاریخ هم نوشتهاند: اوّلین کسی که آمد به سوی قبر حسین(علیهالسّلام)، همین عبیدالله بود. حسین چه چیزی را دارد میبیند؟ اوّلین کسی که مرثیّه گفت برای حسین(علیهالسّلام)، شعر گفت در عزای حسین، عبیدالله بن حرّ جعفی است. بروید در تاریخ ببینید. شاید دیدید تا آخر عمر اظهار پشیمانی میکرد. البته اینها چیزهایی در افراد میبینند که هر کسی اینها را نمیبیند. برای بعضیها دور است و برای بعضی خیلی نزدیک. نزدیک آن بود که خودش نرفت، پیغام داد.