می دانید ویتامین ها در چه مواد خوراکی یافت می شوند و کمبود آنها سلامتی را با چه مخاطراتی رو به رو می کند؟
به گزارش خبرنگار علمی « خبرگزاری دانشجو»، مصرف هر یک از ویتامین ها برای سلامتی ضروری است که فقدان آنها بدن را با مشکلات خاصی مواجهه می کند.
تاثیرات ویتامین آ یا آگزروفتول
متعادلکننده اعمال هورمونهای جنسی و متعادلکننده تنظیم مکانیسم غده هیپوفیز، همچنین به دلیل قدرت قلیاسازی، تا حدی بر روی تعادل اسیدی- قلیائی بدن تا حدی تاثیر گذار است.
تاثیرت به سزایی در تغذیه استخوانها، غضروفها، قسمتهای شاخی (مانند مو و ناخن) مجاری خونی و قسمتهای مقاومت دستگاه گوارش و پوست دارد.
ویتامین آ باعث شادابی پوست و مخاط، تنظیم کننده فشار خون، افزایش دهنده قدرت مصونیت در برابر ویروسها، عامل جلوگیری کننده از ابتلا به بیماریهای عفونی، نمو تومورها و سقط جنین است.
عوارض کمبود ویتامین آ
کمبود ویتامین آ باعث اختلالات بیشتری در غده کلیه و در نتیجه، ازدیاد فشار خون، خشک شدن سلولهای پوستی و مخاطی، شکنندگی ناخنها و کدر و بی جلا شدن موها، سختی قرنیه و خشکی چشم، کاهش قوه بینایی به خصوص شب ها، سوء تغذیه، بیغذایی، لاغری، کاهش مقاومت در برابر بیماریهای عفونی مانند: آنفولانزا می شود.
همچنین سه تا دوازده روز پیش از قاعدگی زنان، باعث عصبانیت، اضطراب، بی خوابی، سردرد، احساس کشش در شکم، دردهایی در پستانها، اختلالاتی در کار غده هیپوفیز، تیروئید و غدد تناسلی میشود.
منابع گیاهی ویتامین آ
گوجه فرنگی، عدس، قارچها، لیموترش، پرتقال، زردآلو، شلغم، میوهجات خشک،آناناس، آوکادو، موز، خرما، انبه، میوههای روغنی، روغنهای نباتی، سیر، پیاز، هویج، میوهجات (به خصوص میوههای زرد رنگ) و سیب زمینی و تمام گیاهان سبز منبع ویتامین آ هستند.
خانواده ویتامین ب
(کمپلکس ب)، ویتامین ب 1 (آنورین یا تیامین)، ب 2(ریبوفلاوین یا لاکتوفلاوین)، ب3 (نیکوتینامید)، ب4 (آدنین)، ب5 (اسید پانتوتنیک)، ب6(پیرید وکسین)، ب9(اسیدفولیک)، ب 12(سیانوکوبالامین کمپلکس آلی- فلزی)، ب 15(اسیدپنگامیک)، پ پ (اسیدنیکوتینیک).
تاثیرات ویتامینهای ب
باعث ایجاد تعادل عصبی و تغذیهای به خصوص در مواد نشاستهای و قندی می شود، اغلب ویتامینهای ب کمپلکس در جوانه گندم و آکادو وجود دارد.
عوارض کمبود ویتامین ب
یبوست و سوء تغذیه، بروز اختلالات عصبی، بعضی از انواع بیماریهای پوستی (اگزما)، ترشحات مهبلی، بیماریهای اعصاب بطنی (کوچک ماندن رودهها)، بیماری پلاگر و بِری بِری، بزرگ شدن غدد فوق کلیه همراه با کمکاری غده تیروئید و تناسلی ناشی از کمبود ویتامین ب است.
تاثیرات ویتامین ب 1
این ویتامین در پوست گیاهان (گندم، برنج و غیره)، گردو و بقولات وجود دارد.
وجود این ویتامین به منظور تامین اکسیداسیون مواد ئیدروکربنه ضروری و لازم است، باعث تعادل عصبی و جلوگیری از یبوست و بیماری بری بری،برای جذب اکسیژن سلولی به آنزیمها کمک میکند.
ویتامین ب 2
ویتامین ب 2 در خرما و قسمتهای سبز گیاهان (برگها) وجود دارد و در تنفس بافتها شرکت و دخالت دارد.
عوارض کمبود ویتامین ب 2
موجب ترک خوردگی لبها، اتساع مویرگهای چشم و احساس سوز و خارش و آب مروارید می شود.
ویتامین ب 3
در مواد غذایی ترکیب شده از غلات کامل، سبزیجات تازه و تخممرغ وجود دارد و به صورت کوآنزیم در مکانیسم سوخت و ساز مواد ئیدروکربنه عمل میکند.
ویتامین ب 4
به خصوص در چغندرقرمز یافت میشود و در ساختن و ترکیب هسته پروتئینها بسیار مفید و موثر است.
ویتامین ب 5
این ویتامین دارای اثر محرک و محافظ بر روی پوست، مخاطها، ناخنها، مو (نمو و رنگ مو) و سلولهای کبدی است.
اختلالات کار کبد، انحطاط مخاطهای تنفسی و رودهای- معدی از عوارض کمبود این ویتامین است.
ویتامین ب 6
در سبزیجات سبز، آناناس، خرمالو و انبه وجود دارد.
باعث تثبیت منیزیم در بدن می شود و در تشکیل هموگلوبین خون شرکت و دخالت دارد.
ویتامین ب 9
در مارچوبه، سیب زمینی و گندم وجود دارد و کمبود آن سرمنشاء بعضی کمخونیها می شود.
ویتامین ب 12
این ویتامین در جوانه گندم، برنج کامل، مالت (جوانه جو) و اغلب سبزیجات تازه وجود دارد که موجب ضدکمخونی و تقویت کننده قلب است.
کمبود این ویتامین موجب فلج، ورم اعصاب متعدد و بیغذایی می شود.
ویتامین ب 15
تقویت و محافظ کننده قلب است که به وسیله تحریک غده هیپوفیز عمل می کند.
این ویتامین به خصوص در برنج و زردآلو یافت می شود.
ویتامین پ پ
مشتق شده از ویتامین ب کمپلکس است.
این ویتامین در جوانه گندم، بقولات و میوهجات تازه به فراوانی یافت می شود.
ترک، زخم و سرمازدگی، ایجاد پلاگر، آفتهای عودکننده، بعضی انواع بیماریلوپوس، اختلالات گوارشی و تغذیهای، اختلالات دستگاههای عصبی و پوست و کوچک ماندن رودهها و نامتعادل بودن عضلات، خشک و تیره شدن پوست و سرخ و متورم ودردناک شدن زبان، در نهایت مرگ از عوارض کمبود آن است.
ویتامین ث یا اسیدآسکوربیک
در تمام گیاهان تازه به طور کلی به خصوص قسمت خارجی آنها)، کیوی، آناناس، لیموترش، پرتقال، نارنگی، فلفل سبز، کلم (به خصوص کلم قرمز)، گوجه فرنگی، سبزیجات معطر (جعفری، گشنیز، ترخون)، شاهی آبی و کلیه کاهوهای مختلف، پیاز، ترپچه و ترب سیاه و سفید یافت می شود.
ویتامین ث در سبزیجات پژمرده و پلاسیده از بین رفته و وجود ندارد.
اسکوربوت، تورم و خونریزی لثهها، ریزش دندانها، شکستگی و بریدگی عروق خونی، رقیق شدن ماده بین سلولی که سلولها را در بافتهای آلیه نگهداری میکند از عوارض کمبود این ویتامین است.
خونریزیهای مختلف به خصوص در مفاصل و بندها که در اواخر زمستان دردهایی شبیه به روماتیسم ایجاد می کند، تولید بیماریهای خونی، سوء تغذیه و اختلالات نمو استخوانی ودندانی، ایجاد اختلالات در دستگاه گوارشی، سل، ضعفهای ماهیچهها، خفگی سلولی (مانند سلولیت)، نارسائی غدد فوق کلیه و قسمت قُدامی و غده هیپوفیز ازدیگر عوارض کمبود ویتامین ث است.
ویتامین د یا کولکا لسیفرول
روغن مایع، سبزیجات سبز که در پرتو آفتاب بوده و بلافاصله چیده شده منابع مهم گیاهی ویتامین د است.
بیماری راشیتیسم، اختلالات استخوانی و از بین رفتن کلسیم استخوانها و غیرنمو طبیعی بافت غضروفی (بدون سلولهای استخوانی)، کرم خوردگی دندانها، اختلال نمو و رشد، تشنجهای شدید، سل پوستی و نارسایی کار غده پاراتیروئید از عوارض کمبود این ویتامین است.
ویتامین آ یا آلفا توکوفرول
این ویتامین را ویتامین «باروری» نیز گویند که به خصوص بر روی دستگاههای تناسلی اثر میگذارد به همین دلیل فقدان آن (حتی کمبود آن) ممکن است ناباروری مردانه یا زنانه، ناتوانایی و کاهش فعالیتهای تناسلی و عصبی- ماهیچهای، خارش فرج، بعضی انواع اکزماها و زخمهای واریس و تصلب می شود.
منابع گیاهان ویتامین 1
جوانه گندم (گندم جوانه زده، نان کامل، آرد کامل) بعضی بقولات سبز، کاهو و شاهی آبی به خصوص، روغنهای نباتی، موز از منابع این ویتامین هستند.
ویتامین کا
در گوجه فرنگی، پرتقال، بقولات سبز(کلم و به ویژه اسفناج)، گل کلم، هویج و غلات وجود دارد.
کمخونی و کاهش قابلیت انعقاد خون از عوارض این ویتامین است.
ضد خونریزی بوده وجودش برای بهبود و جلوگیری از بیماری هموفیلی و استعداد به هر نوع خونریزی لازم است.
بعضی تخمیرهای باکتریایی رودههای بزرگ انسان باعث تولید ویتامین کا می شوند، در حالی که رودههای نوزادان تقریبا فاقد این تخمیر هستند، خونریزیهای نوزادان اغلب اوقات نتیجه همین نبودن تخمیر و تولید ویتامین کا است.
در چنین مواردی بهتر است به شیر نوزادانی که با شیر مصنوعی تغذیه می کنند آب پرتقال، آب گوجه فرنگی و آب بقولات سبز را اضافه کرد، در حالی که در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند ویتامین کا به آنها منتقل می شود.
این ویتامین فقط در مجاورت صفرا در لوله گوارش فعالیت می کند بنابراین جای آن دارد که سبزیجات مساعد برای فعالیت کبد مصرف شود.
ویتامین پ یا سیترین
این ویتامین در بعضی بقولات سبز(فلفل سبز)، غلات (گندم سیاه) و میوهجات (پرتقال) یافت می شود.
ویتامین پ قابلیت نفوذ عروق را تعدیل و تنظیم کرده آنها را نرم و قابل انعطاف نگه میدارد.
خونریزی نوزادان، مسلولین، مبتلایان به بیماری کبدی و همچنین ورم و اختلالات چشمی و کاهش مقاومت مویرگها، شبکیه (خونریزی شبکیه) از عوارض کمبود این ویتامین است.
تاثیرات ویتامین U یا کاباژن
به ویژه در اقسام مختلف کلمها و میوهجات یافت می شود که در ساختن و ترکیب مواد پروتئین، دخالت دارد.