گروه ورزشی «خبرگزاری دانشجو»- مافی نژاد؛ شبکه ورزش بیش از یک سال است که کار خود آغاز کرده و در این مدت تلاش نموده تا بخش های مختلف ورزش کشور را تحت پوشش قرار دهد.
با وجود همه این اقدامات و با توجه به اینکه پیش بینی می شد این شبکه تلویزیونی بتواند نقش مهمی در توسعه ورزش کشور داشته باشد، اما به نظر می رسد که بخشی از ورزش کشور در آن مفغول مانده است.
ورزش و توجه به آن در دانشگاه ها در پرورش و تربیت نیروی انسانی متخصص نقش مهمی را ایفا می کند؛ به نظر می رسد شبکه ورزش با در اختیار قرار دادن بخشی از برنامه های 24 ساعته خود به این حوزه می تواند نقش مهمی در گسترش آن داشته باشد.
در همین خصوص خبرنگار ورزشی «خبرگزاری دانشجو» گفت و گویی را با دکتر حمید قاسمی، مدیرکل تربیت بدنی دانشگاه پیام نور انجام داده است که مشروح آن را در زیر می خوانید:
«خبرگزاری دانشجو»- ابتدا تعریفی از ورزش دانشگاهی برای مخاطبان ما ارائه دهید؟
دکتر قاسمی: همان طور که استحضار دارید ورزش دانشگاهی جزو ورزش های پرورشی یا تربیتی تلقی می شود. ما در ساختار ورزش کشور، ورزش را به چهار مولفه تربیتی یا پرورشی، ورزش همگانی یا تفریحی، ورزش قهرمانی و ورزش حرفه ای تقسیم می کنیم؛ این تقسیم بندی بر اساس مدل دانشمندی به نام مول که سند جامع توسعه ورزش کشور ما هم بر همین اساس تدوین شده، است.
ورزش پرورشی به دو بخش تقسیم می شود که شامل ورزش مدارس و ورزش دانشگاهی است. ورزش دانشگاهی هم خود به دو دسته ورزش دانشجویی و ورزش کارکنان تقسیم می گردد.
ورزش دانشجویی که به طور مشخص مخاطبش دانشجویان هستند و ورزش کارکنان که به استادان، اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه تعلق می گیرد و هر کدام برنامه ریزی خاص خود را طلب می کند.
توقعی که از نظام دانشگاهی به عنوان نظامی که باید پیشرو بوده و بر علوم روز مبتنی باشد، می رود، این است که ما باید در سطح کلان مثل وزارت علوم و همین طور در سطح دانشگاه ها برنامه ریزی های مدون داشته باشیم.
می خواهم اعتراف کنم که با وجود این که ما اعضای هیئت علمی، خود منتقد جدی برای دستگاه های اجرایی ورزش کشور هستیم، اما هنوز خودمان صاحب برنامه های مدون و راهبردی در سطح دانشگاه ها نیستیم؛ اگرچه برخی از دانشگاه ها به طور موردی به برنامه های مدون، مجهزند، اما این برنامه ریزی ها و ارزیابی بر این مبنا را کمتر شاهد هستیم.
«خبرگزاری دانشجو» - به نظر شما اگر مفهوم ورزش دانشگاهی به درستی به اجرا دربیاید چقدر می تواند در ترویج ورزش در سطح جامعه تاثیرگذار باشد؟
دکتر قاسمی: یکی از ظرفیت هایی که ورزش دانشگاهی دارد، این است که سه مولفه دیگر را هم در بر می گیرد. ورزش دانشگاهی تاکید بر ورزش پرورشی یعنی رشد فرد از ابعاد مختلف دارد. در واقع وقتی ورزش پرورشی مطرح می شود، به معنای این است که ابعاد مختلف فرد از جمله بعد روانی، معنوی، جسمانی، شخصیتی و ... به کمک ورزش رشد پیدا کند.
این مفهوم در ورزش دانشگاهی ما از راه های مختلف انجام می گیرد و جدای از ورزش تربیتی، ما ورزش همگانی و تفریحی، قهرمانی و حتی حرفه ای در موارد خاص را در نظام دانشگاهی مان داریم.
در نظام آموزشی، دروسی مثل تربیت بدنی 1 و 2 و برنامه ریزی های خاص فوق برنامه برای دانشجویان و حتی استادان و کارکنان داریم، در بعد قهرمانی مسابقات منظم درون دانشگاهی، بین دانشگاهی و یونیورسیادهای آسیایی و جهانی را برگزار می کنیم؛ پس در بعد قهرمانی هم نظام ورزش تربیتی فعال است، برخی از دانشگاه ها هم که به دنبال تقویت برند خود هستند و از شرایط مالی مناسبی نیز برخوردارند، وارد مقوله تیم داری می شوند؛ مثلاً دانشگاه آزاد اسلامی بازیکنان حرفه ای را جذب تیم های خود می کند و در قالب یک تیم حرفه ای در لیگ های حرفه ای نیز شرکت می نماید، پس ورزش تربیتی تقریباً در تمام ابعاد فعالیت دارد.
«خبرگزاری دانشجو»- به نظر شما رسانه ها چه نقشی در ترویج ورزش دانشگاهی می توانند ایفا کنند؟
دکتر قاسمی: رسانه ها در این مورد می توانند باعث پیشرفت شوند، ولی رسانه ها نیز با یک شاخصی برنامه ها و خبرهایشان را انتخاب می کنند که مبتنی بر یکسری ارزش های خبری است، بنابراین با توجه به این که ارزش های خبری از جمله تازگی، شهرت، برخورداری، دربرگیری، شگفتی و مجاورت چگونه در کنار هم قرار بگیرند و چه ضریبی را ایجاد کنند، ارزش برای رویدادها ایجاد می شود.
معمولاً اگر رسانه ها اطمینان حاصل کنند که برای محتوای خبری مخاطب وجود دارد به سراغ آن خبر می روند.
ورزش دانشگاهی ممکن است در مقایسه با خیلی از رویدادهای حرفه ای کشور دارای بخش زیادی از آن شاخص ها نباشد و متاسفانه همین امر باعث می شود که رسانه ها اقبالی که به بعضی رویدادها نشان می دهند، به رویدادهای دانشگاهی نشان ندهند چه رسد به رویدادهای بین دانشگاهی.
این یک ضعف جدی است. رسانه های هدفمند، بویژه رسانه ملی نیاز به برنامه ریزی در این مقوله دارند. رسانه باید برای رونق بخشیدن به این بخش اولویت ایجاد کند و باید به کمک ظرفیت های رسانه ای خود جاذبه به وجود آرود تا مخاطبانی که از بیرون شاهد این رویدادها هستند انگیزه حضور، تایید و تشویق شان بیشتر شود و حتی زمینه برای حضور حامیان مالی هم میسر گردد تا ورزش دانشگاهی رونق بگیرد، اما این ظرفیت متاسفانه در رسانه ها وجود ندارد.
«خبرگزاری دانشجو»- آیا شبکه ورزش به عنوان اولین و تنها ترین رسانه تصویری ایران، پرداختن به ورزش دانشگاهی را چه از نظر پوشش رویدادهای مربوط و چه ساخت برنامه های علمی – تخصصی جزو اهداف خود قرار داده است؟
دکتر قاسمی: چون من خودم جزو همکاران مجموعه شبکه ورزش هستم، می دانم که جزو اهداف شان هست و این مقوله را به طور جدی دنبال می کنند، حتی زمانی که این پیشنهاد مطرح شد اولین فرصت به خود بنده داده شد که برنامه ای با محتوای علمی تولید کنم. در حال حاضر هم برنامه ای با محتوای علمی – ورزشی به نام کاوش جمعه ها ساعت 8 صبح روی آنتن می رود که تلاش می کند با دعوت از استادان دانشگاهی به موضوعات مربوطه بپردازد.
یک ضعفی هم درون خود رسانه داریم که هنوز نتوانستیم برای رویدادهای دانشگاهی جذابیت ایجاد کنیم؛ یعنی باید در مورد این مقوله طوری کار شود که بتوانیم نکاتی که در این ورزش هست را پیدا کرده و برای مخاطب برجسته کنیم و جاذبه های رسانه ای برای آن ایجاد نماییم و به مخاطب بدهیم که با ما همراه شود، این یک ضعف است.
از سوی دیگر شاید رویدادهای ورزش دانشگاهی دارای کیفیت و کمیت کافی نیست که بتواند جذابیت لازم را برای مخاطب ایجاد کند، حتی اگر شبکه ورزش به این مقوله بپردازد آن طور که باید دیده نمی شود و مخاطب فکر می کند که به این موضوع پرداخته نمی گردد. این آمادگی وجود دارد، ولی این بر می گردد به پتانسیل خود ما که هم رویدادهای با کیفیت و کمیت مناسب داشته باشیم و هم زمینه را برای حضور رسانه ها فراهم کنیم.
«خبرگزاری دانشجو»- آیا پوشش رویدادهای دانشگاهی جزو برنامه ریزی های شبکه ورزش است؟
دکتر قاسمی: ظرفیت 24 ساعته شبکه ورزش، ظرفیت بالایی است که معمولاً مدیریت شبکه چون فرد علمی است از این قضیه استقبال می کند. موانعی هم وجود دارد از جمله منابع مالی محدود. من مدت ها مدیر گروه ورزش و سرگرمی شبکه جام جم بودم و یا بخش ورزش شبکه خبر را راه اندازی کردم و سردبیرش بودم، بنابراین اطلاع دارم که ممکن است خود فرد هم تمایل به انجام کاری را داشته باشد، ولی محدودیت منابع مالی اجازه انجام بعضی کارها را ندهد.
فکر می کنم باید به این مسئله از چند زاویه نگاه کنیم تا بتوانیم قضاوت درستی نسبت به آن داشته باشیم. باید ورزش دانشگاهی به عنوان یک هدف ملی در نظر گرفته شود و روی آن تاکید ویژه ای صورت بگیرد که رسانه ها بدون چشمداشت و با رویکرد سرمایه گذاری برای آینده به این عرصه ورود پیدا کنند و این مجوز را نیز از مدیران بالا دستی خود داشته باشند.
«خبرگزاری دانشجو»- فکر می کنید با روند کنونی شبکه ورزش، اهدافی که گفتید محقق می شود؟
دکتر قاسمی: من فکر می کنم ما یک نیاز مهم تر از سطح شبکه ورزش داریم و آن برنامه ریزی کلان برای رسانه های ورزشی کشور است.
یک نظریه ای که من به آن اعتقاد دارم نظریه هم افزایی رسانه ای است، اینکه یک رسانه به تنهایی نمی تواند کاری از پیش ببرد، شاید در گذشته یک رسانه مثلاً یک روزنامه می توانست به تنهایی جریان سازی کند، ولی حالا دیگر ضریب نفوذ رسانه ها تقسیم شده و رسانه های نوین و متعددی پا به عرصه وجود گذاشته اند لذا نمی توان گفت یک رسانه می تواند به تنهایی این بار را به دوش بکشد.
ما نیاز به یک برنامه ریزی جامع داریم تا با هماهنگی بین رسانه ملی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر دستگاه های فرهنگی به جمع بندی برسیم و اهداف خودمان را مشخص کنیم و بدانیم که اولویت ورزش پرورشی ما چیست؟
اگر این اتفاق نیفتد رسانه ها در کوران رقابت با هم برای جذب مخاطب، اولویت شان مخاطب خواهد بود و فراموش می کنند که خود آنها هم می توانند برای مخاطب ذائقه سازی کنند و به این ترتیب از اهداف اصلی خود دور می شوند.
بنابراین من فکر می کنم ما باید به سمت یک برنامه ریزی مدون رفته و نقش رسانه های مختلف را در آن تعریف کنیم؛ تا این کار را نکنیم به نتیجه نمی رسیم و به اصطلاح با یک گل بهار نمی شود.
«خبرگزاری دانشجو»- در حال حاضر شبکه ورزش چه درصد سهمی را از ورزش دانشگاهی به خود اختصاص داده است؟
دکتر قاسمی: با تحقیقات انجام شده متاسفانه در تلویزیون سهم ورزش پرورشی کمتر از هفت درصد است.