به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، الگوهای استفاده از طب سنتی و مکمل بسته به فرهنگ، ویژگی های تاریخی و مقررات ساختارهای بهداشتی و مراقبتی در میان کشورهای عضو متفاوت است. در حالی که هیچ راه یکنواخت و هماهنگی برای بررسی الگوهای بکارگیری خدمات طب سنتی و مکمل وجود ندارد، بررسی چگونگی استفاده از این رویکرد در قالب سه الگوی کلی مفید است.
الف) الگوی بکارگیری در کشورهایی که طب سنتی یکی از منابع اولیه مراقبت های بهداشتی است. این روند بیشتر در کشورهایی رایج است که دسترسی به طب رایج و خدمات مراقتی آن محدود است. استفاده گسترده از طب سنتی در آفریقا و برخی از کشورهای در حال توسعه را می توان به دسترسی آسان و مقرون به صرفه آن نسبت داد. به عنوان مثال در آفریقا، نسبت درمانگران طب سنتی به جمعیت یک نفر به ازای هر 500 نفر است در حالی که این نسبت برای پزشکان طب رایج به یک نفر به ازای هر 4000 نفر می رسد . برای میلیون ها نفر از مردم در مناطق روستایی، درمانگران طب سنتی تنها ارائه دهندگان خدمات سلامت هستند.
ب) استفاده از طب سنتی و مکمل تحت تاثیر شرایط فرهنگی و تاریخی است. در برخی از کشورها مانند سنگاپور و جمهوری کرده، علیرغم آن که سیستم مراقبت های بهداشتی متداول به خوبی پایه گذاری شده و در دسترس است، حدود 76 درصد مردم به طور معمول از طب سنتی استفاده می کنند.
ج) استفاده از طب سنتی به عنوان درمان کمکی: در کشورهایی با ساختار پیشرفته در نظام سلامت مانند شمال آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی، استفاده از طب سنتی و مکمل به عنوان درمان کمکی کاربرد دارد. اگر چه موضوعات مشترک اصولی به عنوان انگیزه اساسی برای استفاده از طب سنتی و مکمل وجود دارد، تفاوت های بسیاری بین این کشورها و مناطق مختلف هست.
در یک مطالعه از جمله دلایل انتخاب طب سنتی و مکمل، افزایش تقاضا برای خدمات بهداشتی و درمانی بیشتر، تمایل برای افزایش آگاهی از گزینه های درمانی در دسترس و نارضایتی فزاینده از خدمات بهداشتی موجود ذکر شد. همچنین تمایل افراد به شیوه های درمانی کل نگر و موضوعات پیشگیری از بیماری افزایش یافته است که به نظر می رسد این موضوعات در طب سنتی و مکمل بیشتر مورد توجه است.
به علاوه در طب سنتی، حتی در مواردی که درمان قطعی بیماری امکان ندارد، توجه و تمرکز بر روی کیفیت زندگی است. به عنوان مثال بررسی علل مراجعه به درمانگاه جامع پزشکی بیمارستان سلطنتی لندن نشان داد که شکست سایر شیوه های درمانی، ترجیج شخصیتی و فرهنگی و تجربه ناخوشایند از عوارض سایر درمان ها، علل این مراجعات است.
در استرالیا تحقیقات نشان داد که شکست درمان های طب رایج و تمایل به شیوه زندگی سالم، انگیزه اصلی برای استفاده از طب سنتی بود. در دهه گذشته در میان انواع الگوها افزایش تمایل در مراقت از خود و ایفای نقش فعال تر در روند سلامتی نیز از جمله علل تمایل به طب سنتی و مکمل است.
چه زمانی مردم تمایل به شیوه های طب سنتی دارند؟
نیازهای فردی تعیین کننده تمایل به رویکردهای طب سنتی است. مطالعات نشان می دهد که بیماران مبتلا به بیماری های مزمن خاص بیشتر از خدمات طب سنتی و مکمل استفاده می کنند. به عنوان مثال یک مطالعه در ایالات متحده نشان داد که بیماران مبتلا به مشکلات اسکلتی تمایل به مراجعه به پزشکان استئوپاتی دارند که شام 23 درصد مراجعات در سطح پزشک خانواده طی یک دوره یک ساله است.
در فرانسه، بیماران مبتلا به مشکلات اسکلتی عضلانی مزمن بیشترین مراجعان به پزشکانی هستند که در کنار طب رایج به خدمات طب سنتی و مکمل نیز توجه دارند. تعداد زیادی از بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مراجعات مکرر به پزشکان طب مکمل و جایگزین دارند. شیوع استفاده از این خدمات در اسپانیا 41 در کانادا70 و در استرالیا به 82 درصد می رسد.
در چین بر اساس داده های سازمان نظارت ملی بر خدمات طب سنتی و مکمل، پنج علت اول پذیرش در بیمارستان های طب سنتی و مکمل به ترتیب شامل حوادث عروقی، حابجایی دیسک بین مهره ای، بواسیر، عوارض ایسکمیک قلب و فشار خون است.
بر اساس گزارش جمهوری کرده بیشترین مراجعات به بیمارستان های طب سنتی کرده در سال 2011 به ترتیب شامل: مشکلات استخوانی، مفاصل و سیستم عضلانی، سوءهاضمه، استئوآرتریت زانو و اختلالات عصب هفت صورت است.
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، طب سنتی نقش مهمی در تامین نیازهای مراقبت های بهداشتی اولیه دارد و انوع خاصی از طب سنتی برای مدت طولانی استفاده می شود.
انواع درمانگران و کیفیت خدمات در طب سنتی و مکمل
ارائه خدمات طب سنتی و مکمل ممکن است توسط درمانگران سنتی، درمانگران طب مکمل، پزشکان عمومی و سایر متخصصان انجام شود. به همین دلیل تعیین دقیق تعداد مطلق پزشکان طب سنتی و مکمل در سراسر جهان دشوار است.
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، به ویژه در مناطق روستایی، پزشکان طب سنتی ارائه دهندگان اصلی و یا تنها ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در جامعه هستند. در کشورهای دیگر، درمانگران طب سنتی و مکمل با توجه به میزان آموزش و تحصیلات در سطوح مختلف قرار می گیرند.
به عنوان مثال در هند دو دسته پزشکان درمانگر طب سنتی وجود دارد. بیش از هفتصد هزار نفر پزشکانی هستند که در حیطه آیورودا، یوگا، طب طبیعی، طب یونانی، سیدا و هومیوپاتی به طور رسمی کار می کنند و تخمین زده می شود که حدود یک میلیون درمانگر در روستا این اقدامات را انجام می دهند.
یافته های دیگر نیز بیانگر ارائه خدمات طب سنتی و مکمل توسط 145 هزار پزشک و 160 هزار درمانگر غیرپزشک در اتحادیه اروپاست.
در هند، شش رشته طب سنتی به رسمیت شناخته می شود. این شش رشته شامل آیورودا، یوگا، طب طبیعی، طب یونانی، سیدا و هومیوپاتی است که برای همگی سیستم آموزشی مدون پایه گذاری شده است. در هند 508 دانشگاه با ظرفیت پذیرش 25 هزار نفر دانشجو در سال در مقطع کارشناسی وجود دارد که در 117 دانشگاه امکان پذیرش دو هزار دانشجوی کارشناسی ارشد دارد. تاسیس دانشگاه تنها با اجازه دولت مرکزی و بعد از تصویب و تایید زیرساخت ها برنامه های درسی و برنامه های آموزشی امکان پذیر است. بازرسی سالانه و بازبینی استانداردهای آموزشی جهت اطمینان به صورت منظم انجام می شود. دولت مرکزی دارای مجوز و قدرت تایید و لغو هر گونه دانشگاهی است.
منبع:راهبردهای طب سنتی