مصوبه‌ای که کمر اپلیکیشن نویسان ایرانی را می‌شکند/ مالیات‌‎های سنگین مانعی جدی برای فعالیت اپلیکیشن‌نویسان ایرانی

به گزارش خبرنگار علمی "خبرگزاری دانشجو"، این روزها فضای مجازی کشور به یکی از پرچالش‌ترین و پربحث‌ترین فضاهای کشور تبدیل شده است به طوری که نفوذ اینترنت و حوزه‌های وابسته به آن موجب شده‌اند تا موضوعاتی مانند فیلترینگ، شبکه‌های اجتماعی و موضوعاتی از این دست به یکی ازمهمترین اخبار کشور تبدیل شوند از همین رو  روح‌الله مومن‌نسب، کارشناس و فعال فضای مجازی در گفتگوی تفضیلی با خبرنگار علمی "خبرگزاری دانشجو"، به بررسی مشکلات و معضلات کنونی فضای مجازی پرداخت.

مشروح این گفتگو به شرح زیر است:

"خبرگزاری دانشجو": در ابتدا کمی در مورد فیلترینگ هوشمند توضیح دهید و بفرمائید که این نوع فیلترینگ دقیقا چه کاری قرار است انجام ‌دهد.

مومن‌نسب: فیلترینگ هوشمند در لغت به معنای نرم افزاری است که برای تطبیق با قانون به‌وجود آمده که از این طریق به قاضی امکان می‌دهد تا محتوای خوب و بد را از هم تشخیص دهد اما فیلترینگ محتوایی (content filtering) به این شکل است که قسمتی از یک محتوا (عکس و داده) از طریق سیستم دریافت شده و  سپس با توجه به الگوی پیش فرض عکس‌ها و محتواهای دریافتی فیلتر می‌‌شوند.

فیلترینگ هوشمند و محتوایی از لحاظ کارکرد بسیار با یکدیگر متفاوت هستند به طوری که ممکن است با ایجاد فاصله بین کلمات محتوا تغییر می‌کند و حتی با زبان‌های مختلف محتوای دیگری را در بر می گیرد که بنابراین همواره باید برای آن الگوی پیش فرض تعریف شود.

با اعمال تمام تغییرات فیلترینگ هوشمند بر 25 درصد گیت ما قابل اعمال است چرا که این 25 درصد رمز نیست و به طور مثال نرم افزار‌های موبایل را نمی‌توان فیلترینگ محتوایی کرد چرا که به طور کلی رمزنگاری شده‌اند که اگر کلید رمز را به دست بیاوریم به این دلیل که قفل دست دیگری است، تغییر خواهد کرد؛ ممکن است در کمتر از یک ساعت کل رمز تغییر کند؛ بنابراین به دست آوردن رمز و فیلتر یک ساعته بی‌فایده است.

"خبرگزاری دانشجو": تجربه دیگر کشورها در زمینه اجرای فیلترینگ هوشمند به چه صورت است؟

مومن‌نسب: در کشورهای مختلف به چند شیوه فیلترینگ اعمال می شود. برای نمونه در مورد نرم‌افزارهای موبایلی برخی کشورها طی مذاکراتی با شرکت سازنده گفتگو کرده و سرور نرم‌افزاری مورد نظر را به کشور خود می‌آورند که در این صورت رد و بدل کردن اطلاعات باید در چارچوب قوانین آن کشور انجام شده و امکان کنترل اطلاعات نیز به وجود خواهد آمد.

برخی دیگر از کشورها نیز برای اعمال فیلترینگ، فایلی به شرکت مدنظر ارائه می‌دهد که باید بر روی سرور آن شرکت نصب باشد تا رمزهایی که شرکت استفاده می‌کند، به این کشور مخابره شود؛ این عمل به معنای دستیابی به کلید رمزها است تا محتوای برنامه‌ها بررسی شود.

برخی کشورها مانند چین در بحث نظارت بر اینترنت، به طور دسترسی به چنین برنامه‌هایی را بسته است و اذعان دارد که شرکت سازنهد یک بار در سال باید برای ارائه گزارش اقدام کرده و تمام قوانین و خواسته‌های کشور چین را اجرا کند.

به طور کلی آن‌طور که من بررسی کرده‌ام استراتژی کلی کشورها این گونه است که شرکت‌هایی که از نظر محتوایی برای آنها قابل قبول نیست را به سمت انزوا سوق دهند و برنامه‌ها و شرکت‌های بومی را پرورش دهند.

در همین راستا کشور کره نرم افزار کاکائو، ژاپن نرم افزار تانگو، آلمان نرم افزار تلگرام، آمریکا نرم افزارهای واتس آپ و اینستاگرام و رژیم غاصب صهیونیستی نرم افزار وایبر را ارائه داده است.

دلیل ساخت نرم افزار از سوی هر کشوری این است که نرم افزارهای دیگر کشورها را به تدریج در کشور خود محدود کنند و نرم افزار خود را پرورش می دهند؛ تنها ایران در این راستا هیچ برنامه‌ایی ندارد.

"خبرگزاری دانشجو": با توجه به افزایش ضریب نفوذ اینترنت در ایران و استقبال بی‌سابقه کاربران از فضاهای مجازی آیا ایران وارد مذاکره با کشور‌های سازنده شبکه‌های اجتماعی شده است؟

مومن نسب: خیر به دلیل عدم وجود اراده همگانی در این حوزه وارد نشده‌ایم اما در آخرین جلسه شورای‌عالی فضای مجازی صحبت‌هایی در مورد آوردن هاست نرم‌افزار اینستاگرام به کشور شد که هنوز این موضوع قطعی نشده است.

"خبرگزاری دانشجو": به نظر شما به چه‌دلیل اراده‌ای برای مذاکره با شرکت‌های سازنده نرم‌افزارهایی مانند شبکه‌های اجتماعی برای ورود سرور آنها به کشور وجود ندارد؟ آیا ما شرکت سازنده را قبول نداریم؟

مومن نسب: در برخی مواقع شرکت مد نظر هم ما را قبول ندارد و ایران را به رسمیت نشناخته است و حتی برخی مواقع نیز شرکت اسرائیلی و آمریکایی است که در این صورت چگونه می توان به شرکتی که وابسته اسرائیل است در ایران مجوز فعالیت داد.

"خبرگزاری دانشجو": در برخی موارد گفته می‌شود پروسه اپلیکیشن نویسی در ایران برخلاف آنکه ظرفیت بالایی دارد اما پرداخت مالیات‌های سنگین باعث شده است تا انگیزه جوانان برای فعالیت در این عرصه گرفته شود. نظر شما دراین‌باره چیست؟

مومن نسب: وزارت ارتباطات کمیسیونی به نام تنظیم مقررات دارد که هر 3 عضو این کمیسیون توسط رئیس جمهور تعیین می شود؛ آقایان معتمدی، جهانگرد و اخوان فرد از اعضای این کمیسیون هستند؛ یکی از مصوبات اخیر این کمیسیون این است که اگر کسی اپلیکیشنی در ایران بسازد باید 30 درصد درآمد خود را به دولت واگذار کند.

براساس قانون هر  فرد برای آنکه بتواند اپلیکیشن خود را کاربردی کند، علاوه بر پرداخت 30 درصد مالیات به دولت باید 10درصد نیز به اپراتورها و 7 درصد نیز مالیات عمومی پرداخت کند که به این ترتیب هر اپلیکیشن ایرانی باید 47 درصد درآمد خود را این گونه پرداخت کند و این در حالی است که پیام‌رسان‌های موبایلی مانند وایبر و واتس‌آپ نیازی به پرداخت هیچ گونه مالیاتی ندارند.

"خبرگزاری دانشجو": اعتراضی نسبت به این مصوبه صورت نگرفت؟

مومن نسب: تنها از سوی مدیر عامل شرکت ایرانسل اعتراضی صورت گرفت و عنوان شد این مصوبه کمر برنامه نویسان ایرانی را می‌شکند و برای اپراتورها نیز به صرفه نیست که برای 10 درصد از برنامه نویسان حمایت کنند.

"خبرگزاری دانشجو": در صورتی که اپلیکیشن‌های بومی برای اجرا در اپراتورها با زیرساخت آنها در تناقض باشند چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

مومن نسب: ما 3 اپراتور در کشور داریم که برنامه نویسان باید با این 3 اپراتور هماهنگ باشند، در غیر این صورت نرم‌افزارهایشان از بین خواهد رفت چرا که اپراتورها تلاش می‌کنند برنامه و نرم افزار خود را  با کیفیت بالاتری ارائه کنند که همین موضوع بازار سایر اپلیکیشن‌های بومی را از سکه می‌اندازد.

بنابراین دولت اگر به دنبال کمرنگ‌تر کردن استفاده از نرم‌افزارهای خارجی مانند وایبر و واتس‌اپ است باید فضا را برای فعالیت هر چه بیشتر نخبگان جامعه تسهیل کند.

"خبرگزاری دانشجو": موضوع عدم تمدید پروانه 750 شرکت ISP چگونه است و قرار است با تجمیع پروانه این شرکت‌ها چه اتفاقی رخ دهد؟

مومن نسب: متاسفانه دولت به جای حمایت از شرکت‌های نوپا در پی حمایت از شرکت‌های بزرگ است و  گام‌های خود را در جهت تقویت شرکت‌های بزرگ گام بر می‌دارد.

اکنون 750 شرکت ISP در کشور وجود دارد و دولت قصد دارد مجوز این شرکت‌ها را تمدید نکند و به عبارت دیگر این شرکت‌ها را منحل کرده و به جای آن به 5 یا 6 شرکت مجوز LTE بدهد؛ LTE به این معنا است که تلفن ثابت نیز باید روی اینترنت به فرد داده شود که پس از اعطای این مجوزها LTE زیرساخت تمام مخابرات کشور می‌شود.

با منحل کردن این شرکت‌ها تمام سیستم بر هم می‌ریزد و عده بسیاری بیکار می شوند. اگر هر شرکتی 10 کارمند داشته باشد می تقریبا 7500 متخصص IT با منحل کردن این شرکت‌ها بیکار می‌شوند.

کمیسیون تنظیم مقررات کشور به عنوان یکی از نهادهای قانونگذار از مجلس مصوبه دارد و توانسته است به نحوی تمام اختیارات شورای فضای مجازی را برای خود کند که نتیجه آن مصوباتی مانند تغییر نسل مخابرات کشور، تعطیلی750 شرکت ISP، ایجاد انحصار برای شرکت‌های دولتی، افزایش سرعت و کیفیت اینترنت کشور، واردات پهنای باند، دریافت 300 میلیارد تومان از هر اپراتور برای نسل سوم، حق السهم دولت از نرم افزارها هستند.

"خبرگزاری دانشجو": به نظر شما چنین اقدامی با اصل 44 قانون خصوصی سازی مغایرت ندارد؟

مومن نسب: مشکل دراینجاست که ما در کشور شورای عالی فضای مجازی داریم که باید این مسائل از سوی این شورا تصویب شود. تا چند ماه دیگر مهلت شورای عالی فضای مجازی به اتمام می رسد و مقام معظم رهبری باید حکم جدید صادر کنند که امیدواریم موضوعات مهمی که مربوط به تصمیمات کلان فضای مجازی است مجددا از سوی شورای عالی فضای مجازی تصمیم‌گیری شود.