نرخ‌های جدید کارمزد صادراتی ابلاغ شد

اسحاق جهانگیری این مصوبه را در تاریخ ۱۳۹۴.۰۹.۲۲ برای اجرا به وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ابلاغ کرده است.

متن مصوبه هیات وزیران به شرح زیر است:

بسته نرخ های کارمزد (حق بیمه) خدمات صندوق ضمانت صادرات ایران
ماده ۱- در این تصویب نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف- بیمه اعتبار صادراتی کوتاه مدت: کلیه پوشش های بیمه ای ارایه شده توسط صندوق ضمانت صادرات ایران جهت فعالیت های صادراتی با دوره اعتبار کمتر از دو سال.
ب- بیمه اعتبار صادراتی میان و بلندمدت: کلیه پوشش های بیمه ای ارایه شده توسط صندوق ضمانت صادرات ایران جهت فعالیت های صادراتی با دوره اعتبار برابر یا بیش از دو سال.
پ- بیمه نامه خاص صادرات:این بیمه نامه تنها یک اعتبار اسنادی/ قرارداد صادراتی را تا حداکثر سقف اعتبار بانک گشاینده/ خریدار طرف قرارداد که قبلاً اعتبار آنها توسط صندوق تعیین گردیده است، در مقابل ریسک های تجاری و سیاسی تحت پوشش قرار می دهد.
ت- بیمه نامه کل گردش صادرات: این بیمه نامه به صورت یکساله جهت پوشش محموله های مختلف صادرکنندگان به خریداران خارجی متعدد در کشورهای هدف صادراتی تا سقف اعتبار هر خریدارکه قبلاً توسط صندوق تعیین شده است، در مقابل ریسک های تجاری و سیاسی تحت پوشش قرار می دهد.
ث- بیمه نامه سرمایه گذاری: این بیمه نامه اصل و سود سرمایه گذاری های میان و بلندمدت سرمایه گذاران ایرانی در کشورهای هدف را که با هدف توسعه صادرات غیر نفتی در خارج از کشور اجرا می شوند، تحت پوشش قرار می دهد.
ج- پوشش عندالاقتضا در بیمه نامه سرمایه گذاری:سقف پوششی است کهصندوق حسب درخواست بیمه گذار و در قبال دریافت هزینه مربوط، جهت تحت پوشش قرار دادن ارزش اضافه شده طرح سرمایه گذاری در آینده، آن را برای بیمه گذار کنار می گذارد. درصورت افزایش ارزش طرح سرمایه گذاری طی دوره های آتی اعتبار بیمه نامه، مبلغ افزایش یافته طی الحاقیه ای از پوشش عندالاقتضا کسر و به عنوان تعهد جدید صندوق، به حداکثر ارزش بیمه شده تحت بیمه نامه اضافه می شود.
چ- ضمانت نامه اعتباری ارزی/ ریالی: سند تعهدآوری است که به عنوان وثیقه مورد درخواست اعتباردهندگان (بانک ها و موسسات اعتباری) و بنا به درخواست آنها جهت تضمین تعهدات صادرکننده از سوی صندوق به عنوان ضامن به نفع اعتباردهنده به صورت ریالی و یا ارزی (با توجه به نوع تسهیلات مصوب توسط اعتبار دهنده) صادر می­شود.
ح- ضمانت نامه اعتبار تولیدی (ریالی و ارزی) : سند تعهدآوری است که به عنوان وثیقه مورد درخواست تولید کنندگان و بنا به درخواست آنها جهت تضمین تعهدات صادرکنندگان از سوی صندوق به عنوان ضامن به نفع تولیدکننده و یا نمایندگان آنها به صورت ریالی و یا ارزی با توجه به نوع درخواست صادر می شود. این ضمانت نامه صرفاً برای تولیدکنندگان اصلی دارای پروانه تولیدی و یا شرکت های توزیع وابسته آنها و یا شرکت های تعاونی با فعالیت های بازرگانی صادر می­شود.
خ- ضمانت نامه ورود موقت کالا (گمرکی) : سند تعهدآوری است که به عنوان وثیقه مورد درخواست گمرک جمهوری اسلامی ایران و بنا به درخواست صادرکننده جهت تضمین تعهدات حقوق ورودی، عوارض و جرایم احتمالی واردات موقت (جهت پردازش) توسط صادرکننده صادر می شود.
د- سایر ضمانت نامه ها: ضمانت نامه های شرکت در مناقصه، پیش پرداخت، حسن انجام کار، استرداد کسور وجه الضمان و غیره، عبارت است از سند تعهدآوری که به عنوان وثیقه مورد درخواست کارفرمایان و بنا به درخواست متقاضی/ پیمانکار جهت شرکت در مناقصه، مزایده، صدور خدمات فنی مهندسی و انجام خدمات یا تحویل کالا ظرف مدت مشخص منطبق با شرایط قراردادی/اعتبار اسنادی مربوط حسب مورد جهت تضمین تعهدات قراردادی میان کارفرما و پیمانکار صادر می شود.
ذ- واگذاری عواید یا مطالبات قرارداد: چنانچه وام گیرنده قراردادهایی را با خریداران قوی (داخلی یا خارجی) منعقد کند، واگذاری قانونی حقوقی و عواید قرارداد، این حق را به وجود می آورد تا متعاقب قصور در پرداخت وام، قراردادهای وام گیرنده را اجرایی نموده و یا درخصوص قراردادهای عمده وی، به جای وام گیرنده تصمیم گیری کند.
ر- اوراق بهادار با پشتوانه دارایی ها: اوراق بهادار با پشتوانه دارایی های نظیر لوکوموتیو، تجهیزات پزشکی یا تجهیزات عمرانی، اوراقی هستند که به آسانی قابلیت مالکیت دارند.
ز- اوراق بهادار با پشتوانه دارایی های ثابت: پشتوانه این گونه اوراق بهادار، تجهیزاتی هستند که ممکن است به واسطه ی فیزیکی بودن محدود شوند که از جمله این دارایی ها می توان به توربین یا ماشین آلات تولیدی واقع در یک خط مونتاژ اشاره نمود.
ژ- حساب امانی (Escrow Account): حساب های امانی، حساب های ذخیره برای پرداخت اقساط بدهی و سایر اشکال حساب های مطالبات نقدی را در برمی گیرند که به عنوان تضمینی برای وام دهندگان، از سوی شخصی که تحت کنترل خریدار/ متعهد نبوده و یا مالکیت مشترکی با او ندارد، نگاهداری می شوند.
س-SOV+: خریدار با رتبه بهتر از رتبه ارزی دولت
ش- SOV: خریدار دولتی (وزارت امور اقتصادی و دارایی یا بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران)
ص-SOV-: خریدار شبه دولتی (سایر وزارتخانه ها، نهادهای دولتی و عمومی)
ض-CC۱ (معادل رتبه A): خریدار با وضعیت اعتباری بسیار خوب
ط-CC۲ (معادل رتبه B): خریدار با وضعیت اعتباری خوب
ظ-CC۳ (معادل رتبه C): خریدار با وضعیت اعتباری متوسط
ع- CC۴ (معادل رتبه D): خریدار با وضعیت اعتباری پایین­تر از متوسط
غ-CC۵ (معادل رتبه E): خریدار با وضعیت اعتباری ضعیف
ف-CC۶ (معادل رتبه F): خریدار با وضعیت اعتباریبسیار ضعیف
ماده ۲- نرخ های کارمزد (حق بیمه) به شرح زیر است:
الف- نرخ های کارمزد (حق بیمه) اعتبار صادراتی کوتاه مدت در جدولی منتشره در پایگاه اطلاع رسانی دولت آمده است.
تبصره ۱- دستور کلی محاسبات کارمزد (حق بیمه) به صورت (ax+b) می باشد که (x) دوره بازپرداخت (برحسب ماه) بوده و ضرایب (a) و (b)، بسته به گروههای مختلف و جهت پوشش (۹۵%) ریسک های سیاسی به شرح جدول شماره (۱) پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، می باشند.
تبصره ۲- نرخ های کارمزد (حق بیمه) پایه مربوط به پوشش های سیاسی کمتر یا بیشتر از (۹۵%)، بر اساس مندرجات جدول شماره (۱) پیوست و پس از اعمال تعدیلات مربوط به ضریب (a) متناسب با میزان پوشش، محاسبه خواهد شد.
تبصره ۳- نرخ های کارمزد (حق بیمه) مربوط به پوشش های (۹۵%) ریسک سیاسی و (۸۵%) ریسک تجاری، بر اساس جداول شماره (۲) و (۳) پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، می باشد و پس از اعمال تعدیلات مربوط به ضرایب (a) و (b) متناسب با میزان پوشش، محاسبه خواهد شد.
تبصره ۴- درصورت ارایه ضمانت نامه بانکی یا اعتبار اسنادی، رتبه بانک به جای رتبه خریدار مد نظر قرار خواهد گرفت.
تبصره ۵- کارمزد اداری، به شرح جدول شماره (۲) منتشره در پایگاه و برمبنای رقم سقف اعتبار تخصیصی جهت خریدار خارجی اخذ می شود. الف- حالت اول: اولین درخواست بیمه نامه
ب- حالت دوم: سابقه دریافت تا (۲) فقره بیمه نامه
پ- حالت سوم: سابقه دریافت حداقل (۳) فقره بیمه نامه
تبصره ۶- درصورت اخذ بیمه نامه، کارمزد دریافتی از مبلغ کارمزد (حق بیمه) کسر خواهد شد.
تبصره ۷- کارمزد صادرکنندگانی که صندوق به دلیل عدم دسترسی به منابع اطلاعاتی، قادر به تعیین سقف اعتباری خریداران خارجی آنها نبوده، قابل استرداد خواهد بود.
ب- نرخ های کارمزد (حق بیمه) اعتبار صادراتی میان و بلندمدت به شرح جدول شماره (۳) منتشره در سایت است:
تبصره ۱- دستور کلی محاسبات کارمزد (حق بیمه) به صورت (ax+b) می باشد که (x) دوره بازپرداخت (برحسب سال) بوده و ضرایب (a) و (b)، بسته به گروه­های مختلف و جهت پوشش (۹۵%) ریسک های سیاسی به شرح جدول شماره (۴) پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، می باشند.
تبصره ۲- نرخ های (پایه) کارمزد (حق بیمه) مربوط به پوشش های سیاسی کمتر یا بیشتر از (۹۵%)، بر اساس مندرجات جدول شماره (۴) پیوست و پس از اعمال تعدیلات مربوط به ضریب (a) متناسب با میزان پوشش، محاسبه خواهد شد.
تبصره ۳- نرخ های کارمزد (حق بیمه) مربوط به پوشش های (۹۵%) ریسک سیاسی و (۸۵%) ریسک تجاری، بر اساس مندرجات جداول شماره (۵) و (۶) پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، می باشد و پس از اعمال تعدیلات مربوط به ضرایب (a) و (b) متناسب با میزان پوشش، محاسبه خواهد شد.
تبصره ۴- درصورت ارایه ضمانت نامه بانکی یا اعتبار اسنادی، رتبه بانک به جای رتبه خریدار مدنظر قرار خواهد گرفت.
پ- نرخ های کارمزد (حق بیمه) کل گردش صادرات به شرح جدول شماره (۴) منتشره در سایت اعلام شده است.
تبصره ۱- نرخ های مندرج در جدول فوق متناسب با ریسک کشورهای معرفی شده از سوی صادرکننده، متفاوت و بر مبنای جداول شماره (۷) و (۸) پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، خواهد بود.
تبصره ۲- درصورت احراز دو عامل از سه عامل ذکر شده برای هر حالت (تعداد خریداران، تعداد کشور هدف و حجم معامله)، به استثنای حالت اول، نرخ برمبنای حالت قبلی (یک پله تنزل) محاسبه خواهد شد.
تبصره ۳-کارمزد (حق بیمه) مربوط به شمولیت های بیمه نامه کل گردش صادرات، بر اساس شرایط زمان صدور و مطابق با یکی از حالتهای چهارگانه به صورت علی الحساب محاسبه و از صادرکننده اخذ خواهد گردید. متعاقباً در انتهای دوره اعتبار بیمه نامه، با توجه به شرایط واقعی هر یک از حالات فوق، نرخ مذکور مجدداً محاسبه و با ذی­­نفع بیمه نامه تسویه گردد.
تبصره ۴- کارمزد(حق بیمه) دو سال اول صدور بیمه نامه کل گردش صادرات، مطابق با نرخ های فوق اخذ گردیده و برای سال سوم، در صورتی که صندوق طی دو سال قبل، خسارتی بابت پوشش های ارایه شده نپرداخته باشد، پنج صدم درصد کاهش در نرخ ها لحاظ خواهد شد. چنانچه طی این دو سال، خسارت پرداختی بیش از کارمزد (حق بیمه) دریافتی باشد، به نرخ های کارمزد (حق بیمه)، به تناسب بین پنج صدم تا دو دهم درصد افزوده خواهد شد. در صورتی که میزان خسارت پرداختی متجاوز از کارمزد (حق بیمه) دریافتی نگردد، نرخ های کارمزد (حق بیمه) سال مذکور بدون تغییر باقی می مانند. این قاعده در سال­های بعد نیز اعمال خواهد شد. ضمناً میزان این نرخ ها در سال­های بعد از سال سوم، افزایش یا کاهش بیشتری نخواهند داشت.
تبصره ۵- در بیمه نامه کل گردش صادرات، درصورت بهبود رتبه ریسک کشور، کاهش کارمزد (حق بیمه) برای حمل های آتی از اولین روز اولین ماه پس از گروه بندی جدید کشور اعمال گردیده و چنانچه رتبه ریسک کشور افزایش یابد، افزایش کارمزد (حق بیمه) برای حمل های آتی از اولین روز ماه چهارم پس از گروه بندی جدید کشور اعمال خواهد شد.
ت- نرخ های کارمزد (حق بیمه) سرمایه گذاری به شرح جدول شماره (۵) منتشره در سایت است.
تبصره ۱- حداکثر تا (۲۵%) نرخ کارمزد (حق بیمه) متعلقه، برای کشورهایی که با جمهوری اسلامی ایران موافقتنامه تشویق و حمایت متقابل از سرمایه گذاری امضا کرده اند، تخفیف لحاظ می­شود.
تبصره ۲-گروه ریسک انواع ریسک های تحت پوشش (مندرج در جدول فوق)، بر اساس گروه بندی موسسه بیمه اعتبار صادراتی بلژیک (ONDD) تعیین می شود.
تبصره ۳- گروه ریسک 'نقض قرارداد' معادل گروه ریسک 'سلب مالکیت' در نظر گرفته می­ شود.
تبصره ۴- تخفیف در نرخ های کارمزد (حق بیمه) متناسب با تعداد ریسک های تحت پوشش و در قالب جدول شماره (۶) منتشره در پایگاه اعمال می شود.
تبصره ۵- نرخ پوشش عندالاقتضا (مطابق با تعریف ارایه شده در بند (و) ماده (۱)، (۲۵%) نرخ های کارمزد (حق بیمه) جدول شماره (۶) از مبلغ عندالاقتضا می باشد.
ماده ۳- شرایط مشترک نرخ های حق بیمه به شرح زیر است:
الف-متناسب با ترکیب وثایق ارایه شده (در ایران) از سوی متقاضی، تخفیفاتی به شرح جدول شماره (۷) و حداکثر تا میزان (۳۰%) کارمزد (حق بیمه) متعلقه اعمال خواهد شد. تخفیف های مذکور صرفاً جهت افزایش نرخ های اعمال شده نسبت به گروه ریسک دولت (SOV) در نظر گرفته می شود. همچنین حداکثر میزان تخفیف قابل اعمال برای ارائه وثیقه ملکی سهل البیع در کشور ثالث با ریسک پایین تا متوسط (۱۰%) خواهد بود.
تبصره - در صورت تأمین مالی کل یا بخشی از طرح توسط یک مؤسسه مالی بین المللی، (۵%) تخفیف در کارمزد (حق بیمه) اعمال خواهد شد.
ب- متناسب با ترکیب وثایق ارایه شده از سوی خریدار یا کارفرما تخفیفاتی در ضریب (b) دستور محاسبه نرخ کارمزد (حق بیمه) (جداول شماره (۱) و (۴) پیوست)، به شرح جدول شماره (۸) اعمال خواهد شد که در صورت ارایه وثایق ترکیبی، حداکثر میزان تخفیف، (۳۵%) خواهد بود. همچنین اوراق بهادار با پشتوانه دارایی های ثابت طرح تحت پوشش نمی توانند به صورت توأمان در یک معامله مورد استفاده قرار گیرند.
تبصره - درصد تخفیف در صورت گشایش حساب امانی، بسته به کشور، متفاوت و حداکثر (۲۰%) خواهد بود.
پ- جایزه عدم خسارت جهت بیمه گذاران/ صادرکنندگان خوش حساب، حداکثر تا (۲۰%) کارمزد (حق بیمه) دریافتی در نظر گرفته خواهد شد. ملاک خوش حسابی و نحوه پرداخت جایزه مذکور، توسط هیئت مدیره صندوق تعیین خواهد شد.
ت- برای آن دسته از بیمه گذارانی که در شمار صادرکنندگان نمونه کشوری محسوب می گردند، حداکثر تا (۴۰%) درصد در کارمزد (حق بیمه) قابل دریافت و برای بیمه گذارانی که به عنوان صادرکنندگان ممتاز کشوری برگزیده شده اند، حداکثر تا (۵۰%) کارمزد (حق بیمه) قابل دریافت تخفیف در نظر گرفته می شود. دستورالعمل داخلی صندوق درخصوص نحوه اعمال تخفیف مبنای عمل می باشد.
ث- مجموع تخفیف در کارمزد (حق بیمه) و جایزه عدم خسارت برای صادرکنندگان ممتاز ملی حداکثر (۵۰%) و برای صادرکنندگان نمونه ملی حداکثر (۴۰%) خواهد بود.
ج- نرخ کارمزد (حق بیمه) پوشش ریسک های سیاسی و تجاری قراردادها و اعتبارات صادراتی و ریسک سیاسی طرح های سرمایه گذاری در کشورهای عراق و افغانستان توسط صندوق ضمانت صادرات ایران برای دوره بازپرداخت تا شش ماه، (۵/۰) درصد و برای هر ماه مازاد بر شش ماه، ماهیانه (۰۸۳۳/۰) درصد علاوه بر نیم درصد تا حداکثر سالیانه یک درصد تعیین می گردد. مابه التفاوت یارانه کارمزد (حق بیمه) تخصیصی جهت دو کشور فوق که بر اساس تفاوت نرخ های مذکور با نرخ کشورهای (گروه ۷) موضوع بند (د) ماده (۲) محاسبه می شود، توسط دولت در بودجه سنواتی صندوق منظور خواهد شد.
چ- درصورتی که صرفاً ریسک های سیاسی پوشش داده شوند، نرخ کارمزد (حق بیمه) گروه (SOV) قرار خواهد گرفت. درصورتی که فقط ریسک های تجاری پوشش داده شوند، مابه التفاوت نرخ کارمزد (حق بیمه) طبقه خریدار (CC۱-CC۵) با گروه (SOV) اخذ خواهد شد.
ح- درصورت افزایش رتبه ریسک کشور طی دوره پوشش، نرخ کارمزد (حق بیمه) تا خاتمه دوره مذکور، بر اساس رتبه قبلی (پایین تر) محاسبه گردیده و چنانچه رتبه ریسک کشور بهبود (کاهش) یابد، بلافاصله محاسبات کارمزد (حق بیمه) برمبنای رتبه جدید صورت خواهد پذیرفت.
ماده ۴- نرخ های کارمزد ضمانت نامه ها به شرح زیر است.
الف- نرخ های کارمزد ضمانت نامه های اعتباری ریالی/ ارزی به شرح جدول شماره (۹) منتشره در پایگاه می باشد.
تبصره ۱- نرخ های فوق جهت پوشش (۱۰۰%) ریسک می باشد.
تبصره ۲- درخصوص نرخ های کارمزد ضمانت نامه های اعتباری ارزی، (۲۰% ) افزایش در نرخ های فوق اعمال خواهد شد.
ب-نرخ های کارمزد سایر ضمانت نامه ها (شرکت در مناقصه، پیش پرداخت، حسن انجام کار، کسور وجه الضمان و گمرکی) به شرح جدول شماره (۱۰) منتشره در سایت می باشد.
تبصره ۱-نرخ های فوق جهت پوشش ( ۱۰۰%) ریسک می باشد.
تبصره ۲- نرخ های کارمزد جدول شماره (۱۰)، برمبنای سال بوده و برای دوره های کمتر و یا بیشتر از یکسال، متناسب با زمان، کارمزد مربوطه محاسبه و اخذ خواهد شد.
تبصره ۳- نرخ های مندرج در جدول فوق، مختص پیمانکاران پایه یک در رشته مرتبط با موضوع پروژه متقاضی ضمانت نامه بوده و برای سایر پایه ها (پایه ۲ تا ۵)، به ترتیب افزایش ده درصدی به ازای هر پایه در نظر گرفته خواهد شد. مبنای تشخیص و تعیین پایه یک تا پنج پیمانکاران، گواهی تشخیص صلاحیت و رتبه بندی پیمانکاران توسط سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور می باشد.
تبصره ۴- مبنای اخذ کارمزد صدور ضمانت نامه های گمرکی، نرخ های مندرج درگروه (۷) جدول فوق از CC۱ تا CC۶ برای رتبه های اعتباری صادرکنندگان (A) تا (F ) می باشد.
ماده ۵- شرایط مشترک نرخ کارمزد ضمانت نامه ها به شرح زیر می باشد:
الف- متناسب با ترکیب وثایق مازاد ارایه شده نسبت به میزان مصوب در ایران از سوی متقاضی، تخفیفاتی به شرح جدول شماره (۱۱) و حداکثر تا میزان (۳۰%) حق بیمه متعلقه اعمال خواهد شد. اعمال این تخفیفات متناسب با مازاد وثیقه نوع اول (وثیقه ملکی سهل البیع، اوراق مشارکت، ضمانت نامه بانکی، سهام پذیرفته شده در بورس و سپرده نقدی) ارایه شده نسبت به وثیقه مصوب بر اساس اعتبارسنجی مشتری صورت خواهد پذیرفت. این تخفیفات شامل دوره تمدید نخواهد بود:
تبصره ۱-تخفیف های مذکور صرفاً جهت افزایش نرخ های اعمال شده نسبت به گروه ریسک دولت (SOV) در نظر گرفته می شود. همچنین حداکثر میزان تخفیف قابل اعمال برای ارایه وثیقه ملکی سهل البیع در کشور ثالث با ریسک پایین تا متوسط، (۱۰%) خواهد بود.
تبصره ۲- درصد تخفیف جهت ضمانت نامه های بانکی و اعتبارات اسنادی، بسته به رتبه بانک متفاوت و به شرح جدول شماره (۱۲) خواهد بود:
ب- در صورتی که ضمانت نامه ای زودتر از موعد تسویه شود، (۸۰%) کارمزد دوره تعجیل در تسویه (از زمان تسویه تا سررسید نهایی ضمانت نامه) به متقاضی مسترد خواهد شد.
پ- در صورتی که ضمانت نامه ای به صورت اقساطی/ چند مرحله ای تسویه گردد، (۸۰%) کارمزد دوره تسویه هر قسط (از زمان تسویه آن قسط/ آن مرحله تا سررسید نهایی ضمانت نامه)، پس از تسویه نهایی ضمانت نامه، به متقاضی مسترد خواهد شد.
ت- جایزه عدم خسارت جهت صادرکنندگان خوش حساب، حداکثر تا (۲۰%) کارمزد دریافتی در نظر گرفته خواهد شد. ملاک خوش حسابی و نحوه پرداخت جایزه مذکور، توسط هیئت مدیره صندوق تعیین خواهد شد.
ث- درصورت مشارکت بانک و یا بانک های عامل در تضمین صادره، مبلغ کارمزد قابل اخذ بر اساس نرخ های مندرج در جداول شماره (۹) و (۱۰) و متناسب با سهم و میزان مشارکت صندوق محاسبه و دریافت می شود.