به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، المانیتور طی گزارشی نوشت: موقعیت ژئواستراتژیک ایران در کنار نقش تاریخی این کشور به عنوان معبر ترانزیت کالا و به ویژه جایگاه آن در جاده باستانی ابریشم، ایران را به یکی از فعال ترین قطب های حمل و نقل جهان تبدیل کرده است.
ایران از طریق مرزهای زمینی شمالی و دریای خزر به آسیای میانه، قفقاز و روسیه دسترسی دارد. در جنوب، این کشور از طریق خلیج فارس و دریای عمان به آبهای بین المللی دسترسی دارد. دسترسی منحصر به فرد ایران به کشورهای محصور در خشکی و موقعیت استثنایی آن، این کشور را به یک هاب ترانزیتی ایده آل هم از نظر هزینه پایین و هم از نظر کوتاه بودن مسافت تبدیل کرده است.
این موقعیت تاکنون موجب عضویت ایران در چند کوریدور بین المللی با چند مسیر حمل نقل عبوری از این کشور شده است. این کوریدورها شامل کوریدور ترانزیتی شمال-جنوب، کوریدور ترانزیتی شرق-غرب (جاده ابریشم قدیم)، کوریدور جنوب آسیا و کوریدور ترانزیتی اروپا-قفقاز-آسیا هستند.
در سال های اخیر، و به ویژه از زمان روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سال 2013، تعداد پروازهای بین المللی عبوری از آسمان ایران سه برابر شده، در حالی که حجم کالاهای ترانزیتی از طریق راه آهن این کشور دو برابر شده است. با این حال، به رغم افزایش ارتباطات بین المللی، مقامات ایرانی می گویند ایران همچنان از نیمی از کل ظرفیت ترانزیتی خود که حدود 10 میلیون تن در سال است استفاده می کند.
ایران با آگاهی از نقش مهم خود در ترانزیت کالا در منطقه و همچنین مزایای اقتصادی و فرصت های شغلی ای که می تواند تبدیل شدن به قطب ترانزیتی به همراه داشته باشد، به دنبال تنوع بخشی به مسیرهای ترانزیتی خود بوده است.
با توجه به تمایل اروپا برای تبدیل به بزرگترین شریک تجاری ایران پس از لغو تحریم ها، و با عنایت به آشفتگی اخیر وضعیت ترکیه، تهران تلاش های خود برای ایجاد مسیرهای جدید به اروپا را سرعت بخشیده است.
برای سال ها، ترکیه بهترین مسیر برای ترانزیت کالاهای ایران به اروپا محسوب می شد. اما به لحاظ ترانزیتی، روابط دو کشور در سال های اخیر دچار نوسان شده است. حملات اخیر به کامیون ها و رانندگان ایرانی در خاک ترکیه، اختلاف بر سر قیمت سوخت و تعرفه های اعمال شده بر رانندگان ترک در خاک ایران و بسته بودن مکرر مرز ترکیه بر صنعت ترانزیت ایران تاثیر گذار بوده و روابط ترانزیتی دو کشور را دستخوش نوسان کرده است.
این مسائل در کنار بدتر شدن اوضاع امنیتی ترکیه ایران را به فکر یافتن مسیرهای ترانزیتی جایگزین برای رسیدن به اروپا انداخته است. در این مسیر، ایران اقدام به احیای طرح قدیمی اتصال به اروپا از طریق یک مسیر جدید آبی خاکی کرده است.
کوریدور خلیج فارس-دریای سیاه که شامل مسیر جاده ای، ریلی و دریایی است از خلیج فارس در جنوب ایران آغاز و به شمال ایران می رود. سپس از آنجا به ارمنستان و آذربایجان امتداد می یابد و از آنجا به بنادر پوتی و باتومی در گرجستان در ساحل دریای سیاه می رسد. در این مسیر، بنادر بلغارستان نیز نقش ایفا می کنند و کالاهای ارسال شده با کشتی، از بنادر این کشور با کامیون به یونان منتقل می شوند. کامیون هایی که عازم ایتالیا هستند نیز می توانند از بنادر جنوبی یونان محموله های ارسالی از طریق این کوریدور را بارگیری نمایند.
در واقع، کشورهای ایران، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، بلغارستان و یونان اخیرا در خصوص پیشنویس اولیه این پروژه توافق کرده اند و انتظار می رود طرح مذکور تا پایان سال 2016 نهایی شود.
همایون کریمی، رئیس گروه توافقات بین المللی در وزارت راه و شهرسازی ایران که در برخی از مذاکرات مربوط به این پروژه حاضر بوده گفت: «جنبه های سیاسی و بین المللی این کوریدور آبی خاکی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا این کوریدور موجب افزایش اهمیت موقعیت ترانزیتی ما در منطقه و کل جهان خواهد شد.»
ارسال نظرات