تحریم‌ها به نفع صنایع نفت و گاز شد/ دانشگاه‌های ما فقط کاغذ تولید می‌کنند

ضرابی، معاون بازرگانی شرکت حفاری نفت و گاز مپنا در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو درباره فعالیت‌های گروه مپنا در حوزه نفت و گاز گفت: مأموریت اصلی شرکت مپنا تولید قطعات نیروگاهی است. مپنا از سال 83 و 84 تصمیم گرفتیم تا وارد حوزه نفت و گاز هم شود. البته پیش از آن مپنا به عنوان پیمانکار در پارس جنوبی برای توسعه بخش یوتیلیتی پالایشگاه‌ها فعال بود و برای صنعت نفت، تولید برق می‌کرد.

وی افزود: مپنا هم اکنون با 4 شرکت در صنایع نفت و گاز فعالیت می‌کند. شرکت حفاری مپنا همانطور که از اسمش مشخص است تخصصش در بخش حفاری و خدمات آن است. ما 2 دکل خشکی داریم که در حال حاضر در میدان های مارون و اهواز فعال هستند. در حفاری دریایی هم یک جک‌آپ داریم که به شرکت ملی فلات قاره خدمات می‌دهد. علاوه بر این در خدمات حفاری ما ده سرویس ارائه می‌دهیم.

ضرابی درباره فعالیت‌های دیگر شرکت‌های نفتی مپنا اضافه کرد: شرکت توسعه نفت و گاز مپنا(OGDC )   هدفش توسعه میادین نفت و گاز است. این شرکت اولین بار در میدان فروز فعالیت کرد. مطالعات اولیه آن پروژه از سال ۹۰ آغاز شد. در این مرحله بودیم که دولت عوض و آن پروژه از اولویت‌های وزارت نفت خارج شد. این شرکت هم‌اکنون در حال ارزیابی میدان‌های دیگر است. نیرپارس، یک شرکت پیمانکاری است که عضو کنسرسیوم‌های فازهای ۱۳ و ۱۴ پارس جنوبی است. البته نیرپارس در فاز ۱۹ هم سهم دارد. دیگر شرکت ما تهران انرژی است که کار تخصصی طراحی مخزن انجام می‌دهد.

معاون بازرگانی شرکت حفاری مپنا در ارزیابی وضعیت صنعت نفت کشور گفت: من حدود ۱۷ سال است که در صنعت نفت فعالیت می‌کنم. شروع رزومه کاری‌ام تاسیسات دریایی بود. در این سال‌ها تفاوت را به خوبی می توان احساس کرد. آن زمان هم پیمانکاران، هم مهندسان و تامین کنندگان قطعات همه خارجی بودند. سال ۷۶ پارس جنوبی را خارجی‌ها شروع کردند. پتروپارس هم از مشاوران خارجی کمک می‌گرفت.

ضرابی در ادامه با اشاره به تحریم‌ها اظهار داشت: نمی‌دانم بگویم «برکت تحریم‌ها» یا نه اما به هر حال تحریم‌ها تأثیر مثبتی در افزایش توانمندی های داخلی ما داشت. شاید برای پیمانکار داخلی هزینه بیشتری انجام شد اما توانمندی‌های زیادی نیز آموختیم. خوب اینها ارزشمند است البته ما همچنان نیازمند بهینه شدن داریم.

معاون بازرگانی شرکت حفاری نفت و گاز مپنا ادامه داد: صنایع مختلف ما یک مشکل بزرگ دارند و آن هم نبود R&D در این مراکز است. به همین دلیل نیازمند این هستیم که تکنولوژی را از خارج بخریم. الان هسته‌ای از نیروی انسانی با تجربه در کشور ایجاد شده است که اگر آنها را به خوبی مدیریت کنید می‌توانیم دستاوردهای بزرگی داشته باشیم.

وی در پاسخ به این پرسش که «چرا ارتباط بین صنعت و دانشگاه‌های ما ضعیف است؟» اظهار داشت: ارتباط صنعت و دانشگاه آن چیزی که باید باشد نیست. دانشجویانی که در رشته فنی درس خواندند می‌دانند که دفتری به نام ارتباط صنعت و دانشگاه در مراکز آموزش عالی ما وجود دارد. تنها فعالیت این دفتر معرفی دانشجو برای گذراندن دوره کارآموزی شده است.

ضرابی با اشاره به تحصیلش در دانشگاه تهران عنوان داشت: واقعیت این است که من از زمانی که خودم وارد صنعت شدم با مسائل صنعتی آشنا شدم و پیش از آن نمی‌دانستم که دقیقا من چه کاری می‌توانم انجام دهم.

معاون بازرگانی شرکت حفاری نفت و گاز مپنا ادامه داد: آن چیزی که در کشورهای بزرگ می‌بینیم هنوز در ایران محقق نشده است. در حالی که پروژه‌های جدید شرکت‌های بزرگ، نتیجه فعالیت‌های دانشگاهی است. در آنجا افراد با داشتن مقاله‌های ISI  دکترا نمی‌گیرند پروژه‌های بزرگ عملیاتی طراحی می‌شود که هر پایان نامه بخشی از آن است ولی ما هنوز داریم کاغذ تولید کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که « مشکل از صنعت است یا دانشگاه؟» هم گفت: به نظرم تعیین مقصر کردن کار سختی است. حالا من که در صنعت هستم مشکل را گردن دانشگاه بیاندازم، کار درستی نیست. اگر از جایگاه دانشگاهیان هم به موضوع نگاه کنم و بگویم همه مشکلات تقصیر صنعت است منصفانه نیست.

مرعشی درباره روش‌هایی که کشورهای پیشرفته برای برقراری ارتباط بین صنعت و دانشگاه استفاده می‌کنند هم اظهار داشت: ما با کشورهای پیشرفته یک تفاوت ماهوی داریم. صنعت ما تازه در حال خصوصی شدن است. شرکت‌های خصوصی هم همیشه چشمشان به خارج است و کمتر به داخلی‌ها اعتماد می‌کند.

معاون بازرگانی شرکت حفاری مپنا ادامه داد: از طرف دیگر شرکت‌های خصوصی دنبال این هستند که از کوتاه‌ترین راه به پول برسند خیلی سخت است که آنها را مجبور کنید از ایرانی استفاده کنند. باید یک سند بالادستی وجود داشته باشد. مثال دم دستی این موضوع طرح GTL است. از ۱۰ سال پیش قرار بود پالایشگاه‌های GTL در ایران احداث شود. آخرش هم از این قضیه چیزی در نیامد و گفتند این کار توجیه اقتصادی ندارد.

ضرابی درباره تأثیر قراردادهای جدید نفتی و تأثیرش بر شرکت‌های داخلی اظهار داشت: ارتباط با خارجی ها یک تیغ دو دم است. اگر صادقانه بگویم هر آنچه ایرانی‌ها می‌دانند، از همین خارجی ‌ها یاد گرفته‌اند. دانشی که در این سازمان ها رسوب کرده است کنار دست همین شرکت‌های خارجی به وجود آمده است.

وی افزود: این دانش به روز نشده است. حضور خارجی‌ها می‌تواند زمینه‌ساز به روز شدن این اطلاعات می‌شود. اما این وابسته به این است که این قراردادها چگونه تنظیم شوند. اگر قرار باشد همه کارها به آنها سپرده شود و نیروهای خارجی در همه رده‌ها حضور داشته باشند؛ فایده‌ای ندارد. باید در قراردادها آنها را ملزم کنیم که از نیروهای ایرانی استفاده کنند.