صادرات بنزین به زنگنه چه ارتباطی دارد؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، سال‌ها است رهبر انقلاب بر فاصله گرفتن از خامفروشی نفت تأکید دارند. خامفروشی معایب زیادی دارد؛ از جمله اینکه کشور را به درآمد فروش نفت وابسته می‌سازد و در شرایط تحریم تنگنا‌های درآمدی به دولت تحمیل می‌کند، و از سوی دیگر، فرصت کسب ارزش افزوده ناشی از تولید فرآورده‌های نفتی را به هدر می‌دهد.
دولت نهم با کمک قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء سپاه به منظور تأمین نیاز کشور و همچنین صادرات به سایر کشورها، در سال ۸۶ طرح بزرگ پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را آغاز کرد و با پیشرفت نزدیک به ۷۰ درصدی به دولت تدبیر و امید تحویل داد. سرانجام با همه کارشکنی‌های موجود و تمایل به استمرار خامفروشی، این پروژه با همت سپاه وارد مرحله بهره‌برداری شد و همین موضوع نه تنها فرصت تحریم بنزین را از دشمنان ایران گرفت که هم‌اکنون به مرحله صادرات رسیده است.
در همین زمینه گزارش تفریغ بودجه سال ۹۸ نشان می‌دهد که ایران در هفت‌ماه نخست سال جاری حدود ۱/۴ میلیارد دلار از محل صادرات بنزین درآمد داشته است.
بر اساس این گزارش، با توجه به افزایش تولید و کاهش مصرف بنزین، کشور ما که تا سال ۹۷ واردکننده بنزین بود و به‌طور متوسط در سال ۹۷ روزانه ۴/۵ میلیون لیتر بنزین وارد می‌کرد، به صادرکننده بنزین تبدیل شد و در سال ۹۸ به‌صورت میانگین سه میلیون لیتر در روز صادرات بنزین داشته است که افزون بر جلوگیری از خروج ارز بابت واردات بنزین، موجب ورود ارز حاصل از صادرات بنزین در سال ۹۸ و هفت ماهه سال ۹۹ به ترتیب حدود ۴۹۰ میلیون دلار و ۱.۴ میلیارد دلار شده است.

تحریف یک واقعیت
بر خلاف دیدگاه برخی مسئولان که با پالایشگاه سازی میانه خوبی نداشته و همواره به دنبال افزایش سهمیه فروش نفت خام بوده‌اند، متخصصان ایرانی با تکیه بر توان داخل نه تنها کشور را از واردات بنزین بی‌نیاز و این تهدید را به فرصت تبدیل کردند، بر این اندیشه که پالایشگاه سازی کثافت است و صرفه ندارد خط بطلان کشیدند.
با این حال خبرگزاری وابسته به وزارت نفت تلاش کرده است با مصادره این تلاش بزرگ، سند تبدیل ایران به صادرکننده بنزین را به نام دولت تدبیر و امید بزند؛ آن هم تنها به این بهانه که پس از پنج سال، ساخت بخشی از باقیمانده پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در این دولت به سرانجام رسیده است!
شانا «مختومه‌شدن پرونده واردات بنزین از مهرماه سال ۹۷» بواسطه «برگ برنده ستاره خلیج‌فارس» را برای زنگنه فاکتور زده و مدعی شده است: «با این حال همچنان منتقدان و مخالفان وزیر نفت وی را دشمن پالایشگاه‌سازی می‌دانند؛ این در شرایطی است که ظرفیت پالایشی ایران از سال ۹۲ که ۱/۸ میلیون بشکه در روز برآورد می‌شد حالا به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به ۲/۳ میلیون بشکه افزایش پیدا کرده است».

از کارنامه پیداست!
روابط عمومی وزارت نفت و رسانه‌های حامی دولت پیش از این نیز بار‌ها مدعی شده‌اند بیژن زنگنه مخالف پالایشگاه سازی نیست و قسمت اعظم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را در دولت تدبیر و امید تکمیل کرده است.
در این زمینه ابتدا باید یادآوری نمود که بیژن زنگنه در تاریخ ۲۷ آبان ۹۲ نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهور نوشته و در این نامه به صراحت اذعان می‌کند، پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را با پیشرفت ۶۹ درصد تحویل گرفته است. ضمن اینکه براساس گزارش کارفرما و پیمانکار این پروژه، پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تا سال ۹۲، ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. یعنی دولت تدبیر و امید با وجود امضای برجام و فراهم شدن شرایط مورد نظرشان، طی پنج سال، از تکمیل همان ۳۱ درصد (و به عبارتی ۲۵ درصد) باقیمانده پروژه عاجز بوده‌اند، چرا که همین فاز‌های عملیاتی شده تولید بنزین هم به اهتمام قرارگاه خاتم الانبیاء و با وجود مطالبات چندین هزار میلیارد تومانی از دولت به سرانجام رسیده است.
هر چند دستگاه رسانه‌ای وزارت نفت می‌کوشد زنگنه را از اتهام تمایل به خامفروشی تبرئه نماید، با این وجود فهمیدن دیدگاه وزیر نفت درباره ساخت پالایشگاه کار چندان سختی نیست.
همین شهریور ماه امسال بود که وزیر نفت طی یک سخنرانی با اشاره به اینکه تولید در پارس جنوبی دو برابر شده است، توضیح داد: این یعنی ۲/۶ میلیون بشکه پالایشگاه، اگر ما می‌خواستیم پالایشگاه بزنیم باید ۱۰ پالایشگاه ۲۶۰ هزار بشکه‌ای می‌زدیم تا بتوانیم سوخت کشور را تأمین کنیم و تمام کشور را به کثافت و آلودگی بکشانیم».
بکار بردن عباراتی مانند «کثافت» و «آلودگی» در سخنان زنگنه در مورد ساخت پالایشگاه، بلافاصله موجی از انتقادات را به نگرش وی به موضوع پالایشگاه‌سازی به دنبال داشت، تا آنجا که وی ناچار شد در تشریح سخنان خود، توضیحاتی ارائه کند.
در پایان یادآور می‌شود که پروژه پالایشگاه زمان‌بر است و ممکن است نتیجه کاری که یک دولت آغاز نموده، در دولت بعد به نتیجه برسد، چنانچه حاصل کار دولت مهرورز که از سال ۸۶ آغاز شد، با تأخیر فراوان در دولت تدبیر و امید بهره‌برداری شد؛ بنابراین بهتر است وزارت نفت برای اثبات اهتمام این دولت به ساخت پالایشگاه و دوری از خام‌فروشی، به جای سند زدن پروژه‌های قبلی به نام خود، گزارشی کارشناسی از پروژه‌هایی که از سوی این دولت آغاز شده با ذکر میزان پیشرفت ارائه نماید.