هزاران اصله درخت بلوط جنگلهای زاگرس به بهانه احداث جاده یاسوج به سیسخت از ریشه درآمدهاند، جادهای که به گفته مدیر کل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد دارای مجوز است.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، دوستداران محیط زیست امروز داغدار هزاران درختی هستند که به بهانه ساخت جاده یاسوج به سی سخت قطع شدند. عمر بیشتر درختان بلوطی که در جنگلهای زاگرس وجود دارند، به هزار تا ۲ هزار سال میرسد و هر درخت حداقل پنج تن وزن دارد و مانع پخش شدن کربن در محیط زیست میشود. درختان بلوط زاگرس ذخایر ارزشمندی هستند که نقش مهمی در کنترل آلودگی هوا دارند.
براساس گفته کارشناسان محیط زیست با قطع درختان بلوط آسیب جدی به ریه تنفسی ایران وارد میشود. درختان زاگرس جلوی ریز گردها را میگیرند و ضمن اینکه حدود دو سوم بارشها را وارد سفرههای زیرزمینی میکنند، جلوی فرسایش خاک را میگیرند. مردم استانهای زاگرس نشین نان خود را از بلوط درختان این جنگلها به دست میآورند و امروز نه تنها نگران مشکلات زیست محیطی شده اند؛ بلکه نگران معیشت خود هم هستند.
آغاز پروژه بهسازی و احداث محور یاسوج به سی سخت از سال ۸۹ بود و هرساله برای آن ردیف بودجهای مجزا در نظر گرفته می شد. این پروژه قرار است تا سال ۱۴۰۲ به پایان برسد و جزو فهرست ۴۳ پروژهای است که در لایحه بودجه ۱۴۰۰ قرار گرفته؛ ولی با این حال هیچ گونه ارزیابی زیست محیطی ندارد. این طرح جزو طرحهایی است که حدود ۲۰۶ میلیارد تومان برای آن هزینه شده است.
ارزش هر اصله بلوط برای طبیعت ۲۰۰ میلیون تومان است
ساخت جاده مواصلاتی سیسخت به یاسوج سالها است که موضوع بحث دوستداران محیط زیست و مسئولان استان است. این جاده چهار بانده نگرانیهای فراوانی را ایجاد کرده است. بنا به گفته کارشناسان در استان کهگیلویه و بویراحمد، درختان بلوط در شرایطی برای ایجاد این جاده مواصلاتی قطع شدند که ارزش اقتصادی هر اصله بلوط برای طبیعت ۲۰۰ میلیون تومان است. با توجه به ارزشمند بودن این گونه از درختان، در سال گذشته مسئولان استان کهگیلویه و بویر احمد به منظور دو بانده کردن جاده سیسخت به یاسوج اقدام به قطع بیش از هزار اصله درخت بلوط کردند.
احداث جاده در میان انبوهترین بخش جنگلهای بلوط زاگرس در حالی انجام میشود که فعالان محیط زیست معتقدند این منطقه بار ترافیکی بالایی ندارد که نیاز به گسترش مسیر باشد و تنها کافی است به جای وسعت دادن به جاده، نقاط حادثهخیز آن را ایمن یا با طراحی پلهای معلق مشکل را حل کنند.
با قطع هر درخت بلوط اشک میریزیم
یکی از دوستداران محیط زیست استان کهگیلویه و بویر احمد درباره تخریب گسترده جنگلهای بلوط دنا به بهانه احداث جاده میگوید: مسئولان میتوانستند مسیر جادهها را تغییر دهند و در جاهایی جاده احداث کرد که حداقل درختان کمتری نابود شود. رشد هر درخت بلوط ۱۰ قرن زمان نیاز دارد و با قطع هر کدام از این درختان فقط اشک میریزیم.
رشته کوه دنا یکی از ذخیرهگاههای ثبت شده جهانی توسط یونسکو است. وقتی این جاده چهار بانده شود بعد از عبور از سیسخت از گردنه بیژن عبور میکند. گردنه بیژن دقیقا وسط رشته کوه دنا قرار داد و همین مسئله مشکلاتی را برای این منطقه ایجاد خواهد کرد.
شنیدهها حاکی از این است که طبق اصل ۵۰ قانون اساسی هر نوع خسارت غیرقابل جبران به محیط زیست ممنوع است و ساخت این جاده باعث شد بیش از هزار اصله درخت قطع شود ساخت این جاده شهر سی سخت با جمعیت ۸ هزار نفری را به خوابگاه شهر یاسوج تبدیل میکند.
با ایجاد پل هم کمتر آسیب به جنگل زاگرس میرسد
امید سجادیان، فعال محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد، هم در مورد احداث جاده سیسخت به یاسوج میگوید: سال گذشته اعتراضها منجر به توقف این پروژه شد. بخشی از این مسیر در دنای شرقی در اختیار سازمان محیط زیست بوده و بخشی از آن مربوط به منابع طبیعی است؛ اما اجازه قطع درخت به هرحال جزو اختیارات منابع طبیعی است؛ اما آنها مدعی هستند که هیچ مجوزی برای قطع درخت ندادهاند.
این فعال محیط زیست بر این باور است که این جاده نیاز به تعریض نداشته و میشد با اقدامات ایمنسازی نقاط حادثهخیز جلوی مرگ درختان بلوط را گرفت.
سجادیان میگوید: این طرح در حالی اجرا میشود که مسیر یاسوج- سیسخت اصلا در رده جادههای پر رفت و آمد استان نیست و هیچ زمانی گره ترافیکی نداشته؛ حتی در زمان تعطیلات و شلوغی جاده هم ترافیک روان داشت و این نشان میدهد هیچ نیازی به یک جاده چهار بانده آن هم به قیمت تخریب این تعداد درخت وجود نداشت و تنها کافی بود چند نقطه حادثهخیز این جاده ایمن شود.
به گفته این فعال محیط فاز دوم طرح چهاربانده کردن جاده یاسوج- سیسخت در ۳۵ کیلومتر از انبوهترین بخش جنگلهای بلوط زاگرس بعد از مدتی توقف دوباره شروع شده و از زمان آغاز طرح تاکنون درختان بسیاری قطع شده است، از سویی آخرین بررسیها حکایت از آن دارد که چوب این درختان قطع شده هم همگی به زغال تبدیل شده است.
وی در ادامه میگوید: خبرهایی از موافقت استاندار استان با ادامه جاده به گوش میرسد، در وروی و خروجی تونل طبق صورت جلسه که با حضور اداره کل منابع طبیعی، اداره کل محیط زیست استان، اداره راه ۳۳۳۵ درخت تنها در ۳ کیلومتر قطع خواهد شد، به گفته اداره کل محیط زیست در صورت ریزشی بودن این تعداد به هزار عدد دیگر به آن اضافه میشود.
شنیدهها حاکی از این است که با قطع این تعداد درخت بلوط سه برابر این تعداد درخت کاشته خواهد شد؛ در صورتی درخت بلوط ایرانی گونهای دیر رشد است، میانگین ۶ سانت رشد میکند، یکی از با ارزشترین گونههای درختی همین بلوطهای زاگرس است که قابل احیا نیست، هر درخت بلوط منطقه بیش از ۵۰۰ سال سن دارد.
سجادیان معتقد است جاده نیاز به ایمن سازی دارد و باید اداره راه اصلاحیه جدید ارائه دهد با کمترین آسیب پیچها حذف شود. با ایجاد پل هم کمتر آسیب به جنگل میرسد و هم هزینه کمتری دارد. متاسفانه اداره راه همان فاز اول در حد زیر سازی مانده و جاده شانه ندارد، که باعث ایجاد حادثه میشود.
به گفته عبدالحمید پناهی فرماندار دنا جلسهای در خصوص احداث این جاده برگزار شد و نتیجه این شد که با حفظ شرایط زیست محیطی و جاده ایمن موضوع بررسی و پیگیری شود و تا این موضوع بررسی و پیگیری نشود، عملیات اجرایی جاده یاسوج - سیسخت آغاز نمیشود.
با همه این مباحث هزاران اصله درخت بلوط جنگلهای زاگرس به بهانه احداث جاده از ریشه درآمده اند و به گفته مدیر کل محیط زیست کهگیلویه و بویر احمد این طرح مجوز دارد. مسافت این جاده یاسوج به سیسخت حدود ۳۵ کیلومتر است، ولی مسیری که قرار است جاده در آن احداث شود حدود ۲۳ کیلومتر است. در یک سال اخیر، صدها درخت بلوط ۲۵۰ تا ۵۰۰ ساله در این جاده تخریب شده و با اجرای فاز جدید طرح جادهسازی بار دیگر درختان منطقه حفاظت شده دنا به بهانه چهاربانده شدن جاده، از پا در میآیند.